HİZMETKÂR LİDERLİK ÜZERİNE BİBLİYOMETRİK BİR ANALİZ

Yıl 2025, Cilt: 20 Sayı: 1, 85 - 100, 30.06.2025

Barış Şabahat , Umut Eroğlu

Öz

Liderlik yaklaşımları, insanlık tarihi boyunca var olduğuna inanılan liderlik kavramının bilimsel temelde ele alınması sonucu ortaya çıkmıştır. Özellikler yaklaşımı, davranışsal yaklaşım ve durumsallık yaklaşımı gibi klasik modellerin ardından, modern liderlik anlayışları literatürde yerini almıştır. Bu çalışma, modern liderlik yaklaşım modellerinden biri olan hizmetkâr liderlik üzerine gerçekleştirilen bilimsel yayınları bütünsel bir yaklaşımla analiz ederek kavramın evrimsel gelişimine genel bir bakış sunmayı amaçlamaktadır. Web of Science (WoS) veri tabanında “servant leadership” anahtar kelimesiyle yapılan tarama sonucunda, 1978–2025 yılları arasında yayımlanan 2100 çalışma incelemeye alınmıştır. VOSviewer ve R programları aracılığıyla gerçekleştirilen analizlerde, hizmetkâr liderlikle ilişkili öne çıkan yazarlar, makaleler, kaynaklar, kurumlar, ülkeler, anahtar kelimeler, temalar ve eğilimler belirlenmiştir. Elde edilen nicel veriler görselleştirilerek sistematik biçimde yorumlanmış; böylece konuya ilgi duyan araştırmacı ve uygulayıcılara yönelik yol gösterici bir çerçeve sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Hizmetkâr Liderlik , Liderlik , Dönüşümcü Liderlik , İş Tatmini , Performans

A Bibliometric Analysis on Servant Leadership

Öz

Leadership approaches have emerged as a result of the scientific examination of the leadership phenomenon, which is believed to have existed throughout human history. Following classical models such as the trait, behavioral, and situational approaches, modern leadership theories have found their place in the literature. This study aims to provide an overview of the evolutionary development of servant leadership, one of the modern leadership approaches, by analyzing relevant scientific publications through a holistic approach. Based on a search conducted in the Web of Science (WoS) database using the keyword “servant leadership”, a total of 2100 publications published between 1978 and 2025 were included in the analysis. Using VOSviewer and R, the analysis identified prominent authors, articles, sources, institutions, countries, keywords, themes, and trends related to servant leadership. The quantitative data were visualized and systematically interpreted to offer a guiding framework for researchers and practitioners interested in the subject.

Anahtar Kelimeler

Servant Leadership , Leadership , Transformational Leadership , Job Satisfaction , Performance

Kaynakça

• ARIA, M. & CUCCURULLO, C. (2017). “bibliometrix: An R-tool for comprehensive science mapping analysis”, Journal of informetrics, 11(4): 959-975.
• ARTSIN, M. (2020). “Bir metin madenciliği uygulaması: vosviewer”, Eskişehir Teknik Üniversitesi Bilim ve Teknoloji Dergisi B-Teorik Bilimler, 8(2): 344-354.
• BAĞDOĞAN, S. Y., & ÖZDEMIR, E. (2024). “Uzaktan Çalışma Konulu Yayınların Bibliyometrik Analizi”, Business and Economics Research Journal, 15(1): 67-82.
• BAKAN, İ. & BULUT, Y. (2004). “Yöneticilerin uyguladıkları liderlik yaklaşımlarına yönelik algılamaları: Likert'in yönetim sistemleri yaklaşımı'na dayalı bir alan çalışması”, İstanbul Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, (31): 151-176.
• BAKAN, İ. & DOĞAN, İ. F. (2012). “Hizmetkâr liderlik”, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 2(2): 1-12.
• BAYNAL DOĞAN, T. G., DOĞAN, S., & AYKAN, E. (2021). “Liderlik tarzlarının bibliyometrik analizi”, Erciyes Akademi, 35(1): 161-189.
• COBO, M. J., LÓPEZ-HERRERA, A. G., HERRERA-VIEDMA, E., & HERRERA, F. (2011). “Science mapping software tools: Review, analysis, and cooperative study among tools”, Journal of the American Society for information Science and Technology, 62(7): 1382-1402.
• DEMİREL, H. G. & KİŞMAN. Z. A. (2014). “Kültürler arası liderlik”, Turkish Studies. 9 (5): 689-705.
• DERELİ, A. B. (2024). “Vosviewer ile Bibliyometrik Analiz”, Communicata, (28): 1-7.
• DİRİK, D., ERYILMAZ, İ., & ERHAN, T. (2023). “Post-truth kavramı üzerine yapılan çalışmaların vosviewer ile bibliyometrik analizi”, Sosyal Mucit Academic Review, 4(2): 164-188.
• EHRHART, M. G. (2004). “Leadership and procedural justice climate as antecedents of unit‐level organizational citizenship behavior”, Personnel psychology, 57(1): 61-94.
• ERKAN, İ. (2020). “Dijital pazarlamanın dünü, bugünü, geleceği: bibliyometrik bir analiz”, Akademik Hassasiyetler, 7(13): 149-168.
• EVA, N., ROBIN, M., SENDJAYA, S., VAN DIERENDONCK, D., & LIDEN, R. C. (2019). “Servant leadership: A systematic review and call for future research”, The leadership quarterly, 30(1): 111-132.
• GÜNEL, D., CİVELEK, M. E., & KARABULUT, A. T. (2015). “İşletmelerde etik liderliğin etik iklim üzerine etkisi: deneysel bir araştırma (Organizational culture and work ethics)”, İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimleri Dergisi Yıl: 14 Özel, (28): 251-265.
• HALALL, W. E. (1974). “Toward a general theory of leadership”, Human Relations, 27(4): 401-416.
• HAMILTON, N. W. (2008). “Ethical leadership in professional life”, U. St. Thomas LJ, 6: 358-396.
• İBİCİOĞLU, H., ÖZMEN, H. İ. & TAŞ, S. (2009). “Liderlik davranışı ve toplumsal norm ilişkisi: Ampirik bir çalışma”, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 14 (2): 1-23.
• KILIÇ, K. C. ve AYDIN, Y. (2016). “Hizmetkâr liderlik ölçeğinin Türkçe uyarlaması: Güvenirlik ve geçerlik çalışması”, KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 18(30): 106-113.
• KÖSEOGLU, M. A., RAHIMI, R., OKUMUŞ, F., & LIU, J. (2016). “Bibliometric studies in tourism”, Annals of tourism research, 61: 180-198.
• KÜÇÜKÖZKAN, Y. (2015). “Liderlik ve motivasyon teorileri: Kuramsal bir çerçeve”, Uluslararası Akademik Yönetim Bilimleri Dergisi, 1(2): 85-116.
• LIDEN, R. C. WAYNE, S. J., MEUSER, J. D., HU, J., WU, J., & LIAO, C. (2015). “Servant leadership: Validation of a short form of the SL-28”, The Leadership Quarterly, 26(2): 254-269.
• LIDEN, R. C. WAYNE, S. J., ZHAO, H., & HENDERSON, D. (2008). “Servant leadership: Development of a multidimensional measure and multi-level assessment”, The leadership quarterly, 19(2): 161-177.
• MULLINS, L. J. & CHRISTY, G. (2016). Management and organisational behavior. (Eleventh) Pearson.
• RUSSELL, R. F. (2001). “The role of values in servant leadership”, Leadership & Organization Development Journal, 22(2): 76-84.
• RUSSELL, R. F. & STONE, A. G. (2002). “A review of servant leadership attributes: Developing a practical model”, Leadership & organization development journal, 23(3): 145-157.
• SEYHAN, F. & ÖZZEYBEK TAŞ, M. (2021). “Sağlık Turizmi Konusunda Yapılan Çalışmaların “R Tabanlı” Bibliyometrix Analizi”, International Social Sciences Studies Journal, 7(81): 1569-1586.
• SÖKMEN, A. & BOYLU, Y. (2009). “Yol amaç modeli kapsaminda önderlik davranişlarinin incelenmesine yönelik bir araştirma”, Journal of Yasar University, 4(15): 2381-2402.
• ŞAFAKLI, O. V. (2005). “KKTC’deki kamu bankalarında liderlik stilleri üzerine bir araştırma”, Doğuş Üniversitesi Dergisi. 6 (1): 132-143.
• VAN DIERENDONCK, D. (2011). “Servant leadership: A review and synthesis”, Journal of management, 37(4): 1228-1261.
• VAN ECK, N. & WALTMAN, L. (2010). “Software survey: VOSviewer, a computer program for bibliometric mapping”, Scientometrics, 84(2): 523-538.
• ZEREN, D. & KAYA, N. (2020). “Dijital pazarlama: Ulusal yazının bibliyometrik analizi”, Çağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 17(1): 35-52