SİVAS İLİ ALTINYAYLA İLÇESİ MERKEZ (TONUS) CAMİİ TAVAN SÜSLEMELERİ

Yıl 2020, PROF. DR. H. FERİHA AKPINARLI ARMAĞAN SAYISI, 391 - 420, 25.12.2020

Fatma Kaya Hande Kılıçarslan

Öz

Altınyayla, İç Anadolu Bölgesi’nde yer alan Sivas ilinin ilçelerinden birisidir. Sivas- Kayseri yolunun doğusunda bulunan ilçe, il merkezine 82 kilometre uzaklıktadır. Altınyayla ilçesinin ne zaman ve kimler tarafından kurulduğuna dair net bir bilgi bulunmamaktadır. Sivas ili Altınyayla ilçesi Merkez (Tonus) Camii Ahmet Ağa tarafından Mahmut Usta’ya H-1313/M-1895-96 tarihlerinde yaptırılmıştır. Altınyayla Merkez Camii ilçenin en eski yapılı camisi olmakla beraber Türk mimarisinde ahşap direkli ve tavanlı camilere örnektir. Bu araştırmanın kapsamını Altınyayla Merkez (Tonus) Camii’nin tavan süslemeleri oluşturmaktadır. Bu tavanlar ahşap malzemeden yapılmış olup farklı kompozisyonlar eşliğinde Ajur oyma, çakma ve ahşap üzeri renkli kalem işi tekniklerinin birlikte kullanılmasıyla süslenmiştir. Kompozisyonlarda, barok ve Selçuklu üsluplarının harmanlaması görülmektedir. Bitkisel motifler, “S” ve “C” kıvrımlar ile süslenmiştir. Tavan süslemeleri renk, motif, desen, kompozisyon ve teknik açıdan incelenmiştir. Süslemeler, fotoğraf ve ayrıntılı çizimler ile desteklenerek belgeleme çalışmasıyla günümüzdeki durumu tespit edilmiştir. Günümüzde kullanılmakta olan Camii ve tavan süslemeleri hakkında daha önce ayrıntılı bir çalışma yapılmamıştır. Bu sebeple belgeleme çalışmasının yapılıp literatüre kazandırılması gelecek kuşaklara ulaşması açısından önem arz etmektedir.

Anahtar Kelimeler

Ahşap Tavan Süsleme, Bitkisel Boyama, Sivas, Altınyayla Cami

Kaynakça

• ANONİM 1. (2002). Sivas İl Yıllığı, s-31...........
• ANONİM 2. (2017). Vakıflar Genel Müdürlüğü, Sivas/Altınyayla, Ahmet Ağa (Merkez Tonus) Cami-Sanat Tarihi Raporu. s-2,3,4-8,9,10-15-25,26-28-56-59
• ANONİM 3. (2017). Vakıflar Genel Müdürlüğü, Sivas/Altınyayla, Ahmet Ağa (Merkez Tonus) Cami-Sanat Tarihi Raporu. s-10,28
• ARSEVEN, C. E. (1985). Türk Sanatı Tarihi, İstanbul: Maarif Basımevi. s- 400
• ASLANAPA, O. (1989). Türk Sanatı, Remzi Kitapevi. İstanbul, s-63,96
• BAŞ, G. (2006). Diyarbakır’daki İslam Dönemi Mimarisinde Süsleme, Doktora Tezi. Van. s-24-32
• BİLGİN, M.L. (2002). Sivas 2002 İl yıllığı, Sivas: Devran Matbaa, s-58
• BİROL, İ. A. DERMAN, Ç; (2008). Türk, Tezyini Sanatlarında Motifler, (1. Baskı). İstanbul: Kubbealtı Yayınları. s-47
• CAN, Y., GÜN, R. (2005). Ana hatlarıyla Türk İslam Sanatları ve Estetiği, İstanbul: Kayıhan Yayınları, s-252-267
• DENİZLİ, H. (2000). Sivas Tarihi ve Anıtları, Sivas: Özbelsan A.Ş. Nu:1. s-62- 74
• DENKTAŞ, M. (2004). Pınarbaşı-Uzunyayla’daki Ahşap Direkli Camiler, Kayseri: Erciyes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, sayı: 16 Yıl: /1. s-67,68
• DENKTAŞ, M. (2010). Divriği’de Osmanlı Camii ve Çeşmeleri. Sivas: s- 128
• ÜÇER, K. (1988). Klasik, Barok, Rokoko, Ampir Kalemişi Uslûpları, Mimar Sinan Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü. İstanbul. s-14
• NEMLİOĞLU, C. (1989). 15. 16. Ve 17. Yüzyıl Osmanlı Mimarisinde Kalem İşleri, Sanat Tarihi Doktora Tezi. İstanbul. s-10,11,29
• TUNÇAY, H. (2018). Anadolu’nun Ahşap Camileri, Tunçay Yayıncılık, Ankara, s,13
• Sivas İl Haritası, (2020). https://www.googlecom.tr/earch? q=sivas+ili+ harita. (Erişim tarihi, 05.11.2020. 21;00)