Abstract
Topluma ait sosyokültürel mirasın oluşmasında, gelenek ve göreneklerin nesilden nesile
aktarılmasında âşıkların yeri, önemi büyüktür. Ozan-baksı geleneğinin bir devamı olarak
16.yüzyılda Anadolu’da ortaya çıkan âşık ve âşıklık geleneği yeni coğrafyada yeni bir hayat
anlayışına ve zevkine cevap verecek bir biçim ve öz kazanmıştır. Âşıklar, toplum hayatına ait
yaşadıkları döneme ilişkin yaşam tarzının, gelenek ve göreneklerin, sosyal ve tabii çevrenin
ifade edilmesinde her dönem önemli görevler üstlenmişler, bu önemli görev ve işlevlerini
şiirleriyle ve destanlarıyla yerine getirmişlerdir.
20. yüzyıl âşıklık geleneğinin temsilcilerinden zirve şair ve âşıklarımızdan biri de Afşinli
Derdiçok’tur. Yüzyıllardan beri gelen halk şairi geleneğinin yetiştirdiği âşıklardan biri olan
Derdiçok, âşıklık geleneğinin eski ihtişamını kaybettiği, adeta ayakta kalma mücadelesi
verdiği 20. yüzyılda, kısa sürede yaşadığı yörede usta şairliğiyle şöhret bulmuştur. Derdiçok,
halk zevkine yaklaşan mahalli ağız özellikleri ile süsleyip bütünleştirdiği sade bir dil
kullanmıştır. Yaşadığı döneme ilişkin Kahramanmaraş ve Afşin’in sosyokültürel hayatını
şiirleriyle yansıtmış, yaşadıkları ortamın kültürünü ve değerlerini geleneğin penceresinden
en güzel şekilde dile getirmiştir. Dertlilerle, Gevherilerle, hatta Karacaoğlanlarla mukayese
edilebilecek kadar kendisine önem atfedilen Derdiçok’un, âşıklık geleneği içersinde özel ve
önemli bir yeri vardır.
Keywords
References
- Artun, Erman (2005), Âşıklık Geleneği ve Âşık Edebiyatı, İstanbul
- Çobanoğlu, Özkul (2000), Âşık Tarzı Kültür Geleneği ve Destan Türü, Ankara
- Demir, Sıddık (1993), Afşinli DERDİÇOK, Ankara
- Günay, Umay (2008), Türkiye’de Âşık Tarzı Şiir Geleneği ve Rüya Motifi, Ankara
- Kahramanmaraş Valiliği, Maraş İl Yıllığı(1967), İstanbul
- Köprülü, Fuad (2004), Saz Şairleri, Ankara
- Tankut, H.R.(1994), Maraş Yollarında, Ankara
Abstract
The location and the importance of “Ashiks” are in an important position in forming
socio – cultural heritage which belongs to the community and in transmission of traditions
and customs genaration by generation. Ashiks and the tradition of ashiks which have been
appeared in Anatolion in 16th century and become a continued existence of “the tradition of
ozan baksı” have gained a manner and genuine which will response to the enjoyment and the
perception of a new life in a new land. Ashiks have taken important duties in everyterm in
conveying the customary and social environment, the manner of life, traditions and customs
which belong to the life of community. They have performed these important duties and
functions with their poems and epics.
Derdiçok who was born in Afşin is one of the most popular poet and ashiks and is
a represantative of the tradition of Ashiks in 20th century. Derdiçok is one of the cabaple
villager poet who has been educated by our folk poet traditions in centuries. He has gotten
his prestige in a short time with his experienced poesy in the region in wich he has lived in
20 th century when the tradition of Ashiks has lost its former popularity and has tried to
gain its former power. He has used of a pure language which he had integrated and decorated
with the features of which resembles folk pleasure. He has come into life the socio – cultural
life of Kahramanmaraş and Afşin with reflecting his poems in his life time, he put into words
the culturel environmet and voice throght the customs with the best way. He has scpial and
important place to be compared with Dertlis, Gevheris even Karacaoğlans has importance of
Derdiçok, through the traditional minstrel.
References
- Artun, Erman (2005), Âşıklık Geleneği ve Âşık Edebiyatı, İstanbul
- Çobanoğlu, Özkul (2000), Âşık Tarzı Kültür Geleneği ve Destan Türü, Ankara
- Demir, Sıddık (1993), Afşinli DERDİÇOK, Ankara
- Günay, Umay (2008), Türkiye’de Âşık Tarzı Şiir Geleneği ve Rüya Motifi, Ankara
- Kahramanmaraş Valiliği, Maraş İl Yıllığı(1967), İstanbul
- Köprülü, Fuad (2004), Saz Şairleri, Ankara
- Tankut, H.R.(1994), Maraş Yollarında, Ankara
Details
| Other ID | JA66VN96MC |
|---|---|
| Journal Section | Article |
| Authors | |
| Publication Date | October 1, 2011 |
| Published in Issue | Year 2011 Volume: 18 Issue: 67 |
Journal website: https://folkloredebiyat.org
The journal’s publication languages are both English and Turkish. Also despite articles in Turkish, the title, abstract, and keywords are also in English. Turkish articles approved by the reviewers are required to submit an extended summary (750-1000 words) in English.
The journal is indexed by TR-Dizin, Web of Science (ESCI), DOAJ, and many other indexes and datebases.
Within the scope of TR DIZIN 2020 Ethical Criteria and as of the year 2020, studies requiring ethics committee approval must indicate Ethics Committee Approval details (committe-date-issue) in the article’s methods section. With this in mind, we request from our author candidates to edit their article accordingly before sending it to the journal.
Field EdItors
Folklore:
Prof.Dr. Hande Birkalan-Gedik
(Frankfurt University- birkalan-gedik@em.uni.frankfurt.de)
Prof. Dr. Arzu Öztürkmen
(Bosphorus University- ozturkme@boun.edu.tr)
Edebiyat-Literature
Prof. Dr. G. Gonca Gökalp Alpaslan (Hacettepe University - ggonca@
hacettepe.edu.tr)
Prof. Dr. Ramazan Korkmaz
(President, Caucasus University Association- r_korkmaz@hotmail.com)
Antropoloji-Anthropology
Prof. Dr. Akile Gürsoy
(Beykent University - gursoyakile@gmail.com)
Prof.Dr. Serpil Aygün Cengiz
(Ankara University - serpilayguncengiz@gmail.com)
Dil-Dilbilim/Linguistics
Prof.Dr. Aysu Erden
(Maltepe University - aysuerden777@gmail.com)
Prof. Dr. V. Doğan Günay
(Dokuz Eylul University- dogan.gunay@deu.edu.tr)