Yoğun Bakım Hemşirelerinin İletişim Kurulamayan Hastaya Yaklaşımı

Yıl 2019, Cilt: 8 Sayı: 2, 27 - 34, 29.06.2019

Demet Turan Bayraktar

Öz

ÖZET

İletişim, hemşirelik mesleğinde sistemde bozulan dengeyi
sağlamak amacıyla kullanılan tüm süreçlerin temelidir. Etkili ve doğru
iletişim, hastanın psikososyal bütünlüğünün ve başarılı bir hemşirelik bakımının
sürdürülmesini sağlayacaktır. Araştırma, yoğun bakım hemşirelerinin iletişim
kurulamayan hastaya yaklaşımlarını belirlemek amacıyla tanımlayıcı olarak
planlanmıştır. Veriler araştırmacılar tarafından hazırlanan iki bölümden oluşan
veri toplama formu kullanılarak toplanmıştır.

Hemşirelerin sosyodemografik verileri incelendiğinde %53’ü
(n=53) 18-27 yaş arasında, %78’i kadın, %59’u lisans mezunu ve %71’i 1-5 yıldır
aynı yoğun bakım ünitesinde çalışmaktadır. 
Hemşirelerin %60’ı yoğun bakım hastasıyla iletişimle ilgili bir eğitim almamıştır.
Eğitim alanların %93’ü iletişim sertifikası kursundan eğitim aldıklarını
belirtmişlerdir. Kişiler bilinci kapalı hastayla iletişim kurarken yaşadığı
güçlükleri %58 ile çalışan eleman yetersizliği nedeniyle iş merkezli çalışmak
zorunda kalınması, %57 ile nöbetlerin yoğun ve yorucu geçmesi nedeniyle
motivasyonunun bozulması ve %50 ile zaman sıkıntısı nedeniyle hastaların sadece
tedavi ve bakımıyla ilgilenebilmesi şeklinde ifade etmektedir. Hemşireler
iletişimde yaşanan güçlüklerin önlenmesine yönelik %88 ile çalışan memnuniyetinin
arttırılması, %72 ile hasta iletişimi konusunda eğitim verilmesi gerektiği
şeklinde öneriler sunmuştur.

Hemşireler bilinci açık yoğun bakım hastasında iletişimin
önemli ve vazgeçilmez bir unsur olduğunu (%62) bu durumun hastanın kendini
güvende ve rahat hissettirdiğini belirtmektedir (%61). İletişim konusuna en
fazla nöroloji/nöroşirürji yoğun bakım ünitesinde çalışan hemşireler önem
vermektedir (p‹0,05).

Sonuç olarak; Hemşirelerin iletişim konusunda yetersiz
olduğu saptanmıştır. Bu doğrultuda eğitim programları planlanıp uygulanması ve
yaşanılan güçlüklere eleman yetersizliğinin sebep olduğu düşünülerek yoğun
bakım ünitesi çalışan hemşire sayısının standartlar kapsamında uygun
planlanması önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

İletişim, Yoğun bakım, Hemşire

Kaynakça

• 1. Phipps, WJ., Sands, JK., Marek, JF. (1999). Medical Surgical Nursing, Concepts and Clinical Practice. 6th ed. Cleveland: Mosby-Year Book. 456-467.
• 2. Gökçora, Hİ. (2005). Profesyonelliğe Saygı. Bilim Eğitim Düşünce Dergisi. 5: 54-59.
• 3. Üstün, B., Akgün, E., Partlak, N. (2005). Hemşirelikte İletişim Becerileri Öğretimi. 1. Basım. İzmir: Okullar yayınevi.
• 4. Uyer, G. (2000). Hasta iletişimi ve İletişimin Hasta Yönünden Önemi. Türkiye Klın J Med Ethics; 8: 90-94.
• 5. Terakye, G. (1994). Hemşirelikte İletişim ve Hasta-Hemşire İlişkileri, Ankara. Aydoğdu Ofset.
• 6. Özcan, A. (2006). Hemşire Hasta İlişkisi ve İletişim. 2. Basım. Ankara. Sistem Ofset Yayıncılık. 164-198.
• 7. Macdonald, M. (2003). Seeing The Cage: Stigma and its Potential to İnform The Concept of The Difficult Patient. Clin Nurse Spec. 17:305–12.
• 8. Toros, F. (2003). Yoğun Bakım Ünitesinde Hastası Olan Aile Üyelerinin Gereksinimlerinin Karşılanması. Yüksek Lisans Tezi İzmir: Ege Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
• 9. Stewart, M. (1995). Effective Physician-Patient Communication and Health Outcomes: A review. Canadian Medical Association Journal. 152 (9):1423- 1433.
• 10. Smith, S., Hanson, JL., Tewksbury, LR., et.al. (2007). Teaching Patient Communication Skills to Medical Students: A review of randomized controlled trials. Evaluation &The Health Professions. 30:3–20.
• 11. Vincent, JL. (1997). Communication in the ICU. Intensive Care Medicine. 23(10):1093-8.
• 12. Efil, S., Kurucu, NM., Eser, O. (2011). Beyin Cerrahi Yoğun Bakımında Takip Edilen Hastaların Hasta Yakını Ziyaret Sıklığının ve Hemşire ile Olan İletişimin Hastanın İyileşmesine Etkisi. Kocatepe Tıp Dergisi. 12(3):151-5.
• 13. Patak, L., Gawlinski, A., Fung, NI., Doering, L., Berg, J., Henneman, EA. (2006). Communication Boards İn Critical Care: Patients’ Views. Applied Nursing Research.19(4):182–90.
• 14. Khalaila, R., Zbidat, W., Anwar, K., Bayya, A., Linton, DM., Siviri, S. (2011). Communication Difficulties and Psychoemotional Distress in Patients Receiving Mechanical Ventilation. American Journal of Critical Care. 20(6):470-9.
• 15.Hafsteindottir, BT. (1996). Patient's experiences of communication during the respirator treatment period. Intens Crit Care Nurs. 12: 253-315.
• 16. Hemsley, B., Sigafoos, J., Balandin, S., et al. (2001). Nursing the Patient With Severe Communication İmpairment. J Adv Nurs. 35: 827-835.
• 17. Bergbom, I., Haljamae, H. (1993). The Communication Process With Ventilator Patients in the ICU as Perceived by the Nursing Staff. Intens Crit Care Nurs. 9: 40-47.
• 18. Claesson, A., Mattson, H., Idwall, E. (2005). Experiences Expressed by Artificially Ventilated Patients. J Clin Nurs. 14: 116-117.
• 19. Stovsky, B., Rudy, E., Dragonette, P. (1988). Comparison of Two Types Of Communication Methods Used After Cardiac Surgery With Patients With Endotracheal Tubes. Heart Lung. 17: 281- 289.
• 20. Yava, A., Koyuncu, A. (2006). Entübe Hastalar ile İletişim Deneyimlerimiz: Olgu Sunumları. Gülhane Tıp Dergisi. 48: 175-179.
• 21. Kara, B. (2014). Yoğun Bakım Hemşirelerinin Bilinci Kapalı Hastayla İletişim- Etkileşim Konusundaki Yaklaşımı. İnönü Üniversitesi: Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yükseklisans Tezi. Malatya.
• 22. Uyer, G. (2000). Hasta İletişimi ve İletişimin Hasta Yönünden Önemi. Türkiye Klinikleri Journal of Medical Ethics, Laws&History. 8(2):90-4.
• 23. Tükel, HT. (2006). Hemşirelerin Bilinci Kapalı Hasta ile İletişime İlişkin Algıları ve Deneyimleri. Yüksek Lisans. Kocaeli: Kocaeli Üniversitesi.
• 24. Bray, K., Wren, I., Baldwin, A., Ledger, US., Gibson, V., Goodman, S., Walsh, D. (2010). Standards for Nurse Staffing in Critical Care Units Determined by: The British Association of Critical Care Nurses, The Critical Care Networks National Nurse Leads, Royal College of Nursing Critical Care and In-flight Forum. Nursing in Critical Care. 15(3):109-11.
• 25. Kahraman, BB., Bostanoğlu, H.(2012). İç Hastalıkları Yoğun Bakım Ünitelerinde Çalışan Hemşirelerin Hasta İletişiminde Yaşadıkları Güçlüklerin Saptanması. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi. 15:4
• 26. Bijttebier, P., Vanoost, S., Delva, D., Ferdinande, P., Frans, E. (2001). Needs of Relatives of Critical Care Patients: Perceptions of Relatives, Pyhsicians And Nurses. Intensive Care Medicine. 27(1):160-5.
• 27. Taşdemir, N., Özşaker, E. (2007). Yoğun Bakım Ünitesinde Ziyaret Uygulaması: Ziyaretin Hasta, Hasta Ailesi ve Hemşire Üzerine Etkileri. C.Ü. Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi. 11(1):27-31.
• 28. Castillo, JL., Sosa, JJS. (2002). Well-Being and Medical Recovery in the Critical Care Unit: The Role of Nurse-Patient İnteraction. Salud Mental. 5(2):21- 31.