TÜRKÇENİN YABANCI DİL OLARAK ÖĞRETİMİNDE BİR METİN UYARLAMA ÖRNEĞİ: KÖROĞLU DESTANI

Yıl 2021, Cilt: 4 Sayı: 2, 227 - 251, 28.08.2021

Halil Ziya Özcan , Zekerya Batur

Öz

Türkler, tarih sahnesine ilk çıktıkları andan günümüze kadar kültürel değerlerini, inançlarını, hayat biçimlerini, kültürel karakterlerini, dünyaya bakış açılarını vb. gibi birçok toplumsal ve kültürel öğeyi anlatan ve nesilden nesile aktarıla gelen pek çok farklı edebi tür ortaya koymuşlardır. Bu türlerden bir tanesi de destandır. Hem yazılı hem de sözlü kültürde yaşayan destanlar toplumların kültürel kodlarını yansıtan eserlerdir. Bu destanların en bilinenlerinden bir tanesi de Köroğlu destanıdır. Hemen hemen bütün Türk yurtlarında ve kültürel coğrafyasında tanınan ve anlatılan bu destan yayılma sahası açısından en geniş sahaya sahip Türk destanıdır. Bu çalışmada, Anadolu sahası anlatılarından biri olan Behçet Mahir anlatısında yer alan “Demircioğlu ile Reyhan Arap” kolunun Türkçeyi yabancı dil olarak öğrenen bireyler için B1 düzeyine uyarlanması amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda ilgili kol metin uyarlama tekniklerinden olan sadeleştirme, genişletme ve kolaylaştırma teknikleri kullanılarak B1 düzeyine uyarlanmıştır. Yöntem olarak betimsel nitelikte olan bu çalışma okuma metni olarak Türkçeyi yabancı dil olarak öğrenen bireylerin kullanımına sunulmuştur. Ayrıca bu çalışma, metin uyarlama tekniklerinin kapsamı ve uygulanması açısından metin uyarlama çalışacak araştırmacılara yol göstereceği öngörülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Köroğlu Destanı, Metin Uyarlama, Türkçenin Yabancı Dil Olarak Öğretimi

Kaynakça

• Referans1 Ahour, T., Rasoulizadeh, M. and Behnam, B. (2013). Analysis of the “Gone with the Wind” and its Simplified Version in terms of Lexical Structure. International Journal of Applied Linguistics & English Literature, C. 2, S. 4, 39-49.
• Referans2 Alderson, J. C. (1984). Reading in a foreign language: a reading problem or a language problem? in J. C. Alderson and A. H. Urq'uhart (eds.): Reading in a Foreign Language. London: Longman
• Referans3 Allen, D. (2009). A study of the role of relative clauses in the simplification of news texts for learners of English. System, C. 37, S. 4, 585–599.
• Referans4 Aluísio, S., Specia, L., Gasperin, G. and Scarton, C. (2010). Readability assessment for text simplification, In Proc. of the NAACL HLT 2010 Fifth Workshop on Innovative Use of NLP for Building Educational Applications. Los Angeles, California.
• Referans5 Aydın, M. (2015). Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretiminde Kullanılan Ders ve Okuma Kitaplarındaki Kelime Sıklığı ve Seviyelerine Göre Sözcük Hazinesi Çalışması. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Referans6 Batur, Z., Gülveren, H. ve Bek, H. (2010). Öğretmen Adaylarının Okuma Alışkanlıkları Üzerine Bir Araştırma: Uşak Eğitim Fakültesi Örneği. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, C. 3, S. 1, 32-49.
• Referans7 Bhatia, V. K. (1983). Simplification v. Easification – The Case of Legal Texts. Applied Linguistics. C. 4, S. 1, 42-54.
• Referans8 Bondanza, A., Kelly, K., and Treewater, A. (1998). Means of improving reading comprehension. Dominican College School of Education. Retrieved from ERIC database. (ED424567).
• Referans9 Bott, S., Saggion, H. ve Mille, S. (2012). Text Simplification Tools for Spanish. LREC.
• Referans10 Candido, A.,vd. (2009). Supporting the adaptation of texts for poor literacy readers: a text simplification editor for Brazilian Portuguese. In Proc. of the Fourth Workshop on Innovative. Use of NLP for Building Educational Applications, Boulder, Colorado.
• Referans11 Carrell, P. L. (1991). Second Language Reading: Reading Ability or Language Proficiency? Applied Linguistics, C. 12, S. 2, 159–179.
• Referans12 Coady, J. (1979). A psycholinguistic model of the ESL reader' in R. Mackay, B. Barkman, and R. R. Jordan (eds.): Reading in a Second Language. Rowley, Mass.: Newbury House.
• Referans13 Çelik, E.C. (2006). Sesli ve Sessiz Okuma İle İçten Okumanın Karşılaştırılması. D. Ü. Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, C. 7, S. 1 18-30.
• Referans 14 Daelemans, W., Höthker, A. and Sang. E. T. K. (2004). Automatic sentence simplification for subtitling in dutch and english. In Proc. of the 4th International Conference on Language Resources and Evaluation, Lisbon, Portugal.
• Referans15 De Belder, J. and Moens, M. F. (2010). Text simplification for children. In Proc. of SIGIR 2010 Workshop Towards Accessible Search Systems, Geneva, Switzerland.
• Referans16 Demirel, Ö. (1990). Yabancı Dil Öğretimi. Ankara: USEM Yayınları.
• Referans17 Durkin, D. (1989). Teaching them to read (fifth edition). Boston: Allyn and Bacon
• Referans18 Durmuş, M. (2013a). Metin Değiştirimin Dilbilimsel Süreçleri, JASSS, C. 6, S. 4, 391-408.
• Referans 19 Durmuş, M. (2013b). İkinci/Yabancı Dil Öğretiminde Özgün ve Değiştirilmiş Dilsel Girdi Üzerine. Turkish Studies, C. 8, S. 1, 1291- 1306.
• Referans20 Erol, H. F. (2014). Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretiminde Temel Seviyede Kelime Edinimi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Referans21 Göğüş, B. (1978). Orta Dereceli Okullarımızda Türkçe ve Yazın Eğitimi, Ankara: Gül Yayınları.
• Referans22 Göz, İ. (2003). Yazılı Türkçenin Kelime Sıklığı Sözlüğü. Ankara: TDK.
• Referans23 Grabe, W. and Stoller, F. (2020). Teaching and Researching Reading. New York: Routledge.
• Referans24 Haris, A.J., and Sipay, E.R. (1990). How to increase reading ability: A guide to developmental and remedial methods. Longman, New York.
• Referans25 Hill, D. (1997). Survey review: Graded readers. ELT Journal, 51, 57–81.
• Referans26 Honeyfield, J. (1977). Simplification, TESOL Quarterly, C. 11, S1 4, 431-440.
• Referans27 Karatay, H. (2018) Okuma Eğitimi Kuram ve Uygulama. Ankara: Pegem Akademi.
• Referans28 Karatay, H. ve Kaya, S. (2019). Türkçenin Yabancı Dil Olarak Öğretiminde Bağlaçlar için Çerçeve Programı, International Journal of Languages’ Education and Teaching (IJLET), C. 7, S. 4, 1-23.
• Referans29 Krashen, S. (1985). The Input Hypothesis: Issues and Implications. Longman.
• Referans30 Long, M. H. (1996). The role of linguistic environment in second Language acquisition. In W. C. Ritchie, & T. K. Bhatia (Eds.), Handbook of Second language acquisition, San Diego: Academic Press.
• Referans31 Lotherington-Woloszyn, H. (1993). Do Simplified Texts Simplify Language Comprehension for ESL Learners? In M. L. Tickoo (Ed.), Simplification: Theory and Application. SEAMEO Regional Language Center, Singapore.
• Referans32 Jolly, D. (1978). 'The establishment of a self-access scheme for intensive reading.' Paper presented at the Goethe Institute, Paris: British Council Colloquium on Reading.
• Referans33 Margarido, P. R. A., vd. (2008). Automatic summarization for text simplification: evaluating text understanding by poor readers. Companion XIV Brazilian Symposium on Multimedia and the Web, 310-315.
• Referans34 Mapleson, D. L. (2006). Post-Grammatical Processing for Discourse Segmentation, Unpublished doctoral dissertation, University of East Anglia, Norwich.
• Referans35 Nation, P. (2001). Learning Vocabulary in Another Language. Cambridge, England: Cambridge University Press.
• Referans36 Nunan, D. (1999). Second Language Teaching and Learning. Heinle & Heinle, London.
• Referans37 Oğuz, Ö. (2004). Destan tanımı ve eski Türk destanları. Milli Folklor, C. 62, S. , 5-7.
• Referans38 Oh, S. Y. (2001). Two Types of Input Modification and EFL Reading Comprehension: Simplification versus Elaboration. Tesol Quarterly, C.35, S. , 69-96.
• Referans39 Ölker, G. (2011). Yazılı Türkçenin Kelime Sıklığı Sözlüğü (1945 – 1950 arası ).Yayımlanmamış Doktora Tezi, Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Referans40 Özcan, H. Z., Batur, Z. ve Sağcan, Y. C. (2019). Ortaokul Öğrencilerinin Okuma Eğilimlerinin İncelenmesi. Avrasya Dil Eğitimi ve Araştırmaları Dergisi, C. 3, S. 1, 33-55
• Referans41 Özkan, İ. (1997). Köroğlu Destanı’nda Kahraman ve Atının Doğuşu ile İlgili Motiflerin Tahlili. Türk Dili. C. 549, S. 2, 223-233.
• Referans42 Parker, K. and Chaudron, C. (1987). The effects of linguistic simplification and elaborative modifications on L2 comprehension. University of Hawai’i Working Papers in ESL, C. 6, S. , 107–133.
• Referans43 Petersen, S.E. and Ostendorf, M. (2007). Text simplification for language learners: a corpus analysis. In Workshop on Speech and Language Technology for Education, Pennsylvania, USA.
• Referans44 Saggion, H., Gómez-Martínez, E., Etayo, E., Anula, A. ve Bourg, L. (2011). Text Simplification in Simplext. Making Text More Accessible. Procesamiento de Lenguaje Natura, 47, 341-347.
• Referans45 Sandom, M. (2013). Investigation into the efficacy of text modification: What type of text do learners of Japanese authenticate? Yayımlanmamış Doktora Tezi. School of Languages and Cultures, Victoria University of Wellington.
• Referans46 Seretan, V. (2012). Acquisition of Syntactic Simplification Rules for French. Proceedings of the Eight International Conference on Language Resources and Evaluation
• Referans47 Siddharthan, A. (2004). Syntactic simplification and text cohesion. Yayımlanmamış Doktora Tezi. University of Cambridge.
• Referans48 Specia, L. (2010). Translating from Complex to Simplified Sentences, (Eds. T.A.S. Pardo et al.). PROPOR 2010, LNAI 6001, 30–39.
• Referans49 Teke, T. (2020). Özbek Sahası Türk Destanlarında Kadın. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Bartın Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Referans50 Tinker, M. A. and McCullough. M. C. (1968) Teaching Elementary Reading. (Third Edition). New York: Appleton-Century-Crofts.
• Referans51 Wittrock, M. C. (1981). Reading comprehension. In F. J. Pirozzolo, & M. C. Wittrock (Eds.), Neuropsychological and cognitive processes in reading. New York: Academic-Press.
• Referans52 Urano, K. (2000). Lexical Simplification and Elaboration: Sentence comprehension and incidental vocabulary acquisition. Unpublished master's thesis, University of Hawai'i at Manoa, Honolulu.
• Referans53 Vucic, M., Kraljik, H. and Vukovic, N. (2000). Text Attack – Taking the Text Beyond the Page. 15.03.2021 tarihinde http://webcache.googleusercontent.com/search?q=cache:djqH1gVNarsJ:old.hltmag.co.uk/mar03/martmar034.doc+&cd=1&hl=tr&ct=clnk&gl=tr adresinden erişim sağlandı.
• Referans54Yetiş, K. “Destan”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. Cilt: Sayfa aralığı. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi Genel Müdürlüğü, 2007.
• Referans55 Yıldırım, D. (1983). Köroğlu Destanının Orta Asya Rivayetleri. Köroğlu Semineri Bildirileri, Ankara
• Referans56 https://tr.wikipedia.org/wiki/rüstem (Erişim Tarihi: 05/04/2021)