KUR’AN’DA HİTAP ŞEKİLLERİ VE MÜDDESSİR SURESİNDE YER ALAN HİTAPLARIN TAHLİLİ

Yıl 2016, Cilt: 5 Sayı: 9, 133 - 162, 01.01.2016

Ahmet Sevinç

Öz

Tarih boyunca insan, ilahi hitabın en önemli muhatabı olmuştur. Hz. Adem’le başlayan ilahi hitap, insanın yapması ve yapmaması gereken durumları insanlara hatırlatmıştır. Doğru-yanlış, güzel-çirkin, iyi-kötü, hidayet-dalâlet daima Yüce Allah tarafından insanlara bildirilmiştir. Zira insan her ne kadar akıl nimetiyle donatılmış olsa da aklın da ilahi yönlendirmeye ihtiyacı vardı. Ve İlahi hitap, başta peygamberlere sonra da o dönemde yaşayan muhataplara seslenerek başı boş yaratılmadıklarını ve sorumluluk sahibi olduklarını hatırlatmıştır. Bu sorumluluğun sınırları ve içeriği de ilahi kitaplar ve peygamberler tarafından insanlara tarihin her döneminde duyurulmuştur.

Bu çalışmada Ku’ran’da geçen çoğul ve tekil hitap şekilleri ile Müddessir Suresinde geçen Hz. Peygamber’e ve diğer muhataplara olan hitaplar incelenecektir. Bu çalışmada amacımız Kur’an’daki hitap şekillerini inceleyerek Allah’ın toplumların durumlarına göre nasıl hitap ettiğini tespit etmektir. Ayrıca Müddessir Suresi bağlamında hitapları inceleyerek, peygambere, mü’minlere, müşriklere nasıl hitap edildiğini ortaya koymaktır.

Anahtar Kelimeler

Hitap, Allah, Müddessir Suresi

Kaynakça

• Aydın, Hayati, Kur'an'da İnsanPsikolojisi, Timaş Yayınları, İstanbul 1999. Âlûsî, Ebu’lFadl Şihâbüddînes-Seyyid, Rûhu’lMeânîfî Tefsiri’lKur’ani’l Azîm ve’s Seb’il Mesânî, Dar-u İhya'ut- Turas, Beyrut tsz. Bedreddîn Muhammed b. Abdullah ez-Zerkeşî, el-Burhân fî ulûmi‟l-Kur'ân, ta‟lik ve tahric, Mustafa Abdulkadîr A‟tâ, Dâru‟l-Kütübi‟l-ilmiyye, Beyrut 2007. Bilmen, Ömer Nasuhi, Kur’an-ı Kerim’in Türkçe Meali Alisi Ve Tefsiri, Bilmen Yayınları, İstanbul 1986. Cürcânî, et-Ta’rifât, İstanbul 1265. dergipark.ulakbim.gov.tr/neuifd/article/download/.../5000115175 er-Râzi, Fahruddin ,Tefsir-i Kebir; Çev. S. Yıldırım, L. Cebeci, S. Kılıç, Cafer S. Doğru. Akçağ Yayınları, Ankara 1988 et- Taberî, Ebu Cafer Muhammed b. Cerir, Taberî Tefsiri, (çev.Hasan arakaya, Kerim Aytekin), Hisar yayınevi, İstanbul 1996. Firuzabadi_, Muhammed b. Yakup, el Kâmus’ül-Muhit, Müessesetü’r-Risale,Beyrut, 1987. http://aliakpinar.net/index.php?option=com_content&view=article&id=151:kurannhitaplar&catid=42&Itemid=77 İbn Âşûr, Muhammed Tâhir, Tefsirü’t Tahrir ve’t-Tenvir, Dâru’t-Tûnusiyye, Tunus 1984 . İbn Manzur, Ebu’l-Fadl Cemalüddin el- Mükerrem, Lisânü’l- Arab, Beyrut 1968. İzutsu, Toshihiko Kur'ân'da Dini ve 'Ahlâkî Kavramlar, (trc.: Selâhattin Ayaz), Pınar Yayınları, İstanbul, tsz. İbn Kesir, Mecdüddin Ebu’l Fidâ İsmail, Hadislerle Kur’an-ı Kerim Tefsiri, (Çev.:Bedrettin Çetiner, Bekir Karlığa), Çağrı Yayınları, İstanbul 1990. Kaya, Mahmut, "Hitâbet", DİA, İstanbul1998. Kutup, Seyyid, fî Zilâli’l Kur’an, (çev. İ.H. Şengüller vd.), İstanbul tsz. Ahmet SEVİNÇ Gümüşhane Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 2016/5, c. 5, sayı: 9 162 Kurtubi_, Muhammed b. Ahmed, el-Camiu li Ahkami’l-Kur’an, (terc.: M. Besir Eryarsoy), Buruc Yayınları, İstanbul 2003. Mevdûdî, Ebu’l- Al’â, Tefhimu’l- Kur’ân, (çev.: Muhammed Han Kayanî; Yusuf Karaca; Nazife Şişman; İsmail Bosnalı; Ali Ünal; Hamdi Aktaş), İnsan Yayınları, İstanbul 1996. Özek, Ali, vd., Kur’ân-ı Kerîm ve Açıklamalı Meali, Ankara: TDV. Yay., 1993. Rağıp Isfahânî, Ebu’l Kasım Hüseyin b. Muhammed b. Mufaddal, elMüfredatfîgaribi’l Kur’an,( nşr. Muhammed Ahmed Halefullah), Mektebetü’l Enclo’lMısrıyye, Kahire,1970. Sâbûnî Muhammed Ali, Safvetüt-Tefâsir, (çev. Sadrettin Gümüş, Nedim Yılmaz), Ensar Neşriyât, İstanbul,1995. Suyûtî, el-ıtkân fî ulûmi‟l-Kur'ân, (tah.: Feyyaz Ahmed Zümerli Dâru‟l-Kitâbi‟l-Arabî, Beyrut 2007. Şemseddin Sami, Kamus-i Türkî, İstanbul.1307. TDK. Türkçe Sözlük, I-II, Ankara 1988 “Sabır” md, II,1236. Yazır, Elmalılı Hamdi, Hak Dini Kur’an Dili, Azim Yay., İstanbul , 2011 VIII. Zuhayli, Vehbe, Tefsiru’l-Münir, (çev.: Heyet), Risâle Yay., İstanbul, 2003 XV. Zemahşeri, Ebû’lKâsım Mahmûdb. Umar, (1998)el-Keşşâf an Hakâiki Ğavâmidi’t Tenzîl ve Uyûni’l Akâvîl, Mektebetu’l Abîkân, Riyad1998.