The Effect of Hazards and Risks Encountered by Farmers Affiliated to the Chamber of Agriculture on Health Perception

Yıl 2023, Cilt: 12 Sayı: 3, 1230 - 1240, 26.09.2023

Akgün Yeşiltepe , Gülendam Karadağ , Aygül Öztürk , Deniz Aslı Dokuzcan

https://doi.org/10.37989/gumussagbil.1271138

Cited By: 1

Öz

This research was conducted to examine the effects of the dangers and risks the farmers affiliated to the Chamber of Agriculture face on the perception of health. The sample of the descriptive study consisted of 366 farmers affiliated with a province's chamber of agriculture in the Southeast Anatolia region. Data were collected using a descriptive form and a health perception scale. Student's t test, One Way ANOVA, Pearson correlation, multiple linear regression analysis were used to evaluate the data. Bonferroni and Tamhane’se analysis of post-hoc tests was performed. The mean of the Health Perception scale was 49.68±7.14. Farmers; A statistically significant difference was found between age, education level, social security, place of residence, family type, thinking about health, drug use and health perception scale (p<0.05). Socio-demographic variables explain 34% of the change in farmers' health perception scores (R²=0.343). Moreover; Health perceptions differ according to carrying and lifting weights over 10 kg, exposure to pesticides and dust, loss of attention while working, use of personal protective equipment, taking occupational health safety training and having a work accident (p<0.05). Farmers have a moderate level of perception of health. Community-based awareness studies should be carried out to increase farmers' health perceptions.

Anahtar Kelimeler

Health Status, Farmer, Agriculture, Danger, Risk

Ziraat Odasına Bağlı Çiftçilerin Karşılaştıkları Tehlike ve Risklerin Sağlık Algısına Etkisi

Öz

Bu araştırma, ziraat odasına bağlı çiftçilerin karşılaştıkları tehlike ve risklerin sağlık algısına etkisini incelemek amacıyla yapılmıştır. Tanımlayıcı tipte olan araştırmanın örneklemini Güneydoğu Anadolu bölgesinde bir ilin ziraat odasına bağlı 366 çiftçi oluşturmuştur. Veriler tanımlayıcı form ve sağlık algısı ölçeği kullanılarak toplanmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde Student t testi, One Way ANOVA, Pearson korelasyon, çoklu doğrusal regresyon analizi kullanılmıştır. Post-hoc testlerden Bonferroni ve Tamhane analizi yapılmıştır. Sağlık Algısı ölçeğinin ortalaması 49.68±7.14’dir. Çiftçilerin; yaşı, eğitim durumu, sosyal güvencesi, yaşanılan yer, aile tipi, sağlığı düşünme durumu, ilaç kullanımı ile sağlık algısı ölçeği arasında istatistiksel açıdan anlamlı bir fark bulunmuştur (p<0.05). Sosyo-demografik değişkenler, çiftçilerin sağlık algısından elde ettiği puanlarında meydana gelen değişikliğin %34’ünü açıklamaktadır (R²=0.343). Ayrıca; 10 kg üstü ağırlık taşıma ve kaldırma, tarımsal ilaç ve toza maruziyet, çalışırken dikkat kaybı, kişisel koruyucu donanım kullanımı, iş sağlığı güvenliği eğitimi alma ve iş kazası geçirme göre sağlık algıları farklılaşmaktadır (p<0.05). Çiftçilerin, sağlık algısı düzeyi orta düzeydedir. Çiftçilerin sağlık algılarını artırmak için toplumsal temelli farkındalık çalışmaları yapılmalıdır.

Anahtar Kelimeler

Sağlık Algısı, Çiftçi, Tarım, Tehlike, Risk

Kaynakça

• 1. EUROSAT. (2022). Farmers and The Agricultural Labour Force Statistics. Erişim Adresi: https://ec.europa.eu/eurostat/statisticsexplained/index.php?title=Farmers_and_the_agricultural_labour_force_-_statistics. (Erişim Tarihi:18.02.2023).
• 2. Davran, M.K, Özalp, B, Tok, N. ve Öztornacı, B. (2017). “Türkiye’de Kırsal Gençlik Açısından İstihdam ve Tarımsal İstihdamın Geleceği”. Gençlik Araştırmaları Dergisi, 5 (13), 169-199.
• 3. TÜİK. (2022). İşgücü İstatistikleri. Erişim Adresi: https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Isgucu-Istatistikleri-202145645#:~:text=%C4%B0%C5%9Fg%C3%BCc%C3%BC%202021%20y%C4%B1l%C4%B1nda%20bir%20%C3%B6nceki,ise%20%32%2C8%20. (Erişim Tarihi:18.02.2023).
• 4. Kanvermez, Ç. ve Sümer, S.K. (2021). “Türkiye’de Tarım Sektöründe Çalışanların İş Sağlığı ve Güvenliğinin Kanun ve İş Hukuku Kapsamında Değerlendirilmesi”. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 76 (2), 575-596.
• 5. Çamurcu, S. ve Seyhan, G. (2015). “Tarım Sektöründe İş Sağlığı ve Güvenliği”. Mühendislik Bilimleri ve Tasarım Dergisi, 3 (3), 549-552.
• 6. Günaydın, D, Vatansever, Ç. ve Aktuna A. (2018). “Tarım Sektöründe Çalışanların İş Sağlığı ve Güvenliğine Yönelik Tutumları”. The Journal of Industrial Relations & Human Resources, 20.
• 7. Yeşiltepe, A. ve Karadağ, G. (2019). “Meslek Hastalığının Boyutları ve Meslek Hastalıklarından Korunmada İş Sağlığı Hemşiresinin Rolleri”. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi, 12 (4), 294-302.
• 8. Yurtlu, Y.B, Demiryürek, K, Bozoğlu, M. ve Ceyhan, V. (2012). “Çiftçilerin Tarım Makineleri Kullanımına İlişkin Risk Algıları”. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 49 (1), 93-101.
• 9. Akpınar, T. ve Özyıldırım, K. (2016). “Trakya Bölgesi’nde Tarımsal Faaliyette Bulunan Çiftçilerin İş Sağlığı ve Güvenliği Açısından Değerlendirilmesi”. Çalışma ve Toplum, 3, 1231-1270.
• 10. Demircan, V. ve Aktaş A.R, (2004). “Isparta İli Kiraz Üretiminde Tarımsal İlaç Kullanım Düzeyi ve Üretici Eğilimlerinin Belirlenmesi”. Tarım Ekonomisi Dergisi, 9 (1), 51-65.
• 11. Özalp, B. ve Güldal, H.T. (2017). “Tohum, Kimyasal Gübre ve İlaç Kullanımı Açısından Mısır Üreticilerinin Çevre Ve İnsan Sağlığı Üzerine Duyarlılığı: Adana İli Örneği”. Tarım Ekonomisi Dergisi, 23 (1), 13-24.
• 12. Shammi, M, Sultana, A, Hasan, N, Rahman, M, Islam, S, B, Doza. and Uddin K. (2020). “Pesticide Exposures Towards Health And Environmental Hazard İn Bangladesh: A Case Study On Farmers’ Perception”. Journal of the Saudi Society of Agricultural Sciences, 19, 161-173.
• 13. Perry, M.J. and Layde, P.M. (2003). “Farm Pesticides Ourcomes Of A Randomized Controlled İntervention To Reduce Risk”. Am J Prev Med., 24 (4), 310-315.
• 14. Kalıpçı, E, Özdemir, C. ve Öztaş, H. (2011). “Çiftçilerin Pestisit Kullanımı İle İlgili Eğitim ve Bilgi Düzeyi İle Çevresel Duyarlılıklarının Araştırılması”. TUBAV Bilim Dergisi, 4 (3), 179-187.
• 15. Açıksöz, S, Uzun, Ş. ve Arslan F. (2013). “Hemşirelik Öğrencilerinin Sağlık Algısı İle Sağlığı Geliştirme Davranışları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi”. Gülhane Tıp Dergisi, 55 (3), 181-187.
• 16. Çetinkaya, A, Cankurtaran, D.O. ve Gül, Ö. (2019). “Endüstriyel Alanda Çalışan İşçilerin Sağlık Algıları ve Sağlığı Geliştirme Davranışları”. Sağlık Bilimleri ve Meslekleri Dergisi, 6 (3), 564-574.
• 17. Çilingir, D. ve Aydın, A. (2017). “Hemşirelik Bölümünde Öğrenim Gören Öğrencilerin Sağlık Algısı”. Florence Nightingale Hemşirelik Dergisi, 25 (3), 167-176.
• 18. ILO, (2008). Safe Work. Erişim Adresi: https://www.ilo.org/wcmsp5/groups/public/---ed_protect/---protrav/---safework/documents/publication/wcms_627054.pdf. (Erişim Tarihi:14.02.2023).
• 19. Ahioğlu, S.S. (2008). “Tarım Sektöründe İş Sağlığı ve Güvenliği ve Risk Değerlendirmesi, Yüksek Lisans Tezi. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğü.
• 20. Yalçın, G.E, Yazıcı, E, Kara, F.Ö, İpekçioğlu, Ş. ve Yalçın, M. (2016). “Tarımda İş Kazaları ve Hastalıkları”. Tarım Ekonomi Kongresi. 2049-2055
• 21. Kadioglu, H. ve Yildiz, A. (2012). “Saglik Algısı Ölçegi'nin Türkçe Çevriminin Geçerlilik ve Güvenilirliği”. Türkiye Klinikleri. Tip Bilimleri Dergisi, 32 (1), 47.
• 22. Seyhan, S. ve Seyhan, G. (2015). “Tarım Sektöründe İş Sağlığı ve Güvenliği”. Mühendislik Bilimleri ve Tasarım Dergisi. 3 (3), 549-552.
• 23. İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğü. (2020). Tarım Ormancılık ve Balıkçılık Sektörü İş Kazaları. Erişim Adresi: https://guvenlitarim.csgb.gov.tr/media/ipqhrcdc/tar%C4%B1m-sekt%C3%B6r%C3%BC-i%C5%9F-kazalar%C4%B1-raporu-2020.pdf. (Erişim Tarihi: 28.01.2023).
• 24. Van, Doorn, D, Richardson, N, Storey, A, Osborne, A, Cunningham, C, Blake, C. and McNamara, J. (2018). “Farming Characteristics and Self-Reported Health Outcomes of Irish Farmers”. Occup Med, 68 (3), 199-202. https://doi.org/10.1093/occmed/kqy020 25. Moradhaseli, S, Ataei, P, Van den, Broucke, S. and Karimi, H. (2021). “The Process of Farmers' Occupational Health Behavior By Health Belief Model: Evidence From Iran”. J Agromedicine, 26 (2), 231-244. https://doi.org/10.1080/1059924X.2020.1837316
• 26. Olowogbon, T.S, Babatunde, R.O, Asiedu, E. and Yoder, A.M. (2021). Agrochemical Health Risks Exposure and Its Determinants: Empirical Evidence Among Cassava Farmers İn Nigeria”. J Agromedicine, 26 (2), 199-210. https://doi.org/10.1080/1059924X.2020.1816239
• 27. Curl, C.L, Spivak, M, Phinney, R. and Montros,e L. (2020). “Synthetic Pesticides And Health İn Vulnerable Populations: Agricultural Workers”. Curr Environ Health Rep, 7 (1), 13-29. https://doi.org/10.1007/s40572-020-00266-5
• 28. Daghagh, Yazd, S, Wheeler, S.A. and Zuo, A. (2019). “Key Risk Factors Affecting Farmers' Mental Health: A Systematic Review”. Int J Environ Res Public Health, 16 (23), 4849. https://doi.org/10.3390/ijerph16234849
• 29. Caffaro, F, Lundqvist, P, Cremasco, M.M, Nilsson, K, Pinzke, S. and Cavallo, E. (2018). “Machinery-related Perceived Risks And Safety Attitudes İn Senior Swedish Farmers”, Journal of Agromedicine, 23 (1), 78-91. https://doi.org/10.1080/1059924X.2017.1384420
• 30. Yalnızoğlu, Ç.S, Topal, S, Karakaya, S.Ö, Çınar, N. ve Altınkaynak, S. (2017). “Hemşirelik Öğrencilerin Sağlık Algısı İle Özgüvenleri Arasındaki İlişki”. Journal of Human Rhythm, 3 (4), 199-203.
• 31. Özdelikara, A, Ağaçdiken, A.S. ve Mumcu, N. (2018). “Hemşirelik Öğrencilerinde Sağlık Algısı, Sağlık Anksiyetesi Ve Etkileyen Faktörlerin Belirlenmesi”. Bakırköy Tıp Dergisi, 14, 275-282.
• 32. Dülger, H. ve Seven, A. (2020). “Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu Öğrencilerinin Sağlık Algı Düzeyleri ve Etkileyen Faktörlerin Belirlenmesi: Kesitsel Bir Çalışma”. EJONS International Journal on Mathematic, Engineering and Natural Sciences, 14, 254-265
• 33. Uzuntarla, Y. ve Uzuntarla, F. (2019). “Ambalaj Atığı Toplayan Kişilerin Sağlık Algılarının İncelenmesi”. Ulusal Çevre Bilimleri Araştırma Dergisi, 2 (2), 69-75.
• 34. Durmaz, S, Sürücü, E. ve Ozvurmaz, S. (2020). “Mermer Fabrikası İşçilerinde Sağlık Okuryazarlığı, Sağlık Algısı Düzeyleri ve İlişkili Faktörlerin Belirlenmesi”. Medical Sciences, 15 (3), 81-91.
• 35. Daghagh, Y.S, Wheeler, S.A.and Zuo, A. (2019). “Key Risk Factors Affecting Farmers’ Mental Health: A Systematic Review”. International Journal of Environmental Research And Public Health, 16 (23), 4849.
• 36. Evangelakaki, G, Karelakis, C. ve Galanopoulos, K. (2020). “Farmers’ Health And Social İnsurance Perceptions–A Case Study From A Remote Rural Region İn Greece”. Journal of Rural Studies, 80, 337-349.
• 37. Di Nunzio, D. (2013). Young People at Risk: How Changes In Work Are Affecting Young Italians' Health And Safety, ETUI, Rapor 129, Brüksel.
• 38. Richardson, N. (2019). “The ‘Buck’ Stops With Me’reconciling Men’s Lay Conceptualisations of Responsibility for Health With Men’s Health Policy”. Heal Sociol Rev, 19, 419:436. https://doi.org/10.1016/j.ctro.2022.09.006
• 39. McLaughlin, A.C. and Sprufera, J.F. (2011). “Aging Farmers Are At Risk For İnjuries And Fatalities: How Human-Factors Research and Application Can Help”. N C Med J, 72 (6), 481–483.
• 40. Türe, Y.A, Çulha, İ, Kersu, Ö, Gümüş, D, Ünsal, A. ve Köşgeroğlu, N. (2018). “Cerrahi Hastalarının Sağlık Algıları ve Etkileyen Faktörler”. Asos Journal, 6 (68), 89-99.