I. Dünya Savaşı sonunda Fransa tarafından işgal edilen İskenderun Sancağı (Hatay), Misak-ı Milli sınırları içinde olmasına rağmen 20 Ekim 1921 tarihli Ankara Antlaşması ile Türkiye’nin sınırları dışında kalmış ve Fransız mandası altındaki Suriye sınırları içinde bırakılmıştır. Fransa’nın Suriye’ye bağımsızlık tanıma kararı üzerine Hatay, 1936 yılından itibaren Atatürk dönemi Türk dış politikasında önemli bir mesele haline gelmiştir. 1937’de Hatay anayasasının kabul edilmesi neticesinde Hatay’ın ayrı bir varlık haline gelmesi ile başlayan süreç, 1938’de Hatay Devleti’nin kurulması ve 1939’da Hatay’ın anavatana katılması ile çözüme kavuşturulmuştur. Fransa, her ne kadar bu süreçte bölgedeki Türkler ve Türkiye aleyhindeki propaganda faaliyetlerini destekler bir tutum sergilese de, İkinci Dünya Savaşı’nın öncesinde Avrupa’da güç dengesinin Almanya lehine bir yön alması ve 12 Mayıs 1939’da Türk-İngiliz Ortak Beyannamesi’nin imzalanması, Fransa’nın stratejik konumu itibariyle Türkiye ile yakınlaşmasının zaruri kılmıştır. Nitekim İkinci Dünya Savaşı’nın öncesinde 23 Haziran 1939’da Türkiye ile Fransa arasında yapılan anlaşma sonucunda Hatay’ın anavatana katılma süreci tamamlanmıştır. Hatay’ın anavatana katılması Türk diplomasi tarihi bakımından önemli ve örnek teşkil edecek bir başarıdır. Bu çalışmada Cumhuriyet döneminin dış politikada önemli bir başarısı olan Hatay Sorunu’nun çözüme kavuşturulmasında özellikle Hatay Devleti’nin kurulmasından anavatana katılmasına kadar geçen sürecin ulusal basındaki yansımaları üzerinde durulmuştur. Ayrıca arşiv kaynaklarından yararlanmak suretiyle Hatay’ın bağımsızlığını kazanması ve Hatay’da seçim faaliyetlerinin başlamasıyla birlikte bölgede Türkiye ve Türkler aleyhinde Fransa tarafından desteklenen olumsuz propaganda faaliyetleri irdelenmiştir. Ulusal basın ve arşiv belgeleri dışında konu ile ilgili muhtelif telif ve tetkik eserler de başvurulan kaynaklar arasında yer almıştır.
Primary Language | Turkish |
---|---|
Subjects | Türkish Political Hİstory |
Journal Section | Research Article |
Authors | |
Publication Date | October 29, 2024 |
Submission Date | May 8, 2024 |
Acceptance Date | September 25, 2024 |
Published in Issue | Year 2024 Volume: 12 Issue: 2 |
e-ISSN: 2148-5232