Research Article
BibTex RIS Cite

Dünya Mitlerinde Yılan

Year 2018, Volume: 24 Issue: 96, 53 - 64, 06.11.2018
https://doi.org/10.22559/folklor.363

Abstract

Bu makalede yılan, Türk, Sümer, Mısır ve Hint mitlerinde karşılaştırmalı olarak 

arketipsel inceleme yöntemi ile ele alınacaktır. Çalışmada mitlerin başlangıcı olan 

ve en eskileri arasında sayılan Sümer mitleri, Hint mitleri, Mısır mitleri ve kendi 

kültürümüzü de ifade etmek adına Türk mitleri yer almıştır. Ele alınan mitlerde 

yılanın düalist yapısı iyi-kötü, eril-dişil, aydınlık-karanlık gibi zıtlıkları sembolize 

edilerek gösterilmeye çalışılmıştır. Farklı toplumların benzer mitlerinde yer alan 

yılanın arketipsel bağlamda ilk örneklerine değinilecek ve bu ortak mitlerin 

birbirleriyle olan bağlantısı üzerinde durulacaktır. Mitler, geçmişten günümüze 

kadar kültür aktarımı yapan ve ait olduğu toplum hakkında bilgi veren önemli 

aracılardır. Yılanın benzerlik taşıdığı bu mitler karşılaştırmalı olarak incelenecektir. 

Karşılaştırmalı inceleme sayesinde mitlerin toplumların bilinçaltlarında nasıl 

benzer şekilde gün yüzüne çıktıkları gösterilmeye çalışılacaktır. Yılan, incelenen 

mitlerde ortaya konan veriler doğrultusunda yaratıcı, iyileştirici ve şeytan olarak 

üç başlık altında sınıflandırılmıştır. Yılanın çeşitli sınıflandırılmaları Jung’un 

ortaya atmış olduğu anne, büyük bilge, hilebaz ve yeniden doğuş arketipleriyle 

açıklanmaya çalışılmıştır.

References

  • Ateş, M. (2012). Mitolojiler ve semboller “Ana tanrıça ve doğurganlık”. İstanbul: Milenyum.
  • Bayat, F. (2012a). Türk mitolojik sistemi (ontolojik ve epistemolojik bağlamda Türk mitolojisi). II. Cilt, 2. Baskı, İstanbul: Ötüken.
  • Bayat, F. (2012b). Türk kültüründe kadın şaman. 2. Baskı, İstanbul: Ötüken.
  • Beydili, C. (2005). Türk mitolojisi ansiklopedik sözlük. Çev: E. Ercan, Ankara: Yurt Kitap.
  • Campell, J. (2010). Mitolojinin gücü. Çeviren: Z. Yaman, İstanbul: MediaCat.
  • Campbell, J. (2015). Batı mitolojisi. Çev: K. Emiroğlu, İstanbul: Islık.
  • Çoruhlu, Y. (2013). Türk mitolojisinin ana hatları. 2. Baskı, İstanbul: Kabalcı.
  • Eliade, Mircea. (2012). Dinsel inançlar ve düşünceler tarihi. Çev: A. Berktay, 3. Baskı, İstanbul: Kabalcı.
  • Eliade, M. (2014). Dinler tarihine giriş. Cilt 1, Çev: L. A. Özcan, 2. Baskı, İstanbul: Kabalcı.
  • Gardin, N, Robert O. Jean G. ve Olivier K. (2014). Semboller sözlüğü. Çev: B. Akşit, İstanbul: Bilge Kültür Sanat.
  • Gwendolyn, L. (2002). A dictionary of ancient near eastern mythology. New York: Taylor and Francis.
  • Hart, G. (2012). Mısır mitleri. Çev: Mehmet Sait Türk, 2. Baskı, Ankara: Phoenix.
  • Hooke, S. H. (2015). Ortadoğu mitolojisi. Çev: A. Şenel, 5. Baskı, Ankara: İmge.
  • Jung, C. G. (2013). Dört arketip. Çev: Z. A. Yılmazer, 4. Baskı, İstanbul: Metis.
  • Kaya, K. (2003). Hint mitolojisi sözlüğü. 2. Baskı, Ankara: İmge.
  • Müller, W. M. (1918). Egyptian mythology, the mythology of all race. vol. XII: Egyptian, Indo- Chinese. Ed. Gray, L. H. –G. F. Moore. Marshall Jones Company, Boston, 1-245.
  • Naskali, E. G (ed). (2014). Yılan kitabı. İstanbul: Kitabevi.
  • Ögel, B. (2014). Türk mitolojisi. 6. Baskı, Ankara: Türk Tarih Kurumu.
  • Öztürk, Ö. (2009). Folklor ve mitoloji sözlüğü. Ankara: Phoenix.
  • Renouf, P. P. (2015). Mısır’ın ölüler kitabı. Çev: E. Altunay, İstanbul: Onbir.
  • Roux, J. (2005). Orta Asya’da kutsal bitkiler ve hayvanlar. Çev: A. Kazancıgil ve L. Arslan, İstanbul: Kabalcı.
  • Sözeri, T. (2000). Kültürlerde Şahmeran. İstanbul: İm Yayın Tasarım.
  • Tez, Z. (2008). Mitolojinin kültürel tarihi. İstanbul: Doruk.
  • Yöndemli, F. (2004). Tarih öncesinden günümüze yılan. Ankara: Piramit.
Year 2018, Volume: 24 Issue: 96, 53 - 64, 06.11.2018
https://doi.org/10.22559/folklor.363

Abstract

References

  • Ateş, M. (2012). Mitolojiler ve semboller “Ana tanrıça ve doğurganlık”. İstanbul: Milenyum.
  • Bayat, F. (2012a). Türk mitolojik sistemi (ontolojik ve epistemolojik bağlamda Türk mitolojisi). II. Cilt, 2. Baskı, İstanbul: Ötüken.
  • Bayat, F. (2012b). Türk kültüründe kadın şaman. 2. Baskı, İstanbul: Ötüken.
  • Beydili, C. (2005). Türk mitolojisi ansiklopedik sözlük. Çev: E. Ercan, Ankara: Yurt Kitap.
  • Campell, J. (2010). Mitolojinin gücü. Çeviren: Z. Yaman, İstanbul: MediaCat.
  • Campbell, J. (2015). Batı mitolojisi. Çev: K. Emiroğlu, İstanbul: Islık.
  • Çoruhlu, Y. (2013). Türk mitolojisinin ana hatları. 2. Baskı, İstanbul: Kabalcı.
  • Eliade, Mircea. (2012). Dinsel inançlar ve düşünceler tarihi. Çev: A. Berktay, 3. Baskı, İstanbul: Kabalcı.
  • Eliade, M. (2014). Dinler tarihine giriş. Cilt 1, Çev: L. A. Özcan, 2. Baskı, İstanbul: Kabalcı.
  • Gardin, N, Robert O. Jean G. ve Olivier K. (2014). Semboller sözlüğü. Çev: B. Akşit, İstanbul: Bilge Kültür Sanat.
  • Gwendolyn, L. (2002). A dictionary of ancient near eastern mythology. New York: Taylor and Francis.
  • Hart, G. (2012). Mısır mitleri. Çev: Mehmet Sait Türk, 2. Baskı, Ankara: Phoenix.
  • Hooke, S. H. (2015). Ortadoğu mitolojisi. Çev: A. Şenel, 5. Baskı, Ankara: İmge.
  • Jung, C. G. (2013). Dört arketip. Çev: Z. A. Yılmazer, 4. Baskı, İstanbul: Metis.
  • Kaya, K. (2003). Hint mitolojisi sözlüğü. 2. Baskı, Ankara: İmge.
  • Müller, W. M. (1918). Egyptian mythology, the mythology of all race. vol. XII: Egyptian, Indo- Chinese. Ed. Gray, L. H. –G. F. Moore. Marshall Jones Company, Boston, 1-245.
  • Naskali, E. G (ed). (2014). Yılan kitabı. İstanbul: Kitabevi.
  • Ögel, B. (2014). Türk mitolojisi. 6. Baskı, Ankara: Türk Tarih Kurumu.
  • Öztürk, Ö. (2009). Folklor ve mitoloji sözlüğü. Ankara: Phoenix.
  • Renouf, P. P. (2015). Mısır’ın ölüler kitabı. Çev: E. Altunay, İstanbul: Onbir.
  • Roux, J. (2005). Orta Asya’da kutsal bitkiler ve hayvanlar. Çev: A. Kazancıgil ve L. Arslan, İstanbul: Kabalcı.
  • Sözeri, T. (2000). Kültürlerde Şahmeran. İstanbul: İm Yayın Tasarım.
  • Tez, Z. (2008). Mitolojinin kültürel tarihi. İstanbul: Doruk.
  • Yöndemli, F. (2004). Tarih öncesinden günümüze yılan. Ankara: Piramit.
There are 24 citations in total.

Details

Primary Language Turkish
Subjects Creative Arts and Writing
Journal Section Articles
Authors

Medine Sivri

Canan Akbaba This is me

Publication Date November 6, 2018
Published in Issue Year 2018 Volume: 24 Issue: 96

Cite

APA Sivri, M., & Akbaba, C. (2018). Dünya Mitlerinde Yılan. Folklor/Edebiyat, 24(96), 53-64. https://doi.org/10.22559/folklor.363

Journal website: https://folkloredebiyat.org
The journal’s publication languages are both English and Turkish. Also despite articles in Turkish, the title, abstract, and keywords are also in English. Turkish articles approved by the reviewers are required to submit an extended summary (750-1000 words) in English.
The journal is indexed by TR-Dizin, Web of Science (ESCI), DOAJ, and many other indexes and datebases.
Within the scope of TR DIZIN 2020 Ethical Criteria and as of the year 2020, studies requiring ethics committee approval must indicate Ethics Committee Approval details (committe-date-issue) in the article’s methods section. With this in mind, we request from our author candidates to edit their article accordingly before sending it to the journal.

Field EdItors

Folklore:
Prof.Dr. Hande Birkalan-Gedik
(Frankfurt University- birkalan-gedik@em.uni.frankfurt.de)
Prof. Dr. Arzu Öztürkmen
(Bosphorus University- ozturkme@boun.edu.tr)
Edebiyat-Literature
Prof. Dr. G. Gonca Gökalp Alpaslan (Hacettepe University - ggonca@
hacettepe.edu.tr)
Prof. Dr. Ramazan Korkmaz
(President, Caucasus University Association- r_korkmaz@hotmail.com)
Antropoloji-Anthropology
Prof. Dr. Akile Gürsoy
(Beykent University - gursoyakile@gmail.com)
Prof.Dr. Serpil Aygün Cengiz
(Ankara University - serpilayguncengiz@gmail.com)
Dil-Dilbilim/Linguistics
Prof.Dr. Aysu Erden
(Maltepe University - aysuerden777@gmail.com)
Prof. Dr. V. Doğan Günay
(Dokuz Eylul University- dogan.gunay@deu.edu.tr)