Cumhuriyet Halk Partisi Teftiş Raporlarında Zonguldak(1938-1940)

Year 2024, Volume: 5 Issue: 1, 47 - 80, 17.03.2024

Sedat Akdeniz

Abstract

Cumhuriyet Halk Partisi, 1923 yılında Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Grubunun devamı olarak kurulan önce Halk Fırkası, cumhuriyetin ilanı sonrasında Cumhuriyet Halk Fırkası, 1935 yılında da Cumhuriyet Halk Partisi adını almıştır. Parti içi denetimi sağlamak amacıyla müfettişlik kurumu oluşturulmuş, ülke belli bölgelere ayrılmış ve her bölge için müfettişler atanmıştır. Müfettişlerden teftiş bölgeleri ile alakalı olarak yılda en az iki defa Genel sekreterliğe raporlar sunması istenmiştir. Bu raporlarda, parti teşkilatlarının durumu, vatandaşlar ile teşkilat üyeleri arasındaki muhabbet, vatandaşların devlete ve partiye bağlı olup olmadıkları, vatandaşların sıkıntıları, bölge insanının ihtiyaçlarının göz önünde bulundurulması gibi birçok konuda bilgi vermesi istenmiştir. Parti müfettişlerine kongrelere başkanlık edebileceği, hatta teftiş bölgesinde partinin en yetkili üyesi olduğu belirtilmiştir. Bu raporlar genel sekreterliğe gönderilmiş ve sıkıntılı konular çözüme kavuşturulmaya çalışılmıştır. Bu çalışmanın amacı, Cumhuriyet Halk Partisi Kars milletvekili Şerafettin Karacan tarafından hazırlanan teftiş raporları ışığında, Zonguldak Vilayeti, bağlı kazalar, parti teşkilatları, idare heyeti üyeleri hakkında ve Zonguldak ve bağlı kazaların sorunlar bilgi vermektir.

Keywords

Zonguldak, Cumhuriyet Halk Partisi, Teftiş Raporu.

Zonguldak In Republıcan People's Party Inspectıon Reports (1938-1940)

Abstract

Since the Republican People's Party was founded in 1923 as a continuation of the Anatolia and Rumelia Defense of Rights Group, it was first named the People's Party, after the declaration of the republic it was named the Republican People's Party, and in 1935 it was named the Republican People's Party. In order to ensure internal party control, an inspectorate institution was established, the country was divided into certain regions and inspectors were appointed for each region. Inspectors were asked to submit reports to the General Secretariat regarding their inspection areas at least twice a year. In these reports, they were asked to provide information on many issues such as the situation of the party organizations, the conversation between citizens and organization members, whether the citizens are loyal to the state and the party, the problems of the citizens, and the needs of the people of the region. It was stated to party inspectors that he could preside over congresses and was even the most authorized member of the party in the inspection area. These reports were sent to the general secretariat and troublesome issues were tried to be resolved. The purpose of this study is to provide information about Zonguldak Province, affiliated districts, party organizations, board members and the problems of Zonguldak and affiliated districts, in the light of the inspection reports prepared by Republican People's Party Kars deputy Şerafettin Karacan.

Keywords

Zonguldak, Republıcan People’s Party, Inspectıon Report

References

• Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Başkanlığı Cumhuriyet Arşivi
• B.C.A., 490-1-0-, 722-469-1.
• B.C.A., 490-1-0-0, 1581-442-1.
• B.C.A., 490-1-0-0, 3-11-4.
• B.C.A., 490-1-0-0, 497-2003-2.
• B.C.A., 490-1-0-0, 5-22-10.
• B.C.A., 490-1-0-0, 5-22-19.
• B.C.A., 490-1-0-0, 5-23-1.
• B.C.A., 490-1-0-0, 721-465-1.
• CHF Teftiş Talimatnamesi:1939, (1939). Ankara: Ulus Basımevi.
• CHP Tüzüğü: 1935. (1935) Ankara.
• Cumhuriyet Halk Fırkası Nizamnamesi Ve Programı: 1931, (1931). Ankara: TBMM Matbaası, 1931.
• Cumhuriyet Halk Partisi 1927 Nizamnamesi, (1927). Ankara.
• Cumhuriyet Halk Partisi Tüzüğü:1995, (1995). Ankara.
• Akdeniz, S. (2023). “Teftiş Raporlarına Göre Cumhuriyet Halk Partisi Ankara Teşkilatının Durumu(1936-1937)”, Ankara Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, 6, 12, 139-164.
• Alpaslan, E.- AYDIN, T. (2015). “CHP Parti Müfettişi Mitat Aydın’ın Teftiş Raporlarına Göre Maraş (1940-1942)”, CTAD, 22, 361-391
• Aydın, T. (2019). “Tek Parti Döneminde Chp’nin Taşra Örgütlerinde Güç Ve İktidar Mücadelesi: Maraşlı Kadızâde Ailesi”, Asia Minor Studies Journal, 7,1, 184-200.
• Bal, S. (2013). “CHP Parti Müfettişlik Raporlarının Değerlendirilmesi: Balıkesir Örneği”, Belgi, 2013, 6, 731-741.
• Çetin, H. (2015). CHP Parti Müfettişlik Raporlarına Göre Tek Parti Döneminde Aydın. Aydın: Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. (Yayımlanmamış Yüksek lisans Tezi).
• Gül, E. (2018). Cumhuriyet Halk Partisi Keskin İlçe Teşkilatı (1930-1950), Kırıkkale: Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi).
• Şahin, G. (2016). CHP Parti Müfettişlik Raporlarına Göre Kırşehir’de Siyasi, Sosyal Ve Ekonomik Hayat(1936-1947), Çanakkale Araştırmaları Türk Yıllığı, 21, 79-108.
• Gürcan, Y. (1999) Cumhuriyet Halk Partisi(1923-1946). İstanbul: İstanbul Üniversitesi Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Enstitüsü. (Yayımlanmış Doktora Tezi).
• Karayaman, M. (2017). “CHP Parti Müfettişleri Raporlarına Göre Uşak (1935-1950)”, Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10, 3, 459-496.
• Mayak, F. (2007a). “Cumhuriyet Halk Partisi’nin Konya’daki Teşkilat Yapısı Ve Faaliyetleri Hakkında Adnan Menderes’in Teftiş Raporu (1935)”, Yakın Dönem Türkiye Araştırmaları Dergisi, 12, 165-192.
• Mayak, F. (2007b). “Adnan Menderes’in Teftiş Raporuna Göre Cumhuriyet Halk Partisi Antalya Örgütünün Çalışmaları (1935)”, ÇTTAD, 6, 15, 191-219.
• Kopar, M. (2011). “CHP Teftiş Raporlarına Göre II. Dünya Savaşı Yıllarında Gaziantep”, Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10, 3, 1037-1055.
• Ökte, S. K. (2019) Cumhuriyet Halk Partisi Vilayet/İl Kongrelerinin Parti Politikalarına Etkileri (1930-1950). Ankara: Ankara Üniversitesi Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü. (Yayımlanmış Doktora Tezi).
• Şavkılı, C.-Maviş, M. (2022). “Parti Müfettişlerinin Teftiş Raporlarına Göre Chp’nin Eskişehir Teşkilatı (1940-1943)”, Ankara Üniversitesi Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi, 71, 275-298.
• Şentürk, A. (2015). “Bitlis Mebusu Muhtar Ertan’ın Teftiş Raporuna Göre Elazığ (1943)”, Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 36, 1-12.
• Ural, S.-Turp, M. (2021). “Parti Teftiş Raporlarına göre CHP’nin Amasya Teşkilatı”, CTAD, 17, 33, 191-216.
• Üçüncü, U. (2019). “CHP Teftiş Raporlarına Göre Bitlis (1939-1945)”, Jass Studies- The Journal of Academic Social Science Studies, Number: 76, 33-48.