Kent deneyimi ve belleğin imgelerle dönüşümü

Year 2023, , 108 - 132, 30.01.2023

Fatma Kolsal , Feran Özge Güven Ulusoy

https://doi.org/10.37246/grid.1060792

Abstract

Mimarlığın temsile dayalı, görsel ve deneyimsel yönlerinin birlikteliği, dönüşen zaman-mekân-beden ilişkisinin sürekliliğinde durmadan yeni anlamlar ve bağlantılar üretir. Zaman içinde fiziksel olandan sanal olana doğru dönüşen zaman-mekân-beden algı ve ilişkisinin ortaya koyduğu, deneyimlerin imgelerle de edinilip değişebildiği, imgelerin her yerde oluşuyla biçimlenen, yeni bir bilgi alanı belirmiştir. İmgeler, mekânların kendisinin ve temsil ettikleri dönemler ve fikirlerin dışında değişken nitelikte bir başka anlam katmanı açmaktadır. İmgelerin, mimarlığın temsil ettiği şeyler ile temsili sağlayan yapı-mekân arasındaki arayüzler olarak kabul edilip edilemeyeceğiyle ilgili sorular sorulabilir. Bu imgeler temsil edilen ile temsil eden geriliminde sonsuz anlamlar, yorumlar ve iletişim kanalları açmakta; somut ve somut olmayan tüm unsurların biçimlendirdiği kent deneyimini fiziksel olmayan bir üst mekânda dönüştürmektedir. Bu çalışmada, kendinden menkul hale gelen ve yapıların mevcut anlamlarına yeni bir anlam katmanı olarak eklemlenen imgelerin, kenti algılamadaki etkileri, kent deneyimini nasıl dönüştürdükleri, bellek, imge ve kent deneyimi üzerinden ele alınmıştır.

Keywords

İmgeler, Kent deneyimi, Bellek, Bellek-mekân

The transformation of the urban experience and the memory by the images

Abstract

Architecture with its representative, visual and experiential aspects, continuously creates new meanings and connections in the continuity of the transformed time-space-body relationship through the history. A new field of knowledge has emerged, which has evolved over time from physical to virtual, and where experiences can be acquired and changed with images, shaped by the occurrence of images everywhere. The ubiquity of images opens a different layer of meaning, other than the periods and ideas that the spaces represent. Questions can be asked about whether images can be accepted as the interfaces between what architecture represents and the buildings themselves. These images open endless meanings, interpretations and communication channels in between the tension that occurs among the representing and the represented. They transform the urban experience that is shaped by tangible and intangible the whole factors through an immaterial upper space. In this study, the effects of images that have become self-referential and added to the existing meanings of buildings as a new layer of meaning, is discussed with the concept of memory, image and urban experience.

Keywords

Images, Urban experience, Memory, Memory-space

References

• Arendt, H. (1996). Geçmişle Gelecek Arasında, çev. B.S. Şener ve O.E. Kara, İletişim Yayınları, İstanbul.
• Arnheim, R. (1969). Visual thinking, University of california Press, Berkeley, Los Angeles, London.
• Auge, M. (1995). Introduction to Anthropology of Supermodernity. Verso Press, London.
• Bauman, Z. (2017). Kimlik, çev. M. Hazır, Heretik Yayınları, Ankara.
• Bergson, H. L. (2007). Madde ve Bellek, çev. I. Ergüden, Dost Kitabevi, Ankara.
• Benjamin, W. (2001). Son Bakışta Aşk: Walter Benjamin’den Seçme Yazılar, Ed. N. Gürbilek, Metis Yayınları, İstanbul; 39-50.
• Burnett, R. (2007). İmgeler Nasıl Düşünür?, çev. G. Pusar, Metis Yayınları, İstanbul.
• Connerton P. (2009). Modernite Nasıl Unutturur, çev. K.Kelebekoğlu, Sel Yayıncılık, İstanbul.
• Connerton P. (2014). Toplumlar Nasıl Anımsar, çev. A.Şenel, Ayrıntı Yayınları, İstanbul.
• Cross, N. (1982). Designerly Ways of Knowing, Design studies, 3(4) 221-227.
• Draaisma, D. (2018). Bellek Metaforları: Zihinle İlgili Fikirlerin Tarihi, çev. G.Koca, Metis Yayınları, İstanbul.
• Erzen, J. N. (2015). Üç Habitus: Yeryüzü, Kent, Yapı, Yapı Kredi Yayınları.
• Forrest, T. (2011). Alexander Kluge: Raw Materials for the Imagination, Amsterdam University Press, Amsterdam.
• Foucalt, M. (2001). Bu Bir Pipo Değildir, çev. S. Hilav, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul.
• Halbwachs, M. (2017). Kolektif hafıza, çev. B.Barış, Heretik Yayınları, Ankara.
• Hartley, L.P. (2002). The Go-Between, New York Review Book , New York.
• Harvey, D. (1989). The Condition of Postmodernity (Vol. 14) Blackwell Publishers, Oxford.
• Huyssen, A. (1999). Alacakaranlık Anıları: Bellek Yitimi Kültüründe Zamanı Belirlemek, çev. K.Atakay, Metis Yayınları, İstanbul
• Kılıçkıran, D. (2014). Kimlik ve Yer/Anahtar ve Kilit. Dosya, 33 (1), 1-7.
• Kolsal F., Şensoy, G., Yeşiltepe, A. D. (2018). Parçalı Kent Deneyimleri, ISUEP2018 Uluslararası Kentleşme ve Çevre Sorunları Sempozyumu: Değişim/Dönüşüm/Özgünlük Proceedings Book (28-30 Haziran 2018), der. Eskişehir Teknik Üniversitesi, Eskişehir, Cilt: 4; 135-142.
• Lefebvre, H. (2014). Mekânın Üretimi, çev. I. Ergüden, Sel Yayıncılık, İstanbul.
• Lynch, K. (2010). Kent İmgesi, çev. İ.Başaran, İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul.
• Nora, P. (2006). Hafıza Mekanları, çev. M.E.Özcan, Dost Kitabevi, Ankara.
• Quiroga, R. Q. (2013). Borges ve Bellek: İnsan Beyniyle Karşılaşmalar, çev. F. B. Aydar, Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi, İstanbul.
• Proust, M. (2022). Kayıp Zamanın İzinde, Swann’ların Tarafı, çev. R. Hakmen, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul.
• Ricoeur, P. (2017). Hafıza, Tarih, Unutuş, çev: M. E. Özcan, Metis Yayınları, İstanbul.
• Stadler, M. (1991). Landscape: Memory, Plume Printing, the USA.
• Toffler, A. (2006). Gelecek Korkusu: Şok, çev. S. Selami, Koridor Yayıncılık, İstanbul.
• Traverso, E. (2019). Geçmişi kullanma kılavuzu: Tarih, politika, bellek, çev. I. Ergüden, İletişim Yayınları, İstanbul.
• Urry, J. (1999). Mekânları Tüketmek, çev. R. G. Öğdül, Ayrıntı Yayınları, İstanbul.
• Urry, J. (2009). Turist bakışı, çev.İ.Yıldız, E.Tataroğlu, Bilgesu Yayıncılık, Ankara.
• Williams, H. L., A.Conway, M. (2015). Otobiyografik Anı Ağları, Zihinde ve Kültürde Bellek, ed. P. Boyer, J. V. Wertsch, çev. Y.A.Dalar, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul.
• Yates, F. (1966). The art of memory. Routledge, USA.
• Yelsalı Parmaksız, P.M. (2019). Belleğin Mekânından Mekânın Belleğine: Kavramsal Bir Tartışma, İlef, (6)1, 7-26.
• URL-1 : Wikipedia: https://tr.wikipedia.org/wiki/Ren%C3%A9_Magritte#/media/Dosya:MagrittePipo.jpg, son erişim: 19.01.2022
• URL-2: Thrilophilia: https://www.thrillophilia.com/attractions/pont-neuf-paris, son erişim: 13.05.2022
• URL-3: https://www.ilgiornaledellarte.com/articoli/l-arc-de-triomphe-firmato-christo-nel-2021/133394.html, son erişim: 17.05.2022.
• URL-4: Bundestag: https://www.bundestag.de/besuche/architektur/reichstag, son erişim: 13.05.2022.
• URL-5: Another: https://www.anothermag.com/art-photography/8835/christo-and-jeanne-claudes-most-extraordinary-land-art, son erişim: 13.05.2022.
• URL-6: Change.org, https://www.change.org/p/t-c-gençlik-ve-spor-bakanliği-eskişehir-stadı-nın-yerine-kent-meydanı-yapılsın-toki-rant-projesine-hayir, son erişim: 16.05.2022.
• URL-7: TimeTurk: https://www.timeturk.com/resim/detay/119/1196006.jpg, son erişim: 16.05.2022.
• URL-8: Trt Haber: https://trthaberstatic.cdn.wp.trt.com.tr/resimler/1524000/millet-bahcesi-yapimi-aa-1524577.jpg, son erişim: 16.05.2022.
• URL-9: Shutterstock: https://www.shutterstock.com/tr/image-photo/ankara-turkey-september-2021-haci-bayram-2053630805, son erişim: 16.05.2022.