Research Article
BibTex RIS Cite

Suda Boğulma Vakaları: Su Alanlarının Güvenliği ve Yüzme Eğitimi Politikası

Year 2025, Volume: 16 Issue: 3, 830 - 841, 29.09.2025

Abstract

This study was designed to classify the nature of drowning incidents in Turkey based on sociodemographic characteristics and conduct a detailed analysis of these cases. Data were collected through document analysis of digital news websites. The retrieved data were categorized into qualitative and quantitative contents and presented as percentage and frequency distributions. Drowning-related deaths in Turkey were examined in terms of gender, age, reasons for being in the drowning location, the type of location, season, citizenship status, and region. Between January 1, 2024, and October 5, 2024, 167 individuals lost their lives due to drowning. Regional analysis revealed that the highest proportion of cases occurred in the Black Sea Region (27.5%). Regarding the type of location, most drowning incidents took place in seas (49.1%). Recreational activities were identified as the primary reason for entering the water, accounting for 93.4% of the cases. Seasonally, 82% of the incidents occurred during the summer, which aligns with the increased swimming and water activities during this period. In terms of age groups, individuals aged 15–30 represented the largest proportion of cases (40.1%). Gender analysis showed that males were involved in 89.2% of the incidents. Furthermore, 89.8% of the victims were Turkish citizens.
These findings highlight the need for nationwide swimming education, beginning with children, as well as stricter enforcement of safety measures in restricted areas. Additionally, raising public awareness about swimming safety and first aid and closely monitoring these processes are recommended to reduce drowning-related fatalities in Turkey.

References

  • Arıca, V., Dağ, H., Kalçın, S., Kök, S., Bölük, K., & Doğan, M. (2013). Çocuklarda suda boğulmalara güncel yaklaşımlar. The Medical Journal of Mustafa Kemal University, 4(15), 33-38.
  • Arslan, M. M., Çekin, N., Hilal, A., & Kar, H. (2008). Investigation of drowning cases in Adana between years 1997-2006. Türkiye Klinikleri Journal of Forensic Medicine, 5(1), 13-18.
  • Benek, S., & Özcanlı, M. (2015). Şanlıurfa ilinde boğulma vakalarının incelenmesi (2001-2008). Marmara Coğrafya Dergisi, 31, 184-203.
  • Brenner, R. A., Taneja, G. S., Haynie, D. L., Trumble, A. C., Qian, C., Klinger, R. M., & Klebanoff, M. A. (2009). Association between swimming lessons and drowning in childhood: A case-control study. Archives of Pediatrics & Adolescent Medicine, 163(3), 203–210. PubMed.
  • Castelle, B., Scott, T., Brander, R. W., & McCarroll, R. J. (2016). Çekiş akıntısı türleri, dolaşım ve tehlike. Earth Science Reviews, 163, 1–21.
  • Çiftçi, Ç. (2015). 2004–2014 yılı içinde uluslararası alanlarda yapılmış yüzme branşı ile ilgili akademik araştırmaların incelenmesi. Research in Sports Science, 5(1), 35-61.
  • Demirci, Ş., & Doğan, K. H. (2010). Birinci basamakta adli tıp. 2. Baskı. İstanbul: Türk Tabipler Birliği Yayın Organı.
  • Eğilmez, M. (2014). Türkiye ve benzer ekonomilerin karşılaştırılması. Erişim adresi: https://www.mahfiegilmez.com/2014/02/turkiye-ve-benzer-ekonomiler.html
  • Ersoy, Ş. (2018). Çeken akıntı nedir? Suda Boğulmalar ve Çeken Akıntılar Çalıştayı, Yıldız Teknik Üniversitesi - Bezmialem Üniversitesi - İstanbul Aydın Üniversitesi, YTÜ Davutpaşa Yerleşkesi, 20 Haziran 2018.
  • Eurostat. (2024). Causes of death - deaths by country of residence and occurrence report. Erişim adresi: https://doi.org/10.2908/HLTH_CD_ARO.
  • Gültekin, A. R. (2010). Suda boğulma vakalarının demografik yapısının incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Ç.Ü. Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Adana.
  • Jagnoor, J., Bassani, D. G., Keay, L., Ivers, R. Q., Thakur, J. S., Gururaj, G., Jha, P. & Million Death Study Collaborators. (2011). Unintentional injury deaths among children younger than 5 years of age in India: a nationally representative study. Injury Prevention, 17(3), 151-155.
  • Kızar, O., Savucu, Y., Yücel, A.S. & Kargün, M. (2018). Türkiye’deki spor tesislerinin engelliler için yeterlilik düzeylerinin incelenmesi. Electronic Turkish Studies, 13(26), 829-848.
  • Lakadamyalı, H., & Doğan, T. (2008). Investigation of drowning cases in a tourism region of Turkey. Türkiye Klinikleri Journal of Medical Sciences, 28(2), 143-148.
  • Lukic, I., et al. (2022). Swimming education and drowning prevention in school-aged children in Serbia: A population-based study. International Journal of Injury Control and Safety Promotion. PubMed.
  • Meriç, B. T., & Çağırankaya, S. (2013). Sulak alanlar. Orman ve Su İşleri Bakanlığı, Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü, Hassas Alanlar Dairesi Başkanlığı, Ankara, Türkiye.
  • Mumcu, H. E. (2018). Engelli spor politikaları (Avrupa Birliği ülkeleri ile Türkiye karşılaştırması). Akademisyen Kitabevi.
  • OECD. (2022). Swimming Skill Around the World. Erişim adresi: https://www.oecd.org/en/publications/swimming-skills-around-the-world_0c2c8862-en.html.
  • PAHO. (Pan American Health Organization). The burden of unintentional drowning. Erişim adresi: https://www.paho.org/en/enlace/burden-unintentional-drowning.
  • Peden, A. E., Franklin, R. C., & Scarr, J. (2015). Measuring Australian children’s water safety knowledge: The National Water Safety Quiz. International Journal of Aquatic Research and Education, 9(1), 55–66. PubMed.
  • Phad, L., & Dhawane, S. (2018). Epidemiological profile of drowning deaths: A cross-sectional study. Egyptian Journal of Forensic Sciences, 8. https://doi.org/10.1186/s41935-018-0056-8.
  • Piedmont. (2024). Why are men more likely to drown than women? Erişim adresi: https://www.piedmont.org/living-real-change/why-are-men-more-likely-to-drown-than-women.
  • Short, A. D., & Hogan, C. L. (1994). Rip currents and beach hazards, their impact on public safety and implications for coastal management. In: Finkl, C. W. (Ed.), Coastal Hazards, Journal of Coastal Research, Special Issue, 12, 197–209.
  • Somers, G. R., Chiasson, D. A., & Smith, C. R. (2005). Pediatric drowning: A 20-year review of autopsied cases: Demographic features. American Journal of Forensic Medicine and Pathology, 26(4), 316-319.
  • Stallman, R., Moran, K., Brenner, R., & Rahman, A. (2014). Swimming and water survival competence. In Drowning (pp. 197-206). Springer, Berlin, Heidelberg.
  • Statia. (2021). Number of fatal unintentional drownings among persons aged 29 and younger in the United States from 1999 to 2019, by age group. Erişim adresi: https://www.statista.com/statistics/1247497/us-number-of-fatal-unintentional-drownings-by-age-group/.
  • Statia. (2022a). Distribution of causes of death worldwide in 2019. Erişim adresi: https://www.statista.com/statistics/1076497/share-of-deaths-worldwide-by-cause/.
  • Statia. (2022b). UK drownings. Erişim adresi: https://www.statista.com/chart/27855/number-of-drownings-in-the-uk/.
  • Statia. (2024a). Number of deaths caused by drowning in Germany from 2020 to 2023, by month. Erişim adresi: https://www.statista.com/statistics/1399723/deaths-drowning-month-germany/.
  • Statia. (2024b). Monthly number of deaths due to drowning in Spain in 2023. Erişim adresi: https://www.statista.com/statistics/984743/number-of-deaths-due-to-drowning-by-month-spain/.
  • Statia. (2024c). Number of drowning deaths in Belgium in 2020, by age group. Erişim adresi: https://www.statista.com/statistics/988317/number-of-drowning-deaths-in-belgium-by-age-group/.
  • Statia. (2024d). Number of drowning victims in Poland in 2023, by water body type. Erişim adresi: https://www.statista.com/statistics/1258525/poland-number-of-drowning-victims-by-water-body/.
  • T.C. Tarım ve Orman Bakanlığı. (2019). Erişim Adresi: https://www.tarimorman.gov.tr/Haber/3893/Sulama-Kanali-Baraj-Ve-Goletler-Yuzmek-Ve-Serinlemek-Icin-Degildir.
  • Turgut, A., & Akdağ, E. (2017). Gaziantep ilinde suda boğulma vakalarının incelenmesi. Akdeniz İnsani Bilimler Dergisi, 7(2), 437-444.
  • Turgut, A., & Orhan, İ. (2018). Samsun ilinde suda boğulma vakalarının incelenmesi. İÜ Spor Bilimleri Dergisi, 8(1).
  • TÜİK. (2024). 2019-2023 yılları arasında gerçekleşen boğulma kaynaklı ölümler. Erişim adresi: https://www.tuik.gov.tr/.
  • Väli, M., Lang, K., Soonets, R., Talumäe, M., & Grjibovski, A. M. (2007). Childhood deaths from external causes in Estonia, 2001-2005. BMC Public Health, 7, 158.
  • WAID. (2023). Annual Fatal Incident Report. Erişim adresi: https://nationalwatersafety.org.uk/waid/annual-reports-and-data.
  • DSÖ. (2021a). Regional Status Report on Drowning in the Western Pacific. Erişim adresi: https://iris.who.int/bitstream/handle/10665/343073/9789290619581-eng.pdf?sequence=1.
  • DSÖ. (2021b). Drowning estimate report. Erişim adresi: https://www.who.int/health-topics/drowning#tab=tab_1.
  • DSÖ. (2021c). Nearly two thirds of global drowning deaths occur in Asia Pacific. Erişim adresi: https://www.who.int/westernpacific/news/item/22-07-2021-nearly-two-thirds-of-global-drowning-deaths-occur-in-asia-pacific.
  • DSÖ. (2023a). 76th World Health Assembly adopts first-ever resolution on drowning prevention. Erişim adresi: https://www.who.int/news/item/29-05-2023-76th-world-health-assembly-adopts-first-ever-resolution-on-drowning-prevention.
  • DSÖ. (2023b). WHO urges countries to invest in drowning prevention to protect children. Erişim adresi: https://www.who.int/news/item/25-07-2023-who-urges-countries-to-invest-in-drowning-prevention-to-protect-children.
  • DSÖ. (2023c). Statement by WHO Regional Director for Europe, Dr. Hans Henri P. Kluge. Erişim adresi: https://www.who.int/europe/news/item/24-07-2023-statement---at-least-20-000-people-lose-their-lives-to-drowning-every-year-in-the-european-region-yet-these-deaths-are-entirely-preventable.
  • DSÖ. (2024a). Fact sheet: Drowning. Erişim adresi: https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/drowning.
  • DSÖ. (2024b). World Drowning Prevention Day 2024. Erişim adresi: https://www.who.int/campaigns/world-drowning-prevention-day/2024.
  • DSÖ. (2023). World Health Rankings Report. Erişim adresi: https://www.worldlifeexpectancy.com/tr/europe/drownings-cause-of-death.
  • Wikipedia. (2008). Yüzmenin tarihi. Erişim adresi: https://en.wikipedia.org/wiki/History_of_swimming#cite_note-icn-3.

Drowning Cases: Water Area Safety and Swimming Education Policy

Year 2025, Volume: 16 Issue: 3, 830 - 841, 29.09.2025

Abstract

Bu araştırma Türkiye’de boğulma vakalarının niteliğinin sosyodemografik özelliklere göre sınıflandırılması ve vakaların detaylı analizinin yapılması amacıyla tasarlanmıştır. Dijital içerikli haber siteleri doküman analizi yöntemiyle taranmıştır. Taramada elde edilen veriler, nitel ve nicel içeriklere göre ayrılmıştır. Elde edilen veriler yüzde ve frekans dağılımına göre verilmiştir. Türkiye’de suda boğulma kaynaklı ölümler, cinsiyet, yaş, boğulmanın gerçekleştiği alanda bulunma nedenlerine, gerçekleştiği alana, gerçekleştiği mevsime, uyruğuna ve gerçekleştiği bölge açısından incelenmiştir. 01.01.2024-05.10.2024 tarihleri arasında 167 kişi suda boğulma nedeniyle hayatını kaybetmiştir. Boğulma vakalarının gerçekleştiği bölgeye göre incelendiğinde en yüksek oran %27,5 ile Karadeniz Bölgesi’dir. Boğulma vakalarının gerçekleştiği alana göre en yüksek oran %49,1 ile denizlerde meydana gelmiştir. Suya girme nedenlerine göre değerlendirildiğinde, %93,4 gibi yüksek bir oranla vakalar rekreatif faaliyetler sonucu meydana gelmiştir. Mevsimsel olarak bakıldığında, vakaların %82’si yaz mevsiminde gerçekleşmiştir ve bu durum, yaz aylarında artan yüzme ve su aktiviteleri ile ilişkilendirilebilir. Yaş grupları arasında ise %40,1 ile 15-30 yaş aralığındaki kişiler en çok vakaya karışan grup olmuştur. Cinsiyet bazında, %89,2’lik oranla boğulma vakalarında en çok erkeklerde görülmüştür. Vatandaşlık açısından değerlendirildiğinde, boğulma olaylarının %89,8’i T.C. vatandaşları arasında görülmüştür. Bu bağlamda Türkiye genelinde çocuklarda yüzme eğitimin verilmesi, yasak olan bölgelerdeki önlemlerin artırılması ve vatandaşların yüzme ve ilkyardım ile ilgili farkındalık çalışmalarının yapılması ve sürecin izlenmesi önerilmektedir.

References

  • Arıca, V., Dağ, H., Kalçın, S., Kök, S., Bölük, K., & Doğan, M. (2013). Çocuklarda suda boğulmalara güncel yaklaşımlar. The Medical Journal of Mustafa Kemal University, 4(15), 33-38.
  • Arslan, M. M., Çekin, N., Hilal, A., & Kar, H. (2008). Investigation of drowning cases in Adana between years 1997-2006. Türkiye Klinikleri Journal of Forensic Medicine, 5(1), 13-18.
  • Benek, S., & Özcanlı, M. (2015). Şanlıurfa ilinde boğulma vakalarının incelenmesi (2001-2008). Marmara Coğrafya Dergisi, 31, 184-203.
  • Brenner, R. A., Taneja, G. S., Haynie, D. L., Trumble, A. C., Qian, C., Klinger, R. M., & Klebanoff, M. A. (2009). Association between swimming lessons and drowning in childhood: A case-control study. Archives of Pediatrics & Adolescent Medicine, 163(3), 203–210. PubMed.
  • Castelle, B., Scott, T., Brander, R. W., & McCarroll, R. J. (2016). Çekiş akıntısı türleri, dolaşım ve tehlike. Earth Science Reviews, 163, 1–21.
  • Çiftçi, Ç. (2015). 2004–2014 yılı içinde uluslararası alanlarda yapılmış yüzme branşı ile ilgili akademik araştırmaların incelenmesi. Research in Sports Science, 5(1), 35-61.
  • Demirci, Ş., & Doğan, K. H. (2010). Birinci basamakta adli tıp. 2. Baskı. İstanbul: Türk Tabipler Birliği Yayın Organı.
  • Eğilmez, M. (2014). Türkiye ve benzer ekonomilerin karşılaştırılması. Erişim adresi: https://www.mahfiegilmez.com/2014/02/turkiye-ve-benzer-ekonomiler.html
  • Ersoy, Ş. (2018). Çeken akıntı nedir? Suda Boğulmalar ve Çeken Akıntılar Çalıştayı, Yıldız Teknik Üniversitesi - Bezmialem Üniversitesi - İstanbul Aydın Üniversitesi, YTÜ Davutpaşa Yerleşkesi, 20 Haziran 2018.
  • Eurostat. (2024). Causes of death - deaths by country of residence and occurrence report. Erişim adresi: https://doi.org/10.2908/HLTH_CD_ARO.
  • Gültekin, A. R. (2010). Suda boğulma vakalarının demografik yapısının incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Ç.Ü. Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Adana.
  • Jagnoor, J., Bassani, D. G., Keay, L., Ivers, R. Q., Thakur, J. S., Gururaj, G., Jha, P. & Million Death Study Collaborators. (2011). Unintentional injury deaths among children younger than 5 years of age in India: a nationally representative study. Injury Prevention, 17(3), 151-155.
  • Kızar, O., Savucu, Y., Yücel, A.S. & Kargün, M. (2018). Türkiye’deki spor tesislerinin engelliler için yeterlilik düzeylerinin incelenmesi. Electronic Turkish Studies, 13(26), 829-848.
  • Lakadamyalı, H., & Doğan, T. (2008). Investigation of drowning cases in a tourism region of Turkey. Türkiye Klinikleri Journal of Medical Sciences, 28(2), 143-148.
  • Lukic, I., et al. (2022). Swimming education and drowning prevention in school-aged children in Serbia: A population-based study. International Journal of Injury Control and Safety Promotion. PubMed.
  • Meriç, B. T., & Çağırankaya, S. (2013). Sulak alanlar. Orman ve Su İşleri Bakanlığı, Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü, Hassas Alanlar Dairesi Başkanlığı, Ankara, Türkiye.
  • Mumcu, H. E. (2018). Engelli spor politikaları (Avrupa Birliği ülkeleri ile Türkiye karşılaştırması). Akademisyen Kitabevi.
  • OECD. (2022). Swimming Skill Around the World. Erişim adresi: https://www.oecd.org/en/publications/swimming-skills-around-the-world_0c2c8862-en.html.
  • PAHO. (Pan American Health Organization). The burden of unintentional drowning. Erişim adresi: https://www.paho.org/en/enlace/burden-unintentional-drowning.
  • Peden, A. E., Franklin, R. C., & Scarr, J. (2015). Measuring Australian children’s water safety knowledge: The National Water Safety Quiz. International Journal of Aquatic Research and Education, 9(1), 55–66. PubMed.
  • Phad, L., & Dhawane, S. (2018). Epidemiological profile of drowning deaths: A cross-sectional study. Egyptian Journal of Forensic Sciences, 8. https://doi.org/10.1186/s41935-018-0056-8.
  • Piedmont. (2024). Why are men more likely to drown than women? Erişim adresi: https://www.piedmont.org/living-real-change/why-are-men-more-likely-to-drown-than-women.
  • Short, A. D., & Hogan, C. L. (1994). Rip currents and beach hazards, their impact on public safety and implications for coastal management. In: Finkl, C. W. (Ed.), Coastal Hazards, Journal of Coastal Research, Special Issue, 12, 197–209.
  • Somers, G. R., Chiasson, D. A., & Smith, C. R. (2005). Pediatric drowning: A 20-year review of autopsied cases: Demographic features. American Journal of Forensic Medicine and Pathology, 26(4), 316-319.
  • Stallman, R., Moran, K., Brenner, R., & Rahman, A. (2014). Swimming and water survival competence. In Drowning (pp. 197-206). Springer, Berlin, Heidelberg.
  • Statia. (2021). Number of fatal unintentional drownings among persons aged 29 and younger in the United States from 1999 to 2019, by age group. Erişim adresi: https://www.statista.com/statistics/1247497/us-number-of-fatal-unintentional-drownings-by-age-group/.
  • Statia. (2022a). Distribution of causes of death worldwide in 2019. Erişim adresi: https://www.statista.com/statistics/1076497/share-of-deaths-worldwide-by-cause/.
  • Statia. (2022b). UK drownings. Erişim adresi: https://www.statista.com/chart/27855/number-of-drownings-in-the-uk/.
  • Statia. (2024a). Number of deaths caused by drowning in Germany from 2020 to 2023, by month. Erişim adresi: https://www.statista.com/statistics/1399723/deaths-drowning-month-germany/.
  • Statia. (2024b). Monthly number of deaths due to drowning in Spain in 2023. Erişim adresi: https://www.statista.com/statistics/984743/number-of-deaths-due-to-drowning-by-month-spain/.
  • Statia. (2024c). Number of drowning deaths in Belgium in 2020, by age group. Erişim adresi: https://www.statista.com/statistics/988317/number-of-drowning-deaths-in-belgium-by-age-group/.
  • Statia. (2024d). Number of drowning victims in Poland in 2023, by water body type. Erişim adresi: https://www.statista.com/statistics/1258525/poland-number-of-drowning-victims-by-water-body/.
  • T.C. Tarım ve Orman Bakanlığı. (2019). Erişim Adresi: https://www.tarimorman.gov.tr/Haber/3893/Sulama-Kanali-Baraj-Ve-Goletler-Yuzmek-Ve-Serinlemek-Icin-Degildir.
  • Turgut, A., & Akdağ, E. (2017). Gaziantep ilinde suda boğulma vakalarının incelenmesi. Akdeniz İnsani Bilimler Dergisi, 7(2), 437-444.
  • Turgut, A., & Orhan, İ. (2018). Samsun ilinde suda boğulma vakalarının incelenmesi. İÜ Spor Bilimleri Dergisi, 8(1).
  • TÜİK. (2024). 2019-2023 yılları arasında gerçekleşen boğulma kaynaklı ölümler. Erişim adresi: https://www.tuik.gov.tr/.
  • Väli, M., Lang, K., Soonets, R., Talumäe, M., & Grjibovski, A. M. (2007). Childhood deaths from external causes in Estonia, 2001-2005. BMC Public Health, 7, 158.
  • WAID. (2023). Annual Fatal Incident Report. Erişim adresi: https://nationalwatersafety.org.uk/waid/annual-reports-and-data.
  • DSÖ. (2021a). Regional Status Report on Drowning in the Western Pacific. Erişim adresi: https://iris.who.int/bitstream/handle/10665/343073/9789290619581-eng.pdf?sequence=1.
  • DSÖ. (2021b). Drowning estimate report. Erişim adresi: https://www.who.int/health-topics/drowning#tab=tab_1.
  • DSÖ. (2021c). Nearly two thirds of global drowning deaths occur in Asia Pacific. Erişim adresi: https://www.who.int/westernpacific/news/item/22-07-2021-nearly-two-thirds-of-global-drowning-deaths-occur-in-asia-pacific.
  • DSÖ. (2023a). 76th World Health Assembly adopts first-ever resolution on drowning prevention. Erişim adresi: https://www.who.int/news/item/29-05-2023-76th-world-health-assembly-adopts-first-ever-resolution-on-drowning-prevention.
  • DSÖ. (2023b). WHO urges countries to invest in drowning prevention to protect children. Erişim adresi: https://www.who.int/news/item/25-07-2023-who-urges-countries-to-invest-in-drowning-prevention-to-protect-children.
  • DSÖ. (2023c). Statement by WHO Regional Director for Europe, Dr. Hans Henri P. Kluge. Erişim adresi: https://www.who.int/europe/news/item/24-07-2023-statement---at-least-20-000-people-lose-their-lives-to-drowning-every-year-in-the-european-region-yet-these-deaths-are-entirely-preventable.
  • DSÖ. (2024a). Fact sheet: Drowning. Erişim adresi: https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/drowning.
  • DSÖ. (2024b). World Drowning Prevention Day 2024. Erişim adresi: https://www.who.int/campaigns/world-drowning-prevention-day/2024.
  • DSÖ. (2023). World Health Rankings Report. Erişim adresi: https://www.worldlifeexpectancy.com/tr/europe/drownings-cause-of-death.
  • Wikipedia. (2008). Yüzmenin tarihi. Erişim adresi: https://en.wikipedia.org/wiki/History_of_swimming#cite_note-icn-3.
There are 48 citations in total.

Details

Primary Language Turkish
Subjects Sport and Leisure Management
Journal Section Articles
Authors

Hasan Erdem Mumcu 0000-0003-4325-5575

Neşe Mumcu 0000-0003-3438-907X

Mehmet Öztaş 0000-0003-4689-6490

Ali Kemal Yiğit Fırat 0009-0007-6970-9623

Publication Date September 29, 2025
Submission Date January 20, 2025
Acceptance Date September 23, 2025
Published in Issue Year 2025 Volume: 16 Issue: 3

Cite

APA Mumcu, H. E., Mumcu, N., Öztaş, M., Fırat, A. K. Y. (2025). Suda Boğulma Vakaları: Su Alanlarının Güvenliği ve Yüzme Eğitimi Politikası. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 16(3), 830-841.