ERDEMİR 6112 SAC MALZEMENİN HİDROMEKANİK DERİN ÇEKME YÖNTEMİYLE ŞEKİLLENDİRİLEBİLİRLİĞİ

Yıl 2011, Cilt: 26 Sayı: 4, 0 - , 20.02.2013

İbrahim Karaağaç Ahmet Özdemir

Öz

Sac metal malzemelerin sıvı basıncı ile şekillendirme yöntemleri, klasik kalıplama ile şekillendirmeyöntemlerine göre; ürün kalitesi ve çekme oranı açısından sağladığı avantajlarından dolayı, otomotiv baştaolmak üzere; beyaz eşya, uzay ve havacılık endüstrisinde giderek yaygınlaşmaktadır. Bu çalışmada; sıvı basıncıile şekillendirme yöntemlerinden birisi olan hidromekanik derin çekme yöntemi kullanılarak, Erdemir 6112(DC01) kalite sac malzemenin derin çekilebilirliği deneysel olarak araştırılmıştır (Sac kalınlığı 0.5 mm, 0.8 mm1.0 mm). Deneysel çalışmalar; çalışmanın amacına ulaşmak için, tasarımı ve imalatı özel olarak yapılanhidromekanik derin çekme deney düzeneğinde yapılmıştır. Baskı plakası kuvveti ve çekme hızı değerleri sabitalınmıştır (Çekme hızı 6 mm/s). Sac malzeme kalınlığı, ilkel sac çapı, kalıp içi basıncı ve kalıp kavisiparametrelerinin, çekme oranı, çekme kuvveti, güç tüketimi ve şekillendirilen ürünün et kalınlığı değişimineetkileri deneysel olarak belirlenmiştir. Çekilen numunelerde, klasik kalıplama yöntemine göre daha yüksekçekme oranı (2.33) ve en küçük et kalınlığı değişiminin elde edildiği görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Şekillendirilebilirlik, hidromekanik derin çekme, sıvı ile şekillendirme

Kaynakça

• Zhang, S.H., Danckert, J., “Development of
• hydro-mechanical deep drawing”, Journal of
• Materials Processing Technology, 83: 14–25,
• -
• Şahin, S., “Hidrolik şekillendirme yönteminin
• esasları ve sınıflandırılması”, Mühendis ve
• Makine, 45 (533): 35-39.
• Zhang, S.H., “Developments in hydroforming”,
• Journal of Materials Processing Technology,
• : 236–244, 1999.
• Lang L.H., Wang Z.R., Kang D.C., Yuan S.J.,
• Zhang S.H., Danckert J., Nielsen K.B.;
• “Hydroforming highlights: sheet hydroforming
• and tube hydroforming”, Journal of Materials
• Processing Technology, 151: 165–177, 2004.
• Verlinden, B., Driver, J., Samajdar, I., Doherty,
• R.D.; “Thermo-Mechanical Processing of
• Metallic Materials”, Pergamon Materials
• Series, 11: 233-332, 2007.
• Özer, M.; “Hidrolik akışkan basıncıyla
• (hydroforming) tesisat bağlantı elemanlarının
• şekillendirilmesi”, Yüksek Lisans Tezi, Kocaeli
• Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Kocaeli, 1-
• , 2007.
• Koç, M.; “Hydroforming for advanced
• manufacturing”, Woodhead Publishing
• Limited and CRC Press LLC, Cambridge, 1-28,
• -237, 2008.
• Gelin, J.C.; “Advances and progresses in sheet
• and tube hydroforming processes”, Advances in
• Material Forming, 13: 193-205, 2007.
• Tschaetsch H.; “Metal Forming Practise”,
• Springer-Verlag Berlin Heidelberg, Germany,
• -184, 2006.
• Altan, T.; “Metal Forming
• Handbook/Schuler”, Springer, Verlag Berlin
• Heidelberg, 185-193, 1998.
• Choi, H., Ni, J., Koç,, M.; “A study on the
• analytical modelling for warm hydromechanical
• deep drawing of lightweight
• materials”, International Journal of Machine
• Tools & Manufacture, 47: 1752-1766, 2007.
• Zhang, S.H., Nielsen, K.B., Lang, L.H., Kang,
• D.C., Danckert, J.; “Hydromechanical deepdrawing
• of aluminium parabolic workpiecesexperiments
• and numerical simulation”,
• International Journal of Machine Tools &
• Manufacture, 40: 1479–1492, 2000.
• Zhang, S.H., Jensen, M.R., Nielsen, K.B.,
• Danckert, J., Lang, L.H.; Kang, D.C., “Effect of
• anisotropy and prebulging on hydromechanical
• deep drawing of mild steel cups”, Journal of
• Materials Processing Technology, 142: 544–
• , 2003.
• Yongchao, X., Yu, C., Dachang, K.;
• “Hydromechanical deep drawing of superalloy
• cups”, Journal of Materials Processing
• Technology, 166: 243-246, 2005.
• Zhang, S.H., Nielsen, K.B., Lang, L.H., Kang,
• D.C., Danckert, J.; “Finite element analysis of
• the hydromechanical deep-drawing process of
• tapered rectangular boxes”, Journal of
• Materials Processing Technology, 102: 1-8,
• -
• Wu, J., Balendra, R., Qin, Y.; “A study on the
• forming limits of the hydromechanical deep
• drawing of components with stepped
• geometries”, Journal of Materials Processing
• Technology, 145: 242–246, 2004.
• Thiruvarudchelvan, S., Wang, H.;
• “Investigations into the hydraulic-pressure
• augmented deep drawing process”, Journal of
• Materials Processing Technology, 105: 161-
• , 2000.
• Ali H. A.; “Ticari sacların ve Erdemir derin
• çekme saclarının derin çekilebilme özelliklerinin
• belirlenerek benzer ithal saclar ile
• karşılaştırılması”, Doktora Tezi, Gazi
• Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, 5, 36-50,
• Ankara, 2001.
• Demiray, K.; “Al 1050 malzemesinin derin
• çekme işleminde baskı plakasının etkisinin
• teorik ve deneysel olarak incelenmesi”, Bilim
• uzmanlığı tezi, Zonguldak Karaelmas
• Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü,
• Karabük, 1-30, 2006.
• Alparslan Y.E.; “Merkezi delikli taslak
• malzemelerin derin çekme özelliklerinin
• incelenmesi”, Yüksek Lisans Tezi, Dumlupınar
• Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Kütahya,
• -31, 2008.
• Singh S. K., Kumar D.R.; “Effect of process
• parameters on product surface finish and
• thickness variation in hydro-mechanical deep
• drawing”, Journal of Materials Processing
• Technology, 204: 169–178, 2008.
• Li-hui, L., Tao, L., Xian-bin, X., Kristensen,
• B.E., Danckert, J., Nielsen, K.B.; “Optimized
• constitutive equation of material property based
• on inverse modelling for aluminium alloy hydro
• forming simulation”, Trans. Nonferrous Met.
• Soc. 16: 1379-1385, 2006.
• Lin, J., Zhao, S.D., Zhang, Z.Y., Wang, Z.W.;
• “Deep drawing using a novel hydromechanical
• tooling”, International Journal of Machine
• Tools & Manufacture, 49: 73-80, 2009.
• E. Önder, A. E. Tekkaya; “Numerical
• Simulation of Various Cross Sectional
• Workpieces Using Conventional Deep Drawing
• and Hydroforming Technologies”,
• International Journal of Machine Tools &
• Manufacture, 48 (5): 532-542, 2007.