Türk İslam Edebiyatı’nın Akademik Çehresi: Lisansüstü Çalışmalar (1965-2021)

Year 2022, Issue: 19, 135 - 153, 27.06.2022

Nesrin Aydın Satar

https://doi.org/10.16947/fsmia.1136447

Abstract

Türk İslam Edebiyatı, İlahiyat fakültelerinde kurumlaşan ve hem anabilim veya bilim
dalı hem de lisans programında yer alan bir ders olarak faaliyet gösteren alanın adıdır. Bu
alan, başlangıcını Türklerin İslamiyet’i kabullerinden sonra ilk yazılı eserlerini verdikleri
11. yüzyıldan alır ve yine Türklerin dinî-edebî üretimde bulunmaya devam ettikleri günümüze
kadar kaleme aldıkları dinî-edebî eserleri araştırma ve inceleme malzemesi edinir.
Alandaki ilk doktora çalışması 1965 yılında, ilk yüksek lisans çalışması ise 1984 yılında
tamamlanmıştır. Türk İslam Edebiyatı’nın akademik çehresi bu çalışmalarla şekillenmeye
başlanmış ve 56 yıllık geniş bir zaman diliminde gelişmiştir. Bu çalışma, 1965-2021
yılları arasında Türk İslam Edebiyatı alanında tamamlanan 301’i yüksek lisans ve 78’i
doktora olmak üzere toplam 379 tez incelemiştir. Dahası, bu çalışmada, alandaki lisansüstü
varlığı değerlendiren daha önceki araştırmalardan da bahsedilmiştir. Ayrıca, belli
değerlendirme ölçütlerine göre tasnif edilen lisansüstü tezlerin sağladığı niteliksel ve niceliksel
veriler kullanılarak alanın hâlihazırdaki portresinin anlaşılması hedeflenmiştir.
Böylelikle hem bir ilahiyat disiplini hem de genel Türk edebiyatı tasnifi içinde yer alan
bir alan olarak Türk İslam Edebiyatı’nın özellikle hangi akademik çalışma yöntemine ve
kronolojiye odaklandığı anlaşılmıştır.

Keywords

Türk İslam Edebiyatı, yüksek lisans tezi, doktora tezi, Yeni Türk edebiyatı, Eski Türk Edebiyatı

The Academic Aspect of Turkish Islamic Literature: Postgraduate Studies (1965-2021)

Abstract

Turkish Islamic Literature is the name of the field that is institutionalized in the faculties
of theology and operates as a course in both an undergraduate program and a department
or a science branch. This field takes its beginning from the 11th century, when the
Turks gave their first written works after their conversion to Islam, and the religious-literary
works that the Turks wrote until today are the materials for research and analysis.
The first doctorate in the field was completed in 1965, and the first master was completed
in 1984. The academic aspect of Turkish Islamic Literature began to be shaped by these
studies and developed over a wide period of 56 years. In this study, post-graduate studies
produced in the field of Turkish Islamic Literature were examined. In addition, it is aimed
to understand the current portrait of the field by using the qualitative and quantitative data
provided by the postgraduate theses classified according to certain evaluation criteria.
Thus, it is understood that which academic method and chronology Turkish Islamic Literature
focuses as a theological discipline and a research area in classification of Turkish
literature.

Keywords

Turkish Islamic Literature, master thesis, doctorate thesis, Modern Turkish Literature, Old Turkish Literature

References

• Akün, Ömer Faruk, “Divan Edebiyatı”, DİA, 9.