Özyeterlilik Algısının Sanal Kaytarma Davranışına Etkisi: Gönen İlçesindeki Hizmet Sektörü Çalışanları Üzerinde Bir Araştırma

Yıl 2020, Cilt: 11 Sayı: 2, 461 - 473, 26.06.2020

Edip Örücü , Ömer Gizlier , Mavera Demirkan

Öz

Bu çalışmanın amacı iş dışı internet ve teknoloji kullanımı olarak tanımlanan sanal kaytarma davranışları ve özyeterlilik algısı arasındaki ilişkinin var olup olmadığını tespit etmektir. Bu amaca ulaşmak için Sanal Kaytarma ve Özyeterlilik ölçekleri Balıkesir’in Gönen ilçesindeki hizmet sektöründe faaliyet gösteren bir firmanın 115 çalışanına uygulanmıştır. Yüz yüze anket yöntemiyle elde edilen veriler bir paket program yardımı ile analiz edilmiş ve çeşitli bulgular elde edilmiştir. Yapılan uygulama sonucunda elde edilen bulgular incelendiğinde, özyeterlilik algısının sanal kaytarma davranışının alt boyutu olan önemli sanal kaytarma davranışı üzerinde negatif bir etkisinin olduğu tespit edilirken diğer yandan özyeterlilik algısının sanal kaytarma davranışının diğer boyutu olan önemsiz sanal kaytarma davranışı üzerinde anlamlı bir etkisinin bulunmadığı tespit edilmiştir. Çalışma sonunda, bundan sonraki araştırmalar ve yöneticiler için önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Özyeterlilik Algısı, Sanal Kaytarma, İş Dışı İnternet Kullanımı

The Effect of Self-Efficacy on Cyberloafing Behavior: A Study on Service Industry Employees in Gönen District

Öz

The purpose of this study is to determine whether there is a relationship between self-efficacy perception and cyberloafing behaviors defined as the use of non-business internet and technology. To achieve this goal, Cyberloafing and Self-Efficacy scales were applied to 115 employees of a company operating in the service sector in Gönen district of Balıkesir. Data obtained by face-to-face survey method were analyzed with a package program and various findings were obtained. As a result of the research, it has been determined that It has been determined that self-efficacy perception has a negative effect on serious cyberloafing which is the sub-dimension of cyberloafing behavior. On the other hand, it has been determined that self-efficacy perception does not have a significant effect on minor cyberloafing which is another sub-dimension of cyberloafing behavior. At the end of the study, suggestions were made for future researches and managers.

Anahtar Kelimeler

Self-Efficacy Perception, Cyberloafing, Non-Business Internet Use

Kaynakça

• Anandarajan, M., Simmers, C. A. & D’Ovidio, R. (2011). Exploring the Underlying Structure of Personal Web Usage in the Workplace. Cyberpsychology, Behavior, And Social Networking, 14(10), 577-583.
• Baltacı, H. (2008). İlköğretim Okullarında Görev Yapan Yöneticilerin Bilgisayar Tutumları ile Öz Yeterlilikleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Bandura, A. (1977). Self-efficacy: Toward a unifying theory of behavioral change. Psychogical Review, 84 (2), 191-215.
• Bandura, A. (1994). Self-efficacy. In V. S. Ramachaudran (Ed.). Encyclopedia of Human Behavior, (4), 71-81.
• Bayrak, H. (2019). 2019 Türkiye İnternet Kullanım ve Sosyal Medya İstatistikleri. [Çevrim-içi: https://dijilopedi.com/2019-turkiye-internet-kullanim-ve-sosyal-medya-istatistikleri/], Erişim tarihi: 18.12.2019
• Blanchard, A.L. & Henle, C.A. (2008). Correlates of Different Forms of Cyberloafing: The Role of Norms and External Locus of Control. Computers in Human Behavior, 24(3): 1067-1084.
• Dede, A. (2018). Organizasyonlarda Sanal Kaytarma Ve Kişilik Özellikleri Arasındaki İlişki: Banka Çalışanları Üzerinde Bir Araştırma. Yüksek Lisans Tezi, Balıkesir Üniversitesi, Balıkesir.
• Demir, Ö. ve Seferoğlu, S. S. (2016). Bilgi Okuryazarlığı, İnternet Bağımlılığı, Sanal Aylaklık ve Çeşitli Diğer Değişkenlerin Sanal Zorbalık ile İlişkisinin İncelenmesi. Online Journal of Technology Addiction & Cyberbullying, 3(1), 1-26.
• Eivazi, K., (2011). Computer Use Monitoring and Privacy at Work. Computer Law & Security Review, 27(5), 516-523.
• Erdoğan,Y. ve Şanlı,Y. (2019). Sağlık Bilimleri Fakültesi Öğrencilerinde Genel Özyeterliliğin Gelişmeleri Kaçırma Korkusu Üzerine Etkisi. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 14(20), 594-620.
• Fındıklı,M. (2016). Sanal Kaytarma Ve İş Performansı İlişkisi: Sağlık ve Tekstil Sektörü Çalışanların Karşılaştırılması. International Journal of Social Inquiry, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(1), 33-62.
• Geraghty, S. (2013). Self-Efficacy and Approaches to Work Related Tasks. [Available online at: https://www.talkdesk.com/blog/how-self-efficacy-affects-performance-in-the-workplace/], Retrieved on December 20, 2019.
• Gürbüz,S. (2017). Yöneticilerin Örgütsel Vatandaşlık Davranışlarının ve Algıladıkları Örgütsel Adalet İle İlişkisi. Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi, İstanbul.
• Gürbüz, S. ve Şahin, F. (2017). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Kahya, C. (2015). Mesleki özyeterlilik ve örgütsel sessizlik ilişkisini belirlemeye yönelik ampirik bir çalışma. Çankırı Karatekin Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 5(1), 293-314.
• Karatay,H., Destebaşı,F., Tezel,K. ve Pektaş,S. (2018). Öğretmenlerin Okuryazarlık Öğretimi Özyeterlilik Algısı Ölçeği Türkçe Uyarlaması: Geçerlik Ve Güvenirlik Analizi. Milli Eğitim Dergisi, 47(22), 115-132.
• Kotoman,H. (2008). Özyeterlilik İnancı ve Öğrenme Performansının Geliştirilmesine İlişkin Yazın Taraması. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 21(1), 111-133. Kurun,M. ve Çobanoğlu,F. (2019). Okul Yöneticilerinin Yönetsel ve Sanal Kaytarma Davranışları Arasındaki İlişki. IBAD Sosyal Bilimler Dergisi, 5(5), 134-152.
• Lim, V.K. (2002). The IT Way of Loafing on the Job: Cyberloafing, Neutralizing and Organizational Justice. Journal Of Organizational Behavior: The International Journal Of Industrial, Occupational And Organizational Psychology And Behavior, 23(5), 675- 694.
• Lunenburg, F.C. (2011). Goal-Setting Theory of Motivation. Internatıonal Journal of Management, Business and Administration, 15(1), 1-6
• Maddux, J. E. (1995). The Plenum Series In Social/Clinical Psychology. Self-efficacy, adaptation, and adjustment: Theory, research, and application. New York: Plenum Press.
• Mahatanankoon, P., Anandarajan, M. & Igbaria, M. (2004). Development of a Measure of Personal Web Usage in the Workplace. Cyberpsychology & Behaviour. 7(1), 93-104
• Mutlu, S. (2003). Öz Yeterlilik, Eşitlik Duyarlığı Ve Çalışma Tutumları Arasındaki İlişki. Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Örücü, E., ve Yıldız, H. (2014). İşyerinde Kişisel İnternet Ve Teknoloji Kullanımı: Sanal Kaytarma. Ege Akademik Bakış, 14(1), 99-114.
• Örücü,E., ve Özüdoğru,M. (2018). Örgütsel Güven İle Sanal Kaytarma Davranışları Arasındaki İlişkinin Belirlenmesine Yönelik Bir Çalışma. Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(3), 66-80.
• Özler,D., ve Polat,V. (2012). Cyberloafing Phenomenon In Organizations: Determinants And Impact. International Journal of eBusiness and eGovernment Studies, 4(2), 1-15.
• Öztürk, Y. (2014). Beşinci sınıf matematik dersinde uygulanan alternatif ölçme değerlendirme yöntemlerinin akademik başarı, kalıcılık, özyeterlilik algısı, ve tutum üzerinde etkisi, Doktora Tezi, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Çanakkale.
• Rasul,O., Bekun,F. & Akadari,S. The Impact of Self-efficacy on International Student Entrepreneur Intention. International Review of Management and Marketing, 7(1), 169-174.
• Robinson, S. L. & Bennett, R. J. (1995). A Typology of Deviant Workplace Behaviors: A Multidimensional Scaling Study. Academy of Management Journal, 38(2), 555-572.
• Stanton, J.M., (2002). Company Profile of the Frequent Internet User. Communications of the ACM, 45(1), 55-59.
• Vera, E. M., Shin, R. Q., Montgomery, G. P., Mildner, C. & Speight, S. L. (2004). Conflict Resolution Styles, Self-Efficacy, Self Control, and Future Orientation of Urban Adolescent. Professional School Counseling, 8(1), 73-80.
• Vitak, J., Crouse, J. & LaRose, R. (2011). Personal Internet use at work: Understanding cyberslacking. Computers in Human Behavior, 27(5), 1751-1759.
• Yıldırım, A. (2011) Sınıf öğretmeni adaylarının meslekî öz-yeterlik algıları ile meslekî kaygı düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Yıldız, H., Yıldız, B. ve Ateş, H. (2015). Sanal Kaytarma Davranışlarının Sergilenmesinde Örgütsel Adalet Algısının Rolü Var Mıdır? Bilgi Ekonomisi Ve Yönetimi Dergisi, 10(2), 55-66.
• Wood, R. & Bandura, A. (1989). Social Cognitive Theory Of Organizational Manegement. Academy Of Manegement Review, 14(3), 361-384.