Üç Boyutlu, Görsel ve Etkileşimli Materyallerin Fen Dersine Yönelik Motivasyon, Başarı ve Kalıcılığa Etkisi

Year 2025, Volume: 11 Issue: 3, 543 - 571, 01.12.2025

Halil İbrahim Yıldırım , Halil Bulut

Abstract

Bu araştırma üç boyutlu, görsel ve etkileşimli materyallerin fen dersine yönelik motivasyon (FDYM), fen dersi başarısı (FDB) ve kalıcılık üzerindeki etkisini tespit edebilmek amacıyla gerçekleştirilmiştir. Öntest–sontest kontrol gruplu yarı deneysel desenin kullanıldığı araştırma 12 hafta sürmüştür. Türkiye’deki bir özel ortaokulun 8. sınıf şubelerinden kontrol ve deney grubundaki öğrenciler uygun örnekleme yöntemiyle seçilmiştir. Veriler Motivasyon Ölçeği ve Başarı Testi ile toplanmıştır. Kontrol ile deney grubunda gerçekleştirilen fen öğretimi öğrenci merkezli bir şekilde uygulanırken, deney grubunda öğretim sürecinde üç boyutlu, görsel ve etkileşimli materyaller de kullanılmıştır. Verilerin analizi Bağımsız Gruplara İlişkin t-Testi ve Tekrarlı Ölçümler İçin ANOVA ile yapılmıştır. Araştırmada kontrol ve deney grubunun FDB düzeyinin arttığı ve bu artışın dört hafta sonra da korunduğu görülmüştür. Araştırmada deney grubunun FDYM düzeyinde anlamlı bir artış gerçekleştiği ve bu artışın 10 hafta sonra da korunduğu belirlenmiştir. Ancak kontrol grubunun FDYM puanlarında istatistiksel olarak anlamlı bir yükselme gerçekleşmemiştir. Ayrıca kontrol ve deney grubunun FDYM ve FDB öntest puanlarının düzeyi benzerken, araştırmanın sonunda deney grubunun FDYM ve FDB son-izleme testi puanları kontrol grubundan yüksektir. Bu bulgular üç boyutlu, görsel ve etkileşimli materyallerin FDYM ve FDB gelişiminde anlamlı bir etkisinin olduğunu göstermektedir. Bu sonuca dayanarak öğretimde üç boyutlu, görsel ve etkileşimli materyallerin kullanımına da yer verilmesi önerilebilir.

Keywords

Materyal , Üç boyutlu görsel ve etkileşimli materyal , Başarı , Motivasyon

The Effect of Three-Dimensional, Visual, and Interactive Materials on Motivation, Success, and Permanence in Science Course

Abstract

The purpose of this study is to determine the effect of three-dimensional, visual, and interactive materials on motivation towards science courses (MTSC), science course achievement (SCA), and retention. The study employed a quasi-experimental design with a pretest-posttest control group, lasting 12 weeks. Students in the control and experimental groups from the 8th grade sections of a private school in Turkey were selected using appropriate sampling methods. Data were collected using the Motivation Scale and Achievement Test. While student-centered science instruction was implemented in both the control and experimental groups, the experimental group also utilized three-dimensional, visual, and interactive materials during the learning and teaching process. Upon completion of the investigation, the SCA level increased in both the control and experimental groups, and this increase was sustained four weeks later. The investigation observed a significant increase in the experimental group's MTSC levels, which was sustained after 10 weeks. However, there was no statistically meaningful rise in the control group's MTSC levels. Additionally, while the pre-test scores for MTSC and SCA were similar between the control and experimental groups, the post-test/follow-up test scores for MTSC and SCA in the experimental group were significantly greater than those in the control group at the end of the investigation. These conclusions show that three-dimensional, visual, and interactive materials have a significant effect on MTSC and SCA development. Based on this result, it may be recommended to incorporate three-dimensional, visual, and interactive materials into teaching.

Keywords

Material , Three-dimensional visual and interactive materials , Achievement , Motivation

References

• Acar Aslan, B. (2017). 4. sınıf fen ve teknoloji dersinde görsel materyal kullanımına yönelik öğrenci görüşleri (Tez No: 466152) [Yüksek lisans tezi, Fırat Üniversitesi]. YÖK Tez Merkezi.
• Akkeyik, U., & İnel, Y. (2022). Sosyal bilgiler öğretiminde kullanılan materyallerin öğrenci başarısına etkisi: bir meta-analiz çalışması. Gelecek Vizyonlar Dergisi, 6(3), 63-82. https://doi.org/10.29329/fvj.2022.469.5
• Alım, M. (2011). Öğretim teknolojileri ve materyal geliştirme dersinin önemi ve öğretim sürecine ilişkin öneriler. Doğu Coğrafya Dergisi, 12(17), 243-262.
• Alım, M., & Girgin, M. (2004). Öğretmen ve öğrenci görüşlerine göre 9. sınıf coğrafya derslerinde yararlanılan araç-gereçler ile materyal ve öğretim yöntemleri. Doğu Coğrafya Dergisi, 9(12), 25-42.
• Ardıç, E., & Altun, A. (2017). Sosyal bilgiler dersleri için üç boyutlu bir öğretim materyali: Kâğıt modeller. International Journal of Field Education, 3(1), 75-87.
• Arıkan, A. (2009). Edebiyat öğretiminde görsel araç kullanımı: Kısa öykü örneği. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (27), 1-16.
• Avcı Yücel, Ü., & Ergün, E. (2015). Öğretim materyallerinin hazırlanması ve seçimi. E. Cabı (Ed.), Öğretim teknolojileri ve materyal tasarımı içinde (s. 48-71). Pegem Akademi.
• Avcı, U. (2013). Öğretim ortamları ve materyal tasarımı. M. Sarıtaş (Ed.), Öğretim teknolojileri ve materyal tasarımı içinde (ss. 37-53). Pegem Akademi.
• Ayaz, M. F. (2016). Öğretim materyalleri kullanımının öğrencilerin derslere yönelik tutumlarına etkisi: Bir meta-analiz çalışması. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 35(1), 141-158. https://doi.org/10.7822/omuefd.35.1.11
• Aydoğdu İskenderoğlu, T., Türk, Y., & İskenderoğlu, M. (2016). İlköğretim matematik öğretmeni adaylarının somut materyalleri tanıma-kullanma durumları ve matematik öğretiminde kullanmalarına yönelik öz-yeterlikleri. Mehmet Akif Ersoy University Journal of Education Faculty, 1(39), 1-15. https://doi.org/10.21764/efd.29539
• Aytekin, A. (2018). Ortaokul 5. sınıf fen bilimleri dersi ışığın ve sesin yayılması ünitesine yönelik geliştirilen materyal ve deney etkinliklerinin öğrenci akademik başarısı ve motivasyonuna etkisinin incelenmesi (Tez No: 494809) [Yüksek lisans tezi, Kocaeli Üniversitesi]. YÖK Tez Merkezi.
• Babayiğit, Ö. (2019). Sınıf öğretmenlerinin Türkçe derslerinde öğretim materyali kullanma amaçlarının ve durumlarının incelenmesi. Mehmet Akif Ersoy University Journal of Education Faculty, (51), 42-59.
• Bala, A. (2022). Okul öncesi eğitiminde materyal kullanımının öğretim sürecine etkileri. International Academic Social Resources Journal, 7(41), 1003-1008. http://dx.doi.org/10.29228/ASRJOURNAL.64372
• Barın, Ö., & Tabuk, M. (2023). Öğretim materyallerinin matematik dersi başarısı üzerine etkisi: Bir meta-analiz çalışması. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 25(4), 1310-1325.
• Baş, F. (2021). Türkiye’de matematik eğitimi alanında üç boyutlu materyal temalı makalelere yönelik bir içerik analizi. Öğretim Teknolojileri ve Öğretmen Eğitimi Dergisi, 10(2), 99-112. https://doi.org/10.51960/jitte.876757
• Başol, G. (2008). Bilimsel araştırma süreci ve yöntem. O. Kılıç & M. Cinoğlu (Ed.), Bilimsel araştırma yöntemleri içinde (s. 113-143). Lisans Yayıncılık.
• Bozkurt, A., & Akalın, S. (2010). Matematik öğretiminde materyal geliştirmenin ve kullanımının yeri, önemi ve bu konuda öğretmenin rolü. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 27, 47-56.
• Bozpolat, E., &. Arslan, A. (2018). Öğretmen adaylarının öğretim teknolojileri ve materyal tasarımı dersine ilişkin görüşleri. E-Uluslararası Eğitim Araştırmaları Dergisi, 9(3), 60-84, https://doi.org/10.19160/ijer.463977
• Boztepe, Ç. (2013). Görsel-işitsel materyal kullanımının yabancı dil öğrenenlerin motivasyon ve başarı düzeylerine etkisi (Tez No: 345616) [Yüksek lisans tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi]. YÖK Tez Merkezi.
• Büyüköztürk, Ş. (2024). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı, istatistik, araştırma deseni, SPSS uygulamaları ve yorum. Pegem Akademi.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2024). Bilimsel araştırma yöntemleri. Pegem Akademi.
• Carbonneau, K. J., Marley, S. C., & Selig, J. P. (2013). A meta-analysis of the efficacy of teaching mathematics with concrete manipulatives. Journal of Educational Psychology, 105(2), 380-400. https://doi.org/10.1037/a0031084
• Cohen, J. (1988). Statistical power analysis for the behavioral sciences. Lawrence Erlbaum Publishing.
• Çakır, A. (2019). Ortaokul 5. sınıf sosyal bilgiler dersinde yer alan "küresel bağlantılar" öğrenme alanının öğretiminde görsel materyallerden yararlanmanın öğrenci başarısı üzerine etkisi: İstanbul ili Esenler ilçe örneği (Tez No: 548659) [Yüksek lisans tezi, İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi]. YÖK Tez Merkezi.
• Çakto P., & Akın S., (2023). Öğretim materyalinin üniversite öğrencilerinin motivasyon düzeyleri üzerine etkisinin incelenmesi. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 13(2), 188-194. https://doi.org/10.5961/higheredusci.1234691
• Çarpaz, G. (2019). Öğretmen adaylarının genetik konusundaki kavramsal anlamalarına görsel materyallerin etkisi (Tez No: 571969) [Yüksek lisans tezi, Kafkas Üniversitesi]. YÖK Tez Merkezi.
• Çekirdekçi, S., & Toptaş, V. (2011). Sınıf öğretmenlerinin matematik (4. ve 5.sınıf) dersinde öğretim materyalleri kullanımını engelleyen unsurlarla ilgili görüşleri. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29(1), 137-149.
• Çelik, L. (2017).Öğretim materyallerinin hazırlanması ve seçimi. Ö. Demirel & E. Altun (Ed.), Öğretim teknolojileri ve materyal tasarımı içinde (ss. 27-68). Pegem Akademi.
• Çelik, M. (2024). Yedinci sınıf açılar ve çokgenler konusunun öğretiminde somut materyal ve eğitsel oyun kullanımının etkisinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. (Tez No: 903423) [Yüksek lisans tezi, Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi]. YÖK Tez Merkezi.
• Çilenti, K. (1988). Eğitim teknolojileri ve öğretim. Kadıoğlu Yayıncılık.
• Dede, Y., & Yaman, S. (2008). Fen öğrenmeye yönelik motivasyon ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 2(1), 19-37.
• Demir, Ö. (2019). Geometrik cisimlerin öğretiminde somut materyal kullanımının öğrencilerin başarısına, tutumlarına ve öz-yeterliğine etkisi. (Tez No: 594695) [Yüksek lisans tezi, Bartın Üniversitesi]. YÖK Tez Merkezi.
• Demiralp, N. (2007). Coğrafya eğitiminde materyaller ve 2005 coğrafya dersi öğretim programı. Kastamonu Eğitim Dergisi, 15(1), 373-384.
• Doğanay, H. (2014). Coğrafya öğretim yöntemleri: Liselerde coğrafya eğitim ve öğretimi. Pegem Akademi.
• Düzenli, H. (2019). İlköğretim 8. sınıf T.C. İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük dersinde görsel materyal kullanımının öğrenci başarısına etkisi (Tez No: 599304) [Yüksek lisans tezi, Celal Bayar Üniversitesi]. YÖK Tez Merkezi.
• Er, M. A. (2024). İki ve üç boyutu materyallerin kullanıldığı etkinlikler ile desteklenmiş deprem eğitiminin ilkokul öğrencilerinin deprem farkındalıklarına etkisi (Tez No: 930203) [Doktora tezi, Atatürk Üniversitesi]. YÖK Tez Merkezi.
• Erikçi, U. (2021). Deyim ve atasözlerinin öğretiminde kullanılan iki boyutlu ve üç boyutlu materyallerin incelenmesi (Tez No: 687551) [Yüksek lisans tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi]. YÖK Tez Merkezi.
• Eroğlu, S. (2006). Görsel ve işitsel materyal kullanımının ortaöğretim 3. sınıf öğrencilerinin biyoteknoloji ile ilgili kavramları öğrenmeleri ve tutumları üzerine etkisi (Tez No: 191158) [Yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi]. YÖK Tez Merkezi.
• Ersoy, E., & Başer, N. (2010). Probleme dayalı öğrenme sürecinin öğrenci motivasyonuna etkisi. International Periodical for the Languagesi Literature and History of Turkish or Turkic, 5(4), 336-358.
• Gökkurt Özdemir, B., Uygun, T., Gün, O., & Koçak, M. (2020). Matematik öğretmeni adaylarının somut materyalleri kullanma becerilerinin incelenmesi. Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 14(34), 153-175. https://doi.org/10.29329/mjer.2020.322.7
• Gülbahar Güven, Y. (2022). Öğretim araç-gereçleri. K. Selvi. (Ed.), Öğretim teknolojileri ve materyal tasarımı içinde (s. 85-126). Anı Yayıncılık.
• Gülen, S., & Demirkuş, N. (2015). “Güneş sistemi ve ötesi: uzay bilmecesi” ünitesinde, görsel materyalin öğrenci başarısına etkisi. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(1), 1-19.
• Gümüş Mattiussi, R. (2019). Yabancılara Türkçe öğretiminde dinleme becerisinin geliştirilmesine yönelik görsel-işitsel materyal kullanımı üzerine bir araştırma (Tez No: 553898) [Yüksek lisans tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi]. YÖK Tez Merkezi.
• Güneş, N. M. (2013). İlköğretim fen ve teknoloji dersinde 3 boyutlu görsel materyal kullanımının başarıya, kavram öğrenmeye ve tutuma etkisi (Tez No: 350001) [Yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi]. YÖK Tez Merkezi.
• Güneş, G., & Erkan, S. (2017). Okul öncesi dönem çocuklarının öğrenme stillerinin incelenmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(1), 13-24. https://doi.org/10.17860/mersinefd.305746
• Güven, M. (2022). Öğretim materyali tasarım süreci. K. Selvi (Ed.), Öğretim teknolojileri ve materyal tasarımı içinde (s. 53-63). Anı Yayıncılık.
• Hacıömeroğlu, G., & Apaydın, S. (2009). Tangram etkinliği ile çevre ve alan hesabı. İlköğretim Online, 8(2), 1-6.
• İnel, Y., & Sezer, A. (2017). Coğrafya konuların öğretiminde materyal kullanımının öğrenci başarısına etkisi: Bir meta analiz çalışması. Journal of History Culture and Art Research, 6(3), 473-491. http://dx.doi.org/10.7596/taksad.v6i3.913
• Kablan, Z., Topan, B., & Erkan, B. (2013). Sınıf içi öğretimde materyal kullanımının etkililik düzeyi: Bir meta-analiz çalışması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 13(3), 1629-1644. https://doi.org/10.12738/estp.20cong13.3.1692
• Kalaycı, Ş. (2018). SPSS uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikleri. Asil Yayınevi.
• Karaca, K. (2013). Öğretmen adaylarının görsel materyallerin fizik öğretimine katkısı hakkındaki görüşleri (Tez No: 333516) [Yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi]. YÖK Tez Merkezi.
• Karamustafaoğlu, O., & Yaman, S. (2015). Fen eğitiminde özel öğretim yöntemleri I-II. Anı Yayıncılık.
• Karamustafaoğlu, O., Yaman, S., & Karamustafaoğlu, S. (2005). Fen ve teknoloji eğitiminde öğrenme ve öğretim materyalleri. (Ed.). T. Kesercioğlu ve M. Aydoğdu. Fen ve ilköğretimde teknoloji öğretimi içinde (s. 211-234), Anı Yayıncılık.
• Kelly, A.C. (2006). Using manipulatives in mathematical problem solving: A performance-based analysis. The Montana Mathematics Enthuasiast, 3(2), 184-193.
• Köseoğlu, P., & Soran, H. (2006). Biyoloji öğretmenlerinin araç-gereç kullanımına yönelik tutumları. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 30, 159-165.
• Kul, Ü., Çelik, S., & Aksu, Z. (2018). The impact of educational material use on mathematics achievement: A meta-analysis. International Journal of Instruction, 11(4), 303-324.
• Kutluca, T., & Akın, M. F. (2013). Somut materyallerle matematik öğretimi: Dört kefeli cebir terazisi kullanımı üzerine nitel bir çalışma. Turkish Journal of Computer and Mathematics Education, 4(1), 48-65.
• Kutluca, T., & Tum, A. (2021). Farklı öğrenme yollarının kullanıldığı zengin öğrenme ortamlarının matematiksel muhakeme becerisine ve problem çözmeye yönelik tutuma etkisi. Cumhuriyet International Journal of Education, 10(1), 344-370. http://dx.doi.org/10.30703/cije.722191
• Miles, M. B., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded sourcebook. Sage Publication.
• Mutluer, G. (2019). Fatih Projesi kapsamında 9. sınıf fizik dersine ait etkinliklerde görsel materyallerin önemi (Tez No: 561134) [Yüksek lisans tezi, Necmettin Erbakan Üniversitesi]. YÖK Tez Merkezi.
• Nozad, N. (2021). Otantik görsel-işitsel materyallerin İngilizceyi yabancı dil olarak öğrenen öğrencilerin dinleme becerileri gelişimine ve dinleme kaygılarına etkisi (Tez No: 754538) [Yüksek lisans tezi, Bahçeşehir Üniversitesi]. YÖK Tez Merkezi.
• Okuyucu, Ü. (2019). Ortaokul düzeyinde hacim kavramına giriş: Somut materyal destekli bir öğretim örneği. (Tez No: 543310) [Yüksek lisans tezi, Anadolu Üniversitesi]. YÖK Tez Merkezi.
• Önder, E. (2022). Ortaokul fen bilimleri ders kitaplarının materyal ulaşılabilirliği açısından analizi ve materyal kullanımına yönelik öğretmen görüşleri (Tez No: 717894) [Yüksek lisans tezi, Trakya Üniversitesi]. YÖK Tez Merkezi.
• Özdemir, K. (2018). Ortaöğretim Tarih derslerinde kullanılan görsel materyallerin öğrenci akademik başarısına etkisi: Ankara ve Yozgat örneği. E-Uluslararası Eğitim Araştırmaları Dergisi, 9(2), 19-45. https://doi.org/10.19160/ijer.369256
• Özdemir, S. (2019). Yabancı dil öğretiminde görsel materyalin dinleme becerisine etkisi (Tez No: 602278) [Yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi]. YÖK Tez Merkezi.
• Özdin, K. (2010). Kimyada önemli kavramlarla ilgili somut materyal geliştirme (Tez No: 268776) [Yüksek lisans tezi, Yüzüncü Yıl Üniversitesi]. YÖK Tez Merkezi.
• Özel, E. (2019). Görsel eğitim materyali olan infografklerin fen bilimleri öğretiminde akademik başarıya etkisi (Tez No: 590249) [Yüksek lisans tezi, Bayburt Üniversitesi]. YÖK Tez Merkezi.
• Özmen, G. (2019). Somut materyal ve dinamik geometri yazılımı kullanımının 5.sınıf öğrencilerinin geometri başarısı, tutumu ve uzamsal yeteneklerine etkisi (Tez No: 575615) [Yüksek lisans tezi, Uşak Üniversitesi]. YÖK Tez Merkezi.
• Saban, A. (2022). Öğretim teknolojisi ve materyal tasarımı ile ilgili temel kavramlar. K. Selvi (Ed.), Öğretim teknolojileri ve materyal tasarımı içinde (s. 51-83). Anı Yayıncılık.
• Sağlam, H. İ. (2010). Sosyal bilgiler dersinde öğretim materyalleri ölçeği çalışması. Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19, 89-99.
• Sarıtaş, M. (2013). Öğretimde yararlanılan araç gereçler ve etkili kullanımı. M. Sarıtaş (Ed.), Öğretim teknolojileri ve materyal tasarımı içinde (s. 37-53). Pegem Akademi.
• Seferoğlu, S. S. (2015). Öğretim teknolojileri ve materyal tasarımı. Pegem Akademi.
• Sezer, A. (2002). Ortaöğretim kurumlarında coğrafya öğretim teknolojisinin öğrenci başarısına etkisi (Tez No: 113803) [Doktora tezi, Selçuk Üniversitesi]. YÖK Tez Merkezi.
• Sümer, A. O. (2021). Sosyal bilgiler derslerinde kadın tarihi konularının öğretiminde görsel-işitsel materyallerin kullanımı: Videolar örneği (Tez No: 685263) [Yüksek lisans tezi, Sinop Üniversitesi]. YÖK Tez Merkezi.
• Şahin, M. (2019). Görsel ve işitsel materyal desteği ile fen öğretimi: Suriyeli öğrenciler örneği (Tez No: 577181) [Yüksek lisans tezi, Kilis 7 Aralık Üniversitesi]. YÖK Tez Merkezi.
• Şen, K. (2017). Fen ve teknoloji dersinde görsel materyallerle yürütülen etkinliklerin genotip – çevre etkileşiminin kavranmasına etkisi (Tez No: 483086) [Yüksek lisans tezi, Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi]. YÖK Tez Merkezi.
• Şensoy, Ö., & Yıldırım, H. İ. (2016). 8. Sınıf fen ve teknoloji dersinde üç boyutlu görsel materyal kullanımının başarıya ve tutuma etkisinin araştırılması. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 14(1), 85-102.
• Topuz, Y. (2018). Anatomi eğitiminde sanal gerçeklik ve üç boyutlu masaüstü materyallerin akademik başarı ve bilişsel yük açısından karşılaştırılması (Tez No: 517657) [Yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi]. YÖK Tez Merkezi.
• Tutak, A. M. (2019). Kesirler konusunun görsel materyal ile öğreniminin ilkokul öğrencilerinin matematik başarısına ve tutumuna etkisi (Tez No: 537201) [Yüksek lisans tezi, Fırat Üniversitesi]. YÖK Tez Merkezi.
• Uşun, S. (2012). Öğretim teknolojileri ve materyal tasarımı. Nobel Yayıcılık.
• Ünsal, Y., & Moğol, S. (2014). Örneklerle 3 boyutlu fen öğretim materyalleri tasarımı ve yapımı. Pegem Akademi.
• Van de Walle, J. A. (2007). Elementary and middle school mathematics: Teaching developmentally. Pearson Publishing.
• Yalın, H. İ. (2020). Öğretim teknolojileri ve materyal geliştirme. Nobel Yayıcılık.
• Yanpar Yelken, T. (2020). Öğretim teknolojileri ve materyal tasarımı. Anı Yayıcılık.
• Yaşar, Ş., & Gültekin, M. (2009). Sosyal bilgiler öğretiminde araç – gereç kullanımı. C. Öztürk (Ed.), Sosyal bilgiler öğretimi demokratik vatandaşlık eğitimi içinde (s. 307– 342). Pegem Akademi.
• Yazlık, D. Ö. (2018). Öğretmenlerin matematik öğretiminde somut öğretim materyali kullanımına yönelik görüşleri. OPUS International Journal of Society Researches, 8(15), 775-805. https://doi.org/10.26466/opus.417200
• Yetik, S. (2019). Özel ve devlet ilkokullarında görev yapan sınıf öğretmenlerinin fen bilimleri materyallerini kullanım durumlarının incelenmesi (Tez No: 558638) [Yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi]. YÖK Tez Merkezi.
• Yılmaz, F. (2023). Okul öncesi dönemde fen eğitimine yönelik geliştirilen materyal tasarımlarının öğretmen adaylarının eleştirel, yaratıcı ve yenilikçi düşünme becerilerine etkisi (Tez No: 830225) [Yüksek lisans tezi, Kastamonu Üniversitesi]. YÖK Tez Merkezi.
• Yılmaz, H., & Cavaş, P. H. (2007). Reliability and validity study of the students’ motivation toward science learning (SMTSL) questionnaire. Elementary Education Online, 6(3), 430-440.