Analyses of Food Culture in Kral Şakir Cartoon

Yıl 2025, Cilt: 31 Sayı: 121, 157 - 178, 01.02.2025

İlkay Kanık

https://doi.org/10.22559/folklor.2723

Öz

Folkloric elements are reinterpreted in cartoons, one of today’s popular cultural
products, attract the attention of child audiences and enrich their imagination. In
this article, I focus on the multifaceted use of food as a folkloric element in the
highly popular Kral Şakir cartoon series. The Kral Şakir cartoon series reaches
more than 6 million viewers in about 18 countries through the Cartoon Network. At
the same time, the YouTube channel of the same name has 1.72 million subscribers.
I analyzed the messages about food culture in the food-themed episodes of the
Kral Şakir cartoon series using discourse analysis and qualitative content
analysis. In the episodes discussed in this study, I focused on how food culture
defines family, gender roles, cultural identity, and eating habits; how it is used to
convey ethical nutrition, excessive and unhealthy eating, global and local
conflict, and fantasy elements. I concluded that in many episodes of this cartoon
with folkloric elements, both Turkish culture and traditions are represented; and
an eclectic discourse that encompasses modern culture is constructed. I found that
this cartoon series, while introducing popular concepts of nutrition to children,
helps them to position themselves within the family, society, and the world, and
contributed to the construction of the concepts of “me,” “we” and “other.” I also
concluded that the meals, while giving children clues about “who” they are,
convey negative messages about the identity of the “other”, and deliver scattered
and confusing messages about healthy and unhealthy nutrition, furthermore, Fil
Necati, one of the most important characters of the series, has significant
problems in his eating habits. With this article, I aimed to provide a new
perspective to the field. I attempt to develop a methodological approach for the field
of cartoon research that can contribute to folklore studies in the field of food culture.

Anahtar Kelimeler

cartoon, food culture, folklore studies

Etik Beyan

Araştırma ve yayın etiği beyanı: Bu makale tamamıyla özgün bir araştırma olarak planlanmış, yürütülmüş ve sonuçları ile raporlaştırıldıktan sonra ilgili dergiye gönderilmiştir. Araştırma herhangi bir sempozyum, kongre vb. sunulmamış ya da başka bir dergiye değerlendirilmek üzere gönderilmemiştir. Research and publication ethics statement: This is a research article, containing original data, and it has not been previously published or submitted to any other outlet for publication. The author followed ethical principles and rules during the research process. In the study, informed consent was obtained from the volunteer participants and the privacy of the participants was protected. Yazarların makaleye katkı oranları: Makale tek yazarlıdır. Contribution rates of authors to the article: The article is single-authored. Etik komite onayı: Çalışmada etik kurul iznine gerek yoktur. Financial support: The study received no financial support from any institution or project. Finansal destek: Çalışmada finansal destek alınmamıştır. Ethics committee approval: The present study does not require any ethics committee approval. Çıkar çatışması: Çalışmada potansiyel çıkar çatışması bulunmamaktadır. Conflict of interest: The author declares no conflict of interest.

Kral Şakir Çizgi Filminde Yemek Kültürünün Analizi

Öz

Folklorik ögeler günümüzün popüler kültürel ürünlerinden olan çizgi filmlerde
yeniden yorumlanarak çocuk seyircilerin ilgisini çeker ve hayal dünyasını zenginleştirir.
Bu makalede, oldukça popüler olan Kral Şakir çizgi film serindeki
folklorik öge olarak yemeğin çok yönlü kullanımına odaklandım. Kral Şakir çizgi
filmi serisi, Cartoon Network aracılığıyla, yaklaşık 18 ülkede 6 milyondan fazla
izleyiciye ulaşmaktadır. Aynı zamanda, aynı adlı YouTube kanalının 1,72 milyon
abonesi bulunmaktadır. Kral Şakir çizgi film serisinde yemek temalı bölümlerinde
beslenme kültürüne dair mesajları söylem analizi ve niteliksel içerik analizi yöntemi
kullanılarak inceledim. Bu çalışma kapsamında ele alınan bölümlerde, yemek
kültürünün, ailenin, toplumsal cinsiyet rollerinin, kültürel kimlik ve beslenme
alışkanlıklarının nasıl tanımladığına; etik beslenme, aşırı ve sağlıksız beslenme,
küresel ve yerellik çatışması, fantazya ögelerinin aktarımında nasıl kullanıldığına
odaklandım. Folklorik ögeler içeren bu çizgi filmin birçok bölümünde, hem
Türk kültürü ve geleneklerinin temsil edildiği hem de modern kültürü kapsayan
eklektik bir söylem inşa edildiği sonucuna vardım. Bu çizgi serisinin, beslenmeyle
ilgili popüler kavramları çocuklara tanıtırken, onların kendilerini aile, toplum ve
dünya içinde konumlandırmalarına yardımcı olduğunu ve “ben,” “biz” ve “öteki”
kavramlarının inşasına katkı sağladığını tespit ettim. Aynı zamanda, yemeklerin
bir yandan “kim” olduklarına dair çocuklara ipuçları verirken “öteki”nin kimliği
konusunda olumsuz mesajlar aktardığı, sağlıklı ve sağlıksız beslenme konusunda
dağınık ve kafa karıştırıcı mesajlar aktardığı, serinin en önemli karakterlerinden Fil
Necati’nin beslenme alışkanlıklarında önemli sorunlar olduğu sonucuna vardım.
Bu makaleyle alana dair yeni bir bakış açısı kazandırmayı hedefledim. Çizgi filmler
araştırma alanı için beslenme kültürü izleğinde folklor çalışmalarına da katkı
sağlayabilecek metodolojik bir yaklaşım geliştirmeye çalıştım.

Anahtar Kelimeler

çizgi film, Kral Şakir, yemek kültürü, folklor çalışmaları

Etik Beyan

Araştırma ve yayın etiği beyanı: Bu makale tamamıyla özgün bir araştırma olarak planlanmış, yürütülmüş ve sonuçları ile raporlaştırıldıktan sonra ilgili dergiye gönderilmiştir. Araştırma herhangi bir sempozyum, kongre vb. sunulmamış ya da başka bir dergiye değerlendirilmek üzere gönderilmemiştir. Research and publication ethics statement: This is a research article, containing original data, and it has not been previously published or submitted to any other outlet for publication. The author followed ethical principles and rules during the research process. In the study, informed consent was obtained from the volunteer participants and the privacy of the participants was protected. Yazarların makaleye katkı oranları: Makale tek yazarlıdır. Contribution rates of authors to the article: The article is single-authored. Etik komite onayı: Çalışmada etik kurul iznine gerek yoktur. Financial support: The study received no financial support from any institution or project. Finansal destek: Çalışmada finansal destek alınmamıştır. Ethics committee approval: The present study does not require any ethics committee approval. Çıkar çatışması: Çalışmada potansiyel çıkar çatışması bulunmamaktadır. Conflict of interest: The author declares no conflict of interest.

Kaynakça

• Ay, H. ve Yangil, M. K. (2021). Kral Şakir çizgi filminin değerler eğitimi açısından incelenmesi. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 14(2), 45-60.
• Barthes, R. (2019). Toward a psychosociology of contemporary food consumption. In C. Cunihan, P. V. Esterik, & A. P. Julier (Edit.) Food and culture: A reader (s. 13-19) Routledge.
• Batur, Z., & Ünal, İ. (2023). Çizgi filmlerde Türkçenin söz varlığı: Kral Şakir örneği. International Academic Social Resources Journal, 8(49), 2692-2711. doi: 10.29228/ASRJOURNAL.69763
• Bell, D., & Valentine, G. (1997). Consuming geographies: We are where we eat. Routledge.
• Charles, N., & Kerr, M. (1986). Eating properly: The family and state benefit. Sociology, 20(3), 412- 429. https://doi.org/10.1177/0038038586020003008
• Corvo, P. (2015). Food culture, consumption and society. Palgrave Macmillan.
• Dallı, C. ve Hamarat, E. (2024). Kral Şakir Geri Dönüşüm filminin sosyal bilgilerde doğal çevreye duyarlılık açısından incelenmesi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25(2), 877-895. https://doi.org/10.17679/inuefd.1449788
• Emerson D. L. (2019). Mythology in childrens animation. Mythlore, 38/1(135), 259-266. https://www.jstor. org/stable/26809403 259-266
• Götz, M. (2022). Media, imagination, and fantasy. In D. Lemish (Edit.) The Routledge international handbook of children, adolescents, and media (s.211-218) Routledge.
• Kanık, İ. (2019). Gastro endişe. Alfa Yayıncılık.
• Kirshenblatt-Gimblett, B. (1999). Playing to the senses: Food as a performance medium. Performance Research, 4(1), 1-30. https://doi.org/10.1080/13528165.1999.10871639
• Long, L. M. (2021). Introduction: Culinary Nationalism. Western Folklore, 80(1), 5-14. https://www.jstor. org/stable/27152292
• Newman, D. M. (2020). Sociology: Exploring the architecture of everyday life, 13th ed.,SAGE Publications.
• Oğuz, M. Ö. (2009). Somut olmayan kültürel miras ve kültürel ifade çeşitliliği. Milli Folklor, 11(82), 6-12.
• Örnek, S. V. (2000). Türk halkbilimi. T.C. Kültür Bakanlığı Yayınları.
• Özdemir, N. (2009). Kültür ekonomisi ve endüstrileri ile kültürel miras yönetimi ilişkisi. Milli Folklor, 21(84), 73-86.
• Parasecoli, F. (2008). Bite me: Food in popular culture. Bloomsbury Publishing.
• Sabuncu Tanşu, G. ve Yorulmaz, B. (2023). Kral Şakir çizgi filminin içerdiği değerler açısından incelenmesi. Uluslararası Sosyal Bilimler ve Eğitim Dergisi, 5(8), 1-30.
• Schwabe, C. (2016). The fairy tale and its uses in contemporary new media and popular culture. Humanities, 5(4), 81. https://doi.org/10.3390/h5040081
• Şanal, A. (2020). Kral Şakir serisinden “Mor bir fil gördüm sanki” adlı çocuk kitabının çocuğa görelik açısından incelenmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 4(6), 64-90.
• Tekin, Z. (2022). Kültür aktarımında çizgi filmlerin önemi: “Kral Şakir” çizgi filmindeki evrensel ve milli değerler. Veche, 1(1), 1-14.
• Turan, Ş., Poyraz, C. A. ve Özdemir, A. (2015). Tıkınırcasına yeme bozukluğu. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 7(4), 419-435. doi: 10.5455/cap.20150213091928
• Thursby, J. S. (2008). Foodways and folklore. Greenwood Press.
• Wilk, R. (2006). Home cooking in the global village: Caribbean food from buccaneers to ecotourists. Berg Publishers.
• Yaşaroğlu, V. (2021). Kral Şakir’i sevmeyen çocuk var mı? [Röportaj yapan: E. Doğuş Levi] https://gazeteoksijen.com/kitap/kral-sakiri-sevmeyen-cocuk-var-mi-58284, (Erişim Tarihi: 12.12.2023).