Türkiye’de 2003-2023 Yılları Arasında Sosyal Hizmet Ana Bilim Dallarında Hazırlanan Doktora Tezlerinin Araştırma Yöntem Analizi

Year 2025, Volume: 16 Issue: 2, 762 - 772, 31.05.2025

Yücel Korkmaz

Abstract

Bu çalışma Türkiye’de 2003-2023 yılları arasında sosyal hizmet ve sosyal hizmetler ana bilim dallarında hazırlanmış doktora tezlerinin üniversitelere göre araştırma yöntem dağılımına vurgu yapmayı amaçlamaktadır. Bu bağlamda nitel araştırma yöntemi ve içerik analiz tekniği kullanılarak toplam 264 doktora tezi Maxqda programında incelenmiştir. Araştırma sonuçlarına göre sırasıyla Hacettepe Üniversitesinde 119 tez, Yalova Üniversitesinde 44 tez, Ankara Üniversitesinde ise 38 tez hazırlanmıştır. Araştırma yöntemi bakımından 138 tezde tercih edilen nitel araştırma yöntemi ilk sırada, 74 tezde tercih edilen karma araştırma yöntemi ikinci sırada ve son sırada ise 52 tezde tercih edilen nicel araştırma yöntemi gelmektedir. Araştırma deseni olarak nitel araştırmalarda en çok fenomenolojik desen, karma araştırmalarda ise karma desen ve yakınsanan desen, son olarak nicel araştırmalarda ise ilişkisel ve genel tarama deseni tercih edildiği anlaşılmaktadır. Bu bağlamda hazırlanan doktora tezlerinde en çok nitel ve karma araştırma yönteminin kullanılması sosyal hizmet disiplini açısından önemlidir. Çünkü insanın kompleks ilişki ve ilişki bağlarını, olgu ve olaylarını, algı ve değerlerini, anlamak ve anlamlandırmak için derinlemesine ve çok yönlü araştırma yöntemlerinin tercih edilmesi gerekmektedir.

Keywords

Sosyal Hizmet 1 , Nicel Yöntem 2 , Nitel Yöntem 3 , Karma Yöntem 4 , Doktora Eğitimi 5.

Research Method Analysis of Doctoral Dissertations Prepared in Social Work Departments between 2003-2023 in Turkey

Abstract

This study aims to emphasize the research method distribution of doctoral dissertations prepared in the main disciplines of social work and social services in Turkey between 2003 and 2023, according to universities. In this context, a total of 275 doctoral dissertations were examined in the Maxqda program using the qualitative research method and content analysis technique. According to the research results, 119 theses were prepared at Hacettepe University, 44 theses at Yalova University, and 38 theses at Ankara University, respectively. In terms of research method, qualitative research method preferred in 138 theses ranks first, mixed research method preferred in 74 theses ranks second and quantitative research method preferred in 52 theses ranks last. In terms of research design, it is understood that phenomenological design is mostly preferred in the qualitative research, the mixed design and convergent design in mixed research, and finally relational and general survey design in quantitative research. In this context, it is important for the social work discipline that qualitative and mixed research methods are mostly used in doctoral dissertations prepared in universities. Because in-depth and multifaceted research methods should be preferred to understand and make sense of human beings' complex relationships and relationship bonds, facts and events, perceptions, and values.

Keywords

Social Work 1 , Quantitative Method 2 , Qualitative Method 3 , Mixed Method 4 , Doctoral Education 5.

References

• Albayrak, H. (2020). Sosyal hizmetin anlatı araştırması ile buluşması. Toplum ve Sosyal Hizmet, 31(4), 1719-1745.
• Arıkan, R. (1995). Araştırma Teknikleri ve Rapor Yazma. Ankara: Tutibay Ltd. Şti.
• Ataman, E. (2024). Bir Uygulama Yöntemi Olarak Sistematik Sosyal Hizmet. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 867-881.
• Aydın, N. (2018). Nitel Araştırma Yöntemleri: Etnoloji. Uluslararası Beşeri ve Sosyal Bilimler İnceleme Dergisi, 2(2).
• Aypay, A. (2006). Üniversitelerde Akademik Etkinlik ve Örgütsel Davranış Arasındaki İlişki. Kuram Ve Uygulamada Eğitim Yönetimi(46), 175-198.
• Bada, E. (2023). Exploring the Healing Journey: A Conceptual Method of Approach for Culturally Informed Social Work. University of East London.
• Baki, A., & Gökçek, T. (2012). Karma Yöntem Araştırmalarına Genel Bir Bakış. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 11(42), 1-21. doi:ISSN:1304-0278
• Barusch, A., Gringeri, C., & George, M. (2011). Rigor in Qualitative Social Work Research: A Review of Strategies Used in Published Articles. Social Work Research, 35(1).
• Berg, B. L. (2001). ). Qualitative Research Methods for the Social Science (4. Basım). Boston: Allyn & Bacon.
• Bexell, S., Sparks, J., Tejada, J., & Rechkemmer, A. (2019). An analysis of inclusion gaps in sustainable development themes: Findings from a review of recent social work literature. nternational Social Work, 62(2), 864-876.
• Bursn, N., & Grove, S. K. (2010). Understanding Nursing Research-e Book: Building an Evidence-Based Practice. Elsevier Health Sciences, 2010.
• Buz, S., & Akçay, S. (2015). Sosyal Hizmet Araştırmasında Etik. Toplum ve Sosyal Hizmet, 26(1).
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2020). Eğitimde Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
• Çalış, N., Zengin, O., & Erbay, E. (2022). Sosyal Hizmet Lisans ve Lisansüstü Öğrencilerinin Sosyal Hizmet Araştırması Yürütmeye Yönelik Kaygı Düzeylerinin İncelenmes. Toplum ve Sosyal Hizmet, 33(1), 23-40.
• Dunleavy, D., & Lacasse, J. (2025). Is Social Work Research in Crisis? Research on Social Work Practice, 35(3), 264-276.
• Foote, L. (2025). Social Work Research and Mixed Methods: Stronger With a Quality Framework. Research on Social Work Practice, 35(1), 44-56.
• Gürbüz, E., Adıgüzel, İ., & Akçay, S. (2017). Sosyal Hizmet Bölümü öğrencilerinin sosyal hizmet araştırması sürecindeki deneyimleri. International Journal of Social Sciences and Education Research, 3(5).
• Garcia, M., & Spolander, G. (2025). Radical social work research: policy and politics. In Handbook of research methods in social work, 145-155.
• Glesne, C. (2015). Nitel Araştırmaya Giriş (Çev: Ali Ersoy ve Pelin Yalçınoğlu. Anı .
• Hesse-Biber, S., & Leavy, P. (2011). The Practice of Qualitative Research. Sage Publications.
• Horton , E., & Hawkins, M. (2010). A Content Analysis of Intervention Research in Social Work Doctoral Dissertations. Journal of Evidence-Based Social Work, 7(5), 377-386.
• Hussein, A. (2009). The use of Triangulation in Social Sciences Research: Can qualitative and quantitative methods be combined? Journal of Comparative Social Work.
• Kaptanoğlu, A. Y. (2013). Sağlık alanında hipotezden teze: Veri toplama ve çözümleme serüveni. Beşir Kitapevi.
• Leech, N. L., & Onwuegbuzie, A. J. (2009). A typology of mixed methods research designs. Qual Quant. 43, 265–275, 43, 265-275.
• Leech, N., & Onwuegbuzie , A. (2009). A typology of mixed methods research designs. Qual Quant. 43, 265–275, 43, 265-275.
• Leymun, Ş., Odabaşı, H., & Yurdakul, I. (2017). Eğitim Ortamlarında Durum Çalışmasının Önemi. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi, 5(3).
• Mason, J. (2002). Qualitative Research. London: SAGE Publications.
• Maynard, B., & Vaughn, M. (2014). Social Work Dissertation Research: Contributing to Scholarly Discourse or the File Drawer? British Journal of Social Work, 44, 1045-1062.
• Merriam, S. B. (2013). Qualitative research: A guide to design and implementation, (S. Turan, Trans.). Ankara: Nobel.
• Nguyen , Q., & Ngo, H. (2024). Integrating participatory action research and photovoice as mixed methods: Synergies, tensions, and implications for social work. Transformative Social Work, 2(2).
• Oral, B., & Çoban, A. (2020). Kuramdan Uygulamaya Eğitimde Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
• Özüdoğru, Ş. (2014). Nitel Araştırmanın İletişim Araçlarında Rol ve Önemi Üzerine Bir Derleme . Global Media Journal: TR Edition 4, 4(8), 260-276.
• Palinkas, L. A. (2014). Causality and Causal Inference in Social Work: Quantitative and Qualitative Perspectives. Res Soc Work Pract, 24(5), 540-547.
• Sak, R., Şahin Sak, İ., Öneren Şendil, Ç., & Nas, E. (2021). Bir araştırma yöntemi olarak doküman analizi. Kocaeli Üniversitesi Eğitim Dergisi, 4(1), 227-250.
• Scourfield , J., & Maxwell, ,. (2010). Article Navigation Journal Article Social Work Doctoral Students in the UK: A Web-Based Survey and Search of the Index to Theses. The British Journal of Social Work, 40(2), 548-566.
• Selcik, O. (2017). Sosyal Hizmet Araştırma Etiği: Bir Sosyal Hizmet Doktora Öğrencisimden Yansımalar. Türkiye Sosyal Hizmet Araştırmaları Dergisi, 1(1).
• Tekindal, M., & Uğur Şerife, A. (2020). Nitel Araştırma Yöntemi Olarak Fenomenolojik. Ufkun Ötesi Bilim Dergisi, 20(1).
• Tekindal, M., Attepe Özden, S., & İçağasıoğlu, A. (2018). Systematic Review on Social Work Thesis in Turkey: 1987-2017. Journal of Current Researches on Health Sector, 8(1).
• Thyer, B. A. (2025). Don’t Waste Your Time Doing Social Work Research! Research on Social Work Practice, 35(3).
• Yıldırım , A., & Şimşek , H. (2008). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Seçkin Yayıncılık.
• Yıldırım, A. (1999). Nitel Araştırma Yöntemlerinin Temel Özellikleri ve Eğitim Araştırmalarındaki Yeri ve Önemi. Eğitim ve Bilim, 23(112).
• Yıldırım, K. (2010). Nitel Ara!t"rmalarda Niteli$i Art"rma. Elementary Education Online, 9(1), 79-92.
• Yılkan, İ. (2022). Boşanmış Erkeklerin Boşanma Deneyimleri Üzerine Bir Karma Desen Çalışması. İstanbul: İstanbul Ünivesitesi- Cerrahpaşa Lisansüstü Eğitim Enstitüsü.
• Yalçın, M. (2024). Sosyal Hizmet Uzmanı Adaylarının Sosyal Sorun Çözme Düzeylerinin Bazı Değişkenlere Göre İncelenmesi. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 1403-1419.
• Yanpar Yelken, T., Yokuş, G., & Uygur, M. (2020). Bilimsel Araştırmaları İnceleme ve Değerlendirme Ölçütleri ve Tarama Araştırmaları İçin Analitik Puanlama Anahtarı. B. Oral, & A. Çoban içinde, Kuramdan Uygulamaya Eğitimde Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
• Yin, R. K. (2014). Explanatory multiple-casestudy research: Design and method. Thousand Oaks, CA: SAGE Publications.