Migrations’ Contribution to the Turkish Culinary Culture: An Investigation on the Selanik Immigrants

Yıl 2020, Cilt: 4 Sayı: 2, 261 - 277, 28.09.2020

Ezgi Atik , Emre Atik

Öz

The eating and drinking habits of a community are a part of the culture of that community. One of the most important factors that shape Turkish cuisine culture is the geographical regions where the communities lived and the cultures in these regions. In this context, the migrations that took place in the historical process have gained importance in terms of the enrichment of culinary culture in a geographical area. The purpose of this study is to reveal immigrants’ who emigrate from Thessaloniki to Turkey after 1923 and settled in Çatalca district eating and drinking habits and also to determine their contribution of Turkish cuisine. To this end, a study conducted in Elbasan district in Çatalca. In the study, data were obtained by using semi-structured interview technique. As a result of the study, it was determined that the immigrants continue their food and drink cultures from the past and have their own meal plan and foods. It is believed that the research will contribute to the understanding of the culinary culture of immigrants and in particular Thessaloniki immigrants to the relevant literature.

Anahtar Kelimeler

Turkish culinary culture, immigrants cuisine, Thessaloniki immigrants, eating and drinking habits

Türk Mutfak Kültürüne Katkısı Bakımından Göçler: Selanik Mübadilleri Üzerine Bir Araştırma

Öz

Bir topluluğa ait yeme ve içme alışkanlıkları, o topluluğun kültürünün bir parçasıdır. Türk mutfak kültürünü şekillendiren önemli etkenlerin başında, bulunulan coğrafi bölgeler ve bu bölgelerde yaşayan toplulukların kültürleri gelmektedir. Bu bağlamda, tarihsel süreç içerisinde gerçekleşen göçler, bir coğrafyadaki mutfak kültürünün zenginleşmesi açısından önem kazanmaktadır. Bu çalışmanın amacı, 1923 yılı sonrası Selanik’ten Türkiye’ye gelen ve Çatalca’ya yerleştirilen Selanik mübadillerinin yeme-içme alışkanlıklarını ortaya çıkartmak ve aynı zamanda Türk mutfağına katkılarını belirlemektir. Bu amaçla, Çatalca’nın Elbasan Mahallesi’nde bir çalışma gerçekleştirilmiştir. Çalışmada verilerin elde edilmesinde yarı yapılandırılmış görüşme tekniğinden yararlanılmıştır. Çalışma sonucunda, mübadillerin geçmişten bu güne yeme-içme kültürlerini devam ettirdikleri ve kendilerine özgü yemek düzeni ve yemeklere sahip oldukları belirlenmiştir. Çalışmanın ilgili literatüre göçmen ve özelinde Selanik mübadillerinin mutfak kültürünü anlamak açısından katkı sağlayacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Türk mutfak kültürü, göçmen mutfağı, Selanik mübadilleri, yeme-içme alışkanlıkları

Kaynakça

• Aghatabay, C. Z. (2007). Mübadelenin Mazlum Misafirleri. İstanbul: Bengi Kitap Yayın.
• Arı, K. (1995). Büyük Mübadele: Türkiye'ye Zorunlu Göç (3. Baskı). 1923-1925, İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
• Artun, E. (2000). Adana’da, Törenlere, Adaklara, Özel Günlere Ait İnançlar, Pratikler ve Bunlara Bağlı Mutfak Kültürü. Millî Folklor, 49, 27-37.
• Babuş, F. (2006). Osmanlı’dan Günümüze Göç ve İskan. İstanbul: Ozan Yayıncılık.
• Balcı, S. (2014). 1923 Tarihli Türk-Rum Nüfus Mübadelesinin Amasya'nın Demografik Yapısına Etkisi. Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 4(10), 40-49.
• Beşirli, H. (2010). Yemek, Kültür ve Kimlik. Milli Folklor Dergisi, 22(87), 159-169.
• Çelebi, E. (2006). Mübadillerin Yunanistan'daki Mal Kayıtları ve Muhtelit Mübadele Komisyonu Tasfiye Talepnameleri, Çağdaş Türkiye Tarihi Araştırmaları Dergisi, 5, 35-46.
• Çelik, D. Y. (2010). Mengen’de Özel Gün Yemekleri. Milli Folklor Dergisi, 86, 127-139.
• Edirneli, M. (2016). Balkanlar ve… Ankara: TRT Eğitim Dairesi Başkanlığı.
• Ertaş, Y., ve Gezmen-Karadağ, M. (2013). Sağlıklı Beslenmede Türk Mutfak Kültürünün Yeri. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 2(1), 117-136.
• Goularas, G. B. (2012). 1923 Türk-Yunan Nüfus Mübadelesi ve Günümüzde Mübadil Kimlik ve Kültürlerinin Yaşatılması. Alternatif Politika, 4(2), 129-146.
• Gökaçtı, M. A. (2001). Geographika – Yeniden Keşfedile Yunanistan. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Güler, S. (2010). Türk Mutfak Kültürü ve Yeme İçme Alışkanlıkları. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 26(1), 24-30.
• Halaçoğlu, A. (1994). Balkan Harbi Sırasında Rumeli’den Türk Göçleri (1912-1914) (16. Dizi). Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
• Şen, İ. (2004). Salihli Mübadilleri ve Karşılaştıkları Sorunlar. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 16, 65-78.
• Kahraman, C., Güneş, İ., ve Kahraman, N. (2017). 1989 Göçü Sonrası Bulgaristan Göçmenlerinin Yemek Kültüründeki Değişim. Göç Dergisi, 4(2), 227-245.
• Katz, S. H., and Weaver, W. W. (2003). Encyclopedia of Food and Culture. (Cilt 1). Scribner.
• Kaya, M., ve Yılmaz, C. (2016). Sinop’ta Mübadele ve Bir Mübadil Köyü: Karacaköy. Marmara Coğrafya Dergisi, 33, 276-301.
• Koç, M., and Welsh, J. (2002). Food, Identity, and the Immigrant Experience. Canadian Diversity, 1(1), 46-48.
• Sarı, E. (2011). Kurşunlu Mutfak Kültüründe Keşkek: Geçmişi, Bugünü ve Yarını. Milli Folklor, 23(90), 185-194.
• Saruhan, Ş. C., ve Özdemirci, A. (2011). Bilim, Felsefe ve Metodoloji. İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım.
• Sepetçioğlu, T. E. (2014). İki Tarihsel “Eski” Kavram, Bir Sosyo-Kültürel “Yeni” Kimlik: Mübadele Nedir, Mübadiller Kimlerdir?. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 180, 49-84.
• Şenışık, P. (2016). 1923 Türk-Yunan Nüfus Mübadelesi: Erken Cumhuriyet Döneminde Modern Devlet Pratikleri ve Dönüşen Kimlikler. Studies of The Ottoman Domain, 6(10), 84-120.
• Tahir, K. (1989). Notlar / Roman Notları 3. (Yayına Hazırlayan: Cengiz Yazıcıoğlu). Ankara: Bağlam Yayıncılık.
• Tekeli, İ. (1990). Osmanlı İmparatorluğundan Günümüze Nüfusun Zorunlu Olarak Yer Değiştirmesi ve İskan Sorunu. Toplum ve Bilim, 50, 49-71.
• Tunçdöken, F. (2009). Zeytinbağı (Tirilye)’nin Renkli Yemek Mirası. U.Ü. Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10(16), 159-166.