THE EFFECT OF LOGISTICS SKILLS ON BUSINESS PERFORMANCE AND THE MEDIATING ROLE OF INFORMATION TECHNO-LOGIES USE IN SUPPLY CHAIN MANAGEMENT

Yıl 2024, Cilt: 6 Sayı: 2, 49 - 74, 29.11.2024

Hasan Gündoğdu , Zeynep Özgüner

https://doi.org/10.55769/gauniibf.1477158

Öz

In this research, it was aimed to investigate the effect of logistics capabilities on environmen-tal, economic, operational and organizational performance, which are the sub-dimensions of business performance, and the mediating role of the use of information technologies in supply chain management in this effect, and it was examined by establishing structural equ-ation models. The survey method was preferred in the research and a survey consisting of the scales of the study was applied to the population determined accordingly. The sample of the research consists of 280 companies operating in the textile sector in Gaziantep Organized Industrial Zone (OIZ). The findings obtained in the research show that the use of information technologies in supply chain management has a mediating role in the effect of logistics capa-bilities on the environmental, economic and operational performance dimensions, which are the sub-dimensions of business performance; It has been shown that there is no mediating role in its effect on organizational performance. In line with the information obtained in the study, the results were evaluated and suggestions were made.

Anahtar Kelimeler

Logistics capabilities, Business Performance, Use of information technologies and supply chain management

LOJİSTİK YETENEKLERİN İŞLETME PERFORMANSINA ETKİSİ VE TZYBTK ARACILIK ROLÜ

Öz

Bu araştırmada lojistik yeteneklerin işletme performansı alt boyutları olan çevresel, ekono-mik, operasyonel ve organizsyonel performanslarına etkisi ve bu etkide tedarik zinciri yöne-timinde bilgi teknolojileri kullanımının aracılık rolünün araştırılması amaçlanmış ve yapısal eşitlik modelleri kurularak incelenmiştir. Araştırmada anket yöntemi tercih edilerek bu doğ-rultuda belirlenen evrende çalışmanın ölçeklerinden oluşan anket uygulanmıştır. Araştır-manın örneklemi Gaziantep Organize Sanayi Bölgesi (OSB)’nde tekstil sektöründe faaliyetle-rini sürdüren 280 firmadan oluşmaktadır. Araştırmada elde edilen bulgular, lojistik yetenek-lerinin işleteme performansı alt boyutları olan çevresel, ekonomik ve operasyonel performans boyutlarına etkisinde tedarik zinciri yönetiminde bilgi teknolojilerinin kullanımının aracılık rolünün bulunduğunu; organizasyonel performansa etkisinde ise aracılık rolünün bulunma-dığını göstermiştir. Çalışmada elde edilen bilgiler doğrultusunda sonuçlar değerlendirilerek önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Lojistik yetenekler, İşletme Performansı, Tedarik zinciri yönetiminde bilgi teknolojileri kulla-nımı

Kaynakça

• Acar, Z. (2010). Teknolojik Yetenek Yatırımlarının İşletmelerin Lojistik Hizmet Performansı Üzerine Etkileri. Akdeniz İ.İ.B.F. Dergisi (20) 2010, 121-140.
• Ağ, C. (2015). Bilişim Teknolojileri Yeteneğinin, Firmanın Değişim Sürecine ve Performansı-na Etkisi ile Dönüşümsel Liderliğin Bu Etkideki Rolü. İstanbul Arel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Doktora Tezi. İstanbul. Akyüz, H. E. (2018). Yapı geçerliliği için doğrulayıcı faktör Analizi: uygulamalı bir çalışma. Bitlis Eren Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi. 7 (2), 186-198. Alzoubi, H.M. ve Yanamandra, R. (2020). Investigating the mediating role of information sha-ring strategy on agile supply chain. Uncertain Supply Chain Management 8 (2020) 273–284.
• Bakan, İ., Erşahan, B. ve Kiraz, E. (2020). Lojistik firma özellikleri sarmalında lojistik yete-nek ve lojistik performans algıları: Bir alan araştırması. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13 (36). 413-454. Bakan, İ., ve Şekkeli, Z. H. (2015). Lojistik Stratejilerinin Lojistik Yetenekler Üzerine Etkile-rine İlişkin Bir Alan Araştırması. Sosyal Bilimler Dergisi. 2 (5). 398-422.
• Bakan, İ., ve Şekkeli, Z. H. (2016). Lojistik Koordinasyon Yeteneği, Lojistik İnovasyon Yete-neği Ve Müşteri İlişkileri (Miy) Yeteneği İle Rekabet Avantajı Ve Lojistik Performans Arasındaki İlişki: Bir Alan Araştırması. Sütçü İmam Üniversitesi İİBF Dergisi. 5 (2). 39-68.
• Basheer, M.F., Siam, M.R., Awn, A. M. ve Hussan, S.G. (2019). Exploring the role of TQM and supply chain practices for firm supply performance in the presence of informa-tion technology capabilities and supply chain technology adoption: A case of textile firms in Pakistan. Uncertain Supply Chain Management 7 (2019) 275–288.
• Bayraktutan, Y. ve Özbilgin, M. (2015). Lojistik Maliyetler ve Lojistik Performans Ölçütleri. Maliye Araştırmaları Dergisi, 1 (2), 95-112
• Bayyurt, N. (2007). İşletmelerde performans değerlendirmenin önemi ve performans göster-geleri arasındaki ilişkiler. 2007 (53), 577-592.
• Bozdam, Ş. (2019). Yeşil tedarik zinciri uygulamalarının tedarik zinciri ve işletme perfor-mansı üzerine etkisi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Yüksek lisans Tezi. Konya.
• Chen, I. S.N., Fung, P.K.O ve Yuen, S. S. M (2019). Dynamic capabilities of logistics service providers: antecedents and performance implications, Asia Pacific Journal of Marke-ting and Logistics, https://doi.org/10.1108/APJML-12-2017-0308
• Chiung, L. L. ve Pei, Y L, (2016),"Impact of external integration capabilities of third-party logistics providers on their financial performance", The International Journal of Lo-gistics Management, 27(2). 263 – 283. http://dx.doi.org/10.1108/IJLM-09-2014-0155
• Cho, J. J. K., Ozment, J., ve Sink, H. (2008). Logistics capability, logistics outsourcing and firm performance in an e‐commerce market. International journal of physical dist-ribution & logistics management
• Choi, Y. Ve Zhang, N. (2011). Does proactive green logistics management improve business performance? A case of Chinese logistics enterprises. African Journal of Business Management. 5(17), 7564-7574.
• Chytas, P., Glykas, M. ve Valiris, G. (2011). A proactive balanced scorecard. International Journal of Information Management 31 (2011) 460– 468.
• Çağlar, M. B. (2014). Lojistik İşletmelerinde Bilişim Teknolojilerinin Kullanımı, Müşteri Memnuniyeti ve İşletme Performansı İlişkisi: Bir Araştırma. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 32 (2014) 41-55.
• Çetindaş, A., & Çelik, M. (2017). İmalat işletmelerinin tedarikçi entegrasyonları ile lojistik performansları arasındaki ilişki üzerine çevresel belirsizliğin düzenleyici rolü. Toros Üniversitesi İİSBF Sosyal Bilimler Dergisi, 4(7), 132-146.
• Dastugue, S.G. ve Eroglu, C. (2019). Operating Performance Effects of Service Quality and Environmental Sustainability Capabilities in Logistics. Journal of Supply Chain Management. 55.
• Ege, İ. ve Şener, Z. (2013). Performans Ölçümünde Kullanılan Yöntemler: Performans karne-si ve kumanda paneli karşılaştırması. Muhasebe ve Finansman Dergisi. 107-120.
• Elitaş, C. ve Ağca, V. (2006). Firmalarda çok boyutlu performans değerleme yaklaşımları: Kavramsal bir çerçeve. Sosyal Bilimler Dergisi. 344-370.
• Erdem, B., Gökdeniz, A. ve Met, Önder (2011). Yenilikçilik ve işletme performansı ilişkisi: Antalya’da etkinlik gösteren 5 yıldızlı otel işletmeleri örneği. Dokuz Eylül İİBF Der-gisi. 26 (2). 77-112
• Fatorachian, H. ve Kazemi, H. (2020). Impact of Industry 4.0 on supply chain performance. Production Planning & Control, DOI: 10.1080/09537287.2020.1712487
• Fugate, B.S., Mentzer, J.T. ve Stank, T.P. (2010). Logıstıcs performance efficıency, effectıve-ness and differentıatıon. Jornal of Busıness Logıstıcs. 31 (1). 43-62.
• Gaziantep Organize Sanayi Bölgesi Resmi Sitesi: https:// gaosb.org/tr/osb-firmalari.html Erişim tarihi :02.01.2024 Green Jr, K. W., Zelbst, P. J., Meacham, J. ve Bhadauria, V. S. (2012). Green Supply Chain Management Practices: Impact on Performance. Supply Chain Management: An In-ternational Journal, 17(3), 290-305.
• Gürbüz, Ş. ve Şahin, F. (2018). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri. (5.Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık. Kara, K. ve İpekçi, E. (2021). Lojistik yenilikçiliğinin lojistik yetenekler üzerinde etkisi: Artvin ili lojistik hizmet sağlayıcı firmalar. International EUropean Journal of Managerial Research Dergisi, 5 (9), 271-291.
• Koçak, A. ve Arun, Ö. (2006) İçerik analizi çalışmalarında örneklem sorunu. Selçuk İletişim, 4 (3), 21-28.
• Köseoğlu, D. (2021). Bilgi iletişim teknolojileri kullanımı proaktif, ihracat pazarı geliştirme yetenekleri ve ihracat performansı arasındaki ilişkinin incelenmesi: İşletmeler üze-rinde bir uygulama. Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitü-sü. Yüksek Lisans Tezi. Karaman.
• Küçük, O., Taner, N. ve Küçük N. (2018). Lojistik işlemlerinin işletme performansına etkisi: Gıda perakendecileri üzerine bir uygulama. VI. International caucasus-central asıa foreıgn trade and logıstıcs congress.7-8 Eylül Aydın/Didim.
• Liu, C.L. ve Lai, Y.Y. (2016). Impact of external integration capabilities of third-party logis-ticsproviders on their financial performance, The International Journal of Logistics Management. 27(2). 263 – 283.
• Lyu, G., Chen, L. ve Huo, B. (2018) Logistics resources, capabilities and operational perfor-mance: A contingency and configuration approach, Industrial Management & Data Systems,https://doi.org/10.1108/IMDS-01-2018-0024
• Merino, M.N., Marín, J.M. M., Fuentes, J.M. ve Martínez-Jurado, P.J. (2020). Information and digital technologies of Industry 4.0 and Lean supply chain management: a systema-tic literature review. International Journal of Production Research, 2020 https://doi.org/10.1080/00207543.2020.1743896
• Meydan, C. H., & Şeşen, H. (2015). Yapısal Eşitlik Modellemesi: AMOS Uygulamaları, (2.Baskı). Ankara: Detay Yayıncılık.
• Morash, E. A., C. L. M. DrÖge, ve S. K. Vickery. 1996. Strategic Logistics Capabilities for Competitive Advantage and Firm Success. Journal of Business Logistics 17 (1): 1–22.
• Oğuz, A. ve Perçin, S. (2022). Tedarik zinciri entegrasyonu ve dijitalleşmenin performansa etkisi: Alıcı-tedarikçi risk yönetiminin aracılık rolü. Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 2022l, 40 (4), 837-860. Özdemir, A.İ. ve Doğan, N. Ö. (2010) Tedarik zinciri entegrasyonu ve bilgi tekmolojileri. Sos-yal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 28 (1) 19- 41
• Özkan, T. ve Acar, R. (2022). Müşteri ve Bilgi Tabanlı Lojistik Yeteneklerin Covid-19 Salgını Sürecinde İşletme Performansına Etkisi: Türkiye Lojistik İşletmelerinde Bir Araş-tırma. Kastamonu Üniversitesi İİBF Dergisi. 24 (2). 391-408.
• Pan, X., Dresner, M. ve Xie, Y. (2018). Logistics IS resources, organizational factors, and ope-rational performance: An investigation into domestic logistics firms in China. The International Journal of Logistics Management
• Park, A. ve Li, H. (2021). The Effect of Blockchain Technology on Supply Chain Sustainability Performances. Sustainability 2021, 13, 1726. 1-18. doi.org/10.3390/su13041726
• Poyraz, A. (Igorevna) & Mutlu, H.M. (2019). “Lojistik Hizmetler Bağlaminda Hizmet Perfor-mansi ve İlişki Kalitesi Değişkenlerinin Firma Performansi Üzerine Etkisi”, Global Journal of Economics and Business Studies, 8 (16), 1-15. Sarıhan, A. Y. (2021). Lojistik yetenekler, şebeke ilişkileri, alıcı- satıcı ilişkileri, teknolojik ilerleme ve tedarik zinciri performansı arasındaki ilişkinin ihracatçı işletmeler üze-rinde çok katmanlı olarak incelenmesi. Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Doktora Tezi. Ankara. Sarıhan, A. Y. Ve Maşrap, B. (2023). İhracatçı işletmelerde lojistik yeteneklerin tedarik zinci-ri performansı ile ilişkisi üzerine keşfedici bir araştırma. Abant Sosyal Bilimler Der-gisi. 23 (3). 1454-1474. Sekaran, U. (1992). Research methods for business: a skill building approach, Second Edi-tion,John Wiley & Sons, 450.
• Şekerci, Ş. (2023). Büyük Ölçekli İşletmelerde tedarik zinciri yönetiminde bilgi teknolojileri kullanımı ve toplam kalite yönetiminin işletme performansına etkisi. Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Yüksek Lisans Tezi. Karaman.
• Tan, Y., Ma, S. H., & Gong, F. M. (2007). September). Empirical study on impact of logistics operations capability on supply chain performance. International Conference on Wire-less Communications, Networking and Mobile Computing. 4760-4766.
• Taouab, O. ve Issor, Z. (2019). Firm performance: Definition and measurement models. Eu-ropean Scientific Journal January. 15 (1), 93-106.
• Turunç, Ö. (2006). Bilgi teknolojileri kullanımının işletmelerin örgütsel performansına etkisi. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Doktora Tezi. Isparta Wang, M., Asian, S., Wood, L. C. ve Wang, B. (2019). Logistics innovation capability and its impacts on the supply chain risks in the Industry 4.0 era. Modern Supply Chain Re-search and Applications. 2 (2), 83-98 Emerald Publishing Limited 2631-3871 DOI 10.1108/MSCRA-07-2019-0015
• Wang, M., Jie, F. ve Abareshi, A. (2015). Business Logistics Performance Measurement in Third-Party Logistics: An Empirical Analysis of Australian Courier Firms. Internati-onal Journal of Business and Information. 10 (3). 323 -363.
• Yangınlar, G. ve Köksal, C. (2021). Radyo Frekansı Tanımlama (RFID) Teknolojisinin Tedarik Zinciri Performansına Etkileri: Lojistik Endüstrisinde Bir Vaka Çalışması. Verimlilik Dergisi.DOI: 10.51551/verimlilik.989369
• Yeşilyurt, E. (2019). Kentsel Lojistik, Dağıtım Lojistiği Ve Firma Performansı İlişkisi: Kasta-monu İlinde Bir Çalışma. The International New Issues in Social Sciences. 7 (1) 31-58.
• Yorulmaz, M. ve Birgün, S. (2016). Deniz Ulaştırma Lojistiği Hizmet Yetenekleri İle Firma Performansı Arasındaki İlişkilerin İncelenmesi: Türkiye’de Faaliyet Gösteren Deniz Ulaştırma İşletmelerinde Bir Uygulama. Journal of Transportation and Logistics 1 (1), 59-82.