Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

Dünya Mitlerinde Yılan

Yıl 2018, Cilt: 24 Sayı: 96, 53 - 64, 06.11.2018
https://doi.org/10.22559/folklor.363

Öz

Bu makalede yılan, Türk, Sümer, Mısır ve Hint mitlerinde karşılaştırmalı olarak 

arketipsel inceleme yöntemi ile ele alınacaktır. Çalışmada mitlerin başlangıcı olan 

ve en eskileri arasında sayılan Sümer mitleri, Hint mitleri, Mısır mitleri ve kendi 

kültürümüzü de ifade etmek adına Türk mitleri yer almıştır. Ele alınan mitlerde 

yılanın düalist yapısı iyi-kötü, eril-dişil, aydınlık-karanlık gibi zıtlıkları sembolize 

edilerek gösterilmeye çalışılmıştır. Farklı toplumların benzer mitlerinde yer alan 

yılanın arketipsel bağlamda ilk örneklerine değinilecek ve bu ortak mitlerin 

birbirleriyle olan bağlantısı üzerinde durulacaktır. Mitler, geçmişten günümüze 

kadar kültür aktarımı yapan ve ait olduğu toplum hakkında bilgi veren önemli 

aracılardır. Yılanın benzerlik taşıdığı bu mitler karşılaştırmalı olarak incelenecektir. 

Karşılaştırmalı inceleme sayesinde mitlerin toplumların bilinçaltlarında nasıl 

benzer şekilde gün yüzüne çıktıkları gösterilmeye çalışılacaktır. Yılan, incelenen 

mitlerde ortaya konan veriler doğrultusunda yaratıcı, iyileştirici ve şeytan olarak 

üç başlık altında sınıflandırılmıştır. Yılanın çeşitli sınıflandırılmaları Jung’un 

ortaya atmış olduğu anne, büyük bilge, hilebaz ve yeniden doğuş arketipleriyle 

açıklanmaya çalışılmıştır.

Kaynakça

  • Ateş, M. (2012). Mitolojiler ve semboller “Ana tanrıça ve doğurganlık”. İstanbul: Milenyum.
  • Bayat, F. (2012a). Türk mitolojik sistemi (ontolojik ve epistemolojik bağlamda Türk mitolojisi). II. Cilt, 2. Baskı, İstanbul: Ötüken.
  • Bayat, F. (2012b). Türk kültüründe kadın şaman. 2. Baskı, İstanbul: Ötüken.
  • Beydili, C. (2005). Türk mitolojisi ansiklopedik sözlük. Çev: E. Ercan, Ankara: Yurt Kitap.
  • Campell, J. (2010). Mitolojinin gücü. Çeviren: Z. Yaman, İstanbul: MediaCat.
  • Campbell, J. (2015). Batı mitolojisi. Çev: K. Emiroğlu, İstanbul: Islık.
  • Çoruhlu, Y. (2013). Türk mitolojisinin ana hatları. 2. Baskı, İstanbul: Kabalcı.
  • Eliade, Mircea. (2012). Dinsel inançlar ve düşünceler tarihi. Çev: A. Berktay, 3. Baskı, İstanbul: Kabalcı.
  • Eliade, M. (2014). Dinler tarihine giriş. Cilt 1, Çev: L. A. Özcan, 2. Baskı, İstanbul: Kabalcı.
  • Gardin, N, Robert O. Jean G. ve Olivier K. (2014). Semboller sözlüğü. Çev: B. Akşit, İstanbul: Bilge Kültür Sanat.
  • Gwendolyn, L. (2002). A dictionary of ancient near eastern mythology. New York: Taylor and Francis.
  • Hart, G. (2012). Mısır mitleri. Çev: Mehmet Sait Türk, 2. Baskı, Ankara: Phoenix.
  • Hooke, S. H. (2015). Ortadoğu mitolojisi. Çev: A. Şenel, 5. Baskı, Ankara: İmge.
  • Jung, C. G. (2013). Dört arketip. Çev: Z. A. Yılmazer, 4. Baskı, İstanbul: Metis.
  • Kaya, K. (2003). Hint mitolojisi sözlüğü. 2. Baskı, Ankara: İmge.
  • Müller, W. M. (1918). Egyptian mythology, the mythology of all race. vol. XII: Egyptian, Indo- Chinese. Ed. Gray, L. H. –G. F. Moore. Marshall Jones Company, Boston, 1-245.
  • Naskali, E. G (ed). (2014). Yılan kitabı. İstanbul: Kitabevi.
  • Ögel, B. (2014). Türk mitolojisi. 6. Baskı, Ankara: Türk Tarih Kurumu.
  • Öztürk, Ö. (2009). Folklor ve mitoloji sözlüğü. Ankara: Phoenix.
  • Renouf, P. P. (2015). Mısır’ın ölüler kitabı. Çev: E. Altunay, İstanbul: Onbir.
  • Roux, J. (2005). Orta Asya’da kutsal bitkiler ve hayvanlar. Çev: A. Kazancıgil ve L. Arslan, İstanbul: Kabalcı.
  • Sözeri, T. (2000). Kültürlerde Şahmeran. İstanbul: İm Yayın Tasarım.
  • Tez, Z. (2008). Mitolojinin kültürel tarihi. İstanbul: Doruk.
  • Yöndemli, F. (2004). Tarih öncesinden günümüze yılan. Ankara: Piramit.
Toplam 24 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Sanat ve Edebiyat
Bölüm Derleme Makaleleri -Compilation Articles
Yazarlar

Medine Sivri

Canan Akbaba Bu kişi benim

Yayımlanma Tarihi 6 Kasım 2018
Yayımlandığı Sayı Yıl 2018 Cilt: 24 Sayı: 96

Kaynak Göster

APA Sivri, M., & Akbaba, C. (2018). Dünya Mitlerinde Yılan. Folklor/Edebiyat, 24(96), 53-64. https://doi.org/10.22559/folklor.363

Derginin yayım dili Türkçe ve İngilizce’dir, ayrıca Türkçe de olsa tüm basılan makalelerin başlık, öz ve anahtar sözcükleri İngilizce olarak da makalede bulunur. Hakemlerden onay almış Türkçe makaleler için 750-1000 sözcükten oluşan genişletilmiş özet (extended summary) gereklidir. Elektronik çeviriler kabul edilmez.
Dergi TR-Dizin, Web of Science (ESCI), DOAJ ile diğer pek çok dizin tarafından taranmaktadır. Scimagoe quartile değeri: Q2 'dir:

TR DIZIN 2020 Etik Kriterleri kapsamında, dergimize 2020 yılından itibaren etik kurul izni gerektiren çalışmalar için makalenin yöntem bölümünde ilgili Etik Kurul Onayı ile ilgili bilgilere (kurul-tarih-sayı) yer verilmesi gerekecektir. Bu nedenle dergimize makale gönderecek olan yazarlarımızın ilgili kriteri göz önünde bulundurarak makalelerini düzenlemeleri önemle rica olunur.

Alan Editörleri/ Field Editörs

Halkbilimi/Folklore
Prof.Dr. Hande Birkalan-Gedik (JohannWolfgang-Goethe İniversitet-birkalan-gedik@m.uni-frankfurt.de)
Prof.Dr. Ali Yakıcı (Gazi Üniversitesi-yakici@gazi.edu.tr)
Prof.Dr. Aynur Koçak (Yıldız Teknik Üniversitesi-nurkocak@yildiz.edu.tr)
Prof.Dr. Işıl Altun ( (Regensburg Üniversitesi/Kocaeli Üniversitesi-İsil.Altun@zsk.uni-regensburg.de)
Edebiyat/Literature
Prof.Dr. Abdullah Uçman (Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi -emekli-29 MayısÜniversitesi-abdullahucman@29mayis.edu.tr
Prof. Dr. Ramazan Korkmaz (Ardahan Üniversitesi-emekli-Kafkasya Üniversiteler Birliği -KÜNİB-r_korkmaz@hotmail.com)
Prof.Dr. Emel Kefeli (Marmara Üniversitesi-emekli-İstanbul 29 Mayıs Üniversitesi-ayseemelkefeli @gmail.com)
Antropoloji/Anthropology
Prof.Dr. Hanife Aliefendioğlu (Doğu Akdeniz Üniversitesi-hanife.aliefendioglu@emu.edu.tr)
Prof. Dr. Şebnem Pala Güzel (Başkent Üniversitesi-sebnempa@baskent.edu.tr)
Prof.Dr. Derya Atamtürk Duyar (İstanbul Üniversitesi-datamturk@istanbul.edu.tr)
Prof.Dr. Meryem Bulut (Ankara Üniversitesi-meryem.bulut@gmail.com)
Dil-Dilbilim/Language-Linguistics
Prof.Dr. Nurettin Demir (Hacettepe Üniversitesi-demir@hacettepe.edu.tr)
Prof. Dr. Aysu Erden (Maltepe Üniversitesi-aysuerden777@gmail.com)
Prof.Dr. Sema Aslan Demir (Hacettepe Üniversitesi-semaaslan@hacettepe.edu.tr)