Ankara Celal Bayar Bulvarı’nın karayolu gürültüsü açısından eski ve yeni düzenlemesinin karşılaştırılması

Yıl 2021, Cilt: 36 Sayı: 1, 477 - 496, 01.12.2020

Zuhal Özçetin , Füsun Demirel

https://doi.org/10.17341/gazimmfd.656548

Öz

Gürültü, insan sağlığını fizyolojik ve psikolojik olarak etkilediği gibi, iş ve eğitim yaşamında da performansı olumsuz etkilemektedir. Gürültünün insan sağlığı üzerindeki etkisinin 55–60 dB düzeyinde oluşmaya başladığı ve 65 dB düzeyinden sonra sağlık sorunları ve davranış bozuklukları meydana getirdiği bilinmektedir. Gürültü problemi tüm Dünya’da mevzuat kapsamına alınarak, önemli denetimler getirilmiştir. Bu kapsamda çalışmada; Ankara’nın en işlek caddelerinden biri olan Celal Bayar Bulvarı’nın alan ölçümleri aracılığı ile eski ve yeni düzenlemesi arasındaki fark ortaya konularak, trafik gürültüsünün analizi yapılmıştır. Seçilen örnek çalışma alanında; 2016 yılına kadar alt geçit olmadan kullanım mevcut olup, 2017 yılında trafik, alt geçit aracılığı ile düzenlenmiştir. Araştırmada; her iki zaman periyodunun belirli aralıklarında, mevzuatlara uygun olarak çevresel gürültü ölçümleri (Lgündüz, Lakşam, Lgece) yapılarak, araç sayımları gerçekleştirilmiş ve elde edilen veriler ile hesaplamaları (Lgag) yapılmıştır. Bu bağlamda, karayolunun alt geçit uygulama öncesi (Mayıs 2016) ve sonrası (Mayıs 2017) mevcut durumu, çevresel gürültü ölçümleri bağlamında değerlendirilerek, analiz edilmiştir.
Celal Bayar Bulvarı üzerindeki mevcut durum değerlendirmesi ile iki noktada (9. ve 10. noktalar) yapılan ölçüm analizleri ışığında; karayolu çevresel gürültü düzeyinin, alt geçit çalışması öncesinde elde edilen sonuçlara göre; azaldığı görülmekle birlikte, her iki zaman diliminde de (2016 ve 2017) gürültü düzeyinin sınır değerlerin üzerinde olduğu tespit edilmiş ve bu bağlamda öneriler geliştirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Çevresel Gürültü Kontrolü, Trafik Gürültüsü, Karayolu Trafiği, Celal Bayar Bulvarı

Kaynakça

• 1. Ertorun, H., Gürültü Haritalamada Türkiye’deki Mevcut Durum, 9.Ulusal Akustik Kongresi, Ankara, 11-19, 2011.
• 2. Bakırcı, E., Çalışkan, M., Karayolundan Yayılan Çevresel Gürültünün Haritalanması ve Binaların Dış Cephesine Etkisinin Belirlenmesi, 9. Ulusal Akustik Kongresi, 182-190, 2011.
• 3. Toprak, R., Raylı Ulaşım Sistemlerinde Oluşan Gürültünün Ölçülmesi ve Modellenmesi, Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, 2001.
• 4. Selimoğlu, B., Ülkemiz otoyollarında çevre düzenleme ilkelerinin belirlenmesi üzerine bir araştırma. Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara, 1994.
• 5. Aydın, M.E., Ateş, N., Konya’da trafik gürültüsü ve bazı öneriler. Pamukkale Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi, 3(3), 447-456, 1997. 6. Kotzen, B., English, C., Environmental noise barriers: A guide to their acoustic and visual desing, New York: E&FN Spon, 1999.
• 7. Gürpınar, M., Çevresel ulaşım gürültüsünün trafik planlaması yönünden İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara, 2001.
• 8. Özenç, R.F., Atatürk havalimanının neden olduğu çevresel gürültünün modellenmesi ve kontrolü. Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara, 2001.
• 9. Yüğrük Akdağ, N., Kent planlamada gürültü haritalarının önemi: Barbaros Bulvarı çevresi örneği. Mimarlık, 312, 2003.
• 10. Aktürk, N., Toprak, R., Asiloğulları, E., Hızlı raylı ulaşım sistem kaynaklı çevresel gürültü. Gazi Üniversitesi Mühendislik-Mimarlık Fakültesi Dergisi, 18(3), 15-25, 2003.
• 11. Aktürk, N., Akdemir, O., Üzkurt, İ., Trafik ışık sürelerinin neden olduğu çevresel taşıt gürültüsü. Gazi Üniversitesi Mühendislik-Mimarlık Fakültesi Dergisi, 18(1), 71-87, 2003.
• 12. Özen, M., Karayolu kaynaklı çevresel trafik gürültüsünün modellenmesi ve gürültü tahminleri. Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara, 2003.
• 13. Pamanikabud P., Tansatcha M., Geographical information system for traffic noise analysis and forecasting with the appearance of barriers. Environmental Modelling & Software, 18, 959–973, 2003.
• 14. Calixto, A., Diniz, F.B., Zannin, P.H.T., The statistical modeling of road traffic noise in an urban setting. Cities, 20(1), 23–29, 2003.
• 15. Ramis, J., Alba, J., Garcıa, D., Hernandez, F., Noise effects of reducing traffic flow through a Spanish city. Applied Acoustics, 64, 343–364, 2003.
• 16. Üzkurt, İ., Ulaşım gürültüsünün çevresel etkileri. Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara, 2004.
• 17. İşler, E., Yüğrük, Akdağ, N., Gürültünün denetlenmesinde engellerin etkinliği: Bağdat caddesi örneği. 7. Ulusal Akustik Kongresi, 72-80, 2004.
• 18. Ishizuka T., Fujiwara K., Performance of noise barriers with various edge shapes and acoustical conditions. Applied Acoustics, 65, 125-141, 2004.
• 19. Ripoll, A., State of the art of noise mapping in Europe, european topic centre terrestrial environment, Internal Report. Bercelona-Spain.1-65, 2005.
• 20. Dursun, Ş., Özdemir, C., Karabörk, H., Koçak, S., Noise pollution and map of Konya city in Turkey. Journal of International Environmental Application & Science, 1 (1-2), 63-72, 2006.
• 21. McCallum-Clark, M., Incite, R.H., Hunt, M., Transportation and noise: land use planning options for a quieter New Zealand. Land Transport New Zealand Research Report 299. New Zealand. 1-148, 2006.
• 22. Öztürk, İ., Çevresel gürültüsü analizleri ve İstanbul’da seçilen bir pilot bölgede gürültü ha-ritasının elde edilmesi. Yüksek Lisans Tezi, Bahçeşehir Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul, 2006.
• 23. Hankard, M., Cerjan, J., Leasure, J., Evaluation of the fhwa traffic noise model (tnm) for highway traffic noise prediction in the state of Colorado. Colorado Department of Transportation Research Branch.Colorado.CDOT-2005-21, 2006.
• 24. Langer, D. Mapping of road traffic noise in Adana, Internoise 2007 Congress, 223, 2007.
• 25. Wiechers, G. Mapping of road traffic noise in İzmir, Turkey. Internoise 2007 Congress, 224, 2007.
• 26. Çalış, M., Karayolu gürültüsü ve gürültü perdelerinin ekonomik analizi. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul, 2007.
• 27. Aşçıgil Dinçer, M., Karayolu gürültü haritalarının hazırlanması: İstanbul zircirlikuyu-maslak ulaşım hattı örneği. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul, 2009.
• 28. İlgürel, M.N., Sanayi yapılarının tasarımında gürültünün bir ölçüt olarak değerlendirilmesi için bir yöntem geliştirilmesi. Doktora Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul, 2009.
• 29. Lam, K.C., Chan, P.K., Chan, T.C., Au, W.H., Hui, W.C., Annoyance response to mixed transportation noise in Hong Kong. Applied Acoustics, 70, 1-10, 2009.
• 30. O’Malley, V., King, E., Kenny, L., Dilworth, C., Assessing methodologies for calculating road traffic noise levels in Ireland–Converting CRTN indicators to the EU indicators (Lden, Lnight). Applied Acoustics, 70, 284-296, 2009.
• 31. Pamanikabud P., Tansatcha M., Geoinformatic prediction of motorway noise on buildings in 3D GIS, Transportation Research Part D, 14,367–372, 2009.
• 32. Paunovic, K., Jakovljevic, B., Belojevic, G., Predictors of noise annoyance in Noisy and quiet urban streets. Science of the Total Environment, 407, 3707–3711, 2009.
• 33. Murphy, E., King, E.A., Rice, H.J., Estimating human exposure to transport noise in central Dublin, Ireland. Environment International, 35, 298–302, 2009.
• 34. Phan, H.Y.T., Yano, T., Sato, T., Nishimura, T., Characteristics of road traffic noise in Hanoi and Ho Chi Minh City, Vietnam. Applied Acoustics, 71, 479–485, 2010.
• 35. Bıçakcı, T., Trafikten kaynaklanan çevresel gürültü haritaları ve Çukurova Üniversitesi kampüsü örneği. Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Adana, 2011.
• 36. Özer, S.S., Yüğrük Akdağ, N., Bölge ve kent planlamada gürültünün tasarım ölçütü olarak değerlendirilmesinin önemi-İstanbul’dan örnekler. 9. Ulusal Akustik Kongresi, Ankara, 20-29, 2011.
• 37. Clairbois, J.P., Road and rail barriers: from physics to ımplementation of effective and sustainable devices. 9. Ulusal Akustik Kongresi, Ankara, 1-10, 2011.
• 38. Ko, J.H., Chang, S.I., Lee, B.C., Noise impact assessment by utilizing noise map and GIS: A case study in the city of Chungju, Republic of Korea. Applied Acoustics, 72, 544-550, 2011.
• 39. Mioduszewski, P., Ejsmont, J.A., Grabowski, J., Karpinski, D., Noise map validation by continuous noise monitoring. Applied Acoustics, 72, 582-589, 2011.
• 40. Berardi, U., Cirillo, E., Martellotta, F., Interference effects in field measurements of airborne sound ınsulation of building facades. Noise Control Engineering Journal, 59 (2), 2011.
• 41. Çalış, M., Yonar, F., Trafik gürültüsünü azaltmak için kullanılan kaplama ve yüzey tabakaları üzerine bir araştırma. 9. Ulusal Akustik Kongresi, Ankara, 30-38, 2011.
• 42. Öztürk, T., Öztürk, Z., Çalış, M., A case study on acoustic performance and construction costs of noise barriers. Scientific Research and Essays, 7(50), 4213-4229, 2012.
• 43. Barclay, M., Kang, J., Sharples, S., Combining noise mapping and ventilation performance for non-domestic buildings in an urban area. Building and Environment, 52, 68-76, 2012.
• 44. Badino, A., Ascigil Dincer, M., Schenone, C., Yılmaz, S., Applicability of road traffic dose-effect relations to Turkish urban context. Internoise 2012 Congress, 804, 2012.
• 45. Naish, D.A., Tan, A.C.C., Demirbilek, F.N., Estimating health related costs and savings from balcony acoustic design for road traffic noise. Applied Acoustics, 73, 497-507, 2012.
• 46. Kurra, S., Dal, L., Sound insulation design by using noise maps. Building and Environment, 49, 291-303, 2012.
• 47. Olayinka, O.S., Noise map: tool for abating noise pollution in urban areas, Open Access Scientific Reports, Nigeria. 1(3), 1-7, 2012.
• 48. Ramírez, A., Domínguez, E., Modeling urban traffic noise with stochastic and deterministic traffic models. Applied Acoustics, 74, 614–621, 2013.
• 49. Zannin, P.H.T., Gama, L.V., Cunha, M.L., Damiani, M.B. vd., Noise mapping of an educational environment. Canadian Acoustics, 40 (1), 27, 2013.
• 50. Dintrans, A., Prendez, M., A method of assessing measures to reduce road traffic noise: a case study in Santiago, Chile. Applied Acoustics, 74, 1486–1491, 2013.
• 51. Vogiatzis, K., Remy, N., From environmental noise abatement to soundscape creation through strategic noise mapping in medium urban agglomerations in South Europe. Science of the Total Environment, 482-483, 420-431, 2014.
• 52. Licitra, G., Ascari, E., Gden: An indicator for European noise maps comparison and to support action plans. Science of the Total Environment, 482-483, 411–419, 2014.
• 53. D'Alessandro, F., Schiavoni, S., A review and comparative analysis of European priority indices for noise action plans. Science of the Total Environment, 518–519, 290–301, 2015.
• 54. Cai, M., Zou, J., Xie, J., Ma, X., Road traffic noise mapping in Guangzhou using GIS and GPS. Applied Acoustics, 87, 94-102, 2015.
• 55. Aşçıgil Dinçer, M., Yılmaz, S., Modelling road traffic noise annoyance by listening tests. İstanbul Teknik Üniversitesi A/Z dergisi, 12 (3), 285-306, 2015.
• 56. Zambon, G., Angelini, F., Benocci, R., Bisceglie, A., Dynamap: a new approach to real-time noise mapping. EuroNoise 2015 Congress, 1-6, 2015.
• 57. Gonzalez, D.M., Morillas, J.M.B., Gozalo, G.R., The influence of microphone location on the results of urban noise measurements. Applied Acoustics, 90, 64-73, 2015.
• 58. Ascari, E., Licitra, G., Luca, T., Cerchiai, M., Low frequency noise impact fromroad traffic according to different noise prediction methods. Science of the Total Environment, 505, 658-669, 2015.
• 59. Fiedler, P.E.K., Zannin, P.H.T., Evaluation of noise pollution in urban traffic Hubs - Noise maps and measurements. Environmental Impact Assessment Review, 51, 1-9, 2015.
• 60. Licitra, G., Fredianelli, L., Petri, D., Vigotti, M.A., Annoyance evaluation due to overall railway noise and vibration in Pisa urban areas. Science of The Total Environment, 568, 1315–1325, 2016.
• 61. Gozalo, G.R., Morillas, J.M.B., vd., Study on the relation between urban planning and noise level. Applied Acoustics, 111, 143–147, 2016.
• 62. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Binaların Gürültüye Karşı Korunması Hakkında Yönetmelik, Resmi Gazete, Sayı: 30082, 2017.
• 63. TS ISO 1996-2, Akustik _ Çevre Gürültüsünün Tarifi, Ölçülmesi ve Değerlendirilmesi – Bölüm 2: Çevre Gürültü Seviyelerinin Tayini, 2009.
• 64. TS 9315 ISO 1996-1, Akustik – Çevre Gürültüsünün Tarifi, Ölçülmesi ve Değerlendirilmesi – Bölüm 1: Temel Büyüklükler ve Değerlendirme İşlemleri, 2005.
• 65. TS ISO 362-2, Hızlanan Karayolu Taşıtları Tarafından Yayılan Gürültünün Ölçülmesi – Mühendislik Metodu – Bölüm 2: L Kategori, 2010.
• 66. Demirel, F., Mimari Akustik Yayınlanmamış Ders Notları”, Gazi Üniversitesi Mimarlık Fakültesi, Ankara, 2019.