Metaphora sözcüğü klasik Yunancada meta ön ekini alan ve bir yerden başka bir yere
taşımak anlamına gelen pherein fiilinden türemiştir. Latinceye ise yine aynı anlama gelen
transferre fiilinden türeyen translatio terimi ile aktarılmıştır. Türkçede geçici kullanımı işaret
eden eğretileme ve ödünç alınmayı gösteren istiare sözcükleriyle karşılanmıştır. Bu çalışmada
metaphora ve translatio karşılığı olarak eğretileme sözcüğü kullanılacaktır. Eğretileme
benzerlik ilişkisi olan iki sözcükten birini gerçek anlamının dışında diğer sözcüğün yerine
kullanmak olarak tanımlanır. Eğretileme kaynağı ise sözcüğün ödünç alındığı alanı belirtmektedir.
Her dilde ve kültürde olduğu gibi Latincede de geniş bir kullanım alanı bulunmaktadır.
Denizcilik, tarım ve hayvancılık, doğa olayları, kölelik, askerlik, oyunlar, avcılık, ateş
ve ışıkla ilgili sözcükler Latincenin başlıca eğretileme kaynakları arasındadır. Latin ozanları
ve yazarları bu alandan ödünç aldıkları sözcükleri diğer alanlarda başka bir sözcüğün yerine
kullanmışlardır. İÖ 1. yüzyılın Roma sözbiliminde, felsefesinde ve siyasetinde çok önemli
bir kişilik olan Marcus Tullius Cicero eserlerinde bu alanların yanı sıra denizcilikle ilgili
sözcükleri eğretileme olarak sıklça kullanmıştır. Bu çalışmada ilk olarak eğretilemenin
tanımı ve kullanım amaçlarına ilişkin kuramsal bilgiler eskiçağda retorik üzerine yazmış
yazarların yapıtlarından derlenecek ve aktarılacaktır. Daha sonra Cicero’nun eserleri üzerine
yoğunlaşılacak, yayınladığı mahkeme konuşmaları ve söylevleri, felsefi içerikli eserleri,
son olarak da dostlarına ve çevresine yazmış olduğu mektuplar taranacaktır. Bu eserlerde
görülen denizcilik kaynaklı eğretilemeler, aktarılan sözcükler temelinde gruplandırılıp değerlendirilmeye çalışılacaktır. Bu yöntemle Cicero’nun birçok eserinde dağınık bir biçimde
yer alan denizcilik kökenli eğretilemelerin bir araya geldiğinde ne ifade ettiği sorgulanacaktır.
Söz konusu sözcüklerin sayısı göz önüne alındığında, her birini açıklamak yerine, en
güzel örnekler eserlerinden seçilip irdelenecektir. Aynı ya da benzer biçimde kullanıldıkları
tespit edilen diğerleri ise, ilgili sözcüklere ayrılan bölümlerin altında, Cicero’nun eserlerinde
geçtiği yerlerle birlikte listelenecektir. Latincedeki her eğretilemeyi Türkçeye aynı biçimde
karşılamak zordur ve bazen açıklama yapmak ya da tek sözcüğü birkaç kelimeyle çevirmek
gerekmektedir. Bu durumun Latincedeki eğretilemenin güzelliğinin gözden kaçmasına neden
olacağı endişesiyle örnek cümleler metin içinde Latince olarak bırakılmış, çevirileri ise
dipnotlarda verilmiştir.
Primary Language | Turkish |
---|---|
Subjects | Creative Arts and Writing |
Journal Section | Articles |
Authors | |
Publication Date | May 1, 2016 |
Published in Issue | Year 2016 Volume: 22 Issue: 86 |
Journal website: https://folkloredebiyat.org
The journal’s publication languages are both English and Turkish. Also despite articles in Turkish, the title, abstract, and keywords are also in English. Turkish articles approved by the reviewers are required to submit an extended summary (750-1000 words) in English.
The journal is indexed by TR-Dizin, Web of Science (ESCI), DOAJ, and many other indexes and datebases.
Within the scope of TR DIZIN 2020 Ethical Criteria and as of the year 2020, studies requiring ethics committee approval must indicate Ethics Committee Approval details (committe-date-issue) in the article’s methods section. With this in mind, we request from our author candidates to edit their article accordingly before sending it to the journal.
Field EdItors
Folklore:
Prof.Dr. Hande Birkalan-Gedik
(Frankfurt University- birkalan-gedik@em.uni.frankfurt.de)
Prof. Dr. Arzu Öztürkmen
(Bosphorus University- ozturkme@boun.edu.tr)
Edebiyat-Literature
Prof. Dr. G. Gonca Gökalp Alpaslan (Hacettepe University - ggonca@
hacettepe.edu.tr)
Prof. Dr. Ramazan Korkmaz
(President, Caucasus University Association- r_korkmaz@hotmail.com)
Antropoloji-Anthropology
Prof. Dr. Akile Gürsoy
(Beykent University - gursoyakile@gmail.com)
Prof.Dr. Serpil Aygün Cengiz
(Ankara University - serpilayguncengiz@gmail.com)
Dil-Dilbilim/Linguistics
Prof.Dr. Aysu Erden
(Maltepe University - aysuerden777@gmail.com)
Prof. Dr. V. Doğan Günay
(Dokuz Eylul University- dogan.gunay@deu.edu.tr)