Stratejik Araştırma Merkezlerinin Bilgi-İktidar İlişkileri Çerçevesinde Tarafsızlık Sorunsalı

Year 2025, Volume: 35 Issue: 1, 235 - 247, 24.01.2025

Saadet Çelik

https://doi.org/10.18069/firatsbed.1569881

Abstract

Bu çalışmada stratejik araştırma merkezlerinin iktidar ilişkileri bağlamındaki işlevlerini inceleyerek bilgi ve iktidar arasındaki etkileşimleri vurgular. Çalışma, stratejik araştırma merkezlerinin uzmanlıkları sayesinde kamu politikalarının belirlenmesinde etkili bir aktör haline gelirken aynı zamanda iktidar yapılarına hizmet eden bir bilgi kaynağı olarak da işlev gördüğüne dikkat çeker. Bu süreçte, bilgi sahibi olanların karar alma süreçlerinde daha etkili oldukları ve politikaların şekillenmesinde belirleyici oldukları ortaya konur. Stratejik araştırma merkezleri, bilgi ve iktidar dinamiklerini bir araya getirerek politika yapım süreçlerine ve iktidarın üretimine önemli katkılarda bulunmaktadır. Stratejik araştırma merkezleri faaliyetlerini sürdürürken siyasi, ekonomik ve toplumsal iktidar ve güç odaklarıyla olan ilişkileri, ürettikleri bilginin nesnelliği üzerine bazı değerlendirmeleri gündeme getirmektedir. Bu durum, bilginin nasıl üretildiği ve kullanıldığı konusundaki sorgulamaları ve tarafsızlık anlayışını tartışmaya açmaktadır. Nitekim bu merkezler, iktidarın üretiminde ve politikaların yönlendirilmesinde vazgeçilmez bir işlevi üstlenmiş olduğu gibi taraflı olma riskini de taşıyabilmektedir. Bu çalışma, stratejik araştırma merkezlerinin özellikle Türkiye merceğinden politika yapım süreçlerindeki ve iktidar üretimindeki etkilerini ve bu etkilerin bilgi ve iktidar dinamikleri bağlamında nasıl şekillendiğini ve taraflı olma hali üzerinde durmaktadır.

Keywords

Stratejik Araştırma Merkezleri, Bilgi-İktidar İlişkisi, Tarafsızlık, Türkiye.

The Problem of Impartiality in the Framework of Knowledge-Power Relationships of Strategic Research Centers

Abstract

In this study, highlights the interactions between knowledge and power by examining the functions of strategic research centers in the context of power relations. The study draws attention to the fact that while strategic research centers have become an influential actor in public policy-making thanks to their expertise, they also function as a source of information that serves power structures. In this process, it is demonstrated that those with information are more influential in decision-making processes and are decisive in shaping policies. Strategic research centers make significant contributions to policy-making processes and the production of power by bringing together knowledge and power dynamics. While strategic research centers carry out their activities, their relations with political, economic and social power and power centers raise some evaluations on the objectivity of the information they produce. This situation brings into question how knowledge is produced and used and the concept of objectivity into question. As a matter of fact, these centers have undertaken an indispensable function in the production of power and the direction of policies, but they may also carry the risk of being biased. This study focuses on the effects of strategic research centers on policy-making processes and power production, especially from the perspective of Turkey, and how these effects are shaped in the context of knowledge and power dynamics and the state of bias.

Keywords

Strategic Research Centers, Knowledge-Power Relationship, Impartiality, Turkey.

References

• Aras, B., Toktaş, Ş., & Kurt, Ü. (2010). Araştırma merkezlerinin yükselişi: Türkiye’de dış politika ve ulusal güvenlik kültürü. Ankara: SETA Yayınları.
• Aydın, A. (2006). The Genesis of Think-thank Culture in Turkey: Past, Present And Future?. Degree of Master. Ankara: Middle East Technical University.
• Aydın, E. (2013). Kentsel Düşünce Merkezinin Kuruluşu Bir Uygulama Örneği Olarak Esenler Belediyesi. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: İstanbul Aydın Üniversitesi Sosyal Blimler Enstitüsü.
• Babur, M. M. (2019). Bilgi, İktidar ve Politika Alanının İnşası: Türkiye'de Düşünce Kuruluşları. Doktora tezi, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Babur, M. M. (2021). Bir temsil alanı olarak. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 23(1), 1-19.
• Bauman, Z. (2012). Küreselleşme: Toplumsal Sonuçları. Ayrıntı Yayınları.
• Bedir, U. (2017). Türkiye’de Muhafazakar Düşünce Kuruluşlarının Kamuoyu Oluşturma Faaliyetleri. Doktora Tezi. İstanbul: Galatasaray Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Bulut, A. T., & Güngör, F. A. (2009). Think tankler ve dış politika: Türkiye ve ABD örneği. In H. Kanbolat & H. A. Karasar (Eds.), Türkiye’de stratejik düşünce kültürü ve stratejik araştırma merkezleri (pp.262-280). Ankara: Nobel Yayınları.
• Demir, S. (2019). The Influence of SETA’S Intellectuel Position in Legitimizing the JDP’S Heritage Restoration Project in the Middle East Throughout the 20210s. Degree of Master. İstanbul: Marmara University Institute of Social Sciences.
• Denham, A., Garnett, M. (1998). British Think-Tanks and the Climate of Opinion. London: UCL Press. Eagleton, T. (1996). İdeoloji. Ayrıntı Yayınları.
• Efegil, E. (2009). Türkiye’deki düşünce kuruluşları üzerine düşünceler. In H. Kanbolat & H. A. Karasar (Eds.), Türkiye’de stratejik düşünce kültürü ve stratejik araştırma merkezleri: Başlangıcından bugüne Türk düşünce kuruluşları (pp. 208-215). Ankara: Nobel Yayınları.
• Erdem, G. (2012). Türkiye'de düşünce kuruluşları. https://www.orsam.org.tr/tr/turkiye-de-dusunce- kuruluslari/ (Erişim: 26.03.2024).
• Ergun, A. (2009). Üniversitede alan araştırmaları: Karadeniz ve Orta Asya Ülkeleri Araştırma Merkezi örneği. In H. Kanbolat & H. A. Karasar (Eds.), Türkiye’de stratejik düşünce kültürü ve stratejik araştırma merkezleri: Başlangıcından bugüne Türk düşünce kuruluşları (pp. 215-220). Ankara: Nobel Yayınları.
• Eyigün, C. (2017). Kamu Diplomasisi Aktörü Olarak Düşünce ve Strateji Kuruluşlarının Medya ile İlişkileri: SETA Örneği. Yüksek Lİsans Tezi. İstanbul: Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Fazla, H. (2022). Stratejik araştırma merkezi nedir, neler yapar? https://strasam.org/strateji/ulusal-guvenlik/stratejik-arastirma-merkezi-nedir-neler-yapar-862 (Erişim: 27.03.2024).
• Fındıklı, B. (2015). The Emergence of Think Thanks and Mediator İntellectuals in Turkey. The Degree of Master. İstanbul: İstanbul Şehir University.
• Foucault, Michel. (2010). Cinselliğin Tarihi. Çev: Hülya Uğur Tanrı Över. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Foucault, M. (2011). Bilme İstenci Üzerine Dersler: College de France Dersleri (1970- 1971). İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Günel, Ö. (2021). A Gramscian Perspective On the Role Of Think Thanks in Foreingn Policy Making. PhD Thesis. Ankara:, Middle East University Institute of Social Sciences.
• Güvenç, S. (2006). Türkiye’nin dış politikası ve düşünce kuruluşları. In S. C. Mazlum & E. Doğan (Eds.), Sivil toplum ve dış politika: Yeni sorunlar ve yeni aktörler (pp. 159-180). Bağlam Yayınları.
• Herman, E. S., & Chomsky, N. (2012). Rızanın İmalatı: Kitle Medyasının Ekonomi Politiği. BGST Yayınları.
• Kanbolat, H. (2009). Türkiye’de düşünce merkezi kültürünün oluşum süreci: Türkiye’de dış politika ve güvenlik alanındaki düşünce merkezleri. In H. Kanbolat & H. A. Karasar (Eds.), Türkiye’de stratejik düşünce kültürü ve stratejik araştırma merkezleri (pp. 305-319). Ankara: Nobel Yayınları.
• Köktaş, Ö. F. (2015). Kamu Politikası Yapım Sürecinde Düşünce Kuruluşlarının Rolü ve Etkinliği: SETA VAKFI Örneği. Yüksel Lisans Tezi. Sakarya: Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Kuloğlu, A. (2009). Türkiye’de stratejik araştırma merkezlerine olan ihtiyaç. In H. Kanbolat & H. A. Karasar (Eds.), Türkiye’de stratejik düşünce kültürü ve stratejik araştırma merkezleri (pp. 413- 418). Ankara: Nobel Yayınları.
• Külebi, A. (2009). Küreselleşme çağında düşünce kuruluşları. In H. Kanbolat & H. A. Karasar (Eds.), Türkiye’de stratejik düşünce kültürü ve stratejik araştırma merkezleri (pp. 419-423). Ankara: Nobel Yayınları.
• McGann, J. G. (2007). Think Tanks and Policy Advice in the United States, Academics, Advisors and Advocates. Routledge.
• McGann, J. G. (2017). 2016 The global go to think tanks report. http://repository.upenn.edu/think_tanks/12/ (erişim tarihi: 21.08.2024).
• Münip, B. M., & Suğur, N. (2022). Türkiye’de düşünce kuruluşları: Politik bilginin çeşitliliği, imkânı ve sınırlılıkları. Mülkiye Dergisi, 163-201.
• Nurhan, A. (2009). Gelişmekte olan ülkelerde stratejik araştırma kültürü. H. Kanbolat ve H. A. Karasar (Ed.) (2009). Türkiye’de stratejik düşünce kültürü ve stratejik araştırma merkezleri: başlangıcından bugüneTürk düşünce kuruluşları içinde Ankara: Nobel Yayınları.
• Nurhan, A. (2024). Gelişmekte olan ülkelerde stratejik araştırma kültürü. https://aydinnurhan.com/tr_tr/2024/05/28/gelismekte-olan-ulkelerde-stratejik-arastirma-kulturu/ (Erişim: 17.10.2024).
• Rich, Andrew (2004). Think Tanks, Public Policy and the Politics of Expertise. Cambridge University Press.
• Stone, D. (2000). Think tank transnationalisation and non-profit analysis, advice and advocacy. Global Society. 14(2), 153-172.
• Şehitoğlu, R. (2021). Kamu Diplomasisinde Düşünce Kuruluşlarının Rolü: SETA, GM ve SWP Örnekleri (Doktora Tezi. İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi, İstanbul)
• Weaver, R. K., & McGann, J. G. (2000). Think tanks and civil societies in a time of change. In R. K.
• Weaver & J. G. McGann (Eds.), Think tanks and civil societies catalysts for ideas and action (pp. 1-36). Routledge Taylor & Francis Group.