Okul Yöneticilerinin Bilişim Teknolojileri Öğretmenlerine Yönelik Metaforik Algıları

Year 2019, Volume: 5, 273 - 287, 14.10.2019

Şenol Gültepe , Necmi Eşgi

Abstract

İnsanlar var oldukları günden beri duygu, düşünce, fikir ve bilgilerini ifade etmek için sürekli bir arayış içinde olmuştur. Temel ihtiyaçlarımızdan biri olan iletişim farklı yollar ile yapılabilmektedir. İnsanlar yaşadıkları olayları, düşüncelerini ve duygularını kendi dünyalarında var olan kelimelerle, şekillerle, imgelerle açıklamaktadır. İçinde bulunduğumuz bilgi çağında bireylerden, bilgiye kendilerinin ulaşması, bilgileri  sorgulayabilmesi, elde ettikleri bilgileri kullanabilmesi ve bilimsel düşünme yeteneğine sahip olmaları beklenmektedir. Bilgiyi ve teknolojiyi kullanabilen bireyleri yetiştirmede en büyük sorumluluk öğretmenlere, dolayısıyla da bilişim teknolojileri (BT) öğretmenlerine düşmektedir. BT öğretmenlerinin görev yaptıkları okullardaki yöneticilerin bakış açıları farklılık gösterdiği için her okulda bilişim öğretmenine verilen değer farklılaşmaktadır. Okullarda BT öğretmenine teknisyen, teknik eleman, memur olarak bakılması bir yanlışlık olarak ortaya çıkmaktadır. Araştırmanın amacı, okul yöneticilerinin BT öğretmenlerini ne olarak gördüklerini, zihinlerinde hangi şemalarla tasvir ettiklerini belirlemeye çalışmaktır. Nitel olarak tasarlanan araştırmanın katılımcılarını Tokat ili merkez okullarında görev yapan 88 okul yöneticisi/idarecisi oluşturmaktadır. Araştırma kapsamında okul yöneticilerine metafor üretebilmeleri için anket uygulanmış ve toplanan veriler içerik analizi ile çözümlenmiştir. Araştırmadan elde edilen bulgulara göre 83 geçerli anketten 65 farklı metafor  üretilmiştir. Üretilen metaforlar anlamlarına göre on farklı gruba ayrılmıştır. Bu gruplar içerisinde BT öğretmeni en çok “kurtarıcı” olarak metaforlanmıştır. Bu grubu sırasıyla kolaylık sağlayıcı, yol gösterici/yönlendirici metaforları izlemiştir. Cinsiyet, mesleki kıdem ve okullarda BT öğretmeninin olup olmamasına yönelik metaforlar arasında anlamlı bir fark bulunmamıştır. 

Keywords

metafor, bilgisayar öğretmeni, yönetici, müdür, bilişim teknolojileri öğretmeni

References

• Ağar, M. (2009). Okul yöneticilerinin bilişim teknolojilerinin kullanımına ilişkin görüşleri (Master's thesis, Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Sosyal Bilimleri Enstitüsü).
• Akdağ, M. ve diğerleri, (1996). Fen ve Teknoloji Sözlüğü, T.Ö.V.Yayınları, Yayın No:14, İzmir, s.110.
• Altun, E., & Ateş, A. (2008). Bilgisayar ve öğretim teknolojileri öğretmen adaylarının sorunları ve geleceğe yönelik kaygıları. İlköğretim Online, 7(3).
• Arpaci, I., & Gürbüz, T. (2011). Innovation in learning: Innovative tools and techniques for learning. International Journal of E-Adoption, 3(1), 29-37. Doi: 10.4018/jea.2011010104.
• Aydeş, S. S., & Uğur, A. K. I. N. (2016). Okul yöneticilerinin öğretmenlere yönelik metaforik algıları. Sakarya University Journal of Education, 6(3), 20-39.
• Başar, H. 2000. Eğitim Denetçisi. Ankara: Pegem A YayınlarıBaşar, H. 2000. Eğitim Denetçisi. Ankara: Pegem A Yayınları
• Bennet, R. (1994). Management, The Manufacturing and Engineering Handbook Series, London 1994, p.263.
• Cerit, Y. 2008. Öğretmen kavramı ile ilgili metaforlara ilişkin öğrenci, öğretmen ve yöneticilerin görüşleri. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi. 6(4), 693-712
• Demirörs, R. (2008). Orta öğretim coğrafya öğretmenlerinin bilişim teknolojilerini kullanma durumları.
• Duman, H. (2012). Zorunlu formatörlük uygulaması ve bilişim teknolojileri öğretmenlerinin gelecekteki konumuna ilişkin öğretmen görüşleri (Adana İli Örneği). Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Çukurova Üniversitesi, Adana.
• Dursun, F. (2015). BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİ ÖĞRETMENLERİNİN KENDİ BRANŞLARINA İLİŞKİN METAFORİK ALGILARININ İNCELENMESİ. Asya Öğretim Dergisi, 3(1), 66-77.
• Dursun, F. ve Saracaloğlu, A. S. (2016). Bilişim teknolojileri öğretmenlerinin kendi yeterlilikleri ve uygulamadaki sorunlar hakkındaki görüşlerinin değerlendirilmesi. The Journal of International Lingual, Social and Educational Sciences. Cilt:2 Sayı:2, 40-58
• Eren, E. ve Uluuysal, B. (2012). Bilişim teknolojileri (BT) öğretmenlerinin mesleki sorunları ve çözüm önerileri. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. Cilt:8 Sayı:3, 166
• Gürsel, M. 2003. Okul Yönetimi. Konya: Eğitim Kitapevi
• Güvenen, O. (1998). Küreselleşme Sürecinde Bilgi Teknolojileri ve Bilgi Sistemleri Stratejileri, DPT,Ön Çalışma Raporu, İstanbul, 1998, s.2.
• HACIFAZLIOĞLU, Ö., Karadeniz, Ş., & DALGIÇ, G. (2011). Okul yöneticilerinin teknoloji liderliğine ilişkin algıları: metafor analizi örneği. Eğitim Bilimleri Araştırmaları Dergisi-Journal of Educational Sciences Research, 1(1).
• Kıral, E. 2015. Öğretmen adaylarının algılarına göre öğretmen metaforları. Adnan Menderes Üniversitesi Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi. 6(1), 57-65
• Levine, P. M. (2005). Metaphors and images of classrooms kappa delta pi record, 41(4), 172-175, ISSN-0022-8958.
• Saban, A. (2004). Giriş düzeyindeki sınıf öğretmeni adaylarının “öğretmen” kavramına ilişkin ileri sürdükleri metaforlar. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 2(2),131-155.
• Saban, A., Koçbeker, B. N. ve Saban, A. (2006). Öğretmen adaylarının öğretmen kavramına ilişkin algılarının metafor analizi yoluyla incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri / Educational Sciences: Theory and Practice, 6 (2), 461-522.
• Tavşancıl, E. ve Aslan, E. (2001). İçerik analizi ve uygulama örnekleri. Epsilon Yayınları: İstanbul.
• Topu, F. B. ve Göktaş, Y. (2012). Bilişim teknolojileri öğretmenlerinin üstlendikleri roller ve onlardan beklentiler. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri. 12 [1], 472
• Uzgur, B. ve Aykaç, N. (2016). Bilişim teknolojileri ve yazılım dersi öğretim programının öğretmen görüşlerine göre değerlendirilmesi (Ege bölgesi örneği). Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. Cilt:13 Sayı:34, 274-275
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2005). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri (5. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yılmaz, E. ve Altınok, V. (2009). Okul yöneticilerinin yalnızlık ve yaşam doyum düzeylerinin incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Egitim Yönetimi Dergisi, 15(3), 451-470.