KIRIK PENCERELER TEORİSİ, ŞEHİR HASTANELERİ YÖNETİM MODELİNDE HASTA GÜVENLİĞİ İÇİN KULLANILABİLİR Mİ?

Yıl 2019, Cilt: 22 Sayı: 3, 677 - 694, 20.09.2019

İbrahim H. Kayral

Öz

Kırık Pencereler Teorisi toplumda düzensizliğin suça zemin oluşturması açısından ortaya konulan bir kuram olmak ile birlikte farklı disiplinler için de bakış açısı kazandırmaktadır. Özellikle sağlık hizmeti gibi karmaşık bir sistemde ortaya çıkan düzensizliklerin ve kural ihlallerinin insan sağlığı açısından yarattığı riskler düşünüldüğünde, farklı bakış açıları ile daha etkin çözüm üretebilmek ayrıca önem kazanmaktadır. Türkiye'de uygulanmasına başlanan Şehir Hastaneleri yüksek kapasiteleri ve kamu-özel ortaklığı ile yeni bir yönetim modelini hayata geçirmektedir. Çalışmada, şehir hastaneleri yönetim modelinde ortaya çıkabilecek hasta güvenliği riskleri için kırık pencereler teorisinin uygulanabilirliği tartışılarak yeni bir modelin ortaya konulması amaçlanmaktadır

Anahtar Kelimeler

Şehir hastaneleri, kırık pencereler teorisi, yönetim, hasta güvenliği

Kaynakça

• 1. Akgün S. (2014) Hasta Güvenliği, Beklenmeyen Ciddi Tıbbi Hatalar -Sentinel Olaylar-Sentinel Events in Healthcare. Sağlık Akademisyenleri Dergisi 1(2): 75-82. 2. Altuntop S. (2015) Suçla Mücadele ve Güvenlik: Klasik ve Çağdaş Metinler. İçinde: Altuntop, S. (Ed.) Kırık Camlar (ss: 231-245). Siyasal Kitabevi, Ankara. 3. Amalberti R., Vincent C., Auroy Y. and de Saint MG.(2006) Violations and Migrations in Health Care: A Framework for Understanding and Management. Qual Safety Health Care 15(1): 66–71. 4. Atasever M., Gözlü M., Özaydın M., Güler H., Örnek M., Barkan B., Kavak Y. ve İlhan M. N. (2018) Şehir Hastaneleri Araştırması. Sağlık Sen Yayınları-46, Ankara. 5. Aydan M. ve Kaya S. (2017) Hata Türü ve Etkileri Analizi (HTEA): Üniversite Hastanesinde Bir Uygulama. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi 20(4): 475-502. 6. Bosk C. L. (2003) Forgive and Remember: Managing Medical Failure (2nd Ed.) University of Chicago Press: Chicago. 7. Churruca K., Ellis L. A. and Braithwaite J. (2018) Broken Hospital Windows: Debating the Theory of Spreading Disorder and its Application to Healthcare Organizations. MC Health Services Research 18(1): 201. 8. Corman H. and Mocan N. (2005) Carrots, Sticks, and Broken Windows. Journal of Law and Economics 48(1): 235−266. 9. Emül E. ve Demirel E. (2018) Etik İklim Algısının Hasta Güvenliği Kültürü Üzerine Etkisi: Elazığ Örneği. Electronic Turkish Studies 13(7): 83-122. 10. Feldman S. E. and Douglas D.W. (1997) Medical Accidents in Hospital Care: Applications of Failure Analysis to Hospital Quality Appraisal. Joint Commission Journal on Quality Improvement 23(11): 567–80. 11. Karahanoğulları O. (2011) Eksik İmtiyaz (Kamu - Özel Ortaklığı). Sağlık Alanında Kamu-Özel Ortaklığı Sempozyumu 6-7 Mayıs 2011, s.128- 163, Bursa. 12. Karasu K. (2011) Sağlık Hizmetlerinin Örgütlenmesinde Kamu-Özel Ortaklığı. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi 66(3): 217-262. 13. Kaya S. (2005) Sağlık Hizmetlerinde Sürekli Kalite İyileştirme. Pelikan Yayıncılık, Ankara 14. Kayral İ. (2015) Hasta Güvenliği ve Kırık Pencereler Kuramı. http://www.ibrahimkayral.com/2015/10/hasta-guvenligi-ve-kirik-pencereler-kurami/ (Erişim Tarihi: 25.03.2019). 15. Kelling G. L. and Sousa W. H. Jr. (2001) Do Police Matter? An Analysis of the Impact of New York City's Police Reforms. The Manhattan Institute: New York, NY. 16. Kerman U., Altan Y., Aktel M. ve Eke E. (2012) Sağlık Hizmetlerinde Kamu Özel Ortaklığı Uygulaması. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 17(3): 1-23. 17. Keuschnigg M. and Wolbring T. (2015) Disorder, Social Capital, and Norm Violation: Three Field Experiments on the Broken Windows Thesis. Rationality and Society 27(1): 96 –126. 18. Kohn L. T., Corrigan J. M. and Donaldson M. S. (1999) To Err is Human: Building a Safer Health System. National Academy Press, Washington. 19. Layde P. M, Cortes L. M. and Teret S. P. (2002) Patient Safety Efforts Should Focus on Medical Injuries. Journal of the American Medical Association 287(15): 1997–2001. 20. McNutt R. A., Abrams R. and Aron D. C. (2002) Patient Safety Efforts Should Focus on Medical Errors. Journal of the American Medical Association 287(15): 1997-2001. 21. Naveh E., Katz-Novan T. and Stern Z. (2005) Treatment Errors in Healthcare: A Safety Climate Approach. Management Science 51(6): 949-966. 22. Ovalı F. (2010) Hasta Güvenliği Yaklaşımları. Sağlıkta Performans ve Kalite Dergisi 1(1): 33-43. 23. Richardson W. C. and Briere R. (2001) Crossing the Quality Chasm: A New Health System for the 21st Century (1st Ed.). National Academies Press, Washington, DC. 24. Sağlık Bakanlığı SHGM (2017) SAS Hastane Seti v2, Ankara. 25. Sağlık Bakanlığı ve TBMM (2017) 2018 Yılı Plan Bütçe Sunumu, 14 Kasım 2017, Ankara. 26. Sağlık Bakanlığı Sağlık Yatırımları Genel Müdürlüğü (2019), Sözleşmesi İmzalanan Şehir Hastaneleri, https://sygm.saglik.gov.tr/ (Erişim Tarihi: 26.03.2019). 27. Sampson R. J. and Raudenbush S. W. (1999) Systematic Social Observation of Public Spaces: A New Look at Disorder in Urban Neighborhoods. The American Journal of Sociology 105(3): 603−651. 28. Stamatis D. H. (1995) Failure Mode and Effect Analysis: FMEA From Theory to Execution. ASQ, Quality Press, Milwaukee. 29. Tak B. and Özçakır A. (2008). Creating a Patient Safety Culture in Hospitals:Lessons Learned from a Recently Accredited Public Hospital. II. International Quality, Accreditation in Healthcare and Patient Safety Congress, Antalya. 30. Welsh B. C., Braga A. A. and Bruinsma G. J. N. (2015) Reimagining Broken Windows: from Theory to Policy. Journal of Research in Crime and Delinquency 52(4): 447-463. 31. Wilson J. Q. and Kelling G. L. (1982a). The Police and Neighborhood Safety: Broken Windows. The Atlantic Monthly 127(2): 29-38. 32. Wilson J. Q. and Kelling G. L. (1982b). Broken Windows: Derleyenler: Le Gates, R. T. ve Stout, F., (2000). City reader, Second Edition, Routledge, 107, Paris. 33. Zimbardo P. G. (1969) The Human Choice: Individuation, Reason, and Order versus Deindividuation, Impulse, and Chaos. In W. D. Arnold and D. Levine (Eds.). Nebraska Symposium on Motivation (pp. 237-307). Lincoln: University of Nebraska