ÖĞRETMENLERİN İLETİŞİM BECERİLERİ İLE ÖRGÜTSEL İKLİM ARASINDAKİ İLİŞKİ

Year 2023, Volume: 33 Issue: 3, 1173 - 1182, 26.09.2023

İsmail Ataç , Orkun Osman Bilgivar

https://doi.org/10.18069/firatsbed.1129267

Abstract

Bu çalışmanın amacı öğretmenlerin iletişim becerileri ile örgütsel iklim arasında ilişki olup olmadığının ortaya çıkarılmasıdır. Araştırmada nicel araştırma yöntemi ve ilişkisel tarama deseni kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubu 2021-2022 Eğitim Öğretim yılında İstanbul ili Kartal ilçesinde görev yapmakta olan 351 öğretmenden oluşmaktadır. Elde edilen veriler betimsel istatistik (ortalama, standart sapma), korelasyon ve regresyon analizleri kullanılarak çözümlenmiştir. Bulgular incelediğinde, öğretmenler yöneticilerinin en çok destekleyici müdür davranışı sergilediklerini ifade etmektedirler. Öğretmenler egoyu geliştirici dil kullandıklarında ve empati yaptıklarında yöneticilerin destekleyici davranışları artmakta bunun yanı sıra yöneticilerin kısıtlayıcı ve emredici davranışları azalmaktadır. Yine öğretmenler meslektaşlarının en çok işbirlikçi öğretmen davranışı gösterdiklerini düşünmektedir. Ayrıca öğretmenler meslektaşları ile iletişim esnasında onların eksik yönlerini dile getirirken yeterliliklerini öne çıkarır ve etkin bir şekilde onları dinlediklerini hissettirirlerse işbirlikçi öğretmen davranışları artmaktadır. Öğretmenler egoyu geliştirici dil kullandıklarında meslektaşlarının verimini arttırdıkları sonucuna ulaşılmıştır. Elde edilen bulgulardan hareketle araştırmanın son bölümünde okul yöneticilerine ve öğretmenlere okul içinde olumlu bir örgütsel iklim oluşması için hangi iletişim becerilerini kullanmaları konusunda önerilerde bulunulmuştur.

Keywords

İletişim becerileri, örgütsel iklim, öğretmen

The Relationship Between Teachers' Communication Skills and Organizational Climate

Abstract

The aim of this study is to reveal whether there is a relationship between teachers' communication skills and organizational climate. Correlational survey research method, one of the quantitative research methods, was used in the research. The study group consists of 351 teachers working in Kartal district of Istanbul in the 2021-2022 academic year. The data obtained as a result of the research were analyzed using correlation and regression analysis. The result show that, teachers state that their principals exhibit the most supportive principal behavior. When teachers use ego-enhancing language and show empathy, the supportive behaviors of the administrators increase, as well as the restrictive and commanding behaviors of the administrators decrease. In addition, teachers perceive that their colleagues show the most cooperative behavior. Moreover, collaborative teacher behaviors increase if teachers emphasize their competencies while communicating with their colleagues and make them feel that they are listening to them effectively. It was concluded that when teachers use ego-enhancing language, they increase the productivity of their colleagues. Based on the findings, in the last part of the research, suggestions were made to school administrators and teachers about which communication skills they should use in order to create a positive organizational climate in the school.

Keywords

Communication skills, organizational climate, teacher

References

• Arslan, N.T. (2004). Örgütsel performansı belirleyici bir etmen olarak örgüt kültürü ve iklimi hakkında bir değerlendirme, Isparta Süleyman Demirel Üniversitesi İİBF Dergisi, 9(1), 203-228.
• Balcı, A. (2013). Etkili okul geliştirme, kuram uygulama ve araştırma (6.Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Başaran, İ.E. (2000). Örgütsel Davranış İnsanın Üretim Gücü. Ankara: Umut Yayınevi.
• Bodur, E. (2019). Yenilikçi okul ve örgüt iklimine ilişkin öğretmen görüşleri. (Yüksek Lisans Tezi). Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Bolu.
• Buluş, M., Atan, A. ve Sarıkaya (2017). Etkili iletişim becerileri: Bir kavramsal çerçeve önerisi ve ölçek geliştirme çalışması. International Online Journal of Educational Sciences, 2017, 9 (2), 575-590
• Büyüköztürk, Ş. (2020). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Ankara: Pegem
• Chen, C.J. and Huang, J.W. (2007). How organizational climate and structure affect knowledge management—The social interaction perspective. International Journal of Information Management 27, 104–118.
• Cherrington, DJ. (1994) Organisational Behavior, The Management Individual and Organisational Performance, Allynand Bacon Inc. Boston.
• Creswell, J. W. (2020). Eğitim araştırmaları (H. Ekşi, Çev. Ed.). İstanbul: Edam.
• Cüceloğlu, D. (2015). İletişim donanımları. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Çağlar, İ. ve Kılıç, S. (2011). Eğitim Fakülteleri İçin Genel İletişim (2.Basım). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Demiray, U. (1994). İletişim Ötesi İletişim. Eskişehir: Turkuaz Kitabevi.
• Deniz, İ. (2003). İletişim becerileri eğitiminin ilköğretim 8. sınıf öğrencilerinin iletişim becerisi düzeylerine etkisi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Depçe, M. (2019). Beden eğitimi ve spor öğretmenleri ile diğer branş öğretmenlerinin mobbing ve örgütsel iklim algısının incelenmesi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi, Hatay.
• Dilekman, M., Başçı, Z. ve Bektaş, F. (2010). Eğitim Fakültesi Öğrencilerinin İletişim Becerileri. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12 (2), 223-231
• Dökmen, Ü. (2017). İletişim çatışmaları ve empati. İstanbul: Remzi Yayıncılık.
• Ertekin, Y. (1978). Örgüt İklimi. Ankara: TODAİE Yayınları.
• George, D. and Mallery, M. (2010) SPSS for Windows Step by Step: A Simple Guide and Reference, 17.0 Update, 10th Edition, Pearson, Boston.
• Gümüş, Aslan, A. (2019). Ortaokul öğretmenlerinin örgütsel sinizm düzeyleri ile örgütsel iklim algıları arasındaki ilişki (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Bolu.
• Gürüz, D. ve Eğinli, A. T. (2017); Kişilerarası İletişim. Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Hoy, W. K., Tarter, C. J. ve Kottkamp, R. B. (1991). Open schools / healthy schools: Measuring Organizational Climate. Newbury Park: SAGE
• Hoy, W. K. ve Tarter, C. J. (1997). The road to open and healthy schools: A handbook for change, elementary edition. Thousand Oaks, CA: Corwin Press.
• İhtiyaroğlu, N. (2018). Analysis of the predictive role of teachers' effective communication skills and motivation levels on classroom management profiles. Journal of Education and e- Learning Research, 6 (1), s.17-25.
• Jaw, B. S., & Liu, W. (2003). Promoting organizational learning and self-renewal in Taiwanese companies: The role of HRM. Human Resource Management, 42 (3), 223-241.
• Kalo, Efe, A. (2021). Öğretmen algılarına göre iletişim becerileri ve okul yöneticilerinin dönüşümcü liderlik özelliklerinin öğretim ortamındaki kuşaklararası iklim üzerindeki etkisinin incelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi, Zonguldak.
• Karaca, E. (2018). Öğretmenlerin iletişim becerileri ile politik becerileri arasındaki ilişki, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Sabahattin Zaim Üniversitesi, İstanbul.
• Kılbaş Köktaş, Ş. (2003). Sınıf Yönetimi (1. Baskı). Adana: Nobel Tıp Kitabevi.
• Kıldiş, Ç. (2019). Özel okullarda Örgütsel İklim ve Örgütsel Politika Algıları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Bahçeşehir Üniversitesi, İstanbul.
• Landy, F. J. (1990). Psychology of work behavior. Prentice-Hall Inc., California.Tanford, S. & Montgomery, R. (2015). The effects of social influence and cognitive dissonance on travel purchase decision. Journal of Travel Research, 54(5), 596- 610.
• Lewin, K., Lippitt, R. & White, R., K. (1939). Patterns of agresive behavior in experimentally created social climates. The Journal of Social Psychology, 10 (2), 269-299
• Loukas, A. (2007). What is school climate. Leadership Compass, 5(1), 1-3.
• Loukas, A., Suzuki, R. & Horton, K.D. (2006) Examining School Connecyedness as a mediator of school climate effects. Journal of Research on Adolesence, 16 (3), 491-502.
• Moran, E.T. & Vokwein, J.F. (1992). The Cultural Approach to the Formation of Organizational Climate, Human Relations, 45 (1).
• Okar, M. (2018). Öğretmenlerin örgütsel iklim algıları ile değişime direnme tutumları arasındaki ilişki. (Yüksek Lisans Tezi). Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Bolu.
• Owens, R.G. (1970), Organizational Behavior in School. NY: Prentice-Hall.
• Önder, A. (2003). Ailede iletişim: Konuşarak ve dinleyerek anlaşalım. İstanbul: Morpa Kültür ve Yayınları
• Özkan, Mustafa (2010); İnsan, İletişim ve Dil. İstanbul: Akademik Kitaplar
• Samancı, S., (2006). Örgütsel iklim ve örgütsel vatandaşlık. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Kocatepe Üniversitesi, Afyonkarahisar.
• Şen, S. ve Yıldırım, İ. (2021). Eğitimde Araştırma Yöntemleri. Nobel Yayıncılık: Ankara
• Taşoğlu, N.P. (2009). Pazarlama İletişimi (Bütünleşik Bir Yaklaşım). Detay Yayıncılık: Ankara.
• Tutar, H. (2016). Örgütsel davranış. Ankara: Detay Yayıncılık.
• Ünsal, Y. (2021). Öğretmenlerin kişilik özellikleri ile etkili iletişim becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Kırıkkale Üniversitesi, Kırıkkale.
• Vural, İ. (2012); İletişim. Ankara: Pegem Akademi.
• Whirter, Mc. J. & Voltan-Acar, N. (2005). Çocukla iletişim. İstanbul: Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları.
• Yılmaz, K. ve Altınkurt, Y. (2013). Örgütsel iklim ölçeğinin Türkçeye uyarlanması: geçerlik ve güvenilirlik çalışması. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3 (1), 1-11.
• Zhang, J., and Liu, Y. (2010). Organizational climate and its effects on organizational variables: An empirical study. International Journal of Psychological Studies, 2(2), 189-201.