EĞİTİM FAKÜLTESİ ÖĞRENCİLERİNİN ETİK KAVRAMINA İLİŞKİN METAFORİK ALGILARI

Yıl 2020, Cilt: 5 Sayı: 4, 49 - 61, 29.12.2020

Melıke Ozer Keskın , Esma Aksakal , Ceren Yücetürk

Öz

Bu çalışmada Ankara ilinde bulunan bir devlet üniversitesinin Eğitim Fakültesi’nde okuyan öğrencilerin etik kavramına yönelik algıları metaforlar yolu ile ortaya çıkarılmıştır. Araştırma olgu bilim araştırma desenine göre planlanmıştır. Yüz yüze ve online formatta hazırlanan anket formlarında öğrencilerden “Etik …… gibidir, çünkü……” cümlesini tamamlamaları istenmiştir. Verilerin analizinde içerik analizinden yararlanılmış ve tüm veriler üç araştırmacı tarafından bağımsız analiz edilmiştir. Değerlendiriciler arasında görüş ayrılığı olması durumda uzlaşı çalışması yapılmıştır. Çalışmaya 17 farklı anabilim dalında öğrenim gören toplam 282 eğitim fakültesi öğrencisi katılmış ve formların 249’ü değerlendirmede kullanılmıştır. Çalışma 182 (%73,09) kadın, 67 (%26,91) erkek öğrencisi ile gerçekleştirilmiştir. Öğrenciler tarafından kullanılan metaforlar ortak özellikleri bakımından farklı kavramsal kategoriler altında toplanmıştır. Eğitim Fakültesi öğrencilerinin etik kavramı ile ilgili en çok ahlak, kural, doğruluk, toplum, su, kanun, vicdan ve insan metaforlarını tercih ettiği belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

metafor, etik, eğitim fakültesi öğrencisi

THE METAPHORIC PERCEPTIONS OF EDUCATION FACULTY STUDENTS TOWARDS “ETHICS” CONCEPT

Öz

In this study, it is aimed to reveal the perceptions of students studying at the Faculty of Education of a public university in Ankara province towards the concept of ethics through metaphors. The research is planned according to the phenomenology research design. The students were asked to complete the sentence "Ethics is like …… because ……" in the questionnaire forms prepared face to face and online. Content analysis was used in the analysis of the data and all data were analyzed independently by three researchers. In the event of disagreement between the evaluators, a consensus study was conducted. A total of 282 education faculty students from 17 different departments participated in the study and 249 of the forms were used in the evaluation. The study was carried out with 182 (73.09%) female students and 67 (26.91%) male students. Metaphors used by students are gathered under different conceptual categories in terms of their common features. It has been determined that the students of the Faculty of Education mostly prefer morality, rule, righteousness, society, water, law, conscience and human metaphors regarding the concept of ethics.

Anahtar Kelimeler

Metaphor, ethics, education faculty student

Kaynakça

• Alger, C. (2009). Secondary Teachers' Conceptual Metaphors of Teaching and Learning: Changes over the Career Span. Teaching and Teacher Education: An International Journal of Research and Studies, 25(5), 743-751.
• Aydın, İ. (2003). Eğitim ve Öğretimde Etik, Pegem Yayıncılık, 2. Baskı, Ankara.
• Aydın, İ. S., & Pehlivan, A. (2010). Türkçe öğretmeni adaylarının öğretmen ve öğrenci kavramlarına ilişkin kullandıkları metaforlar. Turkish Studies, 5(3), 818-842.
• Aydın, K., ve Yayla, H. E. (2018). Muhasebe Meslek Mensuplarının Etik Tutumlarının Kurumsal İtibar Yönetimi Üzerindeki Etkisi. Atlas İnternational Referred Juornal on Socıal Scıences, 4(8), 67- 97.
• Aykaç, N. ve Çelik, Ö. (2014). Öğretmenlerin ve Öğretmen Adaylarının Eğitim Programına İlişkin Metaforik Algılarının Karşılaştırılması. Eğitim ve Bilim, 39(173).
• Aypay, A. (2009). Bilimsel etik. In A. Tanrıöğen (Ed), Bilimsel araştırma yöntemleri (ss: 277-292), Ankara: Anı Yayıncılık.
• Aubusson, P. J., Aubusson, P., Harrison, A. G., & Ritchie, S. M. (Eds.). (2006). Metaphor and analogy in science education .Springer Science & Business Media,30.
• Botha, E. (2009). Why metaphor matters in education. South African of Education, 29, 431-444.
• Boylu, E., & Işık, Ö. F. (2020). Türkçeyi Yabancı Dil Olarak Öğrenen Suriyeli Mülteci Öğrencilerin Türkiye Algılarına Yönelik Metaforik Bir Çalışma. Başkent University Journal of Education, 7(1), 129-145.
• Bozlak, M. (2002). The college student as learner: Insight gained through metaphor analysis. College Student Journal, 36 (1), 142-151. Büyüköztürk, Ş. (2010). Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı. Ankara: Pegem Akademi.
• Carter, K. (1990). Meaning and metaphor : Case cnowledge in teaching. Theory Into Practice, 29(1).
• Çelik Şahin, Ç., Avcı Y. E., ve Anık, S. (2020). Dijital Liderlik Algısının Metaforlar Yoluyla İncelenmesi. Electronic Journal of Social Sciences, 19(73).
• Eraslan, L.(2011). “Sosyolojik Metaforlar”, Akademik Bakış Dergisi, sayı 27.
• Eren, F, Çelik, İ, Aktürk, A. (2016). Ortaokul Öğrencilerinin Facebook Algısı: Bir Metafor Analizi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 22 (2), 635-648.
• Gültekin, M. (2013). İlköğretim öğretmen adaylarının eğitim programı kavramına yükledikleri metaforlar. Eğitim ve Bilim, 38(169).
• Günay, R., Aydın, H., ve Damgacı, F. K. (2015). Eğitim Fakültelerinde Görev Yapan Akademisyenlerin Çokkültürlü Eğitim Kavramına İlişkin Metaforik Algıları. Journal of the Institute of Social Sciences
• Cankiri Karatekin University/Cankiri Karatekin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitusu Dergisi, 6(1).
• Harrison, A. G. ve Treagust, D. F. (2006). Teaching and learning with analogies. In metaphor and analogy in science education, Springer Netherlands.
• Ilgaz, S. & Bilgili, T. (2006) Eğitim ve Öğretimde Etik, Kkefd/ Okkef, 14, 199- 210
• Inbar, D. (1996). The free educational prison: Metaphors and images. Educational Research, 38(1), 77–92.
• Karakoç Y. (2012). Hukuk-etik ilişkisi. Hukuk Felsefesi ve Sosyolojisi Arşivi. İstanbul: İstanbul Barosu Yayınları.
• Karakütük, K. (2002). Öğretim Üyesi ve Bilim İnsanı Yetiştirme (Lisansüstü Öğretimin Planlanması), (Geliştirilmiş 2. Baskı), Ankara: Anı Yayıncılık.
• Keskın, M. O., Yıldız, Ö. Ö., & Aksakal, E. Tıp Fakültesi Öğrencilerinin Etik Kavramına İlişkin Metaforik Algıları. Ihlara Eğitim Araştırmaları Dergisi, 4(2), 300-313.
• Kılcan, B. (Ed.) (2017). Metafor ve eğitimde metaforik çalışmalar için bir uygulama rehberi. Ankara: Pegem Akademi.
• Kızılay, E . (2020). Sınıf Öğretmeni Adaylarının Çevre Sorunlarına Yönelik Metaforik Algılarının İncelenmesi. Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi , 8 (21) , 230-240 . DOI: 10.33692/avrasyad.633966
• Koç, E. S. (2014). Sınıf öğretmeni adaylarının öğretmen ve öğretmenlik mesleği kavramlarına ilişkin metaforik algıları. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(1).
• Koç, E. S., & Erdem, A. (2020). Öğretmen Adaylarının Öğretim Yöntemi Kavramına İlişkin Metaforik Algıları. International Anatolia Academic Online Journal Social Sciences Journal, 6(1), 1-12.
• Köroğlu, Ö, Ulusoy Yıldırım, H, Avcıkurt, C. (2018). Kültürel Miras Kavramına İlişkin Algıların Metafor Analizi Yoluyla İncelenmesi. Turizm Akademik Dergisi, 5 (1), 98-113.
• Kuzu, Y. (2020). Eğitim Yöneticileri ve Öğretmenlerin Akademisyen Kavramına İlişkin Metafor Algıları. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (53), 557-582.
• Lakoff, G., & Johnson, M. (2005). Metaforlar hayat, anlam ve dil. (Çev: Demir, G. Y.). İstanbul: Paradigma Yayınları.
• Limon, İ., ve Durnalı, M. (2018). Doktora öğrencilerinin doktora eğitimi ve öğretim üyelerine yönelik metaforik algıları. Sakarya University Journal of Education, 8(1), 26-40.
• Lissack, M. R. (1999). Complexity: the science, its vocabulary, and its relation to organizations. Emergence, 1(1), 110-126.
• McEwan, A.E. (2007). Do Metaphors Matter in Higher Education?. Journal of College & Character. 8(2), 1-8
• Nas, E. (2019). Bir metafor çalışması: öğrencilerin rehberlik servisine ilişkin algıları. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(1), 291-301.
• Obuz, P. (2009) Beden eğitimi ve spor öğretmenliği bölümü öğrencilerinin öğretmenlik mesleğiyle ilgili etik olmayan davranışlara ilişkin görüşleri, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Adana
• Öğülmüş, S. (1991). İçerik çözümlemesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 24(1), 213-228
• Özarslan, M. (2019). Üstün zekâlı ve yetenekli olan ve üstün zekâlı ve yetenekli olmayan öğrencilerin biyolojiye ilişkin algılarının karşılaştırılması: Metaforik çalışma. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 45(45), 310-334.
• Özbek, O. (2003). Beden Eğitimi Öğretmenlerinin Meslekî Etik İlkeleri ve Bu İlkelere Uyma Düzeyleri. Yayınlanmamış doktora tezi, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Pesen, A. (2015). Ebeveynlerin “çocuk” kavramına yükledikleri metaforlar. Turkish Studies.,10(15), 731-748
• Saban, A. (2004). Giriş düzeyindeki sinif öğretmeni adaylarinin “öğretmen” kavramina ilişkin ileri sürdükleri metaforlar. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 2(2), 131-155.
• Saban, A. (2008). İlköğretim I. Kademe Öğretmen ve Öğrencilerinin Bilgi Kavramına ilişkin Sahip Oldukları Zihinsel imgeler, Elementary Education Online, 7(2), 421-455.
• Saban, A. (2009). Öğretmen Adaylarının Öğrenci Kavramına İlişkin Sahip Oldukları Zihinsel İmgeler, Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(2), 281-326
• Sakin, A. (2007) Okul öncesi öğretmenlerin mesleki etik davranışlar hakkındaki_ görüşleri ile ahlaki yargı düzeyleri ve öğretmenlik tutumlarının incelenmesi, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul
• Shaw, D. M., Barry, A., & Mahlios, M. (2008). Preservice teachers' metaphors of teaching in relation to literacy beliefs. Teachers and Teaching: theory and practice, 14(1), 35-50.
• Shuell, T. J. (1990). Teaching and learning as problem solving. Theory into practice, 29(2), 102-108.
• Strenski, E. (1989). Disciplines and communities, armies and aonasteries and the teaching of composition. Rhetoric Review, 8(1), 137-146.
• Şahin, A., ve Sabancı, A. (2018). Pedagojik Formasyon Eğitimi Öğrencilerinin Okul Yöneticileri ile Öğretmenlere İlişkin Algıları: Metafor Çalışması. Turkish Studies, 13(4), 1057-1082.
• Şahin, A. (2019). Eğitimde Bilişim Teknolojisi Kullanımına İlişkin Öğretmen Görüşleri: Metafor Çalışması. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (31), 121-159.
• Şahinoğlu, S. (1996). Etik, Tıbbi Etik, Bioetik Yöntem Bilgisel Işığında, Deontoloji Ders Notları, AÜ Tıp Fak. Antıp AŞ Yayınları, Ankara, 57-63.
• Şakar, M. C. (2010) İlköğretim Sınıf Öğretmenlerinin Etik Görüşlerinin Değerlendirilmesi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Van
• TDK, (2018). Türk Dil Kurumu. Erişim tarihi: 01.09.2018, www.tdk.gov.tr Topuz, S. K., ve Erkanli, H. (2016). Toplumsal Cinsiyet Bağlamında Kadın Ve Erkeğe Atfedilen Anlamların Metafor Yöntemiyle Analizi. Alternatif Politika, 8(2), 300.
• Tortop, H.S. (2013). Öğretmen adaylarının üniversite hocası hakkındaki metaforları ve bir değerlendirme aracı olarak metafor. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi/Journal of Higher Education and Science, 3(2), 153-160.
• Töremen, F., & Döş, İ. (2009). İlköğretim öğretmenlerinin müfettişlik kavramına ilişkin metaforik algıları. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 9(4), 1973-2012,
• Yetim Karaca, S, Ada, S. (2018). Öğrencilerin Matematik Dersine ve Matematik Öğretmenine Yönelik Algılarının Metaforlar Yardımıyla Belirlenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 26 (3), 789-800. DOI: 10.24106/kefdergi.413327
• Yıldırım, A., ve Şimşek, H. (2006). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. (6. baskı) Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yildirim, A., & Simsek, H. (2008). Sosyal bilimlerde nitel arastirma yontemleri. Ankara: Seckin Yayinlari.
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. (9. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.