SINIF YÖNETİMİNDE BAŞARININ ARACI: Önlemsel MODEL

Yıl 2014, Cilt: 20 Sayı: 78, 203 - 214, 01.08.2014

Aynur Bilir

Öz

Okulun amacı, her çocuğun kendi öğrenme gücü ve mevcut yetenekleri içinde yetişmesini
sağlayarak, kendine, ailesine, topluma, insanlık alemine yararlı bireyler olarak yetiştirmektir.
Bir öğretmenin öğrencilerini yetiştirmedeki başarısı hiç kuşkusuz, onun mesleki yeterlilikleri
yanı sıra, sınıf yönetimindeki başarısına bağlıdır. Öğretmenler eğitim öğretim sürecinde rol
oynayan etkenlerin sınıf yönetimini nasıl etkilediğinin farkında olmak durumundadırlar.
Sınıfta öğretmenin yönetim anlayışına, derse, konuya, amaçlara, öğrencilere ve ortamın
özelliklerine göre farklı sınıf yönetimi modelleri seçilir ve uygulamaya yer verilir. Bu
modeller, tepkisel, önlemsel, gelişimsel ve bütünsel olarak gruplandırmaktadır. Her modelin
günümüzün modern eğitim anlayışı açısından sınırlılıkları ve yararlı yönleri bulunmaktadır.
Bu modellerden biri olan önlemsel model sınıf etkinliklerini bir sosyalleşme süreci olarak
ele alır. Sınıfta, istenmeyen durum ve davranışları ortaya çıkmadan önlenmesi, geleceğin
planlanması ve kuralların oluşturulması gibi araçlara gereksinim duyulur. Ancak öğretmenin
bu modellerin sınırları içinde sınıfını yönetmeye çalışması yeterli değildir.
Sınıfta öğretme ve öğrenme etkinliklerinin verimli olabilmesi için öğretmenin birtakım
önlemler alması gerekmektedir. Alınan önlemlerin uygulamasında öğretmen, okul yönetimi,
rehberlik servisi, veli ve çevredeki ilgili kurum ve kuruluşlarla birlikte çalışmayı gerektirir.
Bu makale, öğretmenin sınıf içinde yürüttüğü eğitim öğretim etkinlikleri sırasında
oluşabilecek istenmedik davranışları önceden kestirerek, bu olumsuzlukları en aza indirmek
için kullanacağı önlemsel modelin araçlarını tanıtmayı ve bu araçlarla ilgili bazı uygulama
örneklerini belirlemeyi amaçlamaktadır.

Anahtar Kelimeler

Sınıf yönetimi, Öğretmen, Öğrenci, Önlemsel model

THE TOOL OF SUCCESS IN CLASSROOM MANAGEMENT: PRECAUTIONARY MODEL

Öz

The aim of school is to train each child as a helpful individual to himself/herself, his/her
family, society, humanity enabling to grow in his/her learning power and current capabilities.
A teacher’s success in training students undoubtedly depends on his/her being well-trained
and his/her success in classroom management as well. Teachers are aware of how the facts
related to the instruction period affect classroom management.
According to teachers’ management understanding, to the lesson, to the subject, to the
aims, to the students and to the learning environment, different classroom management
models can be chosen and applied. These are reactional, precautional, developmental
and holistic models. Every model has its own advantages and disadvantages according to
contemporary modern education of view. As one of these models, precautionary model, takes
classroom activities as a socialization process. In classroom, there is a need for some tools
such as preventing unwanted situations before they come up, planning future and describing
rules. However it is not adequate for teacher to manage classroom within the boundaries of
this model.
In order to achieve effective teaching and learning activities, a teacher must take some
precautions. The application of these precautions requires collaboration of teachers, the school
administration, guidance service, parents, related institutions and organizations around.
The aim of this article is to introduce means of the precautionary model and to define
some examples of application with these means that the teacher may use in predicting the
undesirable behaviors which may occur during the instruction in class and in minimizing
these undesirable behaviors.

Anahtar Kelimeler

Classroom Management, Teacher, Student, Precautionary Model

Kaynakça

• Aksoy, Naciye (2008) “Sınıf İçi Kurallar” (yedinci baskı- Editör: Emin Karip) Sınıf Yönetimi
• içinde ss.11-34 Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Antel, S. Celâl (1952) umumî didaktik. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları No: 359
• Aydın, Ayhan (2000) Sınıf Yönetimi Geliştirilmiş İkinci Baskı. Ankara:Anı Yayıncılık.
• Bakioğlu, Ayşen (2009) Çağdaş Sınıf Yönetimi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım
• Başar, Hüseyin (1989) Sınıf Yönetimi Ankara: Milli Eğitim Basımevi.
• Binbaşıoğlu, Cavit (2013) Etkinlik Pedagojisi. Ankara: Anı Yayıncılık
• Brophy, J.ere (1988) “Educating Teachers About Managing Classroom and Students” Teaching and Teacher Education. Vol.4, Nr.1. ss.1-18
• Bursalıoğlu, Ziya (2002) Okul Yönetiminde Yeni Yapı ve Davranış. (onüçüncü basım) Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Cangelosi, James.S.(1988) Classroom Management Strategies. Longman İnc. New York.
• Çelik, Kazım (2007) “Disiplin Oluşturma ve Kural Geliştirme) Etkili Sınıf Yönetimi (Üçüncü Baskı) Editör: Hüseyin Kıran. Ankara: Anı Yauıncılık.
• Durukan. Haydar ve Öztürk, H.İbrahim (2005) Sınıf Yönetimi. İstanbul:Lisans Yayıncılık.
• Dönmez, Burhanettin (2010) “Öğrenci Hizmetleri” Türk Eğitim Sistemi ve Okul Yönetimi. (Editör servet Özdemir) Ankara: nobel yayın dağıtım tic.ltd.Şti. erdem,A.riza (2011) “Sınıf Disiplini ve Kuralları” (Editö: Ruhi Sarpkaya) Sınıf Yönetimi içinde ss: 81-116.Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Güneş,Firdevs (2007)Yapılandırmacı Yaklaşımla Sınıf Yönetimi.Ankara: Nobel Yayıncılık
• Harris, Alene H.(1991) “Proactive Classroom Management: Several Ounces of Prevention” Contemporary Education. Vol.62.Nr.3 ss.156-160.
• McCombs, Barbara L.& Pope, James E.(2010) Ulaşılması Güç Öğrencileri Motive Etmek. (Çev. Simge Esin) İstanbul: Prestif Yayınları.
• Okutan, Mehmet (2006) Sınıf Yönetiminde Örnek Olaylar. (İkinci Baskı) Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Schorling, Raleigh (1953) Orta Dereceli Okullarda Genel Öğretim Metodu ve Uygulama (Çev: Vedide Baha Pars) İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.
• Şimşek, Ali (2000) Sınıfta Demokrasi . Ankara: Eğitim Sen Yayınları
• Taymaz, A. Haydar (1997) Uygulamalı Okul Yönetimi. Ankara: (Dördüncü baskı) Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Yayınları No: 1180.
• Tekışık, H.Hüseyin ve Mıhçı, Cemil (1966) Birleştirilmiş Sınıflı Köy Okullarında Öğretim Ankara: Rehber Yayınevi