MUHASEBE HATA VE HİLELERİNDE FARKINDALIK ARAŞTIRMASI: ELAZIĞ İLİ ÖRNEĞİ

Year 2022, Volume: 32 Issue: 2, 663 - 673, 24.05.2022

Meltem Gül Özcan Demir

https://doi.org/10.18069/firatsbed.1082797

Abstract

Hile, birtakım çıkarlar sağlamak amacıyla başkalarını yanıltıcı davranışta bulunmak demektir. Hata ise, unutkanlık, bilgisizlik ve dikkatsizlik yüzünden yapılan yanlışlıklardır. İki kavram arasındaki temel farklılık kasıt unsurunun bulunup bulunmadığıdır. Kasıt unsurunun bulunduğu işlemler hile olarak adlandırılırken, kasıt unsuru olmayan işlemler hata olarak ifade edilmektedir.
Bu çalışmanın amacı Elazığ ilinde faaliyet gösteren muhasebe meslek mensuplarının muhasebede ortaya çıkan hata ve hile kavramlarına yönelik farkındalıklarını tespit etmektir. Bu amaçla Elazığ ilinde faaliyet gösteren 80 muhasebe meslek mensubu ile görüşülerek anket yöntemi uygulanmıştır. Elde edilen veriler çeşitli istatiksel yöntemlerle test edilmiştir. Meslek mensuplarını hata ve hileye yönelten en önemli dış etmenin mükellefler olduğu, hata ve hilelerin ise daha çok işletmedeki iş yoğunluğundan kaynaklandığı sonucuna ulaşılmıştır. Meslek mensuplarının, medeni durum ve tecrübe açısından muhasebedeki hata ve hile yargılarına ilişkin algılarının anlamlı farklılık göstermediği belirlenmiştir. Ancak meslek mensuplarının cinsiyet ile teknolojik bilgi yetersizliğinden doğan hata ve hileler arasında istatiksel olarak anlamlı bir fark tespit edilmiştir. Bu durumda erkek meslek mensuplarının teknolojik bilgi durumunun daha iyi olduğu sonucu ortaya çıkmıştır.

Keywords

Muhasebe Meslek Mensupları, Hata, Hile, Farkındalık

Awareness Survey In Accountıng Errors And Frauds: The Case Of Elazığ

Abstract

Cheating means to mislead others in order to gain some advantage. Errors are mistakes made due to forgetfulness, ignorance and carelessness. The main difference between the two concepts is whether there is an element of intent. Transactions with an element of intent are called fraud, while transactions without an element of intent are called errors.
In this study, it has been tried to determine the awareness of the professional accountants operating in the province of Elazig about the concepts of error and fraud in accounting. The obtained data were tested with various statistical methods. It has been concluded that the most important external factor that directs the members of the profession to error and fraud is the taxpayers, and the errors and frauds are mostly caused by the work intensity in the enterprise. It has been determined that the perceptions of the members of the profession regarding error and fraud judgments in accounting in terms of marital status and experience do not differ significantly. However, a statistically significant difference was found between the gender members of the profession and the errors and cheats arising from the lack of technological knowledge. In this case, it was concluded that the technological knowledge of male members of the profession is better.

Keywords

Professional Accountants, Error, Fraud, Awareness

References

• Akatak, F. (2015). Muhasebe hata ve hilelerinin tespit ve önlenmesinde muhasebe meslek mensuplarının sorumluluğu ve bir araştırma. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi) Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kütahya.
• Coderre, D. (2005). Global Technology audit guide continuous auditing: ımplications for assurance, monitoring, and risk assesment. https://chapters.theiia.org/montreal/ChapterDocuments/GTAG%203%20-%20Continuous%20Auditing%20Implications%20for%20Assurance_%20Monitoring_%20a nd%20Risk%20Assessment.pdf: 1-41.
• Çelik, T. (2010). Muhasebede hata ve hileler ile ilgili muhasebe meslek mensupları üzerinde bir araştırma. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi) Niğde Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Niğde.
• Doğan, Z., Gülçin, K. ve Nazlı, E. (2018). Muhasebe meslek mensuplarının hile yapmaya eğilim düzeylerinin tespitine ilişkin bir araştırma. Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 11(4), 64-83.
• Gökoğlan, K., Kök, M. ve Altundağ, S. (2021). Muhasebede Hatalar: Muhasebe Meslek Mensupları Üzerine Bir Araştırma, Dicle Akademi Dergisi, 1(1).
• Gül, M. (2021). Muhasebe meslek mensuplarının 2000–2019 yılları itibariyle almış oldukları disiplin cezalarının analizi. Journal of Social and Humanities Sciences Research, 8(68), 933-941.
• Gümüş, U. T. ve Göğebakan, H. (2016). Muhasebe Hata Ve Hileleri İle Muhasebe Mesleğinde Etik, Aydın İlinde Muhasebeciler Üzerine Bir Araştırma. Uluslararası İşletme, Ekonomi ve Yönetim Perspektifleri Dergisi, 1(3), 12-27.
• İşgüden, B. ve Çabuk, A. (2006). Meslek Etiği ve Meslek Etiğinin Meslek Yaşamı Üzerindeki Etkileri. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9 (16), 59-86.
• Kıllı, M. ve Kutlu, H. (2021). Muhasebe Meslek Mensuplarının Muhasebe Hata Ve Hileleri Hakkında Algı ve Tutumlarının İncelenmesi: Osmaniye İlinde Bir Araştırma. Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 5(1), 1-16.
• Kirik, Z. (2007). Muhasebe Hata Hileleri ile Muhasebe Mesleğinde Etik: Afyon Karahisar'da Muhasebeciler Üzerine Bir Araştırma. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi) Eskişehir Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir.
• Ömürbek, V. ve Durgunböcü, Ö. (2018). Muhasebe Meslek Mensuplarının Muhasebe Hata Ve Hileleri İle İlgili Algılarının İncelenmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 23(4),1251-1265.
• Sekaran, U. (2003). Research Methods for Business A Skill Building Approach. 4th Edition. John Wileyand SonsInc. New York.
• Tayman, M. ve Tekşen, Ö. (2019). Muhasebe Denetiminde Karşılaşılan Hata Ve Hileler: Meslek Mensupları Üzerine Bir Araştırma. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 24(3), 455-477.
• Troy, C., Smith, K.G. and Domino, M. A. (2011). CEO demographics and accounting fraud: Who is more likely to rationalize illegal acts? Strategic Organization ,9(4), 259–282.
• Zona, F., Minoja, M. and Coda, V. (2013). Antecedents of Corporate Scandals: CEOs’ Personal Traits, Stakeholders’ Cohesion, Managerial Fraud, and Imbalanced Corporate Strategy. Journal of Business Ethics, 113(2), 265–283.