Küreselleşme Sürecinde Kültürel Malzeme Örneği Olarak Yemek Kanalları ve Programları

Yıl 2016, Cilt: 22 Sayı: 86, 237 - 258, 01.05.2016

İlkay Kanık

Öz

Küreselleşme, farklı kültürlerin karşılaşmasını sağlayan ortamların oluşması ile birlikte

şekillenmektedir. Böylece küresel ve yerel olanın benzersiz birliktelikler içine girerek farklı

sonuçlar doğurduğu küreselleşen dünyada, televizyonlarda yayınlanan birçok yemek programı,

uluslararası örneklerinin etkisi altında, kültürel melezleşmenin bir ürünü olarak ortaya

çıkarlar. Televizyonun yayına başladığı ilk dönemden itibaren yemek programları vardır.

Beslenmenin günlük faaliyetler içinde öneminden dolayı, yemek ile ilgili konular, televizyon

gibi günlük hayatın içinde önemli yer kaplayan eğlence aracına da konu olmuştur. 1990’lar

ve özellikle 2000’lerden itibaren ise yemek programlarına dair ilginin iyice artması, yemeğe

dair görsel kültürel ürünlerin sayısını da bir o kadar artırmıştır. Yemek programlarının birbirlerinden

etkilenmesi ve aynı zamanda çok popüler olan bazı programlarında o ülkelerden

çıkarak başka ülkelerde yerel değerle özdeşleşerek melez programlar haline gelmesine, aynı zamanda ülkede üretilen bazı programların içeriğini de değişmesine neden olmuştur. Food

Network, 24 Kitchen gibi uluslararası yemek kanalları, Planet Mutfak gibi yerel kanalın,

Rachael Ray, Jamie Oliver uluslararası televizyon şeflerinin ürettikleri televizyon programları,

Refika Birgül, Arda Türkmen gibi Türkiyeli televizyon şeflerinin programlarının kültürel

melezleşmenin örnekleri olarak gösterilebilir. Bir İngiliz yapımı yarışma programı olan

Come Dine with Me’nin, Türkiye versiyonu Yemekteyiz yarışma programı, aynı zamanda

uluslararası bir yemek yarışma programı fenomeni haline dönüşen Master Chef’in, Türkiye

versiyonu Master Chef Türkiye, adlı yarışma programı, küreselleşme sürecinde ortaya çıkan

melez televizyon programlarıdır.

Anahtar Kelimeler

Televizyon, Küreselleşme, Melezleşme, Yemek Programlari

Kaynakça

• Baudrillard, Jean (2004). Tüketim Toplumu. Çev.Hazal Deliceçaylı-Ferda Keskin. İstanbul: Metis Yayınları
• Bell, David; Gill Valentine(1997). Consuming Geographies: We are what we eat, London, New York: Routledge
• Bodley, John H. (2011). Cultural Anthropology: Tribes, States, and the Global System, New York: Alta Mira Press
• İktidar, Çev. Gülşat Aygen. İstanbul: Ayrıntı Yayınları
• Cetin, Kumru Berfin Emre, Islamic Lifestyle and Emine Beder’s TV Cookery Show Kitchen Love, European Journal of Cultural Studies, September 22, 2015, doi: 10.1177/1367549415603379
• Collins; Kathleen (2009), Watching What We Eat, New York: Continuum Publishing Crane, Diana. (2002). Culture and Globalization. Edit. Diana Crane, Nubuko Kawashima, Ken’ichi Kawasaki, Global Culture (s. 1-2). New York: Routledge
• Encyclopaedia Britannica(1988). Haz Maddesi, 10. Cilt. İstanbul:Ana Yayıncılık
• Fetini, Alyssa (2009). The Evalution of TV Cooking, Mayıs,2009 , Alıntılanma tarihi 17-1- 2016 http://content.time.com/time/arts/article/0,8599,1898153,00.html
• Kate Jackson( 2 Şubat, 2012), Is Come Dine With Me the bitchiest show on the box?, Alıntılanma tarihi 17-1-2016, http://www.mirror.co.uk/3am/celebrity-news/is-comedine- with-me-the-bitchiest-show-on-the-box-303433
• Kellner, Douglas (2010).Medya Gösterisi. Çev. Zeynep Paşalı. İstanbul: Açılım Kitapları
• Ketchum, Cheri. The Essence of Cooking Shows(2005): How the Food Network Constructs Consumer Fantasies, Journal of Communication Inquiry, 29:3 (July 2005): 217-234
• Klein, Naomi, 2000, No Logo, Great Britain:Flamingo
• Malene, Devon M. (2011), Accessorizing with Food:, Cooking Shows and Cultural Values (Yayınlanmamış Master Tezi)
• Matwick,Kelci; Keri Matwick (2015). Inquiry in television cooking shows, Discourse & Communication. Vol. 9(3) 313– 330
• McLuhan, Marchall, Quentin Fiore(2005), The Medium is the Massege,Corte Madera: Gingko Press
• Medya Tava, Rating Tablosu, http://www.medyatava.com/rating/2016-02-10, Erişim Tarihi: 2 Şubat, 2016
• Nabi, R. L.; Carmen R. Stitt, Jeff Halford & Keli L. Finnerty. (2006). Emotional and Cognitive Predictors of the Enjoyment of Reality-Based and Fictional Television Programming: An Elaboration of the Uses and Gratifications Perspective. Media Psychology, s. 441-444. Issue 8.
• Ritzer, George (2011). Küresel Dünya, İstanbul:Ayrıntı Yayınları
• Ritzer, George ( 1998). The McDonaldization Thesis, London: Sage Publication
• Rubin, Alan M. (2009), Uses- and- Gratifications Perspective On Media Effects, Edit.Jennings Bryant and Mary Beth Oliver, Media Effects, New York: Routledge
• Sherwin, Adam (7 Ekim 2013), Not bad for a small island that no one listens to: British TV exports hit £1.2bn, Alıntılanma tarihi 17-1-2016, http://www.independent.co.uk/ arts-entertainment/tv/news/not-bad-for-a-small-island-that-no-one-listens-to-britishtv- exports-hit-12bn-8864779.html
• Shugart, Helene A. (2008),Sumptuous Texts: Consuming ‘‘Otherness’’ in the Food Film Genre, Critical Studies in Media Communication Vol. 25, No. 1, March 2008, pp. 68_90
• Stanley,John; Linda Stanley(2015). Food Tourism. London: Cabi Watson, James L. Melissa L. Caldwell (2005), Introduction, edit. James L. Watson, Melissa L. Caldwell. The Cultural Politics of Food and Eeating, Oxford: Blackwell Publishing
• Weisberg, Doris (2003). Art, Food In, Slomon H. Katz, Editor in Chief, Encyclopedia of Food and Culture, Volume 1, New York: Charles Scribner’s Sons, Gale Group, Thomson
• Taraf Gazetesi(2009), Tekerek Tuğba, “Yemekteyiz Ama Hala Aciz”, Alıntılanma tarihi 2 Şubat,2016, http://arsiv.taraf.com.tr/haber-yemekteyiz-ama-hala-aciz-26008/