Determination of Changes in Local Food Consumption Habits, Attitudes and Holiday Preferences of Gastronomy Tourists during the Pandemic Process

Yıl 2023, , 106 - 128, 21.03.2023

Emre Çelebi , Mehmet Oğuzhan İlban

https://doi.org/10.32572/guntad.1149519

Öz

The primary purpose of this study is to determine the holiday preferences of gastronomy tourists that changed during the pandemic period, the effect of pandemic process on gastronomy tourism, and the local food consumption habits and attitudes of gastronomy tourists. In this study, in which gastronomy tourists residing in Edremit Bay constitute the population of the study; 316 questionnaire forms were evaluated. The data were analyzed in the SPSS program. Independent sample T-Test, One Way ANOVA, Pearson correlation analysis and simple linear regression analysis were used for data analysis. According to the analyzes carried out; there are significant changes in the holiday preferences of the participants; it was concluded that the interest in nature-oriented tourism types has increased, accordingly the hygiene element will be more important in holiday destinations and individual holiday programs will be prioritized. In addition, although the participants' willingness to participate in gastronomy tourism decreased, it was found out that the local food consumption habits and attitudes were high and the change in the willingness to participate in gastronomy tourism had a significant effect on local food attitudes.

Anahtar Kelimeler

Gastronomy, Pandemic, Holiday Preferences, Local Food

Pandemi Sürecinde Gastronomi Turistlerinin Yöresel Yemek Tüketim Alışkanlıkları, Tutumları ve Tatil Tercihlerindeki Değişimlerinin Belirlenmesi

Öz

Bu çalışmanın temel amacı gastronomi turistlerinin pandemi döneminde değişiklik gösteren tatil tercihlerinin, gastronomi turizminin pandemi sürecinde hissedeceği etkilerin ve gastronomi turistlerinin yöresel yemek tüketim alışkanlıkları ile tutumlarının belirlenmesidir. Edremit Körfezi' nde ikamet eden gastronomi turistlerinin evreni oluşturduğu bu çalışmada; 316 anket formu değerlendirmeye alınmıştır. Veriler SPSS programında incelenmiştir. Verilerin analizi için bağımsız örneklem T-Testi, One Way ANOVA, Pearson korelasyon analizi ve basit doğrusal regresyon analizi kullanılmıştır. Gerçekleştirilen analizlere göre; katılımcıların tatil tercihlerinde anlamlı düzeyde değişiklikler olduğu; buna göre doğa odaklı turizm türlerine ilginin arttığı, tatil yerlerinde hijyen unsurunun daha önemli olacağı ve bireysel tatil programlarının ön planda tutulacağı gibi sonuçlara ulaşılmıştır. Ek olarak katılımcıların gastronomi turizmine katılım isteklerinde azalma olmasına karşın yöresel yemek tüketim alışkanlıkları ve tutumlarının yüksek olması ve gastronomi turizmine katılım isteğindeki değişimin yöresel yemek tutumları üzerinde anlamlı etkiye sahip olduğu sonuçlarına varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Gastronomi, Pandemi, Tatil Tercihleri, Yöresel Yemek

Kaynakça

• Abdurrezzak, A. O. (2014). İşlevsel teori bağlamında yemek kültürünün iletişimsel yönü. Electronic Turkish Studies, 9(11), 1-16
• Akbaba, M. (2020). COVID- 19 salgını kapsamında turist yorgunluğunun turistlerin satın alma, tavsiye etme ve daha fazla ödeme niyetlerine etkisinin belirlenmesi. International Journal of Social Sciences and Education Research, 6 (2), 225-240.
• Aksu R., Eser M. T., & Güzeller C.O. (2017), Açımlayıcı ve doğrulayıcı faktör analizi ile yapısal eşitlik modeli uygulamaları. Ankara: Detay Yayıncılık.
• Alaeddinoğlu, F., & Rol, S. (2020). Covid- 19 pandemisi ve turizm üzerindeki etkileri. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Salgın Hastalıklar Özel Sayısı, 233-258.
• Alpaslan, K. (2019). Yöresel yemeklerde moleküler gastronomi kullanımı, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), T.C Kastamonu Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Turizm İşletmeciliği Ana Bilim Dalı, Kastamonu.
• Altunışık R., Coşkun R., Bayraktaroğlu S., & Yıldırım E. (2007), Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri spss uygulamalı. İstanbul: Sakarya Yayıncılık.
• Aslan, H., & Aktaş, N. (2011). Turizm ön lisans öğrencilerinin gastronomi turizmine yönelik tutumları ve gastronomi davranışlarının belirlenmesi. Social Sciences, 6 (3), 363-373.
• Aşan, K. (2013). Doğa deneyimleri, açık alan rekreasyon güdüleri ve tatil aktivite tercihleri arasındaki ilişkinin belirlenmesi, (Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi), Anadolu Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Turizm İşletmeciliği Ana Bilim Dalı, Eskişehir.
• Aydın, B., & Doğan, M. (2020). Yeni koronavirüs (covid-19) pandemisinin turistik tüketici davranışları ve Türkiye turizmi üzerindeki etkilerinin değerlendirilmesi. Pazarlama Teorisi ve Uygulamaları Dergisi, 6 (1), 93-115.
• Ayittey, F., Ayittey, M., Chiwero, N., Kamasah, J., & Dzuvor, C. (2020). Economic impacts of Wuhan 2019‐ncov on China and the world. Journal of Medical Virology, 92(5), 473-475.
• Bae, S. Y., & Chang, P. J. (2021). The effect of coronavirus disease-19 (COVID-19) risk perception on behavioural intention towards ‘untact’tourism in South Korea during the first wave of the pandemic (March 2020). Current Issues in Tourism, 24 (7), 1017-1035.
• Bahar, O., & İlal, N. Ç. (2020). Coronavirüsün (Covid-19) turizm sektörü üzerindeki ekonomik etkileri. International Journal of Social Sciences and Education Research, 6(1), 125- 139.
• Beardsworth, A., & Keil, T. (2011). Yemek sosyolojisi: yemek ve toplum çalışmasına bir davet, (Çev. Abdülbaki Dede). Ankara: Phoenix Yayınevi.
• Bulut, A. (2019). Turistlerin kişilik özelliklerinin turistik ürün tercih ve satınalma davranışına etkisi, (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Ana Bilim Dalı, Zonguldak.
• Ceylan, V., Muştu, Ç., & Sarıışık, M. (2020). Healthy nutritional attitudes and behaviors during covid- 19 outbreak lockdown. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 8 (4), 2491-2506.
• Chang, R. C., Kivela, J., & Mak, A. H. (2011). Attributes that influence the evaluation of travel dining experience: When East meets West. Tourism Management, 32(2), 307-316.
• Chebli, A., & Ben Said, F. (2020). The impact of covid- 19 on tourist consumpt behaviour: a perspective article. Journal of Tourism Management Research, 7(2), 196- 207.
• Cucinotta, D., & Vanelli, M. (2020). WHO declares covid-19 a pandemic. Acta Biomed, 91(1), 157-160. Çokluk Ö., Şekercioğlu G., & Büyüköztürk Ş. (2012), Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik: SPSS ve LISREL uygulamaları. Ankara: PEGEM Akademi.
• Dalagan, S. (2019). Çalışan kadınlarda yöresel mutfak eğitiminin yöresel yemek tüketim alışkanlıkları, tutumları ve bilgi düzeylerine etkisi, (Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi), Necmettin Erbakan Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Gastronomi ve Mutfak Sanatları Anabilim Dalı, Konya.
• Dalahmetoğlu, K.B., & Avcı, M. (2021). Covid-19 salgınının gastronomi turizm üzerine etkisi: Kastamonu örneği. Journal of Humanities and Tourism Research, 11 (4), 645-668.
• Demir, M., Şen-Demir, Ş., Doğanay-Ergen, F., & Dalgıç, A. (2021). Covid-19 sürecinde tüketicilerin otel seçimini etkileyen faktörler. International Journal of Social Sciences and Education Research, 7 (1), 82-94.
• Duman, T., Erkaya, Y., & Topaloglu, O. (2020). Vacation interests and vacation type preferences in Austrian domestic tourism. Journal of Travel & Tourism Marketing, 37(2), 217-245.
• Durmaz, Y., Çayırağası, F., & Çopuroğlu, F. (2022). The mediating role of destination satisfaction between the perception of gastronomy tourism and consumer behavior during COVID-19. International Journal of Gastronomy and Food Science, 28, 100525.
• Erol, S. I. (2020). Covid-19' un turizm sektöründe istihdama etkisi: İtalya, İspanya ve Türkiye örnekleri. İşletme ve İktisat Çalışmaları Dergisi, 8(2), 38- 49.
• Ertürk, M. (2019). Çocuklu ailelerin dışarıda yeme alışkanlıkları. Gaziantep University Journal of Social Sciences, 18(4), 1592-1610.
• Garibaldi, R., & Pozzi, A. (2020). Gastronomy tourism and Covid-19: technologies for overcoming current and future restrictions. Languages, Literatures and Cultures of the University of Bergamo where she is member of the CST-DiathesisLab. Her primary research interests are participatory processes and collaborative mapping to promote territorial regeneration in a sustainable perspective., 45.
• Gorbalenya, A. E., Baker, S. C., Baric, R. S., de Groot, R. J., Drosten, C., Gulyaeva, A. A., ... & Ziebuhr, J. (2020). The species Severe acute respiratory syndrome-related coronavirus: classifying 2019-nCoV and naming it SARS-CoV-2. Nature microbiology, 5(4), 536-544.
• Gökçegöz, S. (2019). Yemek kültürünün rasyonelleşmesi: Kayseri' de dışarıda yemek, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), T.C Erciyes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sosyoloji Ana Bilim Dalı, Kayseri.
• Gössling, S., Scott, D., & Hall, M. (2020). Pandemics, tourism and global change: a rapid assessment of COVID-19. Journal of Sustaniable Tourism, 29(1), 1- 20.
• Hatipoğlu, A., Zengin, B., Batman, O., & Şengül, S. (2013). Yöresel yemeklerin, kırsal turizm işletmeleri mönülerinde kullanım düzeyleri: Gelveri örneği. Uluslararası Sosyal ve Ekonomik Bilimler Dergisi, 3(1), 6-11.
• Hsu, F. C., Robinson, R. N., & Scott, N. (2018). Traditional food consumption behaviour: the case of Taiwan. Tourism Recreation Research, 43(4), 456-469.
• Issabel, N., Rehnui, R., Tawan, J., Maneechay, S., & Anantamongkolkul, C. (2020). Local travel behavior during covid- 19: preliminary study. Proceeding 1. International Conference on Business & Social Sciences (ICOBUSS), Surabaya, October 3.– 4., 834-839.
• Jafari, K., Saydam, M. B., Erkanlı, E., & Olorunsola, V. O. (2020). The impacts of the covid-19 pandemic on the consumer behavior of Turkish tourists. Revista TURISMO: Estudos e Práticas, (5), 1-17.
• Karadağ, E. (2010). Eğitim bilimleri doktora tezlerinde kullanılan araştırma modelleri: Nitelik düzeyleri ve analitik hata tipleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 1(1), 49-71.
• Kervankıran, İ., &Bağmancı, M. F. (2021). COVID-19 sürecinde Türkiye turizminin mekânsal görünümü: Hangi il nasıl etkilendi? Coğrafi Bilimler Dergisi, 19 (1), 263- 287.
• Khan, A. A. (2020). Covid-19 salgınının turizm üzerindeki etkileri: Safranbolu Miras Kenti Örneği. İşletme ve İktisat Çalışmaları Dergisi, 8 (2), 28- 37.
• Kılıç, B., Aslan, H., & Gövce, M. (2020). Covid-19 sonrası turistik tüketim tutumu. Gaziantep University Journal of Social Sciences, (Covid-19 Özel Sayısı), 554-570.
• Kim, Y. G., Eves, A., & Scarles, C. (2009). Building a model of local food consumption on trips and holidays: A grounded theory approach. International Journal of Hospitality Management, 28(3), 423-431.
• Kivela, J., & Crotts, J. C. (2006). Tourism and gastronomy: gastronomy's influence on how tourists experience a destination. Journal of Hospitality and Tourism Research, 30(3), 354-377.
• Kourgiantakis, M., Apostolakis, A., & Dimou, I. (2020). COVID-19 and holiday intentions: the case of Crete, Greece. Anatolia, 32(1), 148-151.
• Kula, S., & Çakar, B. (2015). Maslow ihtiyaçlar hiyerarşisi bağlamında toplumda bireylerin güvenlik algısı ve yaşam doyumu arasındaki ilişki. Bartın Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 6(12), 191-210.
• Kültür ve Turizm Bakanlığı (2020). 2020 yılı 3. çeyrek turizm istatistikleri, https://yigm.ktb.gov.tr/Eklenti/78391,turizmistatistikleri2020-3-ceyrekpdf.pdf. (Erişim Tarihi: 10 Mayıs 2022).
• Lu, H., Stratton, C. W., & Tang, Y.-W. (2020). Outbreak of pneumonia of unknown etiology in Wuhan,China: The mystery and the miracle. Journal of Medical Virology, 92, 401-402.
• Maslow, A. H. (1943). A theory of human motivation. Psychological Review, 50. 370-396.
• Milwood, P. A., & Crick, A. P. (2021). Culinary tourism and post-pandemic travel: Ecosystem responses to an external shock. Journal of Tourism, Heritage & Services Marketing (JTHSM), 7(1), 23-32.
• Nachmias, C. F., & Nachmias, D. (1996). Research methods in the social sciences (5th ed.). London: St. Martin’s Press Inc.
• Neuburger, L., & Egger, R. (2021). Travel risk perception and travel behaviour during the COVID-19 pandemic 2020: A case study of the DACH region. Current Issues in Tourism, 24 (7), 1003-1016.
• Osti, L., &Nava, C. R. (2020). Loyal: to what extent? A shift in destination preference due to the covid-19 pandemic. Annals of Tourism Research Empirical Insights, 1(1), 1- 4.
• Özdamar K., (2013). Paket programlar ile istatistiksel veri analizi I: MINITAB, SPSS, SYSTAT. TC Anadolu Üniversitesi. Eskişehir: Nisan Kitapevi.
• Özel, G., & Yıldız, F. (2021). Covid-19 sonrası dışarıda yemek yeme alışkanlıklarının planlı davranış teorisi kapsamında değerlendirilmesi. Gaziantep University Journal of Social Sciences, 20 (2), 953-972.
• Saatci, G., & Demiral, N. Ö. (2018). Yöresel yemeklerin yiyecek-içecek işletmelerinin menülerinde yer alma düzeylerinin belirlenmesi: Bozcaada örneği. Iwact 2018 International West Asia Congress Of Tourism Research, Van- Turkey. 330-340.
• Semerci, H., & Akbaba, A. (2018). Bodrum'a gelen uluslararası ziyaretçilerin yerel yemek tüketimindeki motivasyon faktörlerinin değerlendirilmesi. International Journal of Contemporary Tourism Researc, 2(1), 41-57.
• Shereen, M. A., Khan, S., Kazmi, A., Bashir, N., & Siddique, R. (2020). Covid-19 infection: Origin, transmission, and characteristics of human coronaviruses. Journal of Advanced Research, (24), 91-98.
• Sidali, K. L., &Schulze, B. (2010). Current and future trends in consumers' preference for farm tourism in Germany. Leisure/Loisir, 34(2), 207-222.
• Silik, C. E., Ilgaz, B., & Dündar, Y. (2020). COVID-19 sonrası turist davranışlarının kuşak farklılıkları açısından çoklu uyum analizi (MCA) ile değerlendirilmesi. Igdir University Journal of Social Sciences, 4, 341-372.
• Sürme, D. M. (2020). Turizm ve Kovid-19. Ankara: Iksad Publications House.
• Şahingöz, S. A., & Öztürk, B. (2021). COVID–19 pandemisi normalleşme sürecinde bireylerin yiyecek ve içecek tercihleri. Haliç Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 4(2), 187-214.
• Toprak, L. (2015). Mardin ve Yemek Kültürü. Mardin: Artuklu Yayınları.
• Tuna, S. (2018). Tüketicilerin destinasyon seçimini etkileyen faktörlerin araştırılması (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), T.C. Adnan Menderes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Ana Bilim Dalı, Aydın.
• Türkiye İstatistik Kurumu (2021). Hanehalkı yurt içi turizm, ıv. çeyrek: ekim-aralık ve yıllık, 2020. https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Hanehalki-Yurt-Ici-Turizm-IV.Ceyrek:-Ekim-Aralik-ve-Yillik,-2020-37473. (Erişim Tarihi: 31 Mart 2022)
• Türkiye Seyahat Acentaları Birliği (TÜRSAB). (2020). Türkiye ve dünya turizmi değerlendirmesi. İstanbul.
• UNWTO (2020). International Tourısm and Covid-19. https://www.unwto.org/international-tourism-and-covid-19. (Erişim Tarihi: 17 Haziran 2022)
• Wachyuni, S.S., & Kusumaningrum, D. A. (2020). The effect of COVID-19 pandemic: How are the future tourist behavior. Journal of Education, Society and Behavioural Science, 33 (4), 67-76.
• Yenişehirlioğlu, E., & Salha, H. (2020). Covid- 19 pandemisinin Türkiye iç turizmine yansımaları: değişen talep üzerine bir araştırma. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Bahar (Covid19-Özel Ek), 355-368.
• Yıldırım, O. (2018). Yeşil tüketici değerleri, değişikli arayışı, heyecan arayışı ve tatil tercihi ilişkisi: Adana'da yapılan bir araştırma, (Yayımlanmamış Doktora Tezi), T.C. Mersin Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Turizm İşletmeciliği Ana Bilim Dalı, Mersin.
• Zhu, N., Zhang, D., Wang, W., Li, X., Yang, B., Song, J., ... & Tan, W. (2020). China novel coronavirus investigating and research team. A novel coronavirus from patients with pneumonia in China, 2019. N Engl J Med, 382(8), 727-733.
• Zielinski, S., & Botero, C. M. (2020). Beach tourism in times of COVID-19 pandemic: critical issues, knowledge gaps and research opportunities. International Journal of Environmental Research and Public Health, 17(19), 7288.