Covid 19 Pandemi Döneminde Dini Başa Çıkma Tarzları İle Ruh Sağlığı Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Yıl 2022, Cilt: 27 Sayı: 1, 217 - 237, 30.06.2022

Çağla Çetin , Tuğşat Güzeloğlu

Öz

Geçmişten günümüze kadar bakıldığında, insan hayatında stres ve buna bağlı olarak birçok psikolojik sıkıntının var olduğu inkâr edilemez bir gerçektir. Bununla birlikte bu gerçekle yüzleşmek ve sıkıntıları ortadan kaldırmak için birçok yöntem ve başa çıkma yolu vardır. Başa çıkma yöntemlerine en çok ihtiyaç duyulduğu dönemlerden biri de pandemi dönemidir. Bu dönemde insanlar psikolojik sorunlarını ortadan kaldırmak için çeşitli baş etme yöntemleri kullanmaktadır. Yapılan çalışmalar dini başa çıkmanın psikolojik sıkıntılarla baş etmede önemli bir konuma sahip olduğunu göstermektedir. Bu yüzden çalışma pandemi döneminde kişilerin içinde bulunduğu ruhsal sıkıntılarla baş etmede dini başa çıkma tutumlarının etkisini incelemektedir. İncelemeyi gerçekleştirmek için çalışmada nicel araştırma yöntemleri ile “Dini Başa Çıkma Ölçeği” ve “Belirti Tarama Testi (SCL-90)” kullanılmıştır. Ölçekler, Bursa’da ikamet eden 165 katılımcıya uygulanmıştır. Örneklem, ulaşılabilirlik-elverişlilik ilkesine göre kolay örnekleme ve kartopu yöntemi kullanılarak belirlenmiştir. Sonuç olarak çalışmada elde edilen bulgular dikkate alındığında, pozitif ve negatif dini başa çıkmanın, ibadet sıklığı ile Belirti Tarama Testi arasında oluşturulan modelde anlamlı bir ilişki bulunmuştur. Dolayısıyla pandemi öneminde ibadet sıklığı, negatif ve pozitif dini başa çıkmanın ruhsal bozuklukların ortaya çıkışında ve engellenmesinde rolü olduğu sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Pandemi, Din, Dini Başa Çıkma, Kişilik, Ruhsal Bozukluklar.

Teşekkür

İLGİNİZ İÇİN TEŞEKKÜR EDER, KOLAYLIKLAR DİLERİM.

Examination Of The Relationship Between Religious Coping Styles And Mental Health During The Covid 19 Pandemic Period

Öz

From the past to the present, it is an undeniable fact that there are many psychological problems in human life because of variety of stressors. There are many methods and ways of coping to face this reality and overcome the obstacles. Recently, pandemic is a huge topic which people have to be struggled. It is possible to say that preventing individuals from leaving the house by social isolation during the pandemic period causes depressive states by triggering feelings of loneliness, and it is possible to say that the feelings of being blocked by deprivation of freedom brings along many psychological problems. In this period, anxiety and uncertainty of pandemic that eliminate the functionality of the person have great psychological effects. Because of the reasons which were aligned above, coping mechanisms are most needed to get over stressful effects of pandemic. The pandemic period is a difficult period in which many individual experience social, economic and especially psychological problems. During this period, people use various coping methods to eliminate their psychological problems. Especially, studies show that religious coping has an important role in coping with psychological problems. To start with explaining the variables in the present study, in its most basic sense, religious coping is explained with the tendency to cope with the difficulties that we encounter in life through religious values. Similarly, religious coping is a form of thought or behavior that helps individuals avoid stress and the negative emotions that it causes. Religious coping is defined as constantly changing cognitive and behavioral efforts to combat certain external and/or internal urges that exceed or strain one's resources. To continue with psychological disorders, in order to understand psychological disorders, first of all, we need to understand psychological health. Psychological health can be defined as emotional and psychological well-being of people.

Anahtar Kelimeler

Pandemic, Religion, Religious Coping, Personality, Mental Disorders

Kaynakça

• Akyüz, Niyazi. “İlahiyat Fakültesi Öğrencilerinin Din Anlayışı Ölçeği Üzerine Bir Pilot Araştırma”. Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 43/1 (2002),123-134.
• Akyüz, Niyazi-Çapcıoğlı, İhsan. Ana Başlıkları ile Din Sosyolojisi. Ankara: Gündüz Eğitim ve Yayıncılık, 2011.
• Alper, Yusuf. Bütün Yönleriyle Depresyon. İstanbul: Gendaş A.Ş. Yayınları, 2003.
• Aydın, Cüneyd. Kader İnancının Savunma Mekanizması ve Dini Başa Çıkma Kavramları Açısından Değerlendirilmesi. Hitit Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 1/35 (2019),101-122.
• Ayten, Ali. Tanrıya Sığınmak: Dinî Başa Çıkma Üzerine Psiko-sosyal Bir Araştırma. İstanbul: İz Yayıncılık, 2012.
• Bahadır, Abdülkerim. Hayatın Anlam Kazanmasında Psiko-sosyal Faktörler ve Din. Bursa: Uludağ Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 1999.
• Barefoot, John- peterson, Bercedis-Dahlstrom, Grant- Siegler, Ilene- Anderson, Norman-Williams, Redford. Hostility Patterns and Health Implications: Correlates of Cook-Medley Hostility Scale Scores in A National Survey. Health Psychology, 10, 18-24, 1992.
• Basut, Ebru. “Stresle Başa Çıkma ve Ergenlik”. Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı Dergisi 13/1 (2006), 31-33.
• Beidel, Deborah- Bulik, Cynthia-Stanley,Melinda. Abnormal Psychology. Prentice Hall: New Jersey, 2013.
• Bernieri, Frank. Toward a taxonomy of interpersonal sensitivity. In J. A. Hall & F. J. Bernieri (Eds.), Interpersonal sensitivity: Theory and measurement (pp. 3–20). Mahwah, NJ: Lawrence Erlbaum Associates, 2001.
• Cengiz, Serkan-Peker, Adem. Obsesif Kompulsif Bozuklukta Emdr Terapinin Etkisi: Olgu Sunumu. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi 18/1 (2020), 201-217.
• Christophe, Andre. Korkunun Psikolojisi. çev: İsmail Yerguz. Say Yayınları, 2015.
• Decety, Jean-Batson, Daniel. Social Neuroscience Approaches To İnterpersonal Sensitivity. Social Neuroscience 2(2007), 151-157.
• Ekşi, Halil. Başa çıkma, Dini Başa çıkma ve Ruh Sağlığı Arasındaki İlişki Üzerine Bir Araştırma. Bursa: Uludağ Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 2002.
• Eryücel, Sema. Yaşam Olayları ve Dini Başa Çıkma. Ankara: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 2013.
• Karakaş, Ahmet Canan-Koç, Mustafa. Stresle Başa Çıkma ve Dini Başa Çıkma Yöntemleri Arasındaki İlişkinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi 3/3 (2014),610-631.
• Kazdin, E. K. Encyclopedia of Psychology. İngiltere: Oxford University Press, 2000.
• Kılıç, Mustafa. Belirti tarama listesi (SCL-90)’nin geçerlilik güvenirliği. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi 1/2 (1991), 45-52.
• Kuruluşlar arası Daimî Komite (IASC) Acil Durumlarda Ruh Sağlığı ve Psikososyal Destek Referans Grubu (2020) COVID-19 Salgının Ruh Sağlığı ve Psikososyal Etkenler Açısından Ele Alınması. 1/5, 2020.
• Lazarus, Richard-Folkman, Susan. Stress, Apprasial and Coping.Springer Publishing, New York, 1984.
• Pappas,George- Kiriaze,I.J.- Giannakis, Panagiotis-Falagas, Matthew. Psychosocial consequences of infectious diseases. Clin Microbiol Infect 15/8(2009), 743-747.
• Pargament, Kenneth. Acı ve Tatlı Dindarlığın ve Bedelleri Faydaları Üzerine Bir Değerlendirme. Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 13/1(2005), 279-306.
• Pargament, Kenneth. The Psychology of Religion and Coping: Theory, Research, Practic. New York: The Guilford Press, 1997.
• Sinici, Ebru-Aydın, Sinan-Öznur, Taner. Tedaviye Dirençli Obsesif Kompulsif Bozuklukta Pozitif Psikoterapi Etkili Olabilir Mi? Bir Olgu Sunumu. Klinik Psikiyatri Dergisi, 21 (2018), 407-413.
• Soykan, Çiğdem. Öfke ve Öfke Yönetimi. Kriz Dergisi, 11/2(2003), 19-27.
• Taylor, Steven. Psychology Of Pandemics: Preparing For The Next Global Outbreak Of İnfectious Disease, 2019.
• Taymur İbrahim-Türkçapar Hakan. Kişilik: Tanımı, Sınıflaması ve Değerlendirmesi. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar 4 (2012), 154-177.
• Tükel, Raşit. Covıd-19 Pandemi Sürecinde Ruh Sağlığı. Türk Tabipleri Birliği Covıd-19 Pandemisi Altıncı Ay Değerlendirme Raporu.
• Yanbastı, Gülgün. Kişilik Kuramları. İzmir: Ege Üniversitesi Basımevi, 1990.
• Yazgan İnanç- Yerlikaya, Ercüment. Kişilik Kuramları. Bursa: Pegem Akademi, 2016.