Özel Yetenekli Öğrencilerin İklim Değişikliğine Yönelik Bilişsel Yapılarının İncelenmesi

Yıl 2020, Cilt: 11 Sayı: Ek, 1 - 13, 31.12.2020

Oğuzhan Nacaroğlu , Güler Karaaslan

Öz

Bu çalışmada, özel yetenekli
öğrencilerin iklim değişikliği ile ilgili bilişsel yapılarının incelenmesi
amaçlanmıştır. Araştırmada nicel araştırma yöntemi desenlerinden tarama
kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu 2018-2019 eğitim öğretim döneminde
Doğu Anadolu Bölgesi’ndeki bir Bilim ve Sanat Merkezi’nde öğrenim gören 84 özel
yetenekli öğrenci oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak Kelime
İlişkilendirme Testi kullanılmıştır. Araştırmada özel yetenekli öğrencilerin
iklim değişikliği kavramına ilişkin en çok “iklimlerin değişmesi”, “havanın
ısınması” ve “canlıların yok olması” sözcüklerini tekrarladıkları
görülmektedir. Öğrencilerin iklim değişikliği kavramına yönelik kurdukları
cümleler incelendiğinde en çok “bilimsel olmayan ve yüzeysel bilgi”
kategorisinde cümleler kurdukları, ayrıca kavram yanılgısı içeren cümle
sayılarının da oldukça fazla olduğu tespit edilmiştir. Buradan hareketle özel
yetenekli öğrencilerin iklim değişikliğine yönelik bilgi düzeylerinin yetersiz
ve kavram yanılgılarına sahip oldukları söylenebilir. Elde edilen bulgular
neticesinde gerekli önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

İklim Değişikliği, Özel Yetenekli Öğrenci, Kelime İlişkilendirme Testi, Bilişsel Yapı, Kavram Yanılgısı

Kaynakça

• Atabek-Yiğit, E. ve Balkan-Kıyıcı, F. (2019). Öğretmen adaylarının öğretmen algısı. Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi [MSKU Journal of Education], 6(1), 20-39.
• Ataman, A. (2004). Üstün zekâlı ve üstün özel yetenekli çocuklar. Şirin M.R., Kulaksızoğlu A., Bilgili A.E. (Ed.). Üstün yetenekli çocuklar seçilmiş makaleler kitabı. İstanbul: Çocuk Vakfı, 155-168.
• Baba, K., & Tanaka, M. (2019). Attitudes of farmers and rural area residents toward climate change adaptation measures: Their preferences and determinants of their attitudes. Climate, 7(5), 1-11.
• Biçer, B.K. ve Vaizoğlu S.A. (2015). Hemşirelik bölümü öğrencilerinin küresel ısınma / iklim değişikliği hakkındaki bilgi ve farkındalıklarının belirlenmesi. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi, 2(2), 30-43.
• Boon, H. J. (2016). Pre-Service Teachers and Climate Change: A Stalemate?. Australian Journal of Teacher Education, 41(4). http://dx.doi.org/10.14221/ajte.2016v41n4.3.
• Boyes, E., & Stanisstreet, M. (1993). The 'greenhouse effect': Children's perceptions of causes, consequences and cures. International Journal of Science Education, 15, 531-552.
• Bozdoğan, A. E. ve Yanar, O. (2010). Primary teacher candidates’ opinions of what is effects of global warming in next century. Black see journal of science, 1(1), 48-60.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2014). Bilimsel araştırma yöntemleri (18.baskı) Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Çeken, R. (2009). Farklı yaş düzeyindeki üstün zekalı öğrencilerin çevre bilinci. Türkiye I. Eğitim Araştırmaları Kongresi, Çanakkale.
• Dawson, V., & Carson, K. (2013). Australian secondary school students’ understanding of climate change. Teaching Science, 59(3), 9-14.
• Demircan, M. (2019). İklim Değişikliği: Sektörel İklim Ürünleri ve Coğrafi Bilgi Sistemi. TMMOB Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası, 17. Türkiye Harita Bilimsel ve Teknik Kurultayı, 25-27 Nisan 2019, Ankara.
• Doğan S. ve Tüzer M. (2011). Küresel iklim değişikliği ve potansiyel etkileri. C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 12(1), 21-34.
• Dove, J. (1996). Student teacher understanding of the greenhouse effect, ozone layer depletion and acid rain. Environmental Education Research, 2(1), 89-100.
• Durkaya, B. ve Durkaya, A. (2018). Küresel ısınma farkındalığı “Bartın Üniversitesi Öğrencileri Örneği. Bartın Orman Fakültesi Dergisi, 20(1), 128-144.
• Ekborg, M., & Areskoug, M. (2006). How student teachers’ understanding of the greenhouse effect develops during a teacher education programme. NorDiNa, 5, 17–29.
• Ercan, F. Taşdere, A. ve Ercan, N. (2010). Kelime ilişkilendirme testi aracılığıyla bilişsel yapının ve kavramsal değişimin gözlenmesi. Türk Fen Eğitim Dergisi, 7(2), 136-154.
• Eroğlu, B. ve Aydoğdu, M. (2016). Fen bilgisi öğretmen adaylarının küresel ısınma hakkındaki bilgi düzeylerinin belirlenmesi. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29(2), 345-374.
• Grima, J., Filho, W. L., & Pace, P. (2010). Perceived frameworks of young people on global warming and ozone depletion. Journal of Baltic Science Education, 9(1), 35-49.
• Groves, F. H., & Pugh, A. F. (2002). Cognitive illusions as hindrances to learning complex environmental issues. Journal of Science Education and Technology, 11(4), 381-390.
• Gussarsky, E., & Gorodetsky, M. (1990). On the concept “chemical equilibrium: The associative framework. Journal of Research in Science Teaching, 27(3), 197-204.
• Gürkan, B. (2019). Sınıf öğretmeni adaylarının “eğitim programı, öğretim, öğretimi planlama ve öğretimi değerlendirme” kavramlarına ilişkin bilişsel yapıları. Kastamonu Education Journal, 27(2), 633-645.
• Herman, B. C., Feldman, A., & Vernaza-Hernandez, V. (2015). Florida and Puerto Rico secondary science teachers’ knowledge and teaching of climate change science. International Journal of Science and Mathematics Education, 1-21. https://doi.org/10.1007/s10763-015-9706-6
• Hertsgaard J.M. (2001). Yeryüzü gezgini, Çevresel Geleceğimizin Peşinde Dünya Turu, TEMA Yayın No:34, İstanbul.
• Hovardas, T., & Korfiatis, K.J. (2006). Word associations as a tool for assessing conceptual change in science education. Learning and Instruction, 16, 416-432.
• Huxster, J. K., Uribe-Zarain, X., & Kempton, W. (2015). Undergraduate understanding of climate change: the influences of college major and environmental group membership on survey knowledge scores. The Journal of Environmental Education, 46(3), 149-165.
• Kanber, R., Ünlü, M., Kapur, B., Koç, L. ve Tekin, S. (2008). Tarımsal kuraklık ve yeni sulama teknolojileri. Türktarım Dergisi, 179, 14-18.
• Kaufman, D. G., & Franz, C. M. (1993). Biosphere 2000: Protecting Our Global Environment. New York: Harper Collins College Publishers.
• Kılınç, A., Stanisstreet, M., & Boyes, E. (2008). Turkish Students’ Ideas About Global Warming. International Journal of Environmental & Science Education. 3,(2), 89-98.
• Kostova, Z., & Radoynovska, B. (2008). Word association test for studying conceptual structures of teachers and students. Bulgarian Journal of Science and Education Policy, 2(2), 209-231.
• Læssøe, J., Schnack, K., Breiting, S., & Rolls, S. (2009). Climate Change and Sustainable Development: The Response from Education. A cross-national report from international alliance of leading education institutes. The Danish School of Education, Aarhus University.
• Lambert, J., Lindgren, J., & Bleicher, R. (2011). Assessing elementary science methods students’ understanding about global climate change. International Journal of Science Education, 34(8), 1167-1187.
• Liu, S., Roehrig, G., Bhattacharya, D., & Varma, K. (2015). In-service teachers’ attitudes, knowledge and classroom teaching of global climate change. Science Educator, 24(1), 12.
• Lovecky, D. V. (1993). The quest for meaning: Counseling issues with gifted children and adolescents. In L. K. Silverman (Ed.), Counseling the gifted and talented, 29-50. Denver, Colorado: Love Publishing Company.
• Özcan, H. ve Demirel, R. (2019). Ortaokul öğrencilerinin çevre sorunlarına yönelik bilişsel yapılarının çizimleri aracılığıyla incelenmesi. Başkent University Journal of Education, 6(1), 68-83.
• Pekel, F., & Kırık, Ö. T. (2016). Middle school students’ cognitive structures about global warming and ozone layer depletion. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 12(1), 308-357.
• Piechowski, M.M. (1997). Emotional giftedness: The measure of intrapersonal intelligence. In N. Colangelo, & G. Davis (Eds), Handbook of gifted education (2th ed.), 366-381. Needham Heights, MA: Allyn & Bacon.
• Polat, G. ve Bahar, M. (2012). Ortaöğretim 9. sınıf öğrencilerinin çevre sorunları hakkında bilişsel yapılarının tespiti. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(2), 97-120.
• Polat, M. ve Sarıtaş, D. (2016). Lise öğrencilerinin radon gazına yönelik farkındalıklarının bazı değişkenler açısından incelenmesi: Nevşehir ili örneği. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(1),362-376,
• Prato, T. (2008). Conceptual framework for assessment and management of ecosystem impacts of climate change. Ecological Complexity, (5), 329-338.
• Rye, J. A., & Rubba, P.A. (1998). An exploration of the concept map as an interview tool to facilitate the externalization of students’ understanding about global atmospheric change. Journal of Research in Science Teaching, 35(5), 521-546.
• Shepardson, D. P., Choi, S., Niyogi, D., & Charusombat, U. (2011a). Seventh grade students’ mental models of the greenhouse effect. Environmental Education Research, 17(1), 1-17.
• Smith, G. G., Besalti, M., Nation, M., Feldman, A., & Laux, K. (2019). Teaching climate change science to high school students using computer games in an ıntermedia narrative. Eurasia Journal of Mathematics, Science and Technology Education, 15(6), em1698. https://doi.org/10.29333/ejmste/103570.
• Taber, F., & Taylor, N. (2009). Climate of concern - A search for effective strategies for teaching children about global warming. International Journal of Environmental & Science Education, 3(3), 97-116.
• Tokcan, H. ve Yiter, E. (2017). 5. sınıf öğrencilerinin doğal afetlere ilişkin bilişsel yapılarının kelime ilişkilendirme testi (kit) aracılığıyla incelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD), 18(1), 115-129.
• Webb, J.T. (1994) Nurturing Social Emotional Development of Gifted Children. ERIC Digest E527. ED 372554. Eric Clearing house on Disabilities and Gifted Education Reston VA.
• Wibeck, V. (2014) Enhancing learning, communication and public engagement about climate change – some lessons from recent literature. Environmental Education Research, 20, 387-411.
• Yıldızoğlu, E. (2018). İklim değişikliği: En kritik 20 yıl. 15 March 2019 retrived from https://www.bbc.com/turkce/haberler-dunya-45938984.
• Zafer-Balbağ, M. (2018). Fen bilgisi öğretmen adaylarının hız ve sürat kavramlarına ilişkin bilişsel yapıları: kelime ilişkilendirme testi (kit) uygulaması. Dicle Üniversitesi, Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 33, 38-47. DOI:10.14582/DUZGEF.1875.