Büyük Stratejilerde Örüntü: Türkiye-Rusya İlişkilerinde Akıllı Uyum ve Esnek Rekabet

Year 2022, Volume: 18 Issue: 42, 387 - 410, 26.08.2022

Alperen Kürşad Zengin İlyas Topsakal

Abstract

Türkiye-Rusya ilişkilerinin değerlendirilmesi, karşılıklı tarihsel düşmanlık algıları ile stratejik ortaklık arasındaki bir ikilemdir. Yukarıda bahsedilen ikilemin sorunlu alanlarından kurtulmak için alternatif bir bakış açısına ihtiyaç vardır. Bu açıdan çalışmanın temel amacı, Türkiye ve Rusya’nın büyük stratejilerini belli bir model çerçevesinde açıklamak ve her iki ülkenin de karşı karşıya geldiği Suriye, Libya ve Güney Kafkasya’daki politikalarını değerlendirmektir. Söz konusu alanlarda ulusal çıkarları örtüşen, çatışan ve aynı zamanda ortak zeminde buluşabilecek iki ülkenin ilişkilerinin nasıl tanımlanacağı önemli bir sorundur. Bu çalışmada Türkiye-Rusya ilişkilerinin “akıllı uyum” ve “esnek rekabet” kavramları etrafında tanımlanabileceği iddia edilmektedir.

Keywords

Büyük Strateji, akıllı uyum, esnek rekabet, Türkiye-Rusya İlişkileri, Türkiye ve Rusya'nın Büyük Stratejisi

The Pattern on Grand Strategies: Smart Alignment and Flexible Competition in Turkey-Russia Relations

Abstract

Evaluating Turkey-Russia relations is a dilemma, as the two countries fluctuate between perceptions of mutual historical hostility and strategic partnership. An alternative perspective is needed to get beyond the impasse of this dilemma. The main purpose of this study is to explain the common aspects of the grand strategies of Turkey and Russia within the framework of the pattern and to evaluate the policies of both countries in Syria, Libya, and the South Caucasus where the interests of both intersect and occasional conflict. We propose that Turkey-Russia relations can best be defined around the concepts of “smart alignment” and “flexible competition”.

Keywords

Grand Strategy, Smart Alignment, Flexible Competition, Turkey-Russia Relations, Grand Strategy of Turkey and Russia

References

• ART Robert J. (2004). A Grand Strategy for America, Cornell University Press, Ithaca.
• BİLGİÇ Ali (2011). “Güvenlik İkilemi’ni Yeniden Düşünmek Güvenlik Çalışmalarında Yeni Bir Perspektif”, Uluslararası İlişkiler, 8:29, 132.
• BRANDS Hal (2014). What Good İs Grand Strategy?: Power and Purpose İn American Statecraft From Harry S. Truman To George W. Bush, Cornell University Press, Ithaca.
• CHRISTENSEN Thomas J. ve SNYDER Jack L. (1990). “Chain Gangs and Passed Bucks: Predicting Alliance Patterns in Multipolarity”, International Organization, 44:2, 137-168.
• DENNİS M. Drew ve Donald M. Snow (2006). Making Twenty-First Century Strategy: A Introduction to Modern National Security Processes and Problems, Air University Press, Maxwell AFB: Alabama.
• ERBOĞA Abdullah (2019). “Türkiye’nin Stratejik Silah Kapasitesi ve Silahlanma Stratejisi”, (ed.) Abdullah Erboğa, Türkiye’nin Stratejik Silah Kapasitesi, SETA, 69-104.
• ERDOĞAN Recep Tayyip (2017). Yeni Türkiye Vizyonu: Dünya 5’ten Büyüktür, Cumhurbaşkanlığı Yayınları, Ankara.
• GADDİS John L. (2018). On Grand Strategy, Penguin Press, New York.
• IKENBERRY G. John. (2011). “The Future of The Liberal World Order: Internationalism After America”, Foreign affairs, 90:3, 56-68.
• İNAT Kemal (2020). “Türkiye’nin Doğu Akdeniz Politikası: Hedefler, Araçlar, Yöntemler”, Kriter Dergisi, 5:49, 26-27.
• KARAOSMANOĞLU Ali (2020). “Büyük Stratejinin Anlamı ve İşleyişi”, (ed.) Ali Karaosmanoğlu ve Ersel Aydınlı, Strateji Düşüncesi: Kuram, Paradoks, Uygulama, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, İstanbul, 7-43.
• KENNEDY Paul (1991). Grand Strategies in War and Peace, Yale University Press, New Haven.
• KİBAROĞLU Mustafa (2019). “Paradigma Yokluğunda Küresel ve Bölgesel Politikalar Belirlemek”, Stratejist, 23, 20-25.
• KISSENGER Henry (2016). Dünya Düzeni, Boyner Yayıncılık, İstanbul.
• LARSON Deborah W. (2018). “New Perspectives on Rising Powers and Global Governance: Status and Clubs”, International Studies Review, 20:2, 247–254.
• MARTEL William C. (2015). Grand Strategy in Theory and Practice: The Need for An Effective American Foreign Policy, Cambridge University Press, Cambridge.
• ÖNİŞ Ziya ve KUTLAY Mustafa (2013). “Rising Powers in a Changing Global Order: The Political Economy of Turkey in the Age of BRICS”, Third World Quarterly, 34:8, 1409-1426.
• ÖZDEMİR Haluk (2020). “Tasarlanmış ve Beliren Üst Stratejiler: Türkiye ve Diğer Orta Büyüklükteki Devletler için Alternatifler”, (ed.) Ali Karaosmanoğlu ve Ersel Aydınlı, Strateji Düşüncesi: Kuram, Paradoks, Uygulama, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, İstanbul, 43-75.
• POSEN Barry R. (1984). The Sources of Military Doctrine: France, Britain, and Germany Between the World Wars, Cornell University Press, Ithaca.
• POSEN Barry R. (2014). A New Foundation for U.S. Grand Strategy, Cornell University Press, Ithaca.
• SCHWELLER Randall L. (1994). “Bandwagoning For Profit: Bringing The Revisionist State Back In”, International Security, 19:1, 72-107.
• SNYDER Glenn H. (1984). “The Security Dilemma in Alliance Politics”, World Politics, 36:4, 461-495.
• TOPSAKAL İlyas (2020). “Nahcivan Koridoru: Stratejik İşbirliğinin Lojistiği”, Kriter, 5:52.
• WALT Stephen M. (1985). “Alliance Formation and the World Balance of Power”, International Security, 9:4, 3-43.
• WALT Stephen M. (1987). The Origins of Alliances, Cornell University Press, Ithaca.
• YALÇIN Hasan B. (2019). “Stratejik Silah Kapasitesi”, (ed.) Abdullah Erboğa, Türkiye’nin Stratejik Silah Kapasitesi, SETA, İstanbul, 19-69.
• YEŞİLTAŞ Murat ve PİRİNÇÇİ Ferhat (2020). Küresel Dönüşüm Sürecinde Türkiye’nin Büyük Stratejisi, SETA, İstanbul.
• ZAKARIA Fareed (2008). The Post-American World, W.W. Norton, New York.
• ZENGİN Alperen K. (2020). “Paradigmasız Uluslararası Sistem ABD’nin Kontrollü Geri Çekilişinin Bir Sonucu Olabilir”, Asya-Avrupa Dergisi, 5:50, 53-60.
• “National Security Strategy of the Russian Federation to 2020” (2009). https://www.prlib.ru/en/node/353849 , erişim 25.11.2020.
• “National Security Strategy of the Russian Federation”, (1997). https://fas.org/nuke/guide/russia/doctrine/blueprint.html, erişim 11.12.2020.
• “National Security Strategy of the Russian Federation”, (2000), https://archive.mid.ru/en/web/guest/foreign_policy/official_documents//asset_publisher/CptICkB6BZ29/content/id/589768, erişim 11.12.2020.
• “National Security Strategy of the Russian Federation”, (2015), http://www.ieee.es/Galerias/fichero/OtrasPublicaciones/Internacional/2016/Russian-National-Security-Strategy-31Dec2015.pdf, erişim 11.12.2020.
• AKTÜRK Şener (2013). “A Realist Reassessment of Turkish-Russian Relations, 2002-2012: From the Peak to the Dip?”, Caspian Strategy Instute, http://home.ku.edu.tr/~sakturk/Akturk_2013_Turk_Rus_Relations.pdf , erişim 25.12.2020.
• AXE David (2020). “Turkey Has a Drone Air Force. And It Just Went to War in Syria.”, National Interest, https://nationalinterest.org/blog/buzz/turkey-has-drone-air-force-and-it-just-went-war-syria-128752 , erişim 25.12.2020.
• BAUNOV Alexander (2020). “Why Russia Is Biding Its Time on Nagorno-Karabakh,” Carnegie Moscow Center, https://carnegie.ru/commentary/82933, erişim 3.12.2020.
• BRANDS Hal (2012). “The Promise and Pitfalls of Grand Strategy”, Strategic Studies Institute, US Army War College, https://www.jstor.org/publisher/ssiusarmywarc, erişim 20.12.2020.
• BROERS Laurence (2020). “Perspectives | Did Russia Win the Karabakh War?”, Eurasianet, https://eurasianet.org/perspectives-did-russia-win-the-karabakh-war, erişim 31.12.2020.
• FRANTZMAN Seth (2020). “Russian Air Defense Systems Outmatched By Turkish Drones in Syria and Libya,” Long War Journal, https://www.longwarjournal.org/archives/2020/06/russian-air-defense-systems-outmatched-by-turkish-drones-in-syria-and-libya.php, erişim 25.12.2020.
• FROLOV Vladimir (2020). “Пусть полыхает. Как изменилась политика России на постсоветском пространстве”, Republic, https://republic.ru/posts/98310, erişim 31.12.2020.
• FULLER Graham E. (2020). “Is Turkey Out of Control?”, https://grahamefuller.com/is-turkey-out-of-control/, erişim 07.12.2020.
• LAYTON Peter, “Grand Strategy? What Does That Do For Me?”, The Strategist, Jul 2012, https://www.aspistrategist.org.au/grand-strategy-what-does-that-do-for-me/, erişim 21.12.2020.
• MEVLÜTOĞLU Arda, “Türkiye ‘nin İHA Teknolojisi ve Kullanımının Literatürdeki Yansımaları”, Kasım 2020, https://www.siyahgribeyaz.com/2020/07/bloomberg-01.html, erişim 18.12.2020.
• President of Russia Official Website (2007). “Speech and the Following Discussion at the Munich Conference on Security Policy”, http://en.kremlin.ru/events/president/transcripts/24034, erişim 11.12.2020.
• SCHWARTZ H. Andrew and DİAMOND Caleb (2020). “Exploiting Chaos: Russia in Libya”, CSIS, https://www.csis.org/blogs/post-soviet-post/exploiting-chaos-russia-libya, erişim 22.12.2020.
• Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı (2016). “İran İslam Cumhuriyeti, Rusya Federasyonu ve Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlarının Suriye ihtilafını sona erdirmek ve siyasi süreci canlandırmak için üzerinde mutabık kalınan adımlara ilişkin ortak açıklaması”, https://www.mfa.gov.tr/rusya-federasyonu_-turkiye-cumhuriyeti-ve-iran-islam-cumhuriyeti-disisleri-bakanlarinin-suriye-ihtilafinin-sonlandirilmasina-mat.tr.mfa , erişim 8.12.2020.
• WALT Stephen M. (2010). “Balancing Threat: The United States and The Middle East”, Yale Journal of International Affairs, July 2010, https://www.yalejournal.org/publications/balancing-threat-the-united-states-and-the-middle-east, erişim 31.12.2020.