BİLSEM Coğrafya Öğretmenlerinin Branşlarına İlişkin Değerlendirmeleri

Year 2024, Volume: 12 Issue: 3, 1312 - 1350, 30.11.2024

Ufuk Sözcü , Erkan Dündar , Abdullah Türker

https://doi.org/10.46778/goputeb.1417730

Abstract

Özel yetenekli öğrencilerin akademik, sanatsal, zihinsel becerilerini geliştirmek amacıyla kurulan BİLSEM (Bilim ve Sanat Merkezleri) 2024 yılı başı itibariyle Türkiye’de 379 merkezde hizmet vermektedir. Genel kültür, genel yetenek, müzik ve resim gibi farklı branşlarda çeşitli kriterlere göre seçilmiş öğretmen, öğrenci ve idarecilerin oluşturduğu bu kurumlarda kendini gerçekleştirmiş bireyler yetiştirmek hedeflenmektedir. Bu hedef ve amaçlar doğrultusunda eğitim verilen branşlardan bir tanesi de coğrafyadır. Coğrafya dersine giren öğretmenlerin niteliğinin yanında çalıştıkları kurum olan BİLSEM’e yönelik görüş ve düşünceleri kurumun misyon ve vizyonunun denetlenmesine katkı sunacaktır. Bu bağlamda BİLSEM coğrafya öğretmenlerinin branşlarına ilişkin yönetici, öğrenci, veli, öğretim programı, araç-gereç durumu ve kullanımlarına yönelik görüşlerinin incelenmesini amaç edinen bu çalışmada nitel araştırma modellerinden durum çalışması yöntemi kullanılmıştır. Türkiye genelindeki BİLSEM’lerde görev yapan 64 öğretmenden 53’ünün araştırmaya katıldığı bu çalışmada veriler 7 sorudan oluşan yarı yapılandırılmış görüşme formu aracılığıyla toplanmıştır. İçerik analizi ile tema ve kodlara ayrılan, doğrudan alıntılarla desteklenen bulgular tablolar halinde sunulmuştur. Sonuç olarak coğrafya öğretmenlerinin büyük çoğunluğunun görüşlerine göre yöneticiler tarafından coğrafya dersinin BİLSEM’lerde önemli ve gerekli bir ders olarak görüldüğü, öğrencilerinin TÜBİTAK projelerine coğrafya alanında katılım ile ilgili olumlu bakış açısına sahip oldukları, BİLSEM öğretmeni olmanın kendilerini akademik anlamda geliştirdiğine vurgu yaptıkları, öğretmenlerin büyük çoğunluğunun çeşitli bilimsel etkinliklere katılım sağladığı, coğrafya öğretmenlerinin büyük çoğunluğunun ders materyallerinin bulunmadığı, kendi imkanları ile temin ettiklerinin de oldukça az ve sınırlı olduğu öğretim programındaki kazanım, içerikler, değerlendirme süreçleri ve etkinlikler açısından öğrencilere uygun olduğu, öğretmenlerinin yarısının görüşlerine göre öğrencilerinin coğrafyaya karşı ilgilerinin yüksek ve tutumlarının olumlu olduğu tespit edilmiştir. Ortaya çıkan sonuçların ışığında yetkililerin ve okuyucuların dikkatine sunulan öneriler getirilmiştir.

Keywords

BİLSEM, Coğrafya Öğretmenleri, Coğrafya

BILSEM Geography Teachers' Evaluations on their Branches

Abstract

As of the beginning of 2024, BILSEM (Science and Art Centers) serves in 379 centers across Turkey, aiming to enhance the academic, artistic, and intellectual skills of gifted students. These institutions, formed by teachers, students, and administrators selected based on various criteria in different branches such as general knowledge, general ability, music, and art, aspire to nurture individuals who realize their potential. One of the subjects taught in line with these goals and objectives is geography. The opinions and thoughts of BILSEM geography teachers regarding the institution, along with the quality of geography teachers, will contribute to the evaluation of the institution's mission and vision. In this context, a case study method was employed in this study, aiming to examine the views of BILSEM geography teachers on aspects such as management, students, parents, curriculum, equipment status, and usage. The study involved 53 out of 64 geography teachers working in BILSEM centers across Turkey, and data were collected through a semi-structured interview form consisting of 7 questions. The findings, categorized into themes and codes through content analysis, are presented in tables with direct quotes. The majority of geography teachers expressed that the institution's administrators view geography as an important and necessary subject in BILSEM, students have a positive attitude towards participating in TUBITAK projects in the field of geography, being a BILSEM teacher contributes to their academic development, and most teachers engage in various scientific activities. According to the teachers, the lack of teaching materials is a significant challenge, and they often have to acquire them through their own means. However, the curriculum, content, assessment processes, and activities are deemed suitable for students. Additionally, half of the teachers noted that their students have a high interest in geography and positive attitudes. Based on these results, recommendations are presented for authorities and readers.

Keywords

BILSEM, Geography Teachers, Geography

References

• Altun, T., & Vural, S. (2012). Bilim ve Sanat Merkezinde (BİLSEM) görev yapan öğretmen ve yöneticilerin mesleki gelişim ve okul gelişimine yönelik görüşlerinin değerlendirilmesi. [Evaluation of the views of teachers and administrators of a science and art center (sac) about professional development and school improvement]. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 11(42), 152-177.
• Artvinli, E., Gülüm, K., &Çoşkun, S. (2010). Üstün yetenekli öğrencilerin coğrafya dersine karşı eğilimleri, [The attitudes of gifted students for geography lesson]. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3(14), 62-69.
• Ayaydın, Y., & Ün, D. (2018). Bilim ve Sanat Merkezi öğretmenlerinin bilsem ve üstün yetenekli öğrencilerin eğitimine yönelik görüşleri. [The stand point of Science and Arts Center teacher's towards the education of gifted students and BİLSEM’s]. Amasya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(1), 121-155.
• Bozan, İ., & Savi Çakar, F. (2020). Bilim ve Sanat Merkezi öğretmenlerinin yaşadıkları sorunlar ve bu sorunlara ilişkin çözüm önerilerinin belirlenmesi. [The role of science and art centers in the education of gifted and talented students: teachers’ and parents’ views]. Turkish Studies- Educational Sciences, 1(53), 1607-1628.
• Bulut, T. K. (2016). Bilim ve Sanat Merkezleri’nin etkililiği ve işlevselliğine ilişkin öğretmen, öğrenci, yönetici ve uzman psikolojik danışmanların görüşleri. [The remarks of teachers, students, administrators, and expert psychological counselors in relation to the effectiveness and functionality of the Centers of Science and Art] (Unpublished master's thesis). Fırat Üniversitesi.
• Briggs, C. (1986). Learning how to ask: A sociolinguistic appraisal of the role of the interview in social science research. Cambridge University Press.
• Cevher Kılıç, V. (2015). Türkiye’de üstün ve üstün yetenekli çocuklara yönelik bir eğitim politikası oluşturulamaması sorunu üzerine bir değerlendirme. [An evaluation over unavailable education programme policy for gifted and talented children in Turkey]. 21. Yüzyılda Eğitim ve Toplum, 4(12), 146-154.
• Creswell, J. W. (2013). Nitel araştırma yöntemleri. Beş yaklaşıma göre nitel araştırma ve araştırma deseni.[Qualitative inquiry & research design choosing among five approaches]. Siyasal Yayınevi.
• Epçaçan, U. (2018). Bilim ve Sanat Merkezindeki eğitim uygulamalarının öğrenci ve öğretmen görüşlerine göre değerlendirilmesi, [Evaluation of the teaching practices in Science and Art Centers according to student and teacher views] (Unpublished master's thesis), Dicle Üniversitesi.
• Gömleksiz, M. N., Kan, A., & Öner, Ü. (2012). Üstün zekalı ve üstün yetenekli öğrencilerin medya okuryazarlığına ilişkin görüşleri (Elazığ Bilsem Örneği) [Gifted and talented students’ perceptions of media literacy (Case of Elazığ Science and Art Center]. Pegem Eğitim Öğretim Dergisi, 2(4), 41-54.
• Güler, A., Halıcıoğlu, M. B., & Taşğın, S. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma. [Qualitative research in social sciences] Seçkin.
• Hansen, J. B., & Feldhusen, J. F. (1994). Comparison of trained and untrained teachers of gifted student. Gifted Child Quarterly, 38(3), 115-121.
• İleri, A. (2023). Öğretmen, Öğrenci ve Veli Gözünden Bilim ve Sanat Merkezleri (BİLSEM). [The science and arts centers (BILSEM) from the perspective of teachers, students and parents] (Unpublished master's thesis). Gazi Üniversitesi.
• Kaya, N. (2013). Üstün yetenekli öğrencilerin eğitimi ve BİLSEM’ler. [Education of Gifted Students and BILSEM’s] Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(1), 115-122.
• Kazu, Y. & Şenol, C. (2012). Üstün yetenekliler eğitim programlarına ilişkin öğretmen görüşleri (BİLSEM Örneği).[ Views of Teachers about Gifted Curriculum (Case of BILSEM)] e-international Journal of Educational Research, 3(2), 13-35.
• Keskin, Ö. M., Samancı, K. N., & Aydın, S. (2013). Bilim ve Sanat Merkezleri: Mevcut durumları, sorunları ve çözüm önerileri.[Science and Art Centers: Current status, problems, and solution proposals] Üstün Yetenekliler Eğitimi Araştırmaları Dergisi, 1(2), 78-96.
• Kılıç, Ş., & Kıral Özkan, T. (2022). Bilsem öğretmenlerinin eğitim teknolojisi öz yeterliği üzerine bir çalişma. [A study on educatıonal technology self-effıcıency of BILSEM teachers] Uluslararası Eğitim Bilim ve Teknoloji Dergisi, 8(3), 165-190. https://doi.org/10.47714/uebt.1173885
• Korkmaz, İ. (2020). Nicel araştırmalarda evren, örneklem, örnekleme teknikleri. [Universe, sample, sampling techniques in quantitative research] In B. Oral & A. Çoban (Ed.), Kuramdan uygulamaya eğitimde bilimsel araştırma yöntemleri (Scientific research methods in education from theory to practice) (1. Baskı) (147-159). Pegem Akademi Yayınları.
• Köksal, M. S., Göğsu, D., & Akkaya, G. (2017). Türkiye’de özel yeteneklilere neyi, nasil öğretmeli ve öğrenmeyi nasil değerlendirmeli?: Bir paydaşlar görüşü çalişmasi. [What should be taught? how should be taught? and how learnıng should be evaluated?: a study of stakeholder ideas about educatıon of gifted students in Turkey] Uluslararası Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 9, 190-203.
• Kurnaz, A. (2014). Yirminci yılında Bilim ve Sanat Merkezlerinin raporlar ve yönetici görüşlerine dayalı olarak değerlendirilmesi. [Evaluation of Science and Art Centers in the twentieth year depending on the reports and directors' views] Journal of Gifted Education Research, 2(1).
• Kurtdaş, M. Ç. (2012). Üstün yetenekliler ve üstün yeteneklilerin eğitiminde Bilim ve Sanat Merkezleri (Malatya Bilim ve Sanat Merkezi örneği). [Gifted students and the education of gifted students in Science and Arts Centers (Malatya Science and Arts Centers Case)] Düşünce - Yorum Sosyal Bilimler Araştırma Dergisi, 10(2), 151-181.
• Kutlu, M., Schreglmann, S., & Cinisli, N . (2018). Özel eğitim alanında çalışan öğretmenlerin özel eğitimde yardımcı teknolojilerin kullanımına ilişkin görüşleri. [The opinions of special education teachers on the use of assistive technologies in special education]. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15 (1), 1540-1569.
• Milli Eğitim Bakanlığı Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği (2018). http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2018/07/20180707-8.htm
• MEB-BİLSEM Yönergesi (2023). https://orgm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2023_12/19153952_milliegitimbakanligibilimvesanatmerkezleriyonergesiveekleri.pdf
• Özel Eğitim ve Rehberlik Hizmetleri Genel Müdürlüğü (ÖRGM). (2023a). https://orgm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2023_12/25210631_20232024 bilimvesanatmerkezleriogrencitanilamaveyerlestirmekilavuzu.pdf
• Özel Eğitim ve Rehberlik Hizmetleri Genel Müdürlüğü (ÖRGM). (2023b). Bilim ve sanat merkezleri nedir? [What are science and art centers?] https://orgm.meb.gov.tr/www/bilim-ve-sanat-merkezleri-nedir/icerik/1955
• Özel Eğitim ve Rehberlik Hizmetleri Genel Müdürlüğü (ÖRGM). (2023c). https://orgm.meb.gov.tr/www/bilsemler-22-proje-ile-tubitaka-damgasini-vurdu/icerik/2022
• Özkan, D. (2009). Yönetici, öğretmen, veli ve öğrenci görüşlerine göre bilim ve sanat merkezlerinin örgütsel etkililiği, [The organisational effectiveness of science and art centers in accordance with the opinions of managers, teachers, parents and students] (Yayınlanmamış Yüksek lisans tezi), Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Rosemarin, S. (2014). Should the teacher of the gifted be gifted? Gifted Education International, 30(3), 263-270. https://doi.org/10.1177/0261429413486577
• Sak, U. (2010). Üstün zekâlılar üstünlükleri tanılanmaları ve eğitimleri. [Giftedness, giftedness, identification and education] Maya Akademi, Ankara.
• Sarı, H., & Öğülmüş, K. (2014). Bilim ve Sanat Merkezlerinde (BİLSEM) karşılaşılan sorunların öğretmen ve öğrenci görüşleri açısından değerlendirilmesi. [Evaluatıon of the problems faced by teachers and students in science and art centers] Uluslararası Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 2(2), 254-265.
• Sarıtaş, E., Şahin, Ü., & Çatalbaş, G. (2019). Velilerin gözüyle BİLSEM. [Science and Art Centers (SAC) According to the Parents] Journal of Qualitative Research in Education, 7(1), 114-133. https://doi.org/10.14689/issn.2148-2624.1.7c1s.5m
• Sezginsoy, B. (2007). Bilim ve sanat merkezi uygulamalarının değerlendirilmesi. [Evaluation of science and art centre applications.] (Unpublished master thesis), Balıkesir Üniversitesi.
• Summak, S. M., & Çelik, Ş. Ç. (2014). Bilim ve Sanat Merkezlerinde yönetici, öğretmen yeterlilikleri ve öğretimsel hedefler için standartların belirlenmesi. [Examining the opinions about determining standards at science and arts centers]. Üstün Yeteneklileri Eğitimi Araştırmaları Dergisi, 2(2), 86-104.
• Şenol, C. (2011). Üstün yetenekliler eğitim programlarına ilişkin öğretmen görüşleri (BİLSEM örneği) [Teachers' opinions on gifted education programmes (BİLSEM sample)] (Unpublished master thesis). Fırat Üniversitesi.
• Şeyihoğlu, A., & Geçit, Y. (2011). Üstün yetenekli öğrencilerin coğrafya’ya yönelik tutumlarının kişisel özellikleri açısından incelenmesi. [Exemination The Personal Characteristics Impacts on Identifying Gifted Students’ Attitudes Towards Geography] Uluslararası Sosyal Bilimler Eğitimi Dergisi, 1(1), 45-58.
• Topçu, S. (2022). Özel yetenekli öğrencilere eğitim veren öğretmenlerin mesleki deneyimlerinin incelenmesi: Bilsem ’de öğretmen olmanın anlamına ilişkin fenomenolojik bir çalışma. [Examination of professional experiences of teachers teaching gifted&talented students: a phenomenological study on the meaning of being a teacher at BILSEM] (Unpublished master thesis). Marmara Üniversitesi.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2005). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. [Qualitative research methods in social sciences.] Seçkin.
• Yılmaz, G. K. (2014). Durum Çalışması, [Case Studies] (Ed., Metin, M.), Kuramdan uygulamaya eğitimde bilimsel araştirma yöntemleri, Pegem Akademi.
• Yılmaz, M., & Yılmaz, T. (2021). Yönetici ve öğretmenler gözünden BİLSEM’lerde verilen eğitimin kritiği. [Crıticism of the educations given at BILSEM’s from the perspective of administrators and teachers] International Review of Economics and Management, 9(1), 1-27