Colonial Tools and Methodology Used by Colonial States A Case Study: Belgian Colonial Period in Congo

Year 2011, Volume: 7 Issue: 14, 117 - 141, 01.05.2011

Ali Demir

Abstract

XIX'uncu yüzyılın ikinci yarısında, Almanya'nın Bismarck liderliğinde birlik ve beraberliğini sağladığı dönemde, Avrupalı devletler Berlin Konferansı'nda Afrika kıtasını sömürge haline getirip paylaşmışlardır. Genç bir ülke olan Belçika hissedarlardan birisidir. Belçika kendisinden yaklaşık seksen kat daha büyük bir devlet olan Kongo'yu, kullandığı sömürgecilik araç ve yöntemleri sayesinde uzun süre yönetmiştir. Kongo'daki Belçika idaresi XIX ve XX yy.larda tüm Afrika'da uygulanmış olan sömürge yönetimleri için fikir veren bir uygulama olarak karşımıza çıkmaktadır. Batı ülkelerinin Afrika'ya medeniyet getirme amacı ile girmelerine rağmen, yaklaşık bir asırlık süre içerisinde kendi dil ve dinlerini dayattıkları, Afrika'nın kaynaklarını batıya taşıdıkları ancak medeniyet adına uzantıları günümüze kadar gelen pek çok soru işareti bırakacak uygulamalarda bulundukları gözlemlenmektedir. Sömürgecilik aracı olarak "dil" ve "din"in kullanımı, bu iki temel sömürgecilik aracı ile birlikte temel metotlar olarak "misyonerlik", "medenileştirme" kavramının kullanılışı, sömürge devletlerinde kurulan "sosyal düzen", "iş grupları", "eğitim sistemi" ve ekonomik kaynakların transferi için oluşturulan "taşıma sistemi" üzerinde durulmuştur. Çalışmada, Avrupalı sömürge devletlerinin medeniyet getirme adına Afrika'ya girdikleri, önce Afrikalıların dil ve dinlerini değiştirdikleri, bu işlemi de misyonerleri kullanarak gerçekleştirdikleri ve sömürge ülkelerinde kurdukları eğitim sistemi ve yerel sosyal sınıflarla sömürgeci otoritelerini güçlendirdikleri ve sömürge ülkelerinin ekonomik kaynaklarını kendi ülkelerine taşıyarak refah düzeylerini artırdıkları, bu uğurda bazen işkenceye varan metotlar uyguladıkları bulgularına ulaşılmıştır. Sömürgecilik klasik anlamda sona ermesine rağmen "yeni sömürgecilik" anlayışı altında aynı araç ve metotların halen kullanılmaya devam edildiği sonucuna varılmıştır.

Keywords

Belçika, Kongo, sömürge, medeniyet, dil.

Sömürge Devletlerinin Kullandığı Sömürgecilik Araç ve Metotları Vaka Analizi: Belçika Krallığı'nın Kongo'daki Sömürge Dönemi

Abstract

XIX'uncu yüzyılın ikinci yarısında, Almanya'nın Bismarck liderliğinde birlik ve beraberliğini sağladığı dönemde, Avrupalı devletler Berlin Konferansı'nda Afrika kıtasını sömürge haline getirip paylaşmışlardır. Genç bir ülke olan Belçika hissedarlardan birisidir. Belçika kendisinden yaklaşık seksen kat daha büyük bir devlet olan Kongo'yu, kullandığı sömürgecilik araç ve yöntemleri sayesinde uzun süre yönetmiştir. Kongo'daki Belçika idaresi XIX ve XX yy.larda tüm Afrika'da uygulanmış olan sömürge yönetimleri için fikir veren bir uygulama olarak karşımıza çıkmaktadır. Batı ülkelerinin Afrika'ya medeniyet getirme amacı ile girmelerine rağmen, yaklaşık bir asırlık süre içerisinde kendi dil ve dinlerini dayattıkları, Afrika'nın kaynaklarını batıya taşıdıkları ancak medeniyet adına uzantıları günümüze kadar gelen pek çok soru işareti bırakacak uygulamalarda bulundukları gözlemlenmektedir. Sömürgecilik aracı olarak "dil" ve "din"in kullanımı, bu iki temel sömürgecilik aracı ile birlikte temel metotlar olarak "misyonerlik", "medenileştirme" kavramının kullanılışı, sömürge devletlerinde kurulan "sosyal düzen", "iş grupları", "eğitim sistemi" ve ekonomik kaynakların transferi için oluşturulan "taşıma sistemi" üzerinde durulmuştur. Çalışmada, Avrupalı sömürge devletlerinin medeniyet getirme adına Afrika'ya girdikleri, önce Afrikalıların dil ve dinlerini değiştirdikleri, bu işlemi de misyonerleri kullanarak gerçekleştirdikleri ve sömürge ülkelerinde kurdukları eğitim sistemi ve yerel sosyal sınıflarla sömürgeci otoritelerini güçlendirdikleri ve sömürge ülkelerinin ekonomik kaynaklarını kendi ülkelerine taşıyarak refah düzeylerini artırdıkları, bu uğurda bazen işkenceye varan metotlar uyguladıkları bulgularına ulaşılmıştır. Sömürgecilik klasik anlamda sona ermesine rağmen "yeni sömürgecilik" anlayışı altında aynı araç ve metotların halen kullanılmaya devam edildiği sonucuna varılmıştır.

Keywords

Belçika, Kongo, sömürge, medeniyet, dil.

References

• Akweenda, Sackey, International Law and the Protection of Namibia’s Territorial Integrity, Kluver Law International, Hauge, 1997.
• Amin, Samir, Neo-colonialism in West Africa, Monthly Review Press, Jan 1971.
• Baaz, Maria Eriksson, Why Do Soldiers Rape? Masculinity, Violence, and Sexuality in the Armed Forces in the Congo (DRC), International Studies Quarterly, 2009.
• Bauer, Péter Tamás, Dissent On Development, Library of Congress, USA, 1979.
• Braeckman, Colette, Gasibirege, Simon, Gerard, Jules, Kestergat, Jean, Vanderlinden, Jacques, Steen, Daniel Van Der, Verhaegen, Benoit, Willame, Jean-Claude, Congo-Zaïre, GRIP Collection, Brüksel, 1990.
• Clark, Phil, In the Shadow of the Volcano Democracy and Justice in Congo, Politics Abroad, K›fl 2007.
• Deibert, Michael, Congo: Between Hope and Despair, World Policy Institute, 2008.
• D`Haenens, Albert, 150 Years of Communities and Cultures in Belgium, Ministry of Foreign Affairs, Brüksel, 1980.
• Elliott, Y.William, Colonialism: Freedom, and Responsibility, Strausz-Hupe, Robert, Hazard, W.Harry, The Idea of Colonialism, Atlantic Books Publishing Co.Ltd., New York, 1958.
• Grovogui, Siba N., Regimes of Sovereignty: International Morality and the African Condition, European Journal of International Relations 2002; 8; 315, 2009.
• Huntington, Samuel, P., Who Are We, America’s Great Debate, Free Press, Londra, 2005.