Covid-19 Pandemi Sürecinde Uzaktan Eğitimi Kullanan Öğrencilerin Memnuniyet ve Davranışlarının Teknoloji Kabul Modeli Çerçevesinde İncelenmesi

Yıl 2021, Cilt: 12 Sayı: 3, 814 - 830, 25.09.2021

İbrahim Avcı , Emel Yıldız

Öz

İlk olarak Çin’de ortaya çıkan ve daha sonra tüm dünyaya yayılan Covid-19 pandemisi bir çok sektörü etkilediği gibi eğitim sektörünü de etkilemiştir. Pandeminin hızla yayılmasını engellemek için alınan ilk önlem sosyal mesafe olmuş ve insanlararası temasın fazla olduğu yerler kapatılmıştır. Bu yerler içerisine eğitim-öğretim faaliyetlerinin yürütüldüğü tüm kurumlar da dahil edilmiş ve eğitim-öğretim faaliyetlerinin Uzaktan Eğitim şeklinde yürütülmesine karar verilmiştir. Gerek eğitim alan gerek eğitim veren kişiler uzaktan eğitim sistemini kullanmaya başlamıştır. Dolayısı ile araştırmanın temel amacı Teknoloji Kabul Modeli çerçevesinde uzaktan eğitim sisteminin kullanımına yönelik öğrencilerin memnuniyet ve davranışsal niyetlerini belirlemektir. Bu kapsamda veriler hazırlanan online anket formu ile toplanmış ve elde edilen veriler Spss ve Amos programları ile analiz edilmiştir. Analiz sonuçlarında algılanan fayda ve performans beklentisinin memnuniyet ve davranışsal niyet üzerinde; memnuniyetin ise davranışsal niyet üzerinde anlamlı etkisinin olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Koronavirüs, Uzaktan Eğitim, Teknoloji Kabul Modeli, Memnuniyet, Davranışsal Niyet

Investigation of Satisfaction and Behaviors of Students Using Distance Education in the Covid-19 Pandemic Process within the Framework of Technology Acceptance Model

Öz

The Covid-19 pandemic, which first appeared in China and then spread all over the world, affected many sectors as well as the education sector. The first measure taken to prevent the rapid spread of the pandemic was social distance. For this reason, places with high inter-human contact have been closed. In this context, all institutions where education activities were carried out were closed and it was decided to conduct education activities in the form of Distance Education. People who are both educators and trainers have had to use the distance education system. Therefore, the main purpose of the research is to determine students' satisfaction and behavioral intentions towards the use of the distance education system within the framework of the Technology Acceptance Model. The data were collected with the prepared online questionnaire and the obtained data were analyzed with Spss and Amos programs. In the analysis results, it was concluded that perceived usefulness and performance expectation have a significant effect on satisfaction and behavioral intention, and satisfaction has a significant effect on behavioral intention.

Anahtar Kelimeler

Covid-19, Distance Education, Technology Acceptance Model, Satisfaction, Behavioral Intention

Kaynakça

• Afşar, B. ve Büyükdoğan, B. (2020). Covıd-19 Pandemisi Döneminde İibf Ve Sbbf Öğrencilerinin Uzaktan Eğitim Hakkındaki Değerlendirmeleri. Karatay Sosyal Araştırmalar Dergisi, 5, 161-182.
• Akça, Y. ve Özer, G. (2012). Teknoloji Kabul Modeli’nin Kurumsal Kaynak Planlaması Uygulamalarında Kullanılması. Business and Economics Research Journal, 3 (2), 79-96.
• Al-Adwan, A., Al-Adwan, A. ve Smedley, J. (2013). Exploring Students Acceptance of E-Learning Using Technology Acceptance Model in Jordanian Universities. International Journal Of Education And Development Using İnformation And Communication Technology, 9, 4-18.
• Alkan, C. (1996). Uzaktan Eğitimin Tarihsel Gelişimi. Türkiye 1. Uluslararası Uzaktan Eğitim Sempozyumu. Ankara, 12-15 Kasım
• Almarashdeh, İ. ve Alsmadi, M. (2016). Investigating The Acceptance Of Technology In Distance Learning Program. International Conference on Information Science and Communications Technologies (ICISCT), Tashkent, Uzbekistan, 2016, pp. 1-5
• Aypay, A. (2015). Araştırma Yöntemleri Desen ve Analiz. (2.Bs). Anı Yayıncılık, Ankara.
• Bakioğlu, A. ve Can, E (2014). Uzaktan Eğitimde Kalite Ve Akreditasyon, Ankara: Vize Yayıncılık.
• Bayburtlu, Y.S. (2020). Covid-19 Pandemi Dönemi Uzaktan Eğitim Sürecinde Öğretmen Görüşlerine Göre Türkçe Eğitimi.Turkish Studies, 15(4), 131-151.
• Bolat, Y.İ., Aydemir, M. ve Karaman, S. (2017). Uzaktan Eğitim Öğrencilerinin Öğretimsel Etkinliklerde Mobil İnternet Kullanımlarının Teknoloji Kabul Modeline Göre İncelenmesi. Gazi Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 37(1), 63-91.
• Bove, L.A. ve Conklin, S. (2019). Using the Technology Adoption Model to Assess Faculty Comfort with the Learning Management System. Online Journal of Distance Learning Administration, 22(3).
• Bozkurt, A. (2020). Koronavirüs (Covid-19) Pandemi Süreci Ve Pandemi Sonrası Dünyada Eğitime Yönelik Değerlendirmeler: Yeni Normal Ve Yeni Eğitim Paradigması. Açıköğretim Uygulamaları ve Araştırmaları Dergisi, 6 (3) , 112-142.
• Buluk, B , Eşitti, B . (2020). Koronavirüs (Covid-19) Sürecinde Uzaktan Eğitimin Turizm Lisans Öğrencileri Tarafından Değerlendirilmesi. Journal of Awareness, 5 (3) , 285-298.
• Cabı, E. ve Ersoy, H. (2017).Y ükseköğretimde Uzaktan Eğitim Uygulamalarının İncelenmesi: Türkiye Örneği. Journal Of Higher Education and Science, 7(3), 419-429. Chau, P.Y.K. ve Hu, P.J.H. (2002). Investigating Healthcare Professionals’ Decision to Accept Telemedicine Technology: An Empirical Test of Competing Theories, Information and Management, 39(4), 297-311.
• Çakmak, A. Ç. (2013). Uzaktan Eğitim Hizmetinin Öğrenciler Tarafından Değerlendirilmesi: Karabük Üniversitesi'nde Bir Uygulama. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 12(23), 263 - 287.
• Çığlık, H. ve Bayrak, M. (2015). Uzaktan Öğrenme ve Yapısalcı Yaklaşım, IJODE, 1(1), 87-102
• Çiftçi, A. (2015). Örgün Eğitim-Öğretim İle Yaygın Eğitim-Öğretim İkilemi Üzerine, Yeğitek Uzaktan Eğitim Özel Sayısı, 42-45. Ankara: MEB Yenilik ve Eğitim Teknolojileri Genel Müdürlüğü.
• Dastjerdi, N.B. (2016). Factors Affecting ICT Adoption among Distance Education Students based on the Technology Acceptance Model—A Case Study at a Distance Education University in Iran. International Education Studies, 9, 73-80.
• Davis, F. D. (1985). A Technology Acceptance Model For Empirically Testing New Enduser Information Systems: Theory And Results. Doctoral Dissertation, Massachusetts Institute of Technology.
• Davis, F. D., Richard P. B. ve Paul R. W. (1989). User Acceptance Of Computer Technology: A Comparison of Two Theoretical Models. Management Science 35(8), 982-1003.
• Davis, F.D. (1989). Perceived Usefulness, Perceived Ease of Use and User Acceptance of Information Technology. MIS Quarterly, 13(3), 319-339.
• Demir, E. (2014). Uzaktan Eğitime Genel Bir Bakış. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 39, 203-212.
• Doghonadze, N., Aliyev, A., Halawachy, H., Knodel, L. ve Adedoyin, A. S. (2020). The Degree of Readiness to Total Distance Learning in the Face of COVID-19-Teachers’ View (Case of Azerbaijan, Georgia, Iraq, Nigeria, UK and Ukraine). Journal of Education in Black Sea Region, 5(2), 2-41.
• Durmuş, B., Yurtkoru, E.S. ve Çinko, M. (2013). Sosyal Bilimlerde SPSS’le Veri Analizi. (5. Bs.), Beta Yayıncılık, İstanbul.
• Efiloğlu Kurt, Ö . (2016). Üniversite Öğrencilerinin Uzaktan Eğitime Bakış Açılarının Teknoloji Kabul Modeli ve Bilgi Sistemleri Başarı Modeli Entegrasyonu ile Belirlenmesi. Uluslararası Alanya İşletme Fakültesi Dergisi, 7 (3), 223-234. Eggert, A. ve Ulaga, W. (2002). Customer Perceived Value: A Substitute For Satisfaction İn Business Markets?. Journal Of Business & Industrial Marketing, 17(2/3), 107-118.
• Farahat, T. (2012). Applying the Technology Acceptance Model to online learning in the Egyptian universities. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 64, 95-104
• Fathema, N., Shannon, D. ve Ross, M. (2015). Expanding the Technology Acceptance Model (TAM) to examine faculty use of Learning Management Systems (LMSs) in Higher Education Institutions. MERLOT Journal of Online Learning and Teaching, 11(2), 210-232.
• Fishbein, M. ve Ajzen, I. (1975). Belief, Attitude, Intention, and Behavior: An Introduction to Theory and Research. Reading, MA: Addison-Wesley
• Gökçe, A . (2008). Küreselleşme Sürecinde Uzaktan Eğitim. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 11, 1-12.
• Gupta, A. ve Goplani, M. (2020). Impact of Covid-19 on Educational Institutions in India. UGC Care Journal, 661-671.
• Gündüz, Y. ve Coşkun, Z. S. (2012). Öğrenci Algısına Göre Öğretmen Etik Değerler Ölçeğinin Geliştirilmesi: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(1), 111-131.
• Günlük, M., Özer, G. ve Özcan, M. (2019). Muhasebe Akademisyenlerinin Muhasebe Eğitiminde Uzaktan Eğitim Uygulamaları Kullanımına Yönelik Algılarının Teknoloji Kabul Modeli Çerçevesinde İncelenmesi. Muhasebe ve Vergi Uygulamaları Dergisi, 12 (1), 65-9.
• Hellewell, J., Abbott S., Gimma A. vd., (2020). Feasibility of controlling COVID-19 outbreaks by isolation of cases and contacts. The Lancet Global Health, 8(4), 488-496.
• Holmberg, B. (2005). The Evolution, Principles And Practices Of Distance Education. Oldenburg: Bibliotheks und Informationssystem der Univ.
• İşman, A. (1998). Uzaktan Eğitim. Sakarya: Değişim Yayınları.
• Johnson, R.A. ve Wıchern, D.W. (2002). Applied Multivariate Statistical Analysis. PrenticeHall Inc. New Jersey.
• Karaca, Ş. ve Kelam, D. (2020). COVİD-19 Gölgesinde Uzaktan Eğitim Hizmet Kalitesinin İncelenmesi . Sivas Interdisipliner Turizm Araştırmaları Dergisi, 5, 7-18.
• Lily, A.E., Ismail, A., Abunasser, F.M. ve Alqahtani, R.H. (2020). Distance Education As A Response To Pandemics: Coronavirus and Arab Culture. Technology in Society, 63, 101317-101317.
• Moore, M.G. ve Kearsley, G. (2011). Distance Education: A Systems View Of Online Learning (What's New In Education) (3rd ed.). Boston, MA: Wadsworth Publishing.
• Nagy, J.T. (2018). Evaluation of Online Video Usage and Learning Satisfaction: An Extension of the Technology Acceptance Model. The International Review of Research in Open and Distributed Learning, 19, 160-185.
• Nair, I. ve Das, V. M. (2011). Analysis Of Recent Studies Undertaken For Assessing Acceptance Of Technology Among Teachers Using TAM. International Journal of Computer Applications, 32(8), 38-46.
• Özdil, İ. (1986). Uzaktan Öğretimimin Evrensel Çerçevesi ve Türk Eğitim Sisteminde Uzaktan Öğretimin Yeri. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• Özdoğan, A , Berkant, H . (2020). Covıd-19 Pandemi Dönemindeki Uzaktan Eğitime İlişkin Paydaş Görüşlerinin İncelenmesi . Milli Eğitim Dergisi , Salgın Sürecinde Türkiye'de Ve Dünyada Eğitim, 13-43
• Özyürek, A., Begde, Z., Yavuz, N. ve Özkan, İ. (2016). Uzaktan Eğitim Uygulamasının Öğrenci Bakış Açısına Göre Değerlendirilmesi. Karabük Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6 (2), 595-605.
• Ramayah, T. (2010). The Role of Voluntariness in Distance Education Students' Usage of a Course Website. Turkish Online Journal of Educational Technology, 9, 96-105.
• Rizun, M. ve Strzelecki, A. (2020). Students' Acceptance of the COVID-19 Impact on Shifting Higher Education to Distance Learning in Poland. International Journal of Environmental Research and Public Health, 17: 6468, 1-19.
• Ryu, K. ve Han, H. (2011). New or Repeat Customers: How Does Physical Environment Influence Their Restaurant Experience?. International Journal of Hospitality Management, 30(3), 599-611.
• Saade, R. ve Bahli, B. (2005). The Impact Of Cognitive Absorption On Perceived Usefulness And Perceived Ease Of Use In On-Line Learning: An Extension Of The Technology Acceptance Model. Information & Management, 42, 317-327.
• Sanchez-Franco, M. (2009). The Moderating Effects of Involvement on the Relationships Between Satisfaction, Trust and Commitment in e-Banking, Journal of Interactive Marketing, 23 (3), 247-258.
• Serçemeli, M. ve Kurnaz, E. (2020). Covid-19 Pandemi Döneminde Öğrencilerin Uzaktan Eğitim Ve Uzaktan Muhasebe Eğitimine Yönelik Bakış Açıları Üzerine Bir Araştırma. Uluslararası Sosyal Bilimler Akademik Araştırmalar Dergisi, 4(1), 40-53.
• Sevand, H. (2002). E-Learning Alanındaki Gelişmeler. BT-Haber Gazetesi: Uzaktan Eğitim, (353) 3.
• Tarhini, A., Hone, K. ve Liu, X. (2015). A Cross-Cultural Examination Of The Impact Of Social, Organisational And Individual Factors On Educational Technology Acceptance Between British And Lebanese University Students. British Journal of Educational Technology, 46, 739-755.
• Teo, T. (2011). Factors Influencing Teachers' Intention To Use Technology: Model Development And Test. Computers & Education, 57, 2432–2440.
• Toker Gökçe, A. (2008). Küreselleşme Sürecinde Uzaktan Eğitim, Diyarbakır Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 11,1-12.
• Tüysüs, C. ve Aydın, H. (2007). Web Tabanlı Öğrenmenin İlköğretim Okulu Düzeyindeki Öğrencilerin Tutumuna Etkisi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22 (22), 73-78.
• Üçer, N. (2020). Pandemi (Covid-19) Sürecinde Uzaktan Eğitim Araçlarının Etkinliğinin Üniversite Öğrencileri Tarafından Değerlendirilmesine Kullanımlar ve Doyumlar Yaklaşımı, Global Media Journal TR Edition, 11 (21), 206-233.
• Yalman, M. (2013). Eğitim Fakültesi Öğrencilerinin Bilgisayar Destekli Uzaktan Eğitim Sistemi (Moodle) Memnuniyet Düzeyleri. Turkish Studies, 8(8), 1395-1406.
• Yazıcıoğlu, Y. ve Erdoğan, S. (2004). SPSS Uygulamalı Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Detay Yayıncılık, Ankara.
• Yıldız, R. (2004). Öğretim Teknolojileri ve Materyal Geliştirme. Konya: Atlas Kitapevi.
• Zhao, Y. (2020). COVID-19 As A Catalyst For Educational Change. Prospects, 1-5.
• Zhou, L. (2004). A Dimension-Specific Analysis Of Performance-Only Measurement Of Service Quality And Satisfaction in China's Retail Banking. Journal of Services Marketing, 18(7),534-546.