The Effect Of Positive Psychological Capital On Work Engagement

Yıl 2025, Cilt: 4 Sayı: 1, 1 - 21, 30.06.2025

Buse Deniz , Elife Doğan Kılıç

Öz

The aim of this study is to determine the effect of teachers positive psychological capital levels on their work engagement. The population of the research consists of 8446 teachers working in official secondary schools within the Provincial National Education in Esenyurt, Bağcılar, Arnavutköy, Sultangazi, Gaziosmanpaşa districts on the European side of Istanbul in the 2022-2023 academic year. The research sample consists of 407 teachers reached by random sampling method. For these purposes, correlational survey model was used in this study. Data were collected with the “Personal Information Form”, “Positive Psychological Capital Scale” and “Work Engagement Scale”. According to the research results, teachers positive psychological capital levels were generally found to be high. When the teachers' work engagement levels were examined, high and close to high results were found. A moderately positive and statistically significant relationship was found between positive psychological capital and work engagement in general. A low-level, positive and statistically significant relationship was found between self-efficacy, one of the sub-dimensions of positive psychological capital, and dedication, concentration and vigour, one of the sub-dimensions of work engagement. A low-level, positive and statistically significant relationship was found between optimism, one of the sub-dimensions of positive psychological capital, and dedication and concentration, and a moderately positive and statistically significant relationship was found between vigour. At the same time, when it was examined whether the positive psychological capital levels of teachers were significant predictors of their work engagement, it was seen that there was a low and moderate positive connection between work engagement and the sub-dimensions of positive psychological capital. When it was examined whether positive psychological capital had an effect on work engagement, a significant relationship was found between optimism and hope, and work engagement. According to this result, studies aimed at increasing the positive psychological capital levels of teachers should be supported.

Anahtar Kelimeler

Positive Psychological Capital, Work Engagement, Dedication, Self Efficacy, Optimism

Pozitif Psikolojik Sermayenin İşe Tutkunluğa Etkisi

Öz

Bu çalışmanın amacı, öğretmenlerin pozitif psikolojik sermaye düzeylerinin işe tutkunluklarına olan etkisini incelemektir. Araştırmanın evreni 2022–2023 eğitim-öğretim yılında İstanbul İli Avrupa yakasında yer alan Esenyurt, Bağcılar, Arnavutköy, Sultangazi ve Gaziosmanpaşa ilçelerinde, İstanbul İl Milli Eğitim bünyesindeki resmi ortaokullarda görev yapan 8446 öğretmenden oluşmaktadır. Araştırma örneklemi ise rastlantısal örnekleme yöntemiyle ulaşılan 407 öğretmenden oluşturmaktadır. Bu amaçlar doğrultusunda araştırma ilişkisel tarama modelinde gerçekleştirilmiştir. Veriler “Kişisel Bilgi Formu”, “Pozitif Psikolojik Sermaye Ölçeği” ve “İşe Tutkunluk Ölçeği” ile toplanmıştır. Araştırma sonuçlarından elde edilen verilere göre öğretmenlerin pozitif psikolojik sermaye düzeyleri genel olarak yüksek bulunmuştur. Öğretmenlerin işe tutkunluk düzeyleri incelendiğinde ise yüksek ve yükseğe yakın sonuçlar tespit edilmiştir. Pozitif psikolojik sermaye ile işe tutkunluk genelinde orta düzeyde pozitif ve istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki tespit edilmiştir. Pozitif psikolojik sermayenin alt boyutlarından öz yeterlik ile işe tutkunluğun alt boyutlarından adanmışlık, yoğunlaşma ve dinçlik arasında düşük düzeyde, pozitif yönlü ve istatistiksel açıdan anlamlı bir ilişki tespit edilmiştir. Pozitif psikolojik sermayenin alt boyutlarından iyimserlik ile işe tutkunluğun alt boyutlarından adanmışlık ve yoğunlaşma arasında düşük düzeyde, dinçlik arasında ise orta düzeyde pozitif yönde ve istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki tespit edilmiştir. Aynı zamanda öğretmenlerin pozitif psikolojik sermaye düzeylerinin, işe tutkunluklarının anlamlı birer yordayıcısı olup olmadığı incelendiğinde, işe tutkunluk ile pozitif psikolojik sermaye alt boyutları arasında düşük ve orta düzeyde pozitif yönde bağlantı olduğu görülmüştür. Pozitif psikolojik sermayenin, işe tutkunluk üzerinde etkili olup olmadığı incelendiğinde, iyimserlik ve umut ile işe tutkunluk anlamlı bir ilişki bulunmuştur. Bu sonuca göre öğretmenlerin pozitif psikolojik sermaye düzeylerini artırmaya yönelik çalışmalar desteklenmelidir.

Anahtar Kelimeler

Pozitif Psikolojik Sermaye, İşe Tutkunluk, Adanmışlık, Öz Yeterlik, İyimserlik

Kaynakça

• Aloe, A. M., Amo, L. C., & Shanahan, M. E. (2014). Classroom management self-efficacy and burnout: A multivariate meta-analysis. Educational Psychology Review, 26(1), 101–126.
• Akkaya, R. (2021). Girişimci liderlik, öğretmen girişimciliği ve pozitif psikolojik sermaye: Eğitim örgütlerinde bir karma desen araştırması (Doktora tezi). Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Balıkçı, A., & Kılıç, E. (2019). Contribution of project-based studies to school culture according to principals. Turkish Online Journal of Qualitative Inquiry, 10(4), 511-541.
• Bostancı, H., & Ekiyor, A. (2015). Çalışanların işe adanmasının örgüt içi girişimciliğe etkisinin incelenmesi: Sağlık sektöründe bir uygulama. Uluslararası Sağlık Yönetimi ve Stratejileri Araştırma Dergisi, 1(1), 37-51.
• Bülbül, S. (2019). Okul müdürlerinin kullandıkları etkileme taktikleri ile öğretmenlerin işe tutkunluk düzeyleri arasındaki ilişki (Yüksek lisans tezi). Uşak Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Dağ, M. (2023). Öğretmenlerin psikolojik sermayelerinin işe tutkunluklarındaki rolü (Yüksek lisans tezi). Uşak Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü.
• Demir, E. (2019). Öğretmenlerin iş yaşam kalitesi ile pozitif psikolojik sermaye düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi (Yüksek lisans tezi). İnönü Üniversitesi.
• Dilsiz, F. (2018). Öğretmenlerin örgütsel destek algı düzeyleri ile pozitif psikolojik sermaye düzeyleri arasındaki ilişki (Yüksek lisans tezi). Uşak Üniversitesi.
• Doğan, E. (2002). Çalışanın işine cezbolması: Dönüştürücü liderlik tarzının, lidere olan güvenin, güçlenmenin ve negatif/pozitif duygulanımın etkileri (Doktora tezi). Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Doğan, C. (2023). Ortaokullarda görev yapan öğretmenlerin pozitif psikolojik sermaye algıları ile örgütsel muhalefet algıları arasındaki ilişki (Yüksek lisans tezi). Fırat Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Doğan Kılıç, E., Çorbacı, C., & Kılıç, N. (2015). The accumulation of psychological capital in public institutions with regard to staff of provincial directorate of food agriculture and livestock in Sinop, Turkey. Mitteilungen Klosterneuburg, 65(5), 299-312.
• Jaya, L. H. S., & Ariyanto, E. (2021). The effect of vigor, dedication and absorption on the employee performance of PT Garuda Indonesia Cargo. European Journal of Business and Management Research, 6(4), 311-316.
• Kabar, S. F. (2020). Öğretmenlerin öz liderlik düzeyleri ile işe tutkunlukları arasındaki ilişki (Yüksek lisans tezi). Uşak Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü.
• Kahn, W. A. (1990). Psychological conditions of personal engagement and disengagement at work. Academy of Management Journal, 33(4), 692-724.
• Kanten, P., & Yeşiltaş, M. (2013). Pozitif örgütsel davranışlar üzerine kavramsal bir inceleme. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 4(8), 83-106.
• Karasar, N. (2015). Bilimsel araştırma yöntemi (29. baskı). Nobel Akademik Yayıncılık.
• Kelekçi, H., & Yılmaz, K. (2015). Öğretmenlerin pozitif psikolojik sermayeleri ile yeterlik inançları arasındaki ilişki. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(3), 992- 1007.
• Klassen, R. M., & Chiu, M. M. (2011). The occupational commitment and intention to quit of practicing and pre-service teachers: Influence of self-efficacy, job stress, and teaching context. Contemporary Educational Psychology, 36, 114–129.
• Koçer, M. C. (2021). Okul yöneticilerinin vizyoner liderlik yeterlikleri ile öğretmenlerin işe tutkunlukları arasındaki ilişki (Yüksek lisans tezi). Uşak Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü.
• Linley, A., Joseph, S., Harrington, S., & Wood, A. M. (2006). Positive psychology: Past, present and (possible) future. The Journal of Positive Psychology, 1(1), 3-16.
• Loehr, J., & Schwartz, T. (2003). The power of full engagement: Managing energy, not time, is the key to performance, health and happiness. The Free Press.
• Luthans, F., Avolio, B. J., Avey, J. B., & Norman, S. M. (2007a). Psychological capital: Measurement and relationship with performance and job satisfaction. Personnel Psychology, 60(3), 541–572.
• Luthans, F., Youssef, C. M., & Avolio, B. J. (2007b). Psychological capital: Developing the human competitive edge. Oxford University Press.
• Maslach, C., Schaufeli, W. B., & Leiter, M. P. (2001). Job burnout. Annual Review of Psychology, 52(1), 397–422.
• Mostert, K., & Rathbone, A. D. (2007). Work characteristics, work-home interaction and engagement of employees in the mining industry. Management Dynamics, 16(2), 36-52.
• Rayton, B. A., & Yalabik, Z. Y. (2014). Work engagement, psychological contract breach and job satisfaction. The International Journal of Human Resource Management.
• Russell, J. A. (2003). Core affect and the psychological construction of emotion. Psychological Review, 110(1), 145–172.
• Schaufeli, W. B., Salanova, M., González-Romá, V., & Bakker, A. B. (2002a). The measurement of engagement and burnout: A confirmatory factor analytic approach. Journal of Happiness Studies, 3(1), 71–92.
• Schaufeli, W. B., & Bakker, A. B. (2004). Job demands, job resources, and their relationship with burnout and engagement: A multi-sample study. Journal of Organizational Behavior, 25(3), 293–315.
• Schaufeli, W. B. (2012). Work engagement: What do we know and where do we go? Romanian Journal of Applied Psychology, 14(1), 3–10.
• Seligman, M. E. P., & Csikszentmihalyi, M. (2000). Positive psychology: An introduction. American Psychologist, 55(1), 5–14.
• Sheldon, K. M., & King, L. (2001). Why positive psychology is necessary. American Psychologist, 56(3), 216–217.
• Shirom, A. (2003). Feeling vigorous at work? The construct of vigor and the study of positive affect in organizations. In R. G. Lord, R. Klimoski, & R. Kanfer (Eds.), Emotional and physiological processes and positive intervention strategies (pp. 135–164). Emerald Group Publishing Limited.
• Tösten, R., & Özgan, H. (2017). Öğretmenlerin pozitif psikolojik sermayelerine ilişkin algılarının incelenmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 16(62), 867–889.
• Turgut, T. (2011). Çalışmaya tutkunluk: İş yükü, esnek çalışma saatleri, yönetici desteği ve iş-aile çatışması ile ilişkileri. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 25(3-4), 155– 179.
• Turgut, T. (2013). Başarı hedef yönelimleri ve iş özelliklerinin çalışmaya tutkunluk üzerindeki katkıları. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 42(1), 1–25.
• Wardani, L. M. I., & Anwar, M. S. (2019). The role of quality of work life as mediator: Psychological capital and work engagement. Humanities & Social Sciences Reviews, 7(6), 447–463.
• Yavan, Ö. (2016). Örgütsel davranış düzleminde adanmışlık. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 25, 278–296.
• Yavuz, E., & Ayan, B. (2019). Kamu örgütlerinde öz liderlik düzeyinin belirlenmesi. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 10(17), 1002–1029.
• Yollu, S. (2023). Okul yöneticilerinin otantik liderlik davranışları ile öğretmenlerin pozitif psikolojik sermaye ve ahlaki cesaret davranışları arasındaki ilişkinin incelenmesi (Doktora tezi). Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Zenginoğlu, E. (2021). Öğretmen algılarına göre okul müdürlerinin toksik liderlik davranışları ile öğretmenlerin psikolojik sermaye düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi (Yüksek lisans tezi). Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi.