Research Article
BibTex RIS Cite

İnsan-ı Kâmil Olma Yolunda Bir Sultan Şair: Muhibbî

Year 2020, Volume: 26 Issue: 101, 173 - 185, 05.02.2020

Abstract

dallarında anlamlandırılmaya çalışılmıştır. İnsanın kendine bakışını, yüzyıllara
göre verdiği varlık mücadelesini araştırmak edebi metne bakışta önemlidir. Klasik
şairler bireysel seviyede tekâmülün tasavvuftaki karşılığı insan-ı kâmili kendini
anlama ve yeryüzünde konumlandırmada kullanırlar. Bir sultan şair olan
Muhibbî’yi kişilik ve sanatçı olarak tanımak için şiirleri üzerinden araştırma yapmak
çalışmanın hedefleri arasındadır. Bundan dolayı insan-ı kâmil kavramı izlek
olarak alınmıştır. Sıradan insan için insan-ı kâmili algılama farklıdır. Bir sultan için
bu kavram algısının farklılığı metinde ortaya koyulmuştur.
Burada ayrıca dünya edebiyat tarihinde pek örneği görülmeyen sultan şairliğe gönderme
yapılmaktadır. Muhibbî Osmanlı edebiyatının önemli sultan şairlerindendir.
Muhibbî’nin sultan ya da şair olması dışında kul bilinciyle yazdığı beyitleri oldukça
dikkat çeker. Şair bir padişah olarak Allah’a kul olmayı nefsini terbiye etme şeklinde
ifade eder. Çalışmada Muhibbî’nin gazellerinde padişahlığına doğrudan vurgu
yaptığı beyitler ön plana çıkarılmaktadır. Şairin padişah, insan, kul, kâmil insan gibi
uçlardaki ruh halini vurgulaması örneklerle aktarılmaktadır. Beyitlerde Kanuni Sultan
Süleyman’ın sultan olarak bilhassa kâmil insan olmayı öne çıkarması mühimdir

References

  • Affifi, A. E. (1975). Muhyiddin İbnü’l Arabi’nin tasavvuf felsefesi. Ankara: Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi 127.
  • Chittick, W. C. (2016). Varolmanın boyutları. İstanbul: İnsan.
  • Gündüz, İ. (1989). Osmanlılarda devlet / tekke münasebetleri. Ankara: Seha.
  • Kartal, A. Metafizik bir ilke olarak insan-ı kâmil. Keşkül Dergisi, S. 17.
  • Kılıç, M. E. (2006). haz. A. Sait Aykut, E. Efe Çakmak, Padişah-ı âlem olmak bir kuru gavgâ imiş. Cogito, S. 46, Bahar, 109.
  • Muhibbî Dîvânı, haz. C. Ak (1987). Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı 129.
  • Nasr, S. N. (2001). Bilgi ve kutsal. İstanbul: İz.
  • Spinoza, (2011). Etika, İstanbul: Dost.
  • Tatçı, M. (1990). Yunus Emre dîvanı tenkitli metin. Ankara: Kültür Bakanlığı.
  • Elektronik kaynaklar
  • Aydın, M. S. İnsân-ı kâmil, TDV İslâm ansiklopedisi, https://islamansiklopedisi.org.tr/ insan-i-kamil (Erişim: 12.05.2019).
  • Duralı, T. Şiir, Fikriyat, Ağustos 2017, https://www.fikriyat.com/yazarlar/akademi/ teoman-durali/ 2017/08/04/siir, (Erişim: 23.04.2019).
  • Harman, Ö. F. Süleyman, TDV İslâm ansiklopedisi, https://islamansiklopedisi.org.t /suleyman#1 (Erişim: 01.06.2019).
  • Uludağ, S. Ma‘rifet-i nefs, TDV İslâm ansiklopedisi, https://islamansiklopedisi.org.tr/ marifet-i-nefs (erişim: 23.04.2019).
Year 2020, Volume: 26 Issue: 101, 173 - 185, 05.02.2020

Abstract

References

  • Affifi, A. E. (1975). Muhyiddin İbnü’l Arabi’nin tasavvuf felsefesi. Ankara: Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi 127.
  • Chittick, W. C. (2016). Varolmanın boyutları. İstanbul: İnsan.
  • Gündüz, İ. (1989). Osmanlılarda devlet / tekke münasebetleri. Ankara: Seha.
  • Kartal, A. Metafizik bir ilke olarak insan-ı kâmil. Keşkül Dergisi, S. 17.
  • Kılıç, M. E. (2006). haz. A. Sait Aykut, E. Efe Çakmak, Padişah-ı âlem olmak bir kuru gavgâ imiş. Cogito, S. 46, Bahar, 109.
  • Muhibbî Dîvânı, haz. C. Ak (1987). Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı 129.
  • Nasr, S. N. (2001). Bilgi ve kutsal. İstanbul: İz.
  • Spinoza, (2011). Etika, İstanbul: Dost.
  • Tatçı, M. (1990). Yunus Emre dîvanı tenkitli metin. Ankara: Kültür Bakanlığı.
  • Elektronik kaynaklar
  • Aydın, M. S. İnsân-ı kâmil, TDV İslâm ansiklopedisi, https://islamansiklopedisi.org.tr/ insan-i-kamil (Erişim: 12.05.2019).
  • Duralı, T. Şiir, Fikriyat, Ağustos 2017, https://www.fikriyat.com/yazarlar/akademi/ teoman-durali/ 2017/08/04/siir, (Erişim: 23.04.2019).
  • Harman, Ö. F. Süleyman, TDV İslâm ansiklopedisi, https://islamansiklopedisi.org.t /suleyman#1 (Erişim: 01.06.2019).
  • Uludağ, S. Ma‘rifet-i nefs, TDV İslâm ansiklopedisi, https://islamansiklopedisi.org.tr/ marifet-i-nefs (erişim: 23.04.2019).
There are 14 citations in total.

Details

Primary Language Turkish
Subjects Creative Arts and Writing
Journal Section Articles
Authors

Nazire Erbay 0000-0001-6905-0178

Publication Date February 5, 2020
Published in Issue Year 2020 Volume: 26 Issue: 101

Cite

APA Erbay, N. (2020). İnsan-ı Kâmil Olma Yolunda Bir Sultan Şair: Muhibbî. Folklor/Edebiyat, 26(101), 173-185.

Journal website: https://folkloredebiyat.org
The journal’s publication languages are both English and Turkish. Also despite articles in Turkish, the title, abstract, and keywords are also in English. Turkish articles approved by the reviewers are required to submit an extended summary (750-1000 words) in English.
The journal is indexed by TR-Dizin, Web of Science (ESCI), DOAJ, and many other indexes and datebases.
Within the scope of TR DIZIN 2020 Ethical Criteria and as of the year 2020, studies requiring ethics committee approval must indicate Ethics Committee Approval details (committe-date-issue) in the article’s methods section. With this in mind, we request from our author candidates to edit their article accordingly before sending it to the journal.

Field EdItors

Folklore:
Prof.Dr. Hande Birkalan-Gedik
(Frankfurt University- birkalan-gedik@em.uni.frankfurt.de)
Prof. Dr. Arzu Öztürkmen
(Bosphorus University- ozturkme@boun.edu.tr)
Edebiyat-Literature
Prof. Dr. G. Gonca Gökalp Alpaslan (Hacettepe University - ggonca@
hacettepe.edu.tr)
Prof. Dr. Ramazan Korkmaz
(President, Caucasus University Association- r_korkmaz@hotmail.com)
Antropoloji-Anthropology
Prof. Dr. Akile Gürsoy
(Beykent University - gursoyakile@gmail.com)
Prof.Dr. Serpil Aygün Cengiz
(Ankara University - serpilayguncengiz@gmail.com)
Dil-Dilbilim/Linguistics
Prof.Dr. Aysu Erden
(Maltepe University - aysuerden777@gmail.com)
Prof. Dr. V. Doğan Günay
(Dokuz Eylul University- dogan.gunay@deu.edu.tr)