Sürdürülebilir Gastronomi Turizmi Kapsamında Coğrafi İşaretlerin Destinasyon Gelişiminde Rolü: Turizm Paydaşları Perspektifinde Bir Araştırma

Year 2025, Volume: 16 Issue: 3, 975 - 997, 29.09.2025

Merve Özbolat Sedat Taş

Abstract

Bu araştırmanın amacı, Doğu Karadeniz Bölümü'nde yer alan ve 2004 yılında ilk coğrafi işaret tescili gerçekleşen Gümüşhane ilinin coğrafi işaretli gastronomik değerlerini inceleyerek, bu ürünlerin sürdürülebilir gastronomi turizmi kapsamında turistik şehir gelişimine olan etkisini ortaya koymaktır. Araştırma verileri, 25 Haziran 2024-20 Eylül 2024 tarihleri arasında Gümüşhane ili kapsamında 13 sektör paydaşıyla (yerel yönetimler, yerel üreticiler, yerel halk, akademisyenler, turist rehberleri, sivil toplum kuruluşları, seyahat acentaları) yarı yapılandırılmış görüşme tekniğiyle elde edilmiştir. Araştırma sonucunda, coğrafi işaret tescilli ürünlerin Gümüşhane’yi tercih etme motivasyonunu artırarak gastronomi turizmi için etkili bir tanıtım aracı olabileceği anlaşılmıştır. Araştırma bulguları çerçevesinde katılımcıların coğrafi işaret kavramı ve Gümüşhane’nin yöresel ürünleri hakkında farkındalığa sahip olduğu, Gümüşhane Pestili, Gümüşhane Kömesi, Gümüşhane Sironu, Gümüşhane Kuşburnu Nektarı gibi ürünlerin turistik bir çekicilik sağladığı (deneyimleme, yapım süreci içerisinde yer alma ve öğrenme), turistik marka değerini artırdığını ve bölgenin gastronomi turizmi açısından önemli bir potansiyel taşıdığı sonucuna ulaşılmıştır. Ek olarak oğlak soğutması, el yapımı kantar, Kelkit döneri, Gümüşhane cevizi, göbek elması ve yeşil çam kozalağı reçeli gibi ürünlerin de coğrafi işaret tescili alabilecek potansiyele sahip olduğu belirlenmiştir.

Keywords

Sürdürülebilir Turizm , Gastronomi , Gastronomi Turizmi , Coğrafi İşaret , Gümüşhane

Supporting Institution

TÜBİTAK

Project Number

1919B012328465

The Role of Geographical Indications in Destination Development within the Scope of Sustainable Gastronomy Tourism: A Study from the Perspective of Tourism Stakeholders

Abstract

The aim of this research is to examine the geographically indicated gastronomic values of Gümüşhane, a province located in the Eastern Black Sea Region, which received its first geographical indication certification in 2004, and to reveal the impact of these products on the development of tourist cities within the scope of sustainable gastronomic tourism. The research data were obtained through semi-structured interviews with 13 sector stakeholders (local governments, local producers, local residents, academics, tour guides, non-governmental organizations, and travel agencies) between June 25, 2024, and September 20, 2024, in Gümüşhane. The research findings indicate that geographically indicated products can enhance the motivation to visit Gümüşhane, making them an effective promotional tool for gastronomic tourism. Based on the findings, it was concluded that participants were aware of the concept of geographical indications and Gümüşhane's regional products, and that products such as Gümüşhane Pestil, Gümüşhane Kömesi, Gümüşhane Sironu, and Gümüşhane Rosehip Nectar provided tourist attractions (experience, participation in the production process, and learning), increased the region's tourist brand value, and revealed significant potential for gastronomic tourism. Additionally, products such as young goat cooling, handmade scales, Kelkit döner, Gümüşhane walnuts, gobek apples, and green pine cone jam were identified as having the potential to receive geographical indication certification.

Keywords

Sustainable Tourism , Gastronomy , Gastronomy Tourism , Geographical Indication , Gümüşhane

Project Number

1919B012328465

References

• Aaker, D. (1991), Managing Brand Equity, Macmillan, Inc., New York, USA.
• Acar, Y. (2018). Türkiye’deki coğrafi işaretli ürünlerin destinasyon markalaması kapsamında değerlendirilmesi. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 6(2), 163-177.
• Akbaba, A., & Kendirci, P. (2016). Gastronomi turizmi ve coğrafi işaretlemeli ürünler. O. N. Özdoğan (Ed.), Yiyecek İçecek Endüstrisinde Trendler 2 içinde. Ankara: Detay Yayıncılık.
• Akbulut, B. A., & Yazıcıoğlu, İ. (2020). Destinasyon markası oluşumunda gastronomik kimlik ve imaj: Konya örneği. Türk Turizm Araştırmaları Dergisi, 4(1), 100-120.
• Akçi, Y., & Uluışık, Ö. (2016). Marka şehir oluşturma: Şehirde oturanların değerlendirmeleri üzerine bir uygulama: Adıyaman örneği. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13(34), 355-371.
• Akkuş, G. (2022). Gastronomi deneyimleri. G. Akkuş (Ed.). Gastronomi Deneyiminde Rotalar ve Festivaller içinde (1-26). Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Akmeşe, H., & Yarıcı, K. B. (2023). Gastronomi ve sürdürülebilir turizm. K. A. Akmeşe (Ed.). Gastronomi ve Mutfak Sanatları Temel Kavramlar ve Güncel Konular içinde (39-56). Konya: Eğitim Yayınevi.
• Akyürek, S., & Özdemir, Ö. (2022). Yiyecek içecek işletmelerinde coğrafi işaretli gastronomik ürünlere yer veriliyor mu ?: Muğla sakin şehirleri örneğinde bir araştırma. 22. Ulusal Turizm Kongresi. 1070-1082. Ankara: Detay Yayıncılık.
• Alonso, A. D. & Liu, Y. (2011). The potential for marrying local gastronomy and wine: The case of the ‘fortunate islands’. International Journal of Hospitality Management, 30(4), 974-981.
• Arıcı, S., & Bayram, Ü. (2021). Gastronomi turizmi ve ilişkili kavramlar. Gastronomi Turizmi Kavramlar, İlkeler ve Uygulamalar içinde (25-38). Ankara: Detay Yayıncılık.
• Asan H., & Ilıcalı, G. (2021). Coğrafi işaret ve geleneksel ürün adı. Ankara: Lykeion Yayıncılık.
• Babcock, B. A. & Clemens, R. (2004). Geographical indications and property rights: protecting value-added agricultural products participation. Midwest Agribusiness Trade Research and Information Center.
• Balcı, A. (2005). Sosyal bilimlerde araştırma, yöntem, teknik ve ilkeler. Ankara: Pegem Akademi.
• Başkaya, E. P., & Kırgız, A. C. (2020). The role of geographical indications on city branding. Annals of the University of Craiova, Economic Sciences Series, 2(48), 76-95.
• Belli, S., & Güneren, E. (2023). Coğrafi işaret ile tescilli yöresel mutfak ürünlerinin turistlerin destinasyon seçimine etkisi: Güneydoğu Anadolu Bölgesi örneği. Journal of Tourism and Gastronomy Studies. 11 (4), 3393-3420
• Bidav, Y.ve Doğan, M. (2022). Coğrafi işaretlerin kırsal kalkınmadaki rolü: Ulukale Dutu örneği. Uluslararası Yönetim Akademisi Dergisi, 5(1), 109-128.
• Boniface, P. (2003). Tasting tourism: Travelling for food and drink. Aldershot, UK: Ashgate
• Bucak, T., & Aracı, Ü. E. (2013). Türkiye’de gastronomi turizmi üzerine genel bir değerlendirme. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16(30), 203-216.
• Buhalis, D. (2000), Marketing the competitive destination of future, Tourism Management (21), 97-116.
• Ciani, S., Mason, M. C., & Moretti, A. (2019). Geographical indications and tourism destinations: An overview. The Routledge handbook of gastronomic tourism, 527-537.
• Covalchuck, G. C. & Medeiros M. de L. (2023). Geographical indication of São Matheus as a boost to gastronomic tourism. Tourism and Heritage Journal, 5, 37-55.
• Cozmiuc, C. (2011). City branding- just a compilation of marketable assets?. Economy Transdisciplinarity Cognition. 14(1) 428-436.
• Cömert, M., & Özkaya, F. D. (2014). Gastronomi turizminde Türk mutfağının önemi. Journal of Tourism & Gastronomy Studies, 2(2), 62-66.
• Crescenzi, R., De Filippis, F., Giua, M. & Vaquero-Piñeiro, C. (2022). Geographical indications and local development: the strength of territorial embeddedness. Regional Studies, 56(3), 381-393.
• Creswell, J. W. (2013). Research design: Qualitative, quantitative, and mixed methods approaches. Thousand Oaks, CA: Sage.
• Çaylak Dönmez, Ö., & Pehlivan, T. (2022). Coğrafi işaretli ürün deneyiminin memnuniyet ve davranışsal niyet üzerine etkisi: Adana lezzet festivali örneği. Gastroia: Journal of Gastronomy and Travel Research, 6 (1), 123-138.
• Çetin, B., & Bora, D. (2022). Sürdürülebilir gastronomi turizmi kavramının kelime ilişkilendirme testi aracılığıyla değerlendirilmesi. Journal of Gastronomy, Hospitality and Travel, 5(4), 1561-1574.
• Çimen, Z., & Doğanlı, B. (2023). Şehirlerin markalaşma süreçleri ve kazanımları: Aydın ili. A. Yalçın (Ed). Farklı bakış açıları ile pazarlama içinde (39-70). İksad Yayıncılık: Ankara.
• De Simone, E., Giua, M. & Vaquero-Piñeiro, C. (2024). Eat, visit, love. World heritage list and geographical indications: Joint acknowledgement and consistency as drivers of tourism attractiveness in Italy. Tourism Economics, 30(6), 1531-1556.
• Denk, E., & Sanalan Bilici, N. (2021). Erzurum ilinin coğrafi işaret (Cİ) almış ürünlerinin gastronomi turizmi kapsamında değerlendirilmesi. Gastroia: Journal of Gastronomy and Travel Research, 5(1), 102-122.
• Denk, E. (2022). Coğrafi işaretler standardizasyonu ve uygulamalarına yönelik bir model önerisi. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
• Denk, E., & Sanalan Bilici, N. (2023). Coğrafi işaretler hakkında yerel yönetici görüşlerinin analizi. Journal of Gastronomy, Hospitality and Travel, 6(1), 319-334.
• Denk, E. (2024). Challenges and opportunities in geographical indication registered gastronomic products: Erzurum Rosette. Frontiers in Sustainable Food Systems, 8, 1460663.
• Dimitrovski, D., & Crespi Vallbona, M. (2018). Urban food markets in the context of a tourist attraction-la boqueria market in Barcelona, Spain. Tourism Geographies, 20(3), 397-417.
• Doğanlı, B. (2020). Coğrafi işaret, markalaşma ve kırsal turizm ilişkileri. Journal of Human and Social Sciences, 3(2), 525-541.
• Donner, M., Fort, F., & Vellema, S. (2017). From geographical indications to collective place branding in France and Morocco. W. Van Caenegem and J. Cleary (Ed.). The importance of place: Geographical indications as a tool for local and regional development in (173-196). Springer International Publishing: Switzerland
• Du Rand, G. E., & Heath, E. (2006). Towards a framework for food tourism as an element of destination marketing. Current Issues in Toursim, 9(3): 206-234.
• Durlu Özkaya, F., Sünnetçioğlu, S., & Can, A. (2013). Sürdürülebilir Gastronomi turizmi hareketliliğinde coğrafi işaretlemenin önemi. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 1(1), 13-30.
• Egeli, S., Kızıldemir, Ö., & Hülağa Kaderoğlu, G. (2022). Sürdürülebilir gastronomi turizmi kapsamında yenilebilir böcekler. Journal of Tourism and Gastronomy Studies. 10 (3), 2638-2664.
• Ellis, A., Park, E., Kim, S., & Yeoman, I. (2018). What is food tourism? Tourism Management, 68, 250-263.
• Ercelep, B., & Akdemir, N. (2022). Tescilli coğrafi işaretli gıda ürünleri: Türk tatlıları örneği. Gastroia: Journal of Gastronomy And Travel Research, 6(3 Special Issue) 550-563.
• Ercan, F. (2023). Coğrafi işaretli gastronomik ürünlerin gastronomi turizmi açısından önemi. H. Köşker ve F. Ercan (Ed). Türkiye’nin Coğrafi İşaretli Gastronomik Ürünleri içinde (447-467). Çanakkale: Paradigma AkademiYayıncılık.
• Erdoğan, N. (2003). Çevre ve (eko)turizm. Ankara: Erk Yayıncılık.
• Eren, R. (2016). Türkiye’nin gastronomi imajı, ziyaretçilerin bilgi kaynakları ve harcamaları. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Ankara.
• Giritlioğlu, İ., & Avcıkurt, C. (2010). Şehirlerin turistik bir ürün olarak pazarlanması, örnek şehirler ve Türkiye’deki şehirler üzerine öneriler (derlemeden oluşmuş bir uygulama). Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 3(4), 74-89.
• Gössling, S., Hall, C. M. & Weaver, D. B. (2009). Sustainable tourism futures: Perspectives on systems, restructuring and innovations. Sustainable tourism futures içinde (1-16). Routledge: New York.
• Güleç, H., & Cömert, M. (2022). Coğrafi İşaretli Ürünlerin Yiyecek İçecek işletmeleri Gözünden Değerlendirilmesi: Ankara Örneği. Journal of Tourism & Gastronomy Studies, 10(3), 2144-2165.
• Haven-Tang, C. & Jones, E. (2005). Using local food and drink to differentiate tourism destinations through a sense of place: A story from Wales-dining at Monmouthshire's great table. Journal of Culinary Science & Technology, 4(4), 69-86.
• Hazarhun, E., & Tepeci, M. (2018). Coğrafi işarete sahip olan yöresel ürün ve yemeklerin Manisa’nın gastronomi turizminin gelişimine katkısı. Güncel Turizm Araştırmaları Dergisi, 2(Ek1), 371-389.
• Hjalager, A. M. & Richards, G. (Eds.). (2002). Tourism and gastronomy. London: Routledge.
• Horng, J. S., & Tsai, C. T. S. (2010). Government websites for promoting East Asian culinary tourism: A crossnational analysis. Tourism Management, 31(1), 74-85.
• Işın, A., & Yalçın, E. (2020). Coğrafi işaretli ürünlerin gastronomi turizmi kapsamında değerlendirilmesi. Journal of Tourism & Gastronomy Studies, 8(4), 2507-2522.
• Işkın, M. (2021). Gastronomi turizmi tesisleri üzerine kavramsal bir inceleme. Turizm ve İşletme Bilimleri Dergisi, 1(2), 57-74.
• Işkın, M. (2022). Coğrafi işaret. M. Işkın. (Ed.).Türk Mutfağında Coğrafi İşaretli Lezzetler içinde (1-16).Ankara: Naobel Akedemik Yayıncılık.
• İlgüner, M. (2006). Türkiye’de marka yaratma ve yaşatmanın altın kuralları, Rota Yayıncılık: İstanbul.
• Jaelani, A. K., Handayani, I. G. A. K. R., & Karjoko, L. (2020). Development of tourism based on geographic indication towards to welfare state. International Journal of Advanced Science and Technology, 29(3), 1227-1234.
• Kahraman, N., & Türkay, O. (2012). Turizm ve çevre. Ankara: Detay Yayıncılık.
• Kamber Taş, S. S., & Taş, S. (2017). Doğu Karadeniz Bölgesi gastronomik unsurlarının gastronomi turizmi açısından değerlendirilmesi, DOKAP Bölgesi Uluslararası Turizm Sempozyumu, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Trabzon.
• Kamber Taş, S. S., & Taş, S. (2020). İşletme yöneticilerinin coğrafi işaret tesciline yönelik bakış açıları: gümüşhane ili örneği. MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9(2), 985-994.
• Kan, M., Gülçubuk, B., & Küçükçongar, M. (2012). Coğrafi işaretlerin kırsal turizmde kullanılma olanakları. Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, (1), 93-101.
• Karadağ Alçı, S., & Karataş, H. Ö. (2024). Coğrafi işaretli ürünlerin şehir markalaşmasındaki önemi: Giresun fındığı örneği. Giresun Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 10(2), 377-403.
• Karataş, Ö., & Akay, E. (2024). Gastro-turistlerin seyahat motivasyonlarında coğrafi işaretli ürünlerin yeri: Gaziantep örneği. Bitlis Eren Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2(1), 184-199.
• Kavas, S., & Bucak, T. (2023). Bölge tanıtımına coğrafi işaretli yemeklerin katkısı: Ege Bölgesine ait köfteler. Gastroia: Journal of Gastronomy and Travel Research, 7(2), 328-345.
• Kaya, M., & Çakır Keleş, M. (2019). Destinasyon markalaşmasında gastronomik ürünlerin rolü: Bafra ilçesi örneği. Ege Coğrafya Dergisi, 28(2), 227-240.Kaya, M. (2023). Coğrafi işaretli ürünlerin sürdürülebilirlik açısından değerlendirilmesi: Samsun örneği. Mavi Atlas, 11(1), 105-119.
• Kayran, F. (2021). Şanlıurfa ilinin coğrafi işaretli ürünlerinin gastronomi turizmi potansiyeli açısından değerlendirilmesi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Mersin Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Mersin.
• Kayran, M. F., & Atçı, D. (2021). Şanlıurfa'nın coğrafi işaretli ürünleri ve gastronomi turizmi potansiyeli. Ankara: Detay Yayıncılık.
• Keskin, E., Ardıç Yetiş, Ş., & Sezen, N. (2022). Destinasyon yiyecek imajı, algılanan değer, hatırlanabilir deneyimler ve memnuniyet arasındaki ilişkiler: Hatay örneği. Turizm Akademik Dergisi, 9(1), 55-82.
• Kılıçhan, R., & Köşker, H. (2022). The ımportance of gastronomy on destination branding: case of Van breakfast. Journal of Tourism & Gastronomy Studies, 3(3), 102–115.
• Kotler, P. (1997). Marketing Management, , Prentice- Hall, Inc. Upper Saddle River, New Jersey.
• Kök, A., & Güngör, A. (2021). Coğrafi işaretli ürünlerin sürdürülebilir gastronomi turizmi açısından önemi: Akçakoca-Melengücceği Tatlısı örneği. Gastroia: Journal of Gastronomy and Travel Research, 5(1), 61-74.
• Kök, G., & Özer, E. (2022).Coğrafi işaretli gastronomik ürünlerin şehir markalaşmasına etkileri: Uşak Tarhanası örneği. The Journal of Academic Social Science. 10(133). 443-468.
• Kuter, N., & Ünal, H. (2009). Sürdürülebilirlik kapsamında ekoturizmin çevresel, ekonomik ve sosyo-kültürel etkileri. Kastamonu University Journal of Forestry Faculty, 9(2), 146-156.
• Küçükkömürler, S., Şirvan, N. B., & Ceyhun Sezgin, A. (2019). Dünyada ve Türkiye’de gastronomi turizmi. Uluslararası Turizm Ekonomi ve İşletme Bilimleri Dergisi, 2(2), 78-85.
• Küçükyılmaz, S. (2019). Tüketicilerin coğrafi işaretli ürün farkındalığı ve algısının analizi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir
• Lin, Y. C., Pearson, E. T., & Liping, A. (2011). Food as a form of destination identitiy: A tourism destination brand perspective. Tourism and Hospitality Research, 11(1),30-48.
• Long, L. M. (2004). Culinary tourism. University Press of Kentucky, Amerika Birleşik Devletleri.
• López-Guzmán T. L., & Sánchez-Cañizares, S. M. (2012). Gastronomy, tourism and destination differentiation: A case study in Spain. Review of Economics & Finance, 2, 63-72.
• Mariana, I., Sofilda, E. & Harris, F. (2024). Geographical indication commercialisation policy through tourism sector on economic prosperity. OIDA International Journal of Sustainable Development, 18(03), 51-64.
• Meral, Y. & Şahin, A. (2014). Tüketicilerin coğrafi işaretli ürün algısı: Gemlik Zeytini örneği. KSÜ Doğa Bilimleri Dergisi, 16(4), 16-24.
• Mercan, Ş. O., & Üzülmez, M. (2014). Coğrafi işaretlerin bölgesel turizm gelişimindeki önemi: Çanakkale ili örneği. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 29(2), 67-94.
• Merriam, S. B. (2013). Nitel araştırma: desen ve uygulama için bir rehber. S. Turan (Çev.). Ankara: Nobel Yayınları
• Murat, E., & Ergen, F. D. (2022). Yiyecek ve içecek işletmelerinin menülerinde coğrafi işaretli ürünlerin yeri ve gastronomi turizminde önemi: Uzungöl örneği. Türk Turizm Araştırmaları Dergisi, 6(2), 553-569.
• Nazikgül, M., & Ödemiş, M. (2024). Coğrafi işaretli ürünlerin gastronomi turizmi açısından incelenmesi: Bayburt örneği. Safran Kültür ve Turizm Araştırmaları Dergisi, 7(1), 151-177.
• Özmen, Ş., & Deniz, G. (2024). Gastronomi turizmi kapsamında coğrafi işaretli ürünlerin yiyecek içecek işletmelerinde kullanımı: Niğde ili örneği. Güncel Turizm Araştırmaları Dergisi, 8(2), 538-560.
• Persada, C., Kesuma, Y. & Rusmiati, F. (2019). A city branding framework in regional development planning: The Case study of Pringsewu regency, Lampung Province, Indonesia. 55th ISOCARP World Planning Congress Jakarta-Bogor, Indonesia International Society of City and Regional Planners. https://doi.org/10.47472/tmpn7545.
• Pitelis, C. (2013). Towards a more ethically correct governance for economic sustainability, Journal Of Business Ethics, 118(3), 655-665.
• Quan, S., & Wang, N. (2004) Towards a structural modal of the tourist experince: An illustration from food experiences in tourism. Tourism Management, 25(3): 297-305.
• Sabur, D. G., & Güneş, S. G. (2023). Geographical indication and gastronomy tourism in the case of Kayseri Bünyan and Akkışla Gilaburusu (Guelder-Rose). Gastroia: Journal of Gastronomy And Travel Research, 7(1), 141-156.
• Shenoy, S. S. (2005). Food tourism and the culinary tourist. Doctoral Thesis. Clemson University, Amerika Birleşik Devletleri, ss. 1-209.
• Sınai Mülkiyet Kanunu, (2017). Sınai mülkiyet kanununun uygulanmasına dair yönetmelik. https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2017/04/20170424-5.htm Erişim Tarihi:21.12.2024.
• Smith, A., & Hall, C. M. (2003). Restaurants and local food in New Zealand. Food tourism around the world: Development, management and markets. Oxford: Butterworth-Heinemann.
• Suna, B., & Uçuk, C. (2018). Effect of having registered product with geographical indication to destination marketing. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 6(3), 100-118.
• Suratno, B. (2004). Protection of geographical İndications. IP Management Review, 2, 87- 93.
• Şahin, A., & Meral, Y. (2012). Türkiye’de coğrafi işaretleme ve yöresel ürünler. Türk Bilimsel Derlemeler Dergisi, (2), 88-92.
• Şeyhanlıoğlu, H. Ö., Duman, H., & Arıca, R. (2024). Turizm paydaşları tarafından Batman ilinin coğrafi işaretli ürünlerinin değerlendirilmesi. Sofradaki bilim ve lezzetteki sanat: Gastronomiye kapsamlı bir bakış içinde (531-547). Ankara: Detay Yayıncılık.
• Taş, S., & Selçuk, G. N. (2024). Yerli ve yabancı turistlerin bakış açısı ile Trabzon’un gastronomik imajı. Journal of Gastronomy, Hospitality and Travel, 7(3), 847-872.
• Tatlıcıoğlu, Y. O. (2023). Destinasyon pazarlamasında fırsat gücü olarak coğrafi işaretli ürünlerin halkla ilişkiler metotlarıyla tanıtımı. Selçuk Turizm ve Bilişim Araştırmaları Dergisi, 4, 89-103.
• Tekeli, İ. (2009). Kültür politikaları ve insan hakları bağlamında doğal ve tarihi çevreyi korumak. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları. İnternet Kaynakları
• Toklu Ölmez, E. (2022). Gastronomi turizminde kentlerin ve coğrafi işaretli ürünlerinin markalaşması, M. Sezgin ve A. Köseoğlu. (Ed.), Turizm Sektöründe Markalaşma Analizler, Sorunlar, Çözümler içinde (313-326). Konya: Eğitim Yayınevi.
• Torlak, Ö. (2015). Marka şehir oluşturma ve Bursa şehrinin markalaşması için yol haritası, Tüketici ve Tüketim Araştırmaları Dergisi, 7(2), 47-93.
• Tregear, A. & Gorton, M. (2005). Geographic origin as a branding tool for agri-food producers. Society and Economy, 27(3), 399-414.
• Türk Patent ve Marka Kurumu (2024a). Coğrafi işaret ve geleneksel ürün adı. https://www.turkpatent.gov.tr/cografi-isaret Erişim Tarihi: 30.12.2024.
• Türk Patent ve Marka Kurumu (2024b). Veri tabanı. https://ci.turkpatent.gov.tr/veri-tabani Erişim Tarihi: 30.12.2024.
• Türk Patent ve Marka Kurumu, (2025). Coğrafi işaret ve geleneksel ürün adı. https://www.turkpatent.gov.tr/cografi-isaret Erişim Tarihi: 18.03.2025.
• UNWTO (2019). Sustainable tourism for development guidebook. https://www.e-unwto.org/doi/epdf/10.18111/9789284415496 Erişim Tarihi: 27.12.2024.
• Ural, A., & Kılıç, İ. (2013). Bilimsel araştırma süreci ve SPSS ile veri analizi. Ankara: Detay Yayıncılık.
• Uygurtürk, H., & Güner, Ş. N. (2021). Coğrafi işaretli ürünlerin markalaşma algısı üzerine bir araştırma. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 20(40), 377-394.
• Ünal, F., & Akyol, C. (2024). Yiyecek içecek işletmeleri yöneticilerinin coğrafi işaretli ürünlere yönelik görüşleri: Boyabat (Sinop) örneği. Aydın Gastronomy, 8(1), 143-154.
• World Intellectual Property Organization (WIPO), (2021). Geographical indications: An introduction, 2nd edition. https://www.wipo.int/publications/en/details.jsp?id=4562 Erişim Tarihi: 18.03.2025.
• Yalçın, D. (2019). Coğrafi işaretlerin şehir markalaşmasına etkileri: Sakarya ili örneği. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Sakarya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Yazıcıoğlu, İ., Işın, A., & Yalçın, E. (2019). Coğrafi işaretli ürünlerin gastronomi turizmi kapsamında değerlendirilmesi: Akdeniz bölgesi örneği. Gastroia: Journal of Gastronomy and Travel Research, 3(4), 861-871.
• Yenipinar, U., Köşker, H., & Karacaoğlu, S. (2014). Turizmde yerel yiyeceklerin önemi ve coğrafi işaretleme: Van otlu peyniri. Journal of Tourism & Gastronomy Studies, 2(2), 13-23.
• Yıldız, M. H., & Akdemir, N. (2020). Yiyecek içecek işletmelerinin menülerindeki yöresel gıda ürünleri ve coğrafi işaretli gıda ürünlerinin kullanım düzeylerinin değerlendirilmesi: Isparta örneği. International Marmara Social Sciences Congress (Autumn), 463-468.
• Yılmaz, G., & Akman, S. (2018). Sürdürülebilir gastronomi çerçevesinde Edremit körfezi yöresel mutfakları. Journal of Tourism and Gastronomy Studies. 6(4):852-872.
• Yılmazer, A., Güven, E. Ö., & Gülşen, K. (2020). A research on gastronomic brand image in destination marketing, Journal of Turkish Tourism Research, 4(4): 3226-3248.
• Yönet Eren, F., & Ceyhun Sezgin, A. (2021). Coğrafi işaretli yöresel ürünlerin destinasyonlar açısından önemi: Kapadokya Bölgesi örneği. Journal of Tourism Research Institute, 2(1), 61-78.
• Yönet Eren, F., & Ceyhun Sezgin, A. (2022). Kapadokya bölgesine gelen ziyaretçilerin coğrafi işaretli ürünleri bilme durumlarının gastronomik destinasyon algısı üzerindeki etkisi. Aydın Gastronomy, 6(2), 201-217.
• Zhang, G., Wang, C. L., Liu, J., & Zhou, L. (2023). Why do consumers prefer a hometown geographical indication brand? Exploring the role of consumer identification with the brand and psychological ownership. International Journal of Consumer Studies, 47(1), 74-85.
• Zhu, H., & Yasami, M. (2021). Developing gastronomic resources: practices of UNESCO creative cities of gastronomy. GeoJournal of Tourism and Geosites, 39(4 supp), 1406-1414.