ÖRGÜTSEL BAĞLILIK VE ÇALIŞMA YAŞAMI KALİTESİ ARASINDAKİ İLİŞKİ: REHBERLİK ARAŞTIRMA MERKEZLERİNDE ÇALIŞAN PERSONEL ÜZERİNE BİR ÇALIŞMA

Yıl 2012, Cilt: 1 Sayı: 2, 164 - 180, 29.10.2012

Bahameddin Karaköse Hasan Bozgeyikli

Öz

Bu çalışmada, Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı Rehberlik ve Araştırma Merkezlerinde görevli personelin Örgütsel Bağlılık ve Çalışma Yaşamı Kaliteleri Arasındaki İlişki incelenmiştir. Örgütsel bağlılık ve çalışma yaşamı kalitesi arasındaki ilişkinin araştırılmasının hem akademik yazına katkıda bulunacağı, hem de örgütlerin insan kaynakları politikalarında kullanılması açısından faydalı olacağı düşünülmektedir. Araştırmaya 2011-2012 eğitim-öğretim yılında Türkiye’nin farklı 35 ilinde bulunan Milli Eğitim Bakanlığına bağlı rehberlik araştırma merkezlerinde görev yapan 411 personel katılmıştır. Araştırmaya katılan personelin örgütsel bağlılık düzeyleri Meyer ve Allen (1991) tarafından geliştirilen ve Türkçe’ye uyarlaması Baysal ve Paksoy (1999) tarafından yapılan Üç boyutlu Örgütsel Bağlılık ölçeği ile ölçülmüştür. Çalışma yaşamı kalitesi düzeyleri ise Stamm (2005) tarafından geliştirilen ve Türkçeye uyarlaması Yeşil, Ergun, Amasyalı, Er, Olgun ve Aker (2010) tarafından yapılan Çalışanlar için Yaşam Kalitesi Ölçeği kullanılarak tespit edilmiştir. Rehberlik Araştırma Merkezlerinde çalışan personelin örgütsel bağlılık puan ortalamalarının, çalışma yaşamı kalitesi puan ortalamalarını açıklama gücü incelenmiştir. Araştırma bulguları incelendiğinde örgütsel bağlılığın duygusal, devam ve normatif bağlılık alt boyutları ile çalışma yaşamı kalitesinin mesleki tatmin boyutu arasında pozitif, tükenmişlik ve eşduyum yorgunluğu alt boyutları arasında negatif anlamlı ilişki olduğu tespit edilmiştir. Bununla birlikte Rehberlik ve Araştırma Merkezlerinde görev yapan personelin örgütsel bağlılıklarının çalışma yaşamı kalitesinin alt boyutları olan mesleki tatmin, tükenmişlik ve eşduyum yorgunluğunun önemli bir yordayıcısı olduğu sonucu bulunmuştur.

 

Anahtar kelimeler: Rehberlik Araştırma Merkezi, Örgütsel Bağlılık, Duygusal, Bağlılık, Devam Bağlılığı, Normatif Bağlılık, Çalışma Yaşamı Kalitesi

Anahtar Kelimeler

Rehberlik Araştırma Merkezi, Örgütsel Bağlılık, Duygusal, Bağlılık

Kaynakça

• KAYNAKÇA
• ALLEN, N. J., ve Meyer, J. P. (1990). The measurement and antecedents of affective, continuance, and normative commitment to the organization. Journal of Occupational Psychology, 63(1), 1-18.
• AŞAN Ö.,ve Özyer K.,(2008) Duygusal Baglılık İle İş Tatmini Ve İş Tatmininin Alt Boyutları Arasındaki İlişkileri Analiz Etmeye Yönelik Ampirik Bir Çalışma, Süleyman Demirel Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Y.2008, C.13, S.3, s.129-151.
• ATALAY İ., (2010), Mobbing’in Örgütsel Bağlılık Üzerindeki Etkisi Kamu Sektöründen Bir Örnek Atılım Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi Ankara.
• BAYSAL, A.C. ve Paksoy, M. (1999). Mesleğe ve örgüte bağlılığın çok yönlü incelenmesinde Meyer-Allen modeli. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 2(1), 7-15.
• ÇİÇEK D., (2005) Örgütlerde Motivasyon Ve İş Yaşam Kalitesi: Bir Kamu Kurulusundaki Yönetici Personelin Motivasyon Seviyelerinin Tespit Edilerek İş Yasam Kalitesinin Geliştirilmesi Üzerine Bir Araştırma,Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı, Doktora Tezi, Adana
• Da Silva, N., Hutcheson, J., & Wahl, G. (2010), "Organizational Strategy and Employee Outcomes: A Person-Organization Fit Perspective," The Journal of Psychology, 144 (2), 145-161.
• DAVIS, L., & Cherns,A. (1975) The Quality of Working Life Volume 1. New York: The Ree Press
• DEMİR M. & Tutuncu, O. (2010). Relationship between Organizational Deviance and Intention to Leave in Hospitality Business, Anatolia Turizm Araştırmaları Dergisi, 21 (1), p. 64-74.
• DEMİR,M., (2011), İşgörenlerin Çalışma yaşamı Kalitesi algılarının İşte Kalma Niyeti ve İşe devamsızlık ile İlişkisi, Ege Akademik Bakış, cilt II, sayı 3, 453-464.
• DUYGULU S. & Korkmaz,F., (2008). Hemşirelerin Örgüte Bağlılığı, İş Doyumları Ve İşten Ayrılma Nedenleri, C.Ü. Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2008, 12(2), s:9-20
• ERDEM, M.,(2010).Öğretmen Algılarına Göre Liselerde İş Yaşamı Kalitesi ve Örgütsel Bağlılıkla İlişkisi Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi 2010, Cilt 16, Sayı 4, ss: 511-536.
• FOX, S., Spector, P. E., & Miles, D. (2001). Counterproductive work behavior (CWB) in response to job stressors and organizational justice: Some mediator and moderator tests for autonomy and emotions. Journal of Vocational Behavior, 59, 291–309.
• GÜNDOĞAN, T.,(2009) Örgütsel Bağlılık: Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Uygulaması Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası İnsan Kaynakları Genel Müdürlüğü, Uzmanlık Yeterlilik Tezi, Ankara.
• KRISTOF-BROWN, A. L. (2000). Perceived applicant fit: Distinguishing between recruiters’ perceptions of person–job and person– organization fit. Personnel Psychology, 53, 643–671.
• MATHIEU, J. & Zajac, D. (1990), ``A review of meta-analysis of the antecedents, correlates and consequences of organizational commitment'', Psychological Bulletin, Vol. 108 No. 2, pp. 171-94.
• MEYER, J. P. & Allen, N. J. (1991). A three-component conceptualization of organizational commitment. Human Resource Management Review, 1, 61-89.
• MEYER, J. P, & Allen, N. J. (1997). Commitment in the workplace: Theory, research, and application. Newbury Park, CA: Sage.
• ORUÇ, S., (2007), Özel Eğitim Alanında Çalışan Öğretmenlerin Tükenmişlik Düzeylerinin Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi (Adana İli Örneği) Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İlköğretim Anabilim Dalı, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Adana – 2007.
• OTTO, A. & Bourguet, C. (2006) “Quality of Work Life Programs in U.S. Medical Schools: Review and Case Studi¬es” CUPA-HR Journal, Spring/Summer, 17-26.
• ÖZCAN E. B.,(2008). Örgütsel Bağlılık Ve İş Değerleri Arasındaki İlişki: Adana İlinde Bir İnceleme Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi Adana, 2008.
• ÖZDEVECİOĞLU, M.,(2003) Algılanan Örgütsel Destek İle Örgütsel Bağlılık Arasındaki İlişkilerin Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma D.E.Ü.İ.İ.B.F.Dergisi Cilt:18 Sayı:2, Yıl:2003, Ss:113 -130.
• ÖZKALP, E. & Kırel, Ç. (2001) Örgütsel Davranış, Eskişe¬hir, Anadolu Üniversitesi Eğitim, Sağlık ve Bilimsel Araştır¬ma Çalışmaları Vakfı Yayınları.
• SCHAPPE, S.P. (1998). The influence of job satisfactions, organizational commitment, and fairness perceptions on organizational citizenship behaviour, Journal of Psychology, 132, 277-290.
• SIRGY, M. J., Efraty,, D., Siegel, P & Lee, D. (2001). A new measure of quality of work life (QoWL) based on need satisfaction and spillover theories. Social Indicators Research, 55, 241-302.
• STAMM BH.(2005) Professional Qualitiy of Life Scale IV Tests. http://www.proqol.org/ProQol_Test.html. adresinden 15 Aralık 2010’da erişilmiştir.
• TAK, B. & Aydemir A.(2002), “İş Tasarım Sistem, Örgütsel Bağlılık Ve Çalışanların Stratejik Oryantasyon Düzeyi Arasındaki Etkileşimin İncelenmesine Yönelik Bir Model Geliştirme Çalışması”, , 10. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi Bildiri Kitabı, Sayfa:779-794, Antalya: Akdeniz Üniversitesi İ.İ.B.F.
• WALTON, R. E. (1972) How to counter alienation in the plant. Harvard Business Review, 70-81.
• YEŞİL A, Ergun Ü, Amasyalı C., Er, F. Olgun N.N. & Aker A. T.(2010) Çalışanlar İçin Yaşam Kalitesi Ölçeği Türkçe Uyarlaması Geçerlik Ve Güvenilirlik Çalışması, Nöropsikiyatri Arşivi 2010; 47: 111-7.