DISPERS SARI 119 VE DISPERS KIRMIZI 167 İÇEREN ATIKSULARIN FENTON OKSİDASYON PROSESİ İLE RENK VE KOI GİDERİMLERİNİN İNCELENMESİ

Yıl 2010, Cilt: 25 Sayı: 1, 0 - , 15.02.2013

Ömür Gökkuş Fehiman Çiner

Öz

Tekstil endüstrisi boyalı atıksuları, önemli miktarlarda boyar madde ve askıda katı madde (AKM) içeriklerininyanı sıra tuzları ve iz elementleri de içermektedirler. Bu atıksular, yüksek miktarda boya içerikleri, önemlimiktarda askıda katı madde miktarı ve yüksek kimyasal oksijen gereksinimleri (KOI) nedeniyle önemli çevreselproblemlere sebep olabilirler. Son yıllarda, Fenton prosesi gibi ileri oksidasyon prosesleri (İOP) biyolojik olarakayrışamayan ve toksik madde içeren endüstriyel atıksu arıtımında başarılı bir şekilde kullanılmaktadır. ÖzellikleFenton oksidasyonu tekstil boyama prosesleri ve boya içeren atıksuların renksizleştirilmesi içinuygulanmaktadır. Bu çalışmada, günümüzde üretimi katlanarak artan ve polyester elyafların boyanması için çokdaha yoğun ve yaygın olarak kullanılan dispers boyalardan C.I. Dispers Sarı 119 ve Dispers Kırmızı 167’ninFenton prosesi ile renksizleştirilmesi için pH, Fe+2 ve H2O2 dozu, sıcaklık, yavaş karıştırma süresi gibiparametreler için optimum değerler belirlenmiş ve bu optimum koşullarda renk ve KOI giderim verimliliklerideğerlendirilmiştir. Belirlenen koşullar altında renk ve KOI giderim verimleri sırasıyla Dispers Sarı 119 için%99.70 ve %98.70, Dispers Kırmızı için %97.20 ve %96.10’a ulaşmıştır.

Anahtar Kelimeler

Dispers boya, fenton prosesi, dispers Sarı 119, dispers kırmızı 167, renk giderimi, KOI.

Kaynakça

• Kuo W.G., “Decoloriziting dye Wastewater with
• Fenton Reagent”, Water Research, Cilt 26, No 7,
• -886, 1992.
• El-Dein, A.M., Libra, J. and Wiesmann U., “Cost
• analysis for the degradation of highly concentrated
• textile dye wastewater with chemical oxidation
• H2O2/UV and biological treatment”, Journal of
• Chemical Technology and Biotechnology, Cilt
• No 7, 1239–1245, 2006.
• Kim T., Park C., Yang J. and Kim S. “Comparison
• of disperse and reactive dye removals by chemical
• coagulation and Fenton oxidation”, Journal of
• Hazardous Materials, Cilt 112, No 1-2, 95-103, 2004.
• Tünay O., Kabdaşlı I., Orhon D., and Eremektar G.
• “Color removal from textile wastewater”, Water
• Science Technology, Cilt 34, No 11, 9-16, 1996.
• Al-Degs, Y., Khraisheh, M.A.M., Allen, S.J. and
• Ahmad, M.N., “Effect of carbon surface chemistry
• on the removal of reactive dyes from textile
• effluent”, Water Research, Cilt 34, No 3, 927-
• , 2000.
• Kapdan Karapınar ve Kargı, F., “Atıksulardan
• Tekstil Boyar Maddelerinin Adsorpsiyonlu
• Biyolojik Arıtım ile Giderimi”, Turk J Engin
• Environ Sci, Cilt 24, 161-169, 2000.
• Lee, Y.H., and Pavlostathis, S.G., “Decolarization
• and toxicity of reactive anthraquinone textile dyes
• under methanogenic conditions”, Water
• Research, Cilt 38, No 7, 1838-1852, 2004.
• Hanay, Ö., Hasar H., “Fenton Oksidasyon Prosesi
• ile Tekstil Endüstrisi Atıksuyunda Renk
• Giderimi”, Science and Engineering Journal of
• Fırat University, Cilt 19, No 4, 505-509, 2007.
• Cañizares, P., Paz, R., Sáez, C., and Rodrigo,
• M.A., “Costs of the electrochemical oxidation of
• wastewaters: A comparison with ozonation and
• Fenton oxidation processes”, Journal of
• Environmental Management, Cilt 90, No 1, 410-
• , 2009.
• Walling, C. And Kato, S., “The oxidation of
• alcohols by Fenton’s Reagent:the effect of copper
• ion”, Journal of American Chemical Society,
• Cilt 93, 4275-4281, 1971.
• Kang, S.F. and Chang, H.M. "Coagulation of
• Textile Secondery Effluents With Fenton’s
• Reagent”, Water Science Technology, Cilt 36,
• No 12, 215-222, 1997.
• Kang, S., Liao, C., Chen, M., “Pre-oxidation and
• coagulation of textile wastewater by the Fenton
• process”, Chemosphere, Cilt 46, 923-928, 2002.
• Sevimli, M.F., "Post-treatment of pulp and paper
• industry wastewater by advanced oxidation
• processes", Ozone: Science and Engineering,
• Cilt 27, No 1, 37-43, 2005.
• Birgül, A., Akal Solmaz, S.K., “Tekstil Endüstrisi
• Atıksuları Üzerinde İleri Oksidasyon ve Kimyasal
• Arıtma Prosesleri Kullanılarak KOI ve Renk
• Gideriminin Araştırılması”, Ekoloji Dergisi, Cilt
• , No 62, 72-80, 2007.
• Özcan Y., Tekstil Elyaf ve Boyama Tekniği,
• Fatih Yayınevi, İstanbul, 1978.
• Alaton Arslan, I. “Dispers boya banyo
• atıksularının koagülasyon, ozonlama ve katalitik
• ozonlama proseslerinin arıtılabilirliğinin
• incelenmesi”, İTÜ 8. Endüstriyel Kirlenme
• Kontrolü Sempozyumu, İstanbul, 183–190, 18–
• Eylül, 2002.
• Color Index CD-Rom, SDC Publication,
• Breadford, 2001 Update.
• Barlas, H., “Endüstriyel atıksular için renk
• parametresi önerisi”, Türkiye’ de Çevre
• Kirlenmesi Öncelikleri Sempozyumu III,
• Tübitak Gebze YTE., Gebze, 576-585, 14-15
• Ekim 1999.
• Standard Methods for the Examination of
• Water and Wastewater APHA, AWWA and
• WPCF, American Public Health Association, 20 th
• ed., Washington DC, 1998.
• Muruganandham, M., Swaminathan, M.,
• “Decolourisation of Reactive Orange 4 by
• Fenton and Photo-Fenton Oxidation
• Technology”, Dyes and Pigments, Cilt 63, 315-
• , 2004.
• Swaminathan, K., Sandhya, S., Sophia, A. C.,
• Pachhade, K. and Subrahmanyam, Y. V.,
• “Decolorization and degradation of H-acid and other
• dyes using ferrous–hydrogen peroxide system”,
• Chemosphere, Cilt 50, No 5, 619-625, 2003.