The Effect of Person-Job Fit on Choice of Profession: A Research on Tour Guide Candidates Participated in Application Trips

Yıl 2019, , 257 - 278, 25.09.2019

Derya Toksöz , Gizem Çapar

https://doi.org/10.32572/guntad.580413

Öz

Choosing the job knowingly and
willingly, will affect the performances of guides. Besides, if the
characteristics of tour guides fit the necessities of profession the quality of
the services offered by tour guide will increase. This will affect the
experiences of tourists. From this point of view, in this research it is aimed
to reveal the effects of person-job fit on choosing the profession of tour
guides. In this context, data were obtained by tour guide candidates who
participated in winter application trip in 2019. The questionnaire was applied
by face-to-face conversations through convenience sampling method and 160
questionnaires were collected. Data were subject to exploratory factor analysis
and regression analysis. Results showed that for tour guide candidates the most
important factor in choice of profession is “loving the profession”. At the
same time, as one of the factors of person-job fit “professional interest fit”
effects significantly the factors of choosing job. To that effect research was
finalized with outcomes and suggestions for the tour guide candidates and tour
guide educators.

Anahtar Kelimeler

Person-Job Fit, Choice of Profession, Tour Guide

Birey-Meslek Uyumunun Meslek Seçimine Etkisi: Eğitim Gezilerine Katılan Turist Rehberi Adayları Üzerine Bir Araştırma

Öz

Turist rehberlerinin
mesleği severek ve isteyerek seçmesi, onların performanslarını da
etkilemektedir. Ayrıca rehberlerin sahip olduğu nitelikler ile mesleğin
özellikleri ne kadar uyumlu olursa, rehberlerin sunduğu hizmetin kalitesi de
artmakta ve dolayısıyla turistlerin yaşayacağı deneyim de bundan
etkilenmektedir. Bu noktadan hareketle, araştırmada rehberlerin birey-meslek
uyumu algılarının meslek seçimi üzerindeki etkisini incelemek amaçlanmıştır. Bu
kapsamda 2019 kış uygulama gezisine katılan turist rehberi adaylarından kolayda
örnekleme tekniğine göre yüz yüze gerçekleştirilen anket uygulaması sonucunda
kullanılabilir 160 anket elde edilmiştir. Elde edilen veriler faktör analizi ve
regresyon analizine tabi tutulmuştur. Araştırma sonucunda örneklemi oluşturan
turist rehberi adaylarının meslek seçimini etkileyen en önemli faktörün
“mesleğin sevilmesi” olduğu ortaya çıkmıştır. Bununla birlikte birey meslek
uyumu faktörlerinden “mesleki ilgiye yönelik uyum” un meslek seçimini etkileyen
tüm faktörler üzerinde anlamlı etkisinin olduğu görülmüştür. Bu hususta rehber
adaylarına, rehberlik eğitimi veren bireylere yönelik çeşitli öneriler
sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Birey-meslek uyumu, meslek seçimi, turist rehberi

Kaynakça

• Abulhaija, L., Magablih, K., ve Abu Saleh, M. (2011). Interpretation strategies used by Jordanian tourist guides to handle cultural specificity in tourism material. Journal of Travel and Tourism Research, 148-159.
• Afsar, B., Badir, Y., ve Khan, M. M. (2015). Person–job fit, person–organization fit and innovative work behavior: The mediating role of innovation trust. The Journal of High Technology Management Research, 26(2), 105-116.
• Aktaş, M. (2011). Kültürel Değerler ve Kişi Örgüt-Kişi İş Uyumu İlişkisi: Kavramsal Bir Çerçeve. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (26), 13-21.
• Alparslan, T., ve Kılcıgil, E. (2005). “Ankara Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu Öğrencilerinin Sosyo Kültürel Yapı - Meslek Seçimi İlişkisi”, SPORMETRE Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 3(1): 17-26
• Altunışık, R., Çoşkun R., Bayraktaroğlu, S., ve Yıldırım, E. (2012). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri. Sakarya: Sakarya Yayıncılık.
• Aslan, Z., Ünüvar, Ş. ve Başoda, A. (2012). Turizm Eğitimi Alan Öğrencilerin Kişilik Özelliklerinin Belirlenmesi ve Turizm Sektörüne Uyumu Açısından Değerlendirilmesi. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 23(2): 203-219.
• Baltacı, F. ve Üngören, E. (2010). Turizm Eğitimi Alan Öğrencilerin Eğitim Memnuniyetlerinin ve Geleceğe Yönelik Bakış Açılarının Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma, 11. Ulusal Turizm Kongresi Bildiriler Kitabı, Detay Yayıncılık, Ankara: 312-323.
• Borchert, M. (2002). Career Choice Factors of High School Students, MS Thesis. The Graduate College. University of Wisconsin, ABD.
• Caldwell, D. F., ve O'Reilly III, C. A. (1990). Measuring person-job fit with a profile-comparison process. Journal of Applied Psychology, 75(6), 648-657.
• Cohen, E. H., Ifergan, M., ve Cohen, E. (2002). A New Paradigm in Guiding-The Matric as a Role Model. Annals of Tourism Research, 29(4): 919-932.
• Correll, S. J. (2001). Gender and the Career Choice Process: The Role of Biased Self-Assessments, American Journal of Sociology, 106(6), 1691-1730.
• Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G., ve Büyüköztürk, İ. (2012). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik SPSS ve LİSREL uygulamaları. Ankara: Pegem Akademi.
• Dahles, H. (2002). The politics of tour guiding: Image management in Indonesia. Annals of Tourism Research, 29 (3), 783-800.
• Deniz, S. (2011). Bireyin meslek seçimini etkileyen kaynaklar: yeni teknolojilerden internet. Sosyal ve Beşeri Bilimler Araştırmaları Dergisi, 1(6).1-9.
• Dinç, E. (2008). Meslek seçiminde etkili faktörlerin incelenmesi: meslek yüksekokulu-muhasebe programı öğrencileri üzerine bir araştırma. Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (16), 90-106.
• Ehrhart, K. H., ve Makransky, G. (2007). Testing vocational interests and personality as predictors of person-vocation and person-job fit. Journal of Career Assessment, 15(2), 206-226.
• Erdem, B. ve Kayran, M. F. (2013). “Balıkesir Üniversitesi Turizm İşletmeciliği ve Otelcilik Yüksekokulu Öğrencilerinin Meslek Seçimini Etkileyen Faktörler Üzerine Bir Araştırma”, Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 14(1):81-106.
• Erdinç, S. B. ve Kahraman, S. (2012). Turizm Mesleğini Seçme Nedenlerinin İncelenmesi, VI. Lisansüstü Turizm Öğrencileri Araştırma Kongresi (12-15 Nisan) Bildiriler Kitabı, 229-237.
• Genç, G., Kaya, A. ve Genç, M. (2007), “İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Öğrencilerinin Meslek Seçimini Etkileyen Faktörler”, İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(14): 49-63.
• Kalaycı, Ş. (2010). SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri. Ankara: Asil Yayın Dağıtım.
• Kırıcı ve Özkoç (2017). Turist Rehberlerinin Tükenmişlik Düzeylerinin İşe Yabancılaşma Eğilimlerine Etkisi, Seyahat ve Otel İşletmeciliği Dergisi, 14(1). 20-32.
• Koç, F., Alnıaçık, Ü., ve Çetin, O. (2017). Halkla İlişkiler Öğrencilerinin Mesleğe Bakışı: Birey-Meslek Uyumu Açısından Bir Değerlendirme. Balkan ve Yakın Doğu Sosyal Bilimler Dergisi, 3(3). 1-7.
• Köroğlu, Ö. (2012). İçsel ve Dışsal İş Doyum Düzeyleri İle Genel İş Doyum Düzeyi Arasındaki İlişkinin Belirlenmesi: Turist Rehberleri Üzerinde Bir Araştırma, Doğuş Üniversitesi Dergisi, 13(2). 275 -289.
• Köroğlu, Ö. (2014). Meslek Seçimi ile Kişilik Özellikleri Arasındaki İlişkinin Belirlenmesi: Turizm Rehberliği Öğrencileri Üzerine Bir Araştırma, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 19(2),137-157.
• Kristof‐Brown, A. L. (2000). Perceived Applicant Fit: Distinguishing Between Recruiters' perceptions Of Person‐Job And Person‐Organization Fit. Personnel Psychology, 53(3), 643-671.
• Kristof‐Brown, A. L., Zimmerman, R. D., ve Johnson, E. C. (2005). Consequences Of Individuals'fit At Work: A Meta‐Analysis Of Person–Job, Person–Organization, Person–Group, And Person–Supervisor Fit. Personnel psychology, 58(2), 281-342.
• Kuzgun, Y. (1994). Çağdaş İnsanın En Önemli Kararı Meslek Seçimi, Bilim ve Teknik, http://vizyon21yy.com/documan/egitim_ogretim/rehberlik/mesleki_tanitim/Meslek_Secimi.pdf, 26.02.2019.
• Kuzgun, Y. (2000). Meslek danışmalığı kuramlar uygulamalar. Ankara: Nobel Yayınları.
• Lauver, K. J., ve Kristof-Brown, A. (2001). Distinguishing between employees' perceptions of person–job and person–organization fit. Journal of Vocational Behavior, 59(3), 454-470.
• Lee, Y. ve John A. (2012). When Preference Is Not Satisfied But The Individual Is: How Power Distance Moderates Person–Job Fit. Journal of Management, 20 (10): 1-35.
• Lu, C. Q., Wang, H. J., Lu, J. J., Du, D. Y., ve Bakker, A. B. (2014). Does work engagement increase person–job fit? The role of job crafting and job insecurity. Journal of Vocational Behavior, 84(2), 142-152.
• McCallum, R. C.; Widaman, K.F.; Zhang, S. ve Hong, S. (1999). Sample Size in Factor Analysis, Psychological Methods, 4(1), 84-99.
• Özsoy, G. Özsoy, S. Özkara, Y. ve Memiş, A. D. (2010). Öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğini tercih etmelerinde etkili olan faktörler, Elementary Education Online, 9(3), 910-921.
• Rabotić, B. (2010). Tourist guides in contemporary tourism. Tourism & Hospitality Management, 1157-1167.
• Saatci, G. Güdü Demirbulat, Ö. ve Avcıkurt, C. (2018). Turizm Öğrencilerinin Meslek Seçimini Belirleyen Faktörlerin Belirlenmesi: Ezine Meslek Yüksekokulu Örneği, VII. Ulusal III. Uluslararası Doğu Akdeniz Turizm Sempozyumu Bildiriler Kitabı, 20-21 Nisan, İskenderun, 331-343
• Sarıkaya, T. ve Khorshid, L. (2009). Üniversite Öğrencilerinin Meslek Seçimini Etkileyen Etmenlerin İncelenmesi: Üniversite Öğrencilerinin Meslek Seçimi”, Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(2): 393-423.
• Seriou, C. (2014). An analysis of the tour guide discourse at the national office of tourism, ghardaia: a case study. Yüksek Lisans Tezi, Kasdi Merbah University Ouargla, Department of English.
• Starks, Glenn L., (2007). The Effect of Person–Job Fit on the Retention of Top College Graduates in Federal Agencies. Review of Public Personnel Administration, 27(1): 59-70.
• Therasa, C., ve Vijayabanu, C. (2016). Person-Job Fit and the Work Commitment Of IT Personnel. Original Research, 26(2), 218-227.
• Tunç, G. Ç, Akansel, N. ve Özdemir, A. (2010). “Hemşirelik ve Sağlık Memurluğu Öğrencilerinin Meslek Seçimlerini Etkileyen Faktörler”, Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi, 3(1), 24-31.
• Tuzcuoğlu, S. (1994). Meslek Seçimi ve Önemi. M.Ü. Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 6: 265-280.
• Vurucu, F. (2010). Meslek lisesi öğrencilerinin meslek seçimi yeterliliği ve meslek seçimini etkileyen faktörler. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Yeditepe Üniversitesi: İstanbul.
• Yılmaz, A., ve Tanrıverdi, H. (2017). Aşçıların meslek uyumu ve meslek algısı düzeyleri üzerine bir araştırma. Karabük Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(2), 621-639.
• Yılmaz, H., Üre, Ö., ve Sürücü, A. (1996). Rehberlik Ders Notları, Konya.
• World Federation of Tourist Guide Association (2012). 05 Nisan 2019 tarihinde http://www.wftga.org/tourist-guiding/what-tourist-guide adresinden alınmıştır.