THE EFFECT OF STRESFUL LIFE EVENTS TO BURNOUT AND DEPRESSION LEVEL OF ACADEMICIANS

Year 2009, Volume: 14 Issue: 4, 1 - 13, 15.10.2009

Engin Gezer Fatih Yenel

Abstract

The aim of this study is to examine the effect of stressful life events to the burnout and depression level of academicians. The academicians who worked in Physical Education and Sports High School of 15 university in Turkey’s 7 geographical region were surveyed in line with this aim. The case study of this survey is 1188 academicians who worked in Physical Education and Sport Department in Public univercities. The sample of this study is composed with layerly sample method and totally 365 academicians who worked in Physical Education and Sport Department in 15 public univercities. The research is conducted on the data collected from the questionnaire (scale) that involves personal and occupational information, Social Readjustment Rating Scale (SRRS), Beck Depression Inventory (BDI) and Maslach Burnout Inventory (MBI). During the evaluation of the data obtained at the end of the research, SPSS 11.5 and STATISTICA 7.0 programs were used. In the study; frequency, percentage and arithmetical means of data that was obtained for the purpose of determining the personal and occupational features of academicians of physical education and sports, depression level, burnout level, stress level and the data was interpreted. To reveal if physical education and sports academicians’ burnout and depression levels differ according to their; stress groups, geographical region, age, gender, marital status, academic title, being an administrator, educational background, foreign language background, period of occupational service, perception of salary, Mann Whitney – U and Kruskal Wallis – H is estimated and Dunn test is used in order to find out groups that differ from others. The reliability coefficient of the inventory is found to be α=0.81 for the dimension of emotional exhaustion, α=0.81 for the depersonalization dimension, α=0.66 for the reduced personal accomplishment dimension and α=0.87 for the depression. As a result of the study; it was found that physical education and sports academicians have a low level of burnout and depression, and have a moderate level of stress. The effects of stresful life events to depression level and burnout level was found meaningful. Increase of stress level was affected depression level and burnout level. It was determine that physical education and sports academicians’ burnout and depression levels were affected by their variables of geographical region, age, marital status, academic title and being an administrator.

Keywords

Academicians, Stressful Life Events, Burnout, Depression, Physical Education and Sports

STRES VEREN YAŞAM OLAYLARININ ÖĞRETİM ELEMANLARININ DEPRESYON VE TÜKENMİŞLİK DÜZEYLERİNE ETKİSİ

Abstract

Bu araştırmanın amacı, stres veren yaşam olaylarının, öğretim elemanlarının tükenmişlik ve depresyon düzeylerine etkisinin incelenmesidir. Bu amaçla Türkiye’nin 7 coğrafi bölgesinden 15 üniversitenin Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokullarında görev yapan öğretim elemanlarına anket uygulanmıştır. Araştırmanın evrenini, Türkiye’deki devlet üniversitelerinin Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokullarında görev yapan 1188 öğretim elemanı oluşturmaktadır. Örneklemini ise, Türkiye’nin coğrafi bölgelerine göre tabakalı örneklem yöntemi ile belirlenmiş 15 devlet üniversitesinin, Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokullarında görev yapan toplam 365 öğretim elemanı oluşturmaktadır. Araştırma, kişisel ve mesleki bilgileri içeren ölçek, Maslach Tükenmişlik Ölçeği (MTÖ), Beck Depresyon Ölçeği (BDÖ) ve Sosyal Uyumu Ölçme Skalası (SRRS) ile toplanan veriler üzerinde yürütülmüştür. Araştırma sonucunda elde edilen verilerin değerlendirilmesinde SPSS 11.5 ve STATISTICA 7.0 programından yararlanılmıştır. Araştırmada, öğretim elemanlarının kişisel ve mesleki özelliklerini, tükenmişlik, depresyon ve stres düzeylerini belirlemek için elde edilen verilerin frekansları, yüzdeleri ve aritmetik ortalamaları tablolaştırılarak yorumlanmıştır. Öğretim elemanlarının tükenmişlik ve depresyon düzeylerinin; stres grupları, coğrafi bölge, yaş, cinsiyet, medeni durum, akademik unvan, yönetsel görev, eğitim düzeyi, yabancı dil düzeyi, akademik hizmet süresi ve algılanan gelir durumuna göre fark gösterip göstermediğini ortaya koymak için Mann Whitney – U testi, Kruskal Wallis – H testi ve gruplar arası farkın nereden kaynaklandığını bulmak için Dunn testi kullanılmıştır. Ölçeklerin alfa güvenirlik katsayısı; Tükenmişlik Ölçeği için; Duygusal Tükenme boyutu α= 0.81, Duyarsızlaşma boyutu α= 0.81, Kişisel Başarı boyutu α= 0.66 ve depresyon için α= 0.87 olarak bulunmuştur. Çalışma sonunda; öğretim elemanlarının genel anlamda depresyon ve tükenmişlik düzeylerinin düşük, stres düzeylerinin ise orta düzeyde olduğu bulunmuştur. Stres veren yaşam olaylarının, depresyon ve tükenmişlik düzeylerine etkisi anlamlı bulunmuştur. Stres düzeyindeki artış depresyon ve tükenmişlik düzeylerini etkilemektedir. Ayrıca, öğretim elemanlarının depresyon ve tükenmişlik düzeylerini; görev yapılan coğrafi bölge, yaş, medeni hal, akademik unvan ve yönetici olma değişkenlerinin etkilediği tespit edilmiştir.

Keywords

Öğretim Elemanı, Stres Veren Yaşam Olayları, Tükenmişlik, Depresyon, Beden Eğitimi ve Spor

References

• 1. Aktaş S, Doğu G, Mirzeoğlu D. Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu Müdürlerinin Tükenmişlik Düzeylerinin Belirlenmesi. Muğla: Muğla Üniversitesi 9. Uluslararası Spor Bilimleri Kongresi, Bildiri Kitabı, 2006.
• 2. Aktuğ İY, Susur A, Keskin S, Balcı Y, Seber G. Osmangazi Üniversitesi Tıp Fakültesinde Çalışan Hekimlerde Tükenmişlik Düzeyleri. Osmangazi Tıp Dergisi 2006; 28(2): 91-101.
• 3. Aslan H, Aslan O, Alparslan ZN, Gürkan SB, Ünal M. Hekimlerde Tükenmede Cinsiyetle İlişkili Etkenler. Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi 1997; 2: 132-136.
• 4. Aslan M. Örgütsel Stres. İstanbul Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 2002; 3(4): 1-14.
• 5. Aslan SH, Gürkan SB, Alparslan ZN. Tıpta Uzmanlık Öğrencisi Hekimlerde Tükenme Düzeyleri. Türk Psikiyatri Dergisi 1996; 7: 39-45.