An Evaluation of Low-Rise Reinforced Concrete Buildings Using Detection of Risky Buildings Declaring Within The Scope of Law No: 6306. The Case of Damaged Building In Elazığ-Sivrice (2020)

Yıl 2025, Cilt: 37 Sayı: 1, 363 - 376, 27.03.2025

Nurbanu Demirbaş , Ayşe Çelik , Fatma Oran

https://doi.org/10.35234/fumbd.1575957

Öz

In this study, the effectiveness of the Detection of Risky Buildings Method used to identify buildings at risk of collapse or severe damage in the event of a potential earthquake was examined. For this purpose, the Aydın Apartment Building was selected as a representative example from the portfolio of building damaged in the Elazığ-Sivrice earthquake, which occurred on January 24, 2020. The building was evaluated using the Detection of Risky Buildings Method within the scope of Law No. 6306. The evaluation results obtained from the detecting risky buildings were assested by comparing them with the observed damage status after the earthquake. As a result of the study, in the specific this study; (i) the method gives results consistent with the observed structural damages after the earthquake due to structural deficiencies of the building, and ii) the method was found to be very effective in determining the most risky (vulnerable) element among the vertical structural elements, in the light of the evaluation results made on element and story basis.

Anahtar Kelimeler

Reinforced Concrete Buildings, Risk Assessment, Urban Transformation, Damage Assessment Studies

Teşekkür

Makale kapsamında, 24 Ocak 2020 Elazığ-Sivrice depremi sonrasında saha çalışmalarında bulunan ve inceleme konusu bina hakkında bilgilerin toplanmasına katkı sağlayan Fırat Yapısal Hasarları Araştırma Grubu üyelerine teşekkürlerimizi sunarız.

6306 Sayılı Kanun Kapsamında Sunulan Riskli Yapı Tespit Yöntemiyle Az Katlı Betonarme Binaların Değerlendirilmesi: Elazığ-Sivrice (2020) Depremi Sonrasında Hasar Görmüş Bina Örneği

Öz

Bu çalışmada, olası bir depremde yıkılma veya ağır hasar alma riski bulunan binaların tespitinde kullanılan riskli yapı tespit yönteminin etkinliği incelenmiştir. Bu amaçla, 24 Ocak 2020 tarihinde meydana gelen Elazığ-Sivrice depremi sonrasında hasar gören bina portföyünü temsilen seçilen Aydın Apartmanı 6306 sayılı kanun kapsamında sunulan Riskli Yapı Tespit Yöntemiyle değerlendirilmiştir. Riskli bina tespitinden elde edilen değerlendirme sonuçları az katlı betonarme bir binanın deprem sonrası gözlenen hasar durumu ile kıyaslanarak yorumlanmıştır. Çalışma sonucunda incelenen bina özelinde, (i) yöntemin, binanın yapısal kusurlarına bağlı olarak deprem sonrası oluşan yapısal hasar durumu ile uyumlu sonuçlar verdiği, (ii) eleman ve kat bazlı yapılan değerlendirme sonuçları ışığında, yöntemin düşey taşıyıcı elemanlar arasında en riskli elemanın tespitinde oldukça etkili olduğu görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Betonarme Bina, Risk Değerlendirmesi, Kentsel Dönüşüm, Hasar Tespit Çalışmaları

Kaynakça

• T.C. Cumhurbaşkanlığı Mevzuat Bilgi Sistemi. Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun. Resmi Gazete: T.C Cumhurbaşkanlığı, 2012.
• T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı. Riskli Yapıların Tespit Edilmesine İlişkin Esaslar. 6306 Sayılı Kanunun Uygulama Yönetmeliği: T.C. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, 2019.
• Anıl Ö, Şahmaran M, Koçkar MK. 6306 Sayılı Kentsel Dönüşüm Yasası Risk Değerlendirme Tekniklerinin Saha Uygulaması: Beyoğlu Örneği. 4. Uluslararası Deprem Mühendisliği ve Sismoloji Konferansı; 11-13 Ekim 2017; Anadolu Üniversitesi.
• Türkel YE, Tekeli H. Konut Türü Betonarme Binaların Deprem Risk Değerlendirmesi. Politeknik Dergisi 2018; 21(3):669-680.
• Bahşi E, Dada A, Gümüş E, Cenikli S. 6306 Sayılı Kanun Kapsamında Riskli Yapıların Tespit Edilmesine İlişkin Esaslar Uyarınca Riskli Yapı Tespiti Yapılan Binaların Sayısal Analiz Sonuçlarının Değerlendirilmesi. Dirençlilik Dergisi 2023;7(1):153-169.
• T.C. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı. https://elazig.csb.gov.tr/2020-yili-icerisinde-elazig-da-meydana-gelen-depremler-ve-sonrasinda-yapilan-calismalar-haber-260760. Erişim tarihi: "15-09-2024"
• T.C. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı. https://kahramanmaras.csb.gov.tr/rezerv-alanlarin-yikim-islemi-devam-etmektedir.-haber-286838. Erişim tarihi: "15-09-2024"
• T.C. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı. https://altyapi.csb.gov.tr/riskli-yapi-sureci-i-104285’. Erişim tarihi: "15-09-2024"
• T.C. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı. Riskli Yapıların Tespit Edilmesine İlişkin Esaslara Yönelik Eğitim. https://altyapi.csb.gov.tr/riskli-yapilarin-tespit-edilmesine-iliskin-esaslara-yonelik-egitim-i-91755. Erişim tarihi: "15-09-2024"
• Türkiye İvme Veritabanı ve Analiz Sistemi. https://tadas.afad.gov.tr/map. Erişim tarihi: "15-09-2024"
• Şahin H, Alyamaç KE, Durucan AR, Demirel B, Ulaş Açıkgenç M, Bildik AT, Durucan C, Demir T, ve diğerleri. 24 Ocak 2020 Mw 6.8 Sivrice Depremi Elazığ Bölgesi Yapısal Hasarlar İnceleme ve Değerlendirme Raporu. Yapı ve Beton Uygulamaları ve Araştırma Merkezi Fırat Üniversitesi, 2020.
• CSI. SAP2000 Ultimate V24. Integr. Finite Elem. Anal. Des. Struct. Basic Anal. Ref. Manual, Comput. Struct. Acad. Perpetual Netw. Inc., Berkeley, California, USA, 2020.
• Palutoğlu M. Elazığ Kent Merkezinin Tektoniği Depremselliği ve Mikrobölgeleme. Doktora Tezi, Fırat Üniversitesi, Elazığ, Türkiye, 2014.