Veri
Zarflama Analizi (VZA) benzer girdiler kullanarak benzer çıktılar üreten
alternatif birimlerin değerlendirilmesinde kullanılan, parametrik olmayan ve
doğrusal programlama tabanlı bir yöntemdir. Alternatifler VZA’da Karar Verme
Birimi (KVB) olarak adlandırılır. Klasik VZA modelleri KVB’leri etkin ve etkin
olmayan olarak ayırmakta ve etkin olmayan KVB’leri sıralamaktadır. KVB’leri
değerlendirmek ve sıralayabilmek için çeşitli yöntemler önerilmiştir. Bu
yöntemlerden bir kısmı sadece etkin veya etkin olmayan KVB’leri sıralayabilirken
diğer bir kısmı ise tam sıralama gerçekleştirebilmektedir. Tam sıralama yapmayı
hedefleyen yöntemler, bazı özellikteki KVB’leri ve veri kümesindeki farklı
dağılımları göz önüne almamaktadır. Bu çalışmada, etkin ve etkin olmayan tüm
KVB’leri sıralamak üzerine yeni bir VZA yöntemi olarak ASES (Area of Super
Efficiency Score Graph) önerilmektedir. ASES, her KVB’yi diğer KVB’ler teker
teker veri kümesinden çıkarılırken elde ettiği süper etkinlik skoru ile
değerlendirmektedir. Süper etkinlik skoru kullanılması sayesinde her tipteki
etkin KVB için farklı skor hesaplanabilmektedir. Ek olarak, ASES veri kümesindeki
olası kümelenme, uç nokta gibi durumlar için de tutarlı ve nesnel sonuçlar üretmektedir.
Yöntemin uygulanması için 18 Avrupa ülkesi çevresel teknolojilerle ilgili OECD
istatistikleriyle değerlendirilmiştir. Karşılaştırma için literatürden dört farklı
VZA modeli de aynı veriye uygulanmıştır. Sonuçlar ASES’in diğer yöntemlerin
dezavantajlarını ortadan kaldırdığını ve tam sıralama sağlayabildiğini
göstermektedir.
Birincil Dil | Türkçe |
---|---|
Konular | Mühendislik |
Bölüm | Makaleler |
Yazarlar | |
Yayımlanma Tarihi | 25 Aralık 2019 |
Gönderilme Tarihi | 2 Ocak 2019 |
Kabul Tarihi | 27 Eylül 2019 |
Yayımlandığı Sayı | Yıl 2020 |