Milli Mücadele Dönemi Yazarlarından Halide Edip Adıvar, Reşat Nuri Güntekin ve Yakup Kadri Karaosmanoğlu’nun Romanlarının Popüler Kültür İçerik Özellikleri Bağlamında İncelenmesi

Yıl 2018, Cilt: 24 Sayı: 95, 261 - 278, 01.08.2018

Duygu Ünalan , Ömer Özer

https://doi.org/10.22559/folklor.273

Öz

Bu çalışmada Halide Edip Adıvar, Reşat Nuri Güntekin ve Yakup Kadri Karaosmanoğlu

örneğinde Milli Mücadele Dönemi romanlarının popüler kültür

içerik özellikleri bağlamında incelenmesi amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda,

Halide Edip Adıvar’ın Ateşten Gömlek (1923), Kalp Ağrısı (1924) ve

Vurun Kahpeye (1923); Reşat Nuri Güntekin’in Ateş Gecesi (1942), Damga

(1924), Gizli El (1924) ve Yeşil Gece (1928); Yakup Kadri Karaosmanoğlu’nun Ankara (1934), Kiralık Konak (1922), Sodom ve Gomore (1928) ile Yaban

(1932) adlı romanları incelenmiştir. Çalışmanın kuramsal ardalan bölümünde

ise Marksist Ekonomi Politik Yaklaşıma değinilmiş ve bu bağlamda popüler

kültür tartışması yapılmıştır. Çalışmada, popüler kültürün belirleyicisinin üretim

anındaki siyasal ve ekonomik ilişkiler olduğu görüşü temel alınmıştır. Ve

bu bağlamda, Milli Mücadele Dönemi popüler kültür içerik özellikleri dönemin

sosyo-kültürel ve ekonomik yapısı doğrultusunda değerlendirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Marksist ekonomi politik, popüler kültür

Kaynakça

• Adıvar H. E .(2016a) Kalp ağrısı. İstanbul: Can.
• Adıvar H. E. (2016b) Ateşten gömlek. İstanbul: Can.
• Adıvar H. E. (2016c) Vurun kahpeye. İstanbul: Can.
• Çakmur B. (1998) Kültürel üretimin ekonomi politiği. Kültür ve iletişim. 1 (2), 111-148.
• Çetişli İ. (2007) İkinci meşrutiyet döneminde ortaya çıkan fikri, siyasi hareketler ve Türk edebiyatına yansımaları. (Haz. İ. Çetişli, N. Çetin, A. Doğan, vd.) II. meşrutiyet dönemi Türk edebiyatı (ss.125-370) Ankara: Akçağ.
• Diren H. (2012) Aşk kültür yabancılaşma. Sanat Cephesi, 9, Erişim tarihi: 31.10.2016. http:// www.sanatcephesi.org/Sanat-Cephesi/9 Erdoğan İ. (1999) Popüler kültür: kültür alanında egemenlik ve mücadele. N. Güngör (Der.). Popüler kültür ve iktidar (ss. 18-53). Ankara: Vadi.
• Erdoğan İ. (2001a) Kitle iletişimi örneğiyle Marksist siyasal ekonomi yaklaşımı. Praksis. 4, 276-313.
• Erdoğan İ. (2001b) Popüler kültürde gasp ve popülerin gayrimeşruluğu. Doğu Batı, 15 (2), 65-106.
• Erdoğan İ. (2004) Popüler kültürün ne olduğu üzerine. Bilim ve Aklın Aydınlığında Eğitim Dergisi, 57, 1-18.
• Erdoğan İ. ve Alemdar K. (2011) Kültür ve iletişim. Ankara: Erk.
• Garnham N. (2008) bir kültürel materyalizm teorisine doğru, Kırılmalar ve uzlaşmalar (ss.67-83) Ankara: De Ki
• Gevgilili A. (1989) Türkiye’de kapitalizmin gelişmesi ve sosyal sınıflar. Ankara: Bağlam. Güntekin R. N. (1993) Ateş gecesi. İstanbul: İnkılâp.
• Güntekin R. N. (2014a) Gizli el. İstanbul: İnkılâp.
• Güntekin R. N. (2015) Yeşil gece. İstanbul: İnkılâp.
• Güntekin R. N. (2016) Damga. İstanbul: İnkılâp.
• Karaosmanoğlu Y. K. (2006) Yaban. İstanbul: İletişim.
• Karaosmanoğlu Y. K. (2015) Ankara. İstanbul: İletişim.
• Karaosmanoğlu Y. K. (2016a) Sodom ve Gomore. İstanbul: İletişim.
• Karaosmanoğlu Y. K. (2016b) Kiralık konak. İstanbul: İletişim.
• Kellner D. (2008) Ayrımın üstesinden gelmek: kültürel çalışmalar ve ekonomi-politik. S. Çelenk (Ed.), İletişim çalışmalarında kırılmalar ve uzlaşmalar (ss.147-172). Ankara: De Ki.
• Korkmaz R. (2006) Yenileşme tarihi, sosyo-kültürel ve estetik temelleri. Komisyon. Türk Edebiyatı Tarihi, T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, İstanbul, 17-42.
• Marx K. (1976) 1844 Elyazmaları, ekonomi politik ve felsefe, (Çev. K. Somer), Ankara, Sol
• Marx K. ve Engels F. (2013) Alman ideolojisi, (Çev. T. Ok ve O. Geridönmez), İstanbul Evrensel Basım Yayın.
• Özdemir E. (1999) Türk ve dünya edebiyatında dönemler-yönelimler, Ankara. Bilgi. Özer Ö. ve Dağtaş E. (2011) Popüler kültürün hakimiyeti, İstanbul. Literatürk.
• Turhan M. (1969) Kültür değişmeleri, Ankara. Milli Eğitim Bakanlığı.
• Türkay M. (2012) Türkiye’de kapitalizmin gelişme dinamikleri. Erişim tarihi: 21.10.2016 http://kongrekaraburun.org/index.php/gecmi-kongreler/kongre-2012/kongretakvimi/ 156-turkiyede-kapitalizmin-gelişme-dinamikleri.
• Yaylagül L. (2006) Kapitalizm, medya, popüler kültür ve ideoloji, L. Yaylagül (Der.), Kitle iletişiminin ekonomi politiği (ss.289-326). Ankara: Dalbaz.