FAKİR BAYKURT’UN TIRPAN ADLI ROMANININ SİMGESEL ŞİDDET AÇISINDAN İNCELENMESİ

Yıl 2018, Cilt: 24 Sayı: 93, 81 - 91, 01.02.2018

Tülin Arseven

https://doi.org/10.22559/folkloredebiyat.2017.70

Öz

Pierre Bourdieu (1930-2002), öne sürdüğü görüşler ve kuramlarla günümüzde sosyoloji

biliminin önemli isimlerinden biridir. Pierre Bourdieu, oyun metaforu ve alan, habitus, simgesel

sermaye ve simgesel şiddet gibi pek çok yeni kavramı sosyolojiye kazandırmıştır. Pierre

Bourdieu’nun yapmış olduğu araştırmalar ve ortaya koyduğu görüşler, sadece sosyolojide değil

diğer sosyal bilimlerin araştırmalarında da önemli birer kaynak haline gelmiştir. Özellikle de

simgesel şiddet konusundaki saptamalarının sosyal bilimlerin pek çok araştırmasında önemli bir

yer tuttuğu görülmektedir. Simgesel şiddet, var olan düzenin devamının sağlanması için fiziksel

nitelik taşımayan bir baskı biçiminin ifadesi olarak tanımlanabilir. Bu baskı biçiminde, bir

toplumsal eyleyici üzerinde kendi suç ortaklığıyla uygulanan şiddetten söz edilmektedir.

Bir edebî eser incelemesi olan bu çalışmada Fakir Baykurt’un (1929-1999) Tırpan adlı

romanı Pierre Bourdieu’nün simgesel şiddet kavramından hareket ile değerlendirilmiştir. Fakir

Baykurt, Türk edebiyatında toplumcu gerçekçi bir sanat anlayışıyla romanlarını kaleme alan

önemli bir yazardır. Fakir Baykurt, eserlerinde toplumu ve onu türlü yönlerden ayakta tutan,

etkileyen dinamikleri kendi sanat anlayışı ve yaşam felsefesi ile birleştirerek ele almaktadır. 1970

Yılı TRT Roman Ödülüne değer bulunan Tırpan da zengin ve yaşlı adamların çocuk denilecek

yaştaki kızlarla evliliği ve bunun yarattığı sonuçlar gibi son derece önemli bir sorunu konu

edinmektedir. Romanın olay örgüsü, bu önemli konuya insanların bakış açılarının ve bu durumun

yarattığı infiallerin anlatımı üzerine kuruludur. Konusu ve yazarının konuya bakış açısı nedeniyle

Tırpan bu çalışma için seçilmiş, eser simgesel şiddet öğeleri açısından incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler

simgesel şiddet, tırpan, Fakir Baykurt

Kaynakça

• Aytaç, G. (2005). Edebiyat ve Kültür. Ankara: Hece Yay.
• Baykurt, F. (1971). Tırpan (2. Baskı). İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Bourdieu, P. (1999). Sanatın Kuralları: Yazınsal Alanın Oluşumu ve Yapısı. Çev.: Necmettin Kâmil Sevil: İstanbul: Yapı Kredi Yay.
• Bourdieu, P. (2000). Televizyon Üzerine (2. Baskı). Çev.: Turhan Ilgaz. İstanbul: Yapı Kredi Yay.
• Bourdieu, P. (2006). Pratik Nedenler (2. Baskı). Türkçesi: Hülya Uğur Tanrıöver. İstanbul: Hil Yayın.
• Bourdieu, P., Wacquant, L. (2012). Düşünümsel Bir Antropoloji İçin Cevaplar (6. Baskı). Çev.: Nazlı Ökten. İstanbul: İletişim Yay.
• Swartz, David (2013). Kültür ve İktidar: Pierre Bourdieu’nün Sosyolojisi (2. Baskı). Çev.: Elçin Gen. İstanbul: İletişim Yay.