TÜRKİYE’DE İTHALATIN, İKTİSADİ BÜYÜMENİN VE ELEKTRİK TÜKETİMİNİN İHRACAT ÜZERİNDEKİ ETKİLERİNİN ANALİZİ

Year 2018, Volume: 7 Issue: 14, 25 - 37, 05.01.2019

Ali Rıza Sandalcılar , Kezban Ayran Cihan

Abstract

Ülkeler refah seviyelerini arttırmak için dışa açık politikalar uygulamakta; ihracat yoluyla dış ticaret
kazançlarını maksimuma çıkarmaya çalışmaktadır. Ancak ithal girdiler ve üretim süreçlerinde enerji kullanımı
ihracat üzerinde önemli etkilerde bulunmaktadır. Bu açıdan birçok ülkede ve Türkiye’de ihracat, ithalat,
elektrik kullanımı ve iktisadi büyüme arasında güçlü ilişkiler ortaya çıkmaktadır. Bu bağlamda çalışmada,
Türkiye için 1997M01-2017M12 dönemine ait aylık ihracat, ithalat, iktisadi büyüme ve elektrik tüketimi
değişkenleri arasındaki ilişkilerin araştırılması amaçlanmıştır. Değişkenler arasındaki ilişkiler zaman serisi
analizleri içinde yer alan eşbütünleşme ve nedensellik testleri ile incelenmiştir. Analiz sonuçlarına göre
değişkenler arasında uzun dönemli bir ilişkinin olduğu saptanmıştır. Ayrıca ithalat ve ihracat arasında çift
yönlü, ithalattan iktisadi büyümeye doğru tek yönlü ve iktisadi büyümeden elektrik tüketimine doğru tek yönlü
nedensellik ilişkilerinin varlığı tespit edilmiştir.

Keywords

İhracat, İthalat, Elektrik Tüketimi, Nedensellik, Ekonomik Büyüme

THE ANALYSIS OF EFFECTS OF ECONOMIC GROWTH, IMPORT AND ELECTRICITY CONSUMPTION ON EXPORT IN TURKEY

Abstract

Countries are implementing open policies to increase their level of welfare; tries to maximize foreign trade
earnings through export. However, imported inputs and energy use in production processes have a significant
impact on exports. In this respect, strong relationships are emerging between exports, imports, use of electricity
and economic growth in many countries and in Turkey. In this regard the study, monthly exports of 1997M01-
2017M12 period for Turkey, we aimed to investigate the relationship between the import, export, economic
growth and electricity consumption variables. The relationships between variables were examined by
cointegration and causality tests included in time series analysis. According to the results of the analysis, a
long-term relationship was found between the variables. Furthermore, the existence of bilateral causality
relations between imports and exports, one-way causality relations from imports to economic growth and oneway causality relations from economic growth to electricity consumption was determined. 

Keywords

Exports, Imports, Electricity Consumption, Causality

References

• AJMİ, Ahdi N.; AYE, Goodness C.; BALCILAR, Mehmet and GUPTA, Rangan (2015), “Causality between Exports and Economic Growth in South Africa: Evidence from Linear and Nonlinear Tests”, The Journal of Developing Areas, 49(2), 163-181.
• AKTAŞ, Cengiz (2009), “Türkiye’nin İhracat, İthalat ve Ekonomik Büyüme Arasındaki Nedensellik Analizi”, Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 18(2), 35-47.
• ALİ, Abdulkadir Ali; ALİ, Yassin Sheikh Ali and DALMAR, Mohamed Saney (2018), “The Impact of Imports and Exports Performance on the Economic Growth of Somalia”, International Journal of Economics and Finance, 10(1), 1916-9728.
• AL-MULALİ, Usama and SHEAU-TİNG, Low (2014), “Econometric Analysis of Trade, Exports, Imports, Energy Consumption and CO2 Emission in Six Regions”, Renewable and Sustainable Energy Reviews, 33, 484–498.
• ALTINTAŞ, Halil ve KOÇBULUT, Özgür (2014), “Türkiye’de Elektrik Tüketiminin Dinamikleri Ve Ekonomik Büyüme: Sınır Testi Ve Nedensellik Analizi”, Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 43, 37-65
• AWOKUSE, Titus O. (2007), “Causality between Exports, Imports, and Economic Growth: Evidence from Transition Economies”, Economics Letters, 94, 389–395.
• BABATUNDE, Musibau Adetunji (2014), “Are Exports and Imports Cointegrated? Evidence from Nigeria”, Journal of International and Global Economic Studies, 7(2), 45-67.
• BAKARİ, Sayef and MABROUKI, Mohamed (2016), “The Relationship among Exports, Imports and Economic Growth in Turkey”, Munich Personal RePEc Archive, MPRA Paper No: 76044
• BİLGİN, Cevat ve ŞAHBAZ, Ahmet (2009). “Türkiye’de Büyüme ve İhracat Arasındaki Nedensellik İlişkileri”, Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(1), 177-198.
• CHEONG, Tang Tuck (2005), “Are Malaysian Exports and Imports Cointegrated? A Comment”, Sunway Academic Journal, 2, 101–107.
• DEDEOGLU, Dinçer ve KAYA, Hüseyin (2013), “Energy Use, Exports, Imports and GDP: New Evidence from the OECD Countries”, Energy Policy, 57, 469–476.
• DİCKEY, D.Fuller (1981), “The Likelihood Ratio Statics For Autoregressive Time Series With a Unit Root”, Econometrica, 49.
• ERDOĞAN, Savaş (2006), “Türkiye’nin İhracat Yapısındaki Değişme ve Büyüme İlişkisi: Koentegrasyon ve Nedensellik Testi Uygulaması”, Selçuk Üniversitesi Karaman İ.İ.B.F. Dergisi, 9(10), 30–39.
• ERDOĞAN, Savaş ve GÜRBÜZ, Süleyman (2014), “Türkiye'de Enerji Tüketimi Ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Yapısal Kırılmalı Zaman Serisi Analizi”, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 32, 79-87.
• ESFAHANİ, H.S. (1991), “Exports, Imports, and Economic Growth in Semi Industrialized Countries”, Journal of Development Economics, 35, 93-116.
• GUJARATİ, D., (2004), “Basic Econometrics” Fourth Edition, McGraw Hill Companies
• KÖSEKAHYAOĞLU, Levent ve ŞENTÜRK, Canan (2006). “İhracata Dayalı Büyüme Hipotezinin Testi: Türkiye ve Yeni Gelişen Ekonomiler Üzerine Karşılaştırmalı Bir İnceleme”, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2(4), 23-45.
• LAN, Li (2010), “An Empirical Analysis of Relationship between Export and Energy Consumption in Shandong Province”, International Journal of Business Management, 5 (3), 214-216.
• NARAYAN, Paresh Kumar and SMYTH, Russell (2009), “Multivariate Granger Causality Between Electricity Consumption, Exports and GDP: Evidence From A Panel Of Middle Eastern Countries”, Energy Policy, 37, 229–236.
• NAZLIOĞLU, Şaban (2010), Makro İktisat Politikalarının Tarım Sektörü Üzerindeki Etkileri: Gelişmiş Ve Gelişmekte Olan Ülkeler İçin Bir Karşılaştırma. Doktora Tezi. Kayseri: Erciyes Üniversitesi.
• NNAJİ, Chibueze, E.; CHUKWU, Jude, O. and MOSES, Nnaji (2013), “Does Domestic Energy Consumption Contribute to Exports? Empirical Evidence from Nigeria”, International Journal of Energy Economics and Policy, 3(3), 297-306.
• PHİLLİPS, Peter C. B. and PERRON, Pierre (1988), “Testing for a Unit Root in Time Series Regression”, Biometrika, 75(2), 335-346.
• PHİLLİPS, Peter C.B. and HANSEN, Bruce E. (1990), “Statistical Inference in Instrumental Variables Regression with I (1) Processes”, The Review of Economic Studies, 57, 99-125.
• SADORSKY, Perry (2011), “Trade and energy consumption in the Middle East”, Energy Economics, 33, 739-749.
• SANDALCILAR, Ali Rıza (2012). “Türkiye’de Tarımsal İhracat, Tarım Dışı İhracat ve Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişkinin Nedensellik Analizi”, Finans Politik & Ekonomik Yorumlar, 49(570).
• SEVÜKTEKİN, Mustafa ve NARGELEÇEKENLER, Mehmet (2007), “Ekonometrik Zaman Serileri analiz, Eviews Uygulamalı”, Geliştirilmiş 2. Baskı, Nobel Yayın Dağıtım
• ŞİMŞEK, Muammer (2003), “İhracata Dayalı-Büyüme Hipotezinin Türkiye Ekonomisi Verileri İle Analizi:1960–2002”, Dokuz Eylül Üniversitesi İİBF Dergisi, 18(2), 43- 63.
• TARI, Recep (2015), “Ekonometri, Geleneksel Yöntemler, Zaman Serileri Analizi ve Panel Veri Analizleri”, Umuttepe Yayınları, 11. Baskı, Kocaeli.
• TEİAŞ (2018), Türkiye Elektrik İletim A.Ş., https://www.teias.gov.tr/
• THORNTON, Jhon (1996), “Cointegration, Causality and Export-Led Growth in Mexico”, Economics Letters, 50(3), 413-416.
• TUNCER, İsmail (2002), "Türkiye'de ihracat, ithalat ve Büyüme: Toda-Yamamoto Yöntemiyle Granger Nedensellik Analizleri (1980–2000)", Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Enstitü Dergisi, 9(9), 90-106.
• TÜİK (2018), TUİK Veri Tabanı, www.tuik.gov.tr.
• YAPRAKLI, Sevda (2007), “İhracat ile Ekonomik Büyüme Arasındaki Nedensellik: Türkiye Üzerine Ekonometrik Bir Analiz”, ODTU Gelişme Dergisi, 34, 97-112.